Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1923, Side 85

Um hjúahald
»5
ur þá eftir fóðurverðinu 3.50X4°—14° kr., en reiknað eftir
afurðaverðinu 628 kr., sem er 4—5 falt við fóðurverðið.
Váeri kaupið mejra en 40 fóður, munu skylduföt sjaldnar
afa iylgt því.
Eg hef ekki miðað við kaup síðan stríðið fór að hafa
áhrif á það, vegna þess að það hefur verið svo geysihátt og
breytilegt bæði frá ári til árs um alt landið, og fyrir bygðir
landsins sín á milli, að hæpið væri að komist yrði að nokkru
sennilegu meðaltali, ef þau árin væru tekin með.
Til samanburðar ætla eg aðeins að sýna árskostnað
bóndans síðasta ár (1920) af vinnumanni eins og þeim, sem
talinn er í dæminu á undan, og geri ráð fyrir að bóndinn
hafi þurft að rýma sínu fje til þess að geta tekið fóðrafjeð.
40 kg. ull á 2.50 = kr.
37 dilkar á 25 kr. = —
4 skylduföt 100 kr., til handa og fóta 50 kr. = —
Fæði í 366 daga, 3 kr. á dag = —
Samtals kr.
100.00
925.00
150.00
1098.00
2273.00
Hjer sjest að fæðið, þótt lágt sje reiknað, er hæsti liður-
inn í kostnaðinum, en jafnframt sá, er menn munu oftast
veita minsta eftirtekt, einkum þeir, sem aldrei hafa reynt ann-
að en taka það hjá öðrum.
Það er nokkurnveginn auðsætt, að ekki bera aðrir af
þessu gjaldi en þeir, sem búa á góðum jörðurn og hafa út-
sjón á að láta vinna eitthvað arðbært allan ársins hring.
Ef miðað er við kaupafólk tekur ekki betra við.
Sama ár og talið var settu kaupamenn 60—90 kr. um
vikuna, en kaupakonur 20—30 kr.
Eg tek til dæmis meðalbónda, sem hefur 3 kýr, 5
hross og nál. 150 fjár, þar af um 120 ær. Geri eg að svo
standi á, að hann þurfi að taka sjer kaupahjú um sláttinn,
karl og konu, til þess að heyja fyrir gripunum, ásamt skyldu-
liði sínu, en að hann komist yfir heimilisstörfin aðra tíma ársins.
Kostnaður bóndans af kaupahjúunum verður:
Kaup karlmanns í 1 o vikur á 75 kr. ==
Fæði hans í 70 daga á 3 kr. =
Kaup kvennmanns 10 vikur 25 kr. =
Fæði hennar í 70 daga á 2 kr. 50 a. =
kr. 750.00
— 210.00
— 250.00
— __175 00
Samtals kr. 1385.00.
Hjer er þó slept kostnaði við að ná kaupahjúunum að
sjer og koma þeim frá sjer, en sá kostnaður getur oft orðið