Dagur - 21.03.1998, Síða 4

IV-LAUGARDAGUR 21. MARS 1998
Dagur
MINNINGA RGREINAR
Stefán Valgeirsson
Tíminn flýgur áfram og það
styttist í að ný öld heilsi. „Er það
þannig að maður komi í manns
stað?“ spurði 8 ára dóttir mín
fyrr í vetur þegar Nóbelsskáldið
kvaddi þennan heim saddur Iíf-
daga. Já, sagði ég en hugsaði um
leið og ég svaraði að sú kynslóð
sem nú er að hverfa kemur
aldrei aftur. Hún fæddist gjarn-
an í torfbæ uppi í sveit en kveð-
ur þennan heim á hátækni-
sjúkrahúsi, sem stenst saman-
burð við það besta sem þekkist
hjá menningarþjóðum. Tímarnir
breytast og það er vel. Mennirn-
ir breytast líka. Sérhver einstakl-
ingur mótast af umhverfi sínu og
því sem hann reynir á lífsleið-
inni. Islensk sveitamenning mót-
aði stærstan hluta þeirrar kyn-
slóðar sem nú er að renna sitt
skeið.
Þannig var það með Stefán
Valgeirsson fv. alþingismann sem
við kveðjum nú. Hann var trúr
uppruna sínum. Hann var sann-
ur sveitamaður í jákvæðri merk-
ingu þess orðs. Hann virti mikils
þau störf sem unnin eru til
sveita og á ystu nesjum. Hann
skildi mikilvægi undirstöðuat-
vinnuveganna betur en flestir
aðrir. Hann barðist fyrir jafnvægi
í byggð landsins. Hann barðist
ekki til einskis. Hann fékk
mörgu áorkað sem þingmaður til
fjölda ára. Um leið og ég votta
eftirlifandi eiginkonu og öðrum
ástvinum samúð, þakka ég Stef-
áni fyrir samstarf í mörg ár. Eg
kveð þennan aldna baráttumann
með hlýjum huga.
Valgerður Sverrisdóttir
Þótt íslensk þjóð sé lítil á alþjóð-
legan mælikvarða er þjóðlíf og
menning okkar mjög Ijölbreytt.
Fjölbreytileikinn og ríkur menn-
ingararfur gerir okkur hæfari en
allt annað til að Iifa sem sjálf-
stæð þjóð. Stjórnmálin og stjórn-
málabaráttan endurspegla þess-
ar staðreyndir. Ólíkir einstakl-
ingar með ólík viðhorf taka þátt í
stjórnmálunum. Allir þessir ein-
staklingar setja svip sinn á þjóð-
lífið og endurspegla mismunandi
hugsjónir, hagsmuni og skoðan-
ir.
Einn þeirra sem markaði djúp
spor í þessa sögu með eftir-
minnilegum hætti var Stefán
Valgeirsson. Ahugi Stefáns á
stjórnmálum vaknaði snemma.
Hann skipaði sér í flokk fram-
sóknarmanna og barðist Iengi
fast við hlið okkar að ýmsum
framfaramálum landsins. Hann
var ötull talsmaður landbúnað-
arins, sveitanna og meira jafn-
vægis í byggð landsins. Hann
tók málstað þeirra sem minna
máttu sín í þjóðfélaginu og var
oft kröfuharður fyrir hönd þeirra
sem hann taldi að ekki nytu rétt-
lætis.
Svo fór að lokum að Stefán
sagði skilið við Framsóknarflokk-
inn og ákvað að berjast á eigin
vettvangi stjórnmálanna. Auðvit-
að vorum við félagar hans ekki
ánægðir með þessa ákvörðun.
Stefán hélt hins vegar áfram
ótrauður og sýndi sem oft áður
að hann var ekki hræddur við að
takast á við viðfangsefni samtím-
ans. Hann var vinnusamur,
kappsamur og hlífði sér hvergi.
Enginn vafí er á því að öll þessi
átök höfðu áhrif á heilsu hans og
bjó hann undanfarið ár við
heilsuleysi, sem hann tókst á við
af æðruleysi og kjarki.
Eg vil fyrir hönd Framsóknar-
flokksins þakka Stefáni langt
samstarf og votta Fjólu, börnum
og ættingjum innilega samúð.
Við Sigurjóna biðjum góðan Guð
að styrkja þau í sorg sinni og ósk-
um þeim gæfu í framtíðinni.
Halldór Ásgrímsson
Við andlát Stefáns Valgeirssonar
koma upp í huga minn fjöimarg-
ar minningar eftir meira en
tveggja áratuga samstarf á vett-
vangi stjórnmálanna. Kynni okk-
ar hófust er hann gaf kost á sér á
framboðslista Framsóknar-
flokksins f Norðurlandskjör-
dæmi eystra fyrir Alþingiskosn-
ingar árið 1967, en ég hafði þá
sem fulltrúi ungra framsóknar-
manna tekið þátt í flokksstarfinu
og undirbúningi kosninganna.
Stefán sýndi þá strax hve kraft-
mikiU, duglegur og ósérhlífinn
hann var við þau verkefni sem
hann tók að sér, enda reyndur
félagsmálamaður.
Stefán var duglegur að ferðast
um kjördæmi sitt, hitta menn að
máli, halda fundi og fylgjast með
atvinnulífinu svo og kjörum og
högum fólksins sem hann var
fulltrúi fyrir. Næstu árin voru
samskipti okkar að mestu tengd
ýmiss konar flokksstarfí á heima-
slóð og ýmsum flokkssamkom-
um. Ég minnist þess sérstaklega
þegar ég sótti miðstjórnarfundi
eða flokksþing, að Stefán bauð
fulltrúum úr kjördæminu heim
til sín til að þiggja hádegis- eða
kvöldverð, enda var það vel þeg-
ið hjá ungum og oftast auralitl-
um en áhugasömum mönnum
um stjórnmál. Oft síðar átti ég
eftir að þiggja af rausnarskap
þeirra hjóna, Stefáns og Fjólu, á
heimili þeirra, fyrst á Dunhagan-
um og síðar í Birkigrundinni,
þegar lagt var á ráðin, fundir
skipulagðir eða ferðalög undir-
búin. Þegar ég tók sæti í bæjar-
stjórn Húsavíkur árið 1970,
fjölgaði enn fundum okkar og
hittumst við nokkrum sinnum í
Alþingi þar sem Stefán bauð við-
mælendum sínum alltaf kaffi og
pönnukökur í kaffistofunni hjá
henni Þórdísi.
Enn áttu samskipti okkar eftir
að aukast og styrkjast. Haustið
1979 slitnaði upp úr ríkisstjórn-
arsamstarfi og Alþingiskosningar
voru boðaðar í desemberbyrjun.
Eg hafði þá tveimur árum áður
flutt frá Húsavík til Keflavíkur
og taldi mig hættan beinum af-
skiptum af stjórnmálum. Hafði
þó látið til leiðast að stjórna
kosningaskrifstofu á Húsavík
fyrir Alþingiskosningarnar vorið
1978 að beiðni þingmannanna
Stefáns, Ingvars Gíslasonar og
Inga Tryggvasonar. Þær kosn-
ingar voru Framsóknarflokknum
erfíðar og tapaðist eitt þingsæt-
ið. Þegar kom að því að stilla upp
lista fyrir haustkosningarnar
1979 leituðu nokkrir gamlir fé-
Iagar að norðan eftir því að ég
tæki eitt af efstu sætum fram-
boðslistans og fastast sótti það
mál minn ágæti félagi Stefán
Valgeirsson. Flokkurinn vann á
ný þriðja þingsætið og ég tók
sæti á Alþingi með þeim Stefáni
og Ingvari Gíslasyni sem Ieiddi
listann.
Nú tók við tímabil náins sam-
starfs við þessa tvo ágætu heið-
ursmenn, Stefán og Ingvar. Stef-
án var sem fyrr segir ötull við að
sinna kjördæmi sínu og þekkti
þar vel til manna og málefna.
Það var því mjög lærdómsríkt að
ferðast með honum og fræðast.
Fyrsta framboðsferðalagið hófst
reyndar í Reykjavík, er við fund-
uðum með fólki úr kjördæminu
sem var við nám og störf á höf-
uðborgarsvæðinu. Síðan var
ekið norður í land í „Bensinum"
hans Stefáns til að helja fyrstu
kosningabaráttuna. Með í för var
Níels Arni Lund, sem þá skipaði
fjórða sæti framboðslistans. Þeg-
ar komið var austur fyrir Oxna-
dalsheiðina hófst fræðslan og
Stefán sagði okkur allt um hagi
fólks á bæjum f Oxnadal og
Hörgárdal og hvað hann taldi að
það mundi kjósa. Hygg ég að
hann hafi farið nokkuð nærri um
það. Þetta var lærdómsríkt
ferðalag og gott upphaf kosn-
ingabaráttu fyrir tvo nýgræðinga
á þessum vettvangi.
Stefán var óþreytandi við að
reyna að greiða götu manna. Þó
uppruni hans væri í sveitinni
voru það ekki aðeins bændur og
málefni landbúnaðarins sem
hann bar fyrir brjósti. Það voru
sjómenn og verkamenn, útgerð-
armenn og forstjórar, jafnt háir
sem lágir, sem leituðu liðsinnis
hjá Stefáni og hann lét sér ekk-
ert mannlegt óviðkomandi. Eg
gæti nefnt mörg dæmi um það
og sagt ýmsar sögur frá funda-
höldum um hin aðskiljanlegustu
málefni. Ég man eftir fundum
um hafnargerð í Grímsey, brúar-
gerð í Eyjafirði, vegalagningu á
Melrakkasléttu og skipakaup á
Húsavík svo nokkur dæmi séu
tekin. Sumir kusu að kalla þetta
„fyrirgreiðslupólitík", en fyrir
Stefáni var þetta hluti af hans
starfi í þágu þess fólks sem hann
var umboðsmaður fyrir og hann
var bæði ótrauður og ófeiminn
við að fylgja þeirri skoðun sinni
eftir í orði og á borði.
ÍUiiÍÚiiki i
GAMLA MYNDIN
Hver kanuast
viö folkiö
Ef lesendur Dags þekkja einhverja
á þeirri mynd sem hér birtist eru
þeir vinsamlegast beðnir um að
snúa sér til Minjasafnsins á Akur-
eyri og segja til um hvaða fólk
þetta er. Annað hvort má senda
bréf til safnsins f pósthólf 341,
602 Akureyri, eða hringja í síma
462 4162 og tala þar við Hörð
Geirsson, minjavörð.
En starf þingmannsins Stefáns
Valgeirssonar snerist ekki bara
um „fyrirgreiðslu.“ A stjórnmála-
fundum, í þingflokki og á Alþingi
var hann óragur við að láta í ljós
skoðanir sínar á skattamálum,
húsnæðismálum, sjávarútvegs-
málum og að sjálfsögðu land-
búnaðarmálum svo fátt eitt sé
nefnt af því sem hann lét sig
varða. Allt þetta starf tók mikinn
tíma og \innudagur þingmanns-
ins var oft langur. En þrátt fyrir
það gaf Stefán sér allan þann
tíma sem hann átti aflögu, frá
því að sinna málefnum annarra,
til að vera samvistum við eigin
fjölskyldu. Það fundum við vel
sem störfuðum náið með honum
á þessum árum. Konan og börn-
in voru honum afar mikils virði
og hann var stoltur af Qölskyldu
sinni. Þessa varð ég oft áskynja
og tel mig geta fullyrt að þetta
traust hafi verið gagnkvæmt.
Ekki er nokkur vafi á að þetta var
Stefáni dýrmætt í erfiðu og oft
átakasömu starfi. Þá gat hann
verið glaður á góðri stund, ágæt-
is hagyrðingur sem setti saman
smellnar vísur þegar sá gállinn
var á honum, eða Ijóð með
þyngra ívafi þegar svo bar undir.
Við Stefán Valgeirsson áttum
traust og gott samstarf sem þing-
menn Framsóknarflokksins f
átta ár og fyrir það er ég þakklát-
ur. Fyrir hönd framsóknarfólks í
Norðurlandskjördæmi eystra vil
ég þakka honum fyrir störf í
þágu Framsóknarflokksins allan
þann tíma sem hann starfaði
undir merkjum hans. Við undir-
búning Alþingiskosninganna
1987 fór hins vegar svo að leiðir
skildu að nokkru. Osátt varð um
framboðsmálin og Stefán sagði
skilið við Framsóknarflokkinn.
Sú saga verður ekki rakin nánar
hér. Stefán bauð sig fram fyrir
nýtt stjórnmálaafl, Samtök um
jafnrétti og félagshyggju, og náði
hann kjöri sem þingmaður þeirra
samtaka. Við héldum því áfram
að vera samstarfsmenn um hags-
munamál kjördæmisins okkar og
fyrir íbúa þess og stuðnings-
menn ríkisstjórnar Steingríms
Hermannssonar, sem sat frá
1988-1991. Fyrir þetta tímabil
vil ég einnig þakka Stefáni Val-
geirssyni, enda var samvinnan
fullkomlega málefnaleg, þó hún
væri ekki eins náin og fyrr.
Ég held að ef til vill verði
stjórnmálaferli Stefáns og þeim
gildum sem hann barðist fyrir
ekki betur lýst en með þeim
einkunnarorðum, sem hann
valdi samtökum þeim er hann
vann fyrir sitt síðasta kjörtímabil
á Alþingi, þ.e. jafnrétti og félags-
hyggju. Sem bóndi, verkamaður,
samvinnumaður og stjórnmála-
maður hafði hann þessa hugsjón
að leiðarljósi til síðasta dags.
Að leiðarlokum þakka ég Stef-
áni Valgeirssyni fyrir samfylgd-
ina og um leið og við hjónin
sendum hugheilar samúðar-
kveðjur, biðjum við almáttugan
Guð að vera með eiginkonu
hans, Fjólu Guðmundsdóttur,
börnum og öðrum aðstandend-
um á þessari kveðjustund.
Guðmundur Bjamason
Minningargreinar um
Stefán Valgeirsson eru
einnig á bls: XII í
Islendingaþáttunum í
blaðinu í dag.
' t *