Dagur - 31.07.1998, Blaðsíða 4

IV-FÖSTUDAGUR 31. JÚLÍ 19 9 8
T^u-
MINNINGARGREINAR
Sigurður Óskar Sigvaldason
Sigurður Óskar Sigvaldason
var fæddur á Gilsbakka í Oxar-
firði 6. des. 1908, lést á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur 15. júlí
s.I. Foreldrar hans voru: Sig-
valdi Eliseus Sigurgeirsson, f.
3. júlí 1871 í Geiraseli, d. 7.
okt. 1922, bóndi á Hóli Keldu-
hverfi 1895-96, Byrgi Keldu-
hverfi 1896-1901 og Gilsbakka
í Öxarfirði 1901 til dánardags
og kona hans Sigurlaug Jósefs-
dóttir, f. 13. febr. 1874 í
Krossavíkurseli, d. 20. nóv.
1959 í Keldunesi. Börn þeirra
voru: 1) Benjamín, f. 3. sept.
1895 á Hóli, d. 23. apríl 1971.
2) Sigurður, f. 18. okt. 1897 í
Byrgi, d. 15. okt. 1907. 3) Frið-
geir, f. 6. maí 1899 í Byrgi, d.
11. mars 1966. 4) Sigrún, f.
31. okt. 1900 í Byrgi, d. 24.
jan. 1975. 5) Halldór, f. 27.
nóv. 1902 á Gilsbakka, d. 27.
sept. 1988. 6) Ásfríður, f. 26.
sept. 1904 á Gilsbakka, d. 2.
maí 1980. 7) Kristín, f. 25. okt.
1906 á Gilsbakka, d. 1. des.
1996. 8) Sigurður Óskar, f. 6.
des. 1908 á Gilsbakka, d. 15.
júlí 1998. 9) Rakel, f. 23. júní
1910 á Gilsbakka. 10) Guðný
Ingibjörg, f. 15. okt. 1911 á
Gilsbakka, d. 21. nóv. 1988.
11) Sesselja, f. 28. jan. 1913 á
Gilsbakka. 12) Guðbjörg, f. 11.
febr. 1915 á Gilsbakka, d. 21.
okt. 1989. Óskar var lengst af
leigubifreiðarstjóri í Reykjavík.
Stundaði nám við íþróttaskól-
ann í Haukadal. Gerðist snem-
ma Iangferðabílstjóri hjá BSA á
Akureyri, og var í áætlunar-
ferðum víða um landið. Árið
1943 flutti hann til Reykjavík-
ur og ók vörubifreið hjá Þrótti,
en 1945 gerðist hann Ieigubif-
reiðastjóri hjá Hreyfli. Starfaði
þar mikið að félagsmálum, sá
m.a. um allar myndir í afmæl-
isbók félagsins, og var þar
heiðursfélagi. Áhugaljósmynd-
ari, myndir hans hafa birst í
mörgum ferðabókum. Seinni
ár vann hann mjög að söfnun á
þjóðlegum fróðleik.
Þrátt fyrir að öllum sé ljóst að
jarðlíf okkar allra tekur enda fyrr
en varir, fer ekki ekki hjá því að
stundum finnst manni að ein-
hver fastur punktur í lífsbarátt-
unni, eitthvað haldreipi í tilver-
unni sé horfið, og ekkert muni
koma í staðinn, þegar sumir ein-
staklingar hverfa af sjónarsvið-
inu. Þannig varð mér innan-
bijósts þegar ég frétti lát Óskars
Sigvaldasonar, eða Sigurðar Ósk-
ars sem hann hét fullu nafni, en
hann notaði Sigurðar nafnið
mjög lítið.
Hann var sá sem mest og best
hafði samband við alla sína ætt-
ingja, og tengdi ættina saman á
vissan hátt. Samt stofnaði hann
sjálfur aldrei fjölskyldu, en öll
ættin var hans fjölskylda.
Óskar var bifreiðarstjóri að at-
vinnu. Byijaði með vörubíl heima
í héraði, en fljótlega réðist hann
sem áætlunarbílstjóri hjá BSA á
Akureyri og ók þaðan rútum víða
um land. Á þessum árum var bif-
reiðaakstur aðeins sumarvinna,
og dvaldi Óskar því að mestu hjá
foreldrum mfnum yfir vetrartím-
ann við ýms störf. Árið 1943
flutti Óskar svo alfarið til Reykja-
víkur, og ók í fyrstu vörubíl hjá
Þrótti, en 1945 byrjaði hann sem
leigubifreiðarstjóri hjá Hreyfli og
var það meðan aldur Ieyfði. Bjó
hann fyrst í ýmsum leiguíbúðum,
en 1968 keypti hann íbúð í Fells-
múla 14, og átti þar sfðan heima
til æviloka. Þegar ég man fyrst
eftir mér, var það alltaf mikil til-
hlökkun þegar Óskar kom á
heimilið með haustinu, því hann
var alltaf fullur af hugmyndum
sem hann svo reyndi að koma í
framkvæmd. M.a. kom hann upp
rafstöð við bæjarlækinn og not-
aði rafal úr gömlum vörubíl, og
heimasmíðað spaðahjól. Entist
þessi rafstöð nokkuð, en var að
sjálfsögðu ekki afkastamikil.
Arið 1947 var svo reist stærri
rafstöð hér á Gilhaga, og var
Óskar þá óþreytandi til aðstoðar,
bæði að útvega efni meðan hann
var fyrir sunnan, og svo kom
hann norður í sínu sumarfríi til
að vinna við bygginguna með sfn-
um eldlega áhuga. Alltaf var Ósk-
ar boðinn og búinn til aðstoðar
hvort heldur það var í heimsókn-
um sínum norður, eða ef maður
átti leið suður. Eru þær orðnar
margar ferðirnar sem hann hefur
farið með okkur ýmissa erinda.
Hann hafði farið ungur á
fþróttaskólann á Haukadal, og
keppti í íþróttum á sínum tíma,
og hvatti okkur krakkana til
íþrótta og leikja og tók sjálfur
þátt með okkur. Var þá oft mikill
handagangur í öskjunni og uppá-
tækin hjá Óskari oft hin ótrúleg-
ustu. Var ekki að furða þó maður
hafi reynt að taka hann sér
snemma til fyrirmyndar á flest-
um sviðum. Hann þurfti alltaf að
hafa eitthvað fyrir stafni, og vildi
sem flest reyna og ótaldar voru
þær nýjungarnar sem hann
bryddaði uppá þegar hann var
heima. Lætur nærri að flestar
nýjungar sem komust í gagnið á
heimilinu á þeim árum hafi að
einhverju leyti komist á vegna
Óskars.
Þess má þó geta til gamans, að
fyrir kom að nýjungar Óskars
reyndust ekki sem heppilegastar.
Einu sinni stóð svo á að steinol-
íulaust varð á heimilinu, en hann
átti bensínlögg á brúsa, sem
hann setti þá á lampana í olíu
stað, og með aðgát blessaðist
þetta þar til hann sofnaði frá log-
andi Ijósi hjá sér eitt kvöldið.
Lampinn sprakk í tætlur, og var
síðan ekki sett bensín á fleiri
lampa.
En svona var Óskar, hann var
aldrei ráðalaus, en alltaf tilbúinn
að prófa eitthvað nýtt. T.d. hefur
það áreiðanlega ekki þótt arð-
vænlegt á sínum tíma að gera bif-
reiðaakstur að atHnnu, starf sem
aðeins var hægt að sinna á sumr-
in, og hann var sá eini hér um
slóðir sem fór á íþróttaskóla. Eg
minnist þess líka, að hann var sá
fyrsti maður sem ég þekkti sem
kunni að meta bækur Halldórs
Laxness, en Laxness var ekki hátt
skrifaður meðal alþýðu manna
Iengi vel. En þarna eins og í svo
mörgu öðru var Óskar á undan
sinni samtíð.
Eftir að hann flutti til Reykja-
víkur, fékk hann áhuga á Ijós-
myndun, og eins og að öðru gekk
hann að því af brennandi áhuga,
sótti námskeið og varð sér úti um
vandaðar myndavélar. Varð þetta
síðan stærsta áhugamál hans það
sem eftir var ævinnar, og Iagði
hann á sig mikla vinnu við þetta
hugðarefni sitt. Tók hann bæði
litskyggnur, kvikmyndir og sein-
ustu árin prófaði hann mynd-
bandstökur. Bestum árangri náði
hann þó áreiðanlega með svart-
hvítar myndir, en þær framkall-
aði hann sjálfur og vann eftir eig-
in höfði.
Var hann búinn að koma sér
upp allgóðri aðstöðu til framköll-
unar og myndvinnslu heima hjá
sér.
Fékk hann verulegar viður-
kenningar fyrir myndir sínar, og
eru myndir eftir hann í mörgum
landkynningarbókum, og oft á
almanökum hér áður fyrr. Hann
var mikill náttúruunnandi, og
ferðaðist mikið um landið, bæði
á eigin vegum eða í annara fé-
lagsskap. Var hann orðinn mjög
gagnkunnugur landinu. En sér-
stöku ástfóstri tók hann þó við
sitt heimahérað. Leið aldrei svo
sumar að hann kæmi ekki norður
á æskustöðvarnar, venjulegast
oftar en einu sinni, og reyndi þá
að hitta sem flesta ættingja sína,
en hafði þó jafnan fast athvarf á
Gilhaga. Fór hann oft gangandi
um óbyggðir sýslunnar til finna
góð myndefni, og þá gjarnan á
sömu slóðir og árið áður, því oft
var hann ekki alveg sáttur við
myndirnar sem hann hafði tekið,
vildi t.d. taka myndina á öðrum
tíma dags svo skuggarnir féllu
eins og honum líkaði. Dvaldi
hann oft allan sólarhringinn við
myndatökur til fjalla þegar veðrið
var hagstætt til myndatöku.
Síðar tók hann sér fyrir hendur
að taka myndir af öllum býlum
sýslunnar, og eignaðist gott safn
af þeim frá ýmsum tímum. I
framhaldi af því fór hann að
safna upplýsingum um eyðibýli í
sýslunni. Lét hann sér ekki
nægja að safna bóklegum upplýs-
ingum, heldur gerði hann sér
ferð á hendur til að finna hvert
einstakt eyðibýli, staðsetja það á
korti og taka af því mynd.
Síðan hóf hann að taka saman
ábúendatal sveitabæja í sýslunni,
byrjaði á sinni heimasveit, Öxar-
firðinum og síðan öðrum sveit-
um. Sat hann þá löngum á söfn-
um til að viða að sér heimildum,
og naut oft góðrar aðstoðar. Er
sérstaklega Óxarfjarðarþátturinn
mjög viðamikill og merkilegur, en
honum entist ekki heilsa og ald-
ur til Ijúka við hina þættina eins
og hann vildi hafa þá. Einnig er
til í handriti hjá honum búskap-
ar- og ættarsaga foreldra hans á
Gilsbakka, sem hann var lengi
með í smíðum, og taldi sjálfur
ekki að öllu lokið.
Árið 1965 var Árbók Ferðafé-
lags Islands helguð Norður-Þing-
eyjarsýslu, og var Gísli Guð-
mundsson alþingismaður höf-
undur lesmáls. Við þá samantekt
fór Óskar með Gfsla í einskonar
yfirreið um héraðið, og eru Iang-
flestar myndir í bókinni eftir
Óskar. Þegar ákveðið var að gefa
út byggðasögu Norður-Þingey-
inga, var strax ákveðið að leita til
Óskars að sjá um myndir í bók-
ina, og gerði hann það fúslega,
og taldi ekki eftir sér neina fyrir-
höfn í útvegun og töku mynda í
bókina. Fór hann þá aftur sér-
staklega um allt svæðið í því
skyni.
Bók þessi kom út 1985, en árið
1988, þegar hann stóð á áttræðu,
kom út bókin Hreyfilsmenn, saga
og félagatal Hreyfils, og þar sá
Óskar einnig um allar myndir og
myndmál, sem var mikið verk og
var Óskar kjörinn heiðursfélagi
Hreyfils um það leyti.
Seinustu árin tók Óskar sér
fyrir hendur að koma skipulagi á
sitt mikla safn af myndum og
öðrum upplýsingum, en jafn-
framt var hann að bæta við ýmsu
sem honum fannst vanta. Hann
var mjög vandur á verk sín, og
margvann sumt áður en það var
’eins og honum líkaði. Hann gaf
Bóka- og Byggðasafninu við
Kópasker stóran hlut af safni
sínu, og mun það varla eiga bet-
ur heima en þar, enda er það
mikið skoðað af gestum safnsins.
Haustið 1995, þegar Óskar var
að koma að norðan á leið suður
seint að kvöldi, lenti hann í
árekstri við dráttarvél með vagn,
og varð bíllinn gjörónýtur og
Óskar slasaðist mikið. Eftir það
var hann meira og minna á
sjúkrastofnunum, en hvert sinn
sem hann var heima hjá sér, hélt
hann áfram að sinna hugðarefn-
um sínum af sömu eljunni. I
þessum veikindaerfiðleikum kom
vel í Ijós hve Óskar var vinmarg-
ur, og urðu margir til að heim-
sækja hann og aðstoða á ýmsan
hátt. Má sérstaldega nefna syst-
ursyni hans fyrir sunnan, þá Ara,
Pálma og Sigurð Gils, sem allir
voru honum til mikillar hjálpar
og aðstoðar.
En enginn ræður við Elli kerl-
ingu, og þegar við bættist að
sjúkdómur sem hann hafði lengi
þurft að stríða við, færðist í auk-
ana, fór svo að hann átti ekki aft-
urkvæmt af sjúkrahúsinu. En
hann hélt merkilega miklu and-
legu þreki til hinstu stundar, og
vildi í Iengstu lög trúa því að
hans starfsdegi væri ekki að fullu
lokið.
Blessuð sé minning hans.
Brynjar Halldórsson.
Vinningaskrá
U. útdráttur 23. júlí 1998.
Bifreiðavinningur
Kr. 2.000.000_____________Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
54147
Ferðavinningur
Kr. 100.000 Kr. 200.000 ftvöfaldur)
12068 16463 18693 25197 |
Ferðavinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
10764 35290 40236 49885 53336 57861
18447 37615 48905 51602 54495 60592
Húsbúnaðarvinningur
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvöfaldur)
982 12112 25669 33333 44457 55027 63469 73214
2740 14005 26772 33523 44861 55482 63883 74342
3614 14343 27299 33570 45819 56088 64332 74418
4104 15003 28061 34023 47032 56541 67487 74462
5652 15233 28193 35465 47070 57148 68561 74897
6744 16159 28632 36607 47751 58560 69061 75530
6836 20535 29356 37168 48008 59570 69161 76935
8129 21077 30285 38117 50999 60251 69556 77182
8224 21128 30342 40315 51706 60709 69705 78733
9093 22036 31252 41791 52733 60831 70287
10487 22711 31715 42281 54110 61985 70385
11269 23486 31783 42559 54315 62336 71907
11978 24902 32043 43877 54792 62669 72959
Húsbúnaðarvinningur Kr. 5.000 Kr. 10.000 (tvöfaldur)
1001 10719 22312 31961 41881 50766 62637 72223
1021 10949 23408 32129 42093 51506 62777 72654
1203 11234 23460 32760 42340 52189 62796 72834
1217 11802 23525 33078 42646 52190 63007 72955
1316 11994 24115 33546 42774 54192 63202 73723
2149 12264 24260 33710 43160 54426 63453 73805
2349 12707 24773 34355 43322 54743 63864 73823
2411 12798 25016 34477 43350 55215 64501 73980
248! 12981 25292 34666 43727 55668 64568 74006
2869 13395 25590 34710 44111 55966 64597 74128
3213 14782 26139 35110 44171 56320 65176 74714
4276 14913 26419 35865 44264 56370 65523 74876
4407 16058 26614 36097 44924 56617 65648 74907
4490 16069 26651 36329 44937 56846 65657 75359
4630 16584 26681 37253 45293 56913 65844 75965
4640 16994 26927 37440 46261 56974 66271 76188
4790 17308 26929 37472 46528 57783 66317 76656
4867 17514 26934 37973 46699 58368 66524 76749
5289 17610 27117 37994 47169 58531 67138 77065
5422 17621 27362 38574 47329 58936 67324 77519
5613 17894 27660 39042 47496 58966 67329 77588
5735 19086 28463 39085 47845 60264 67462 78184
5988 19184 28787 39098 48086 60324 67845 78493
6363 19569 29648 39507 4&114 60696 68029 78615
6913 19611 29769 39533 48198 61127 68224 79217
7802 20994 29776 39669 48587 61245 68419 79280
8228 21076 30012 40373 48731 61310 69004
8624 21148 30424 40388 48773 61403 69194
9358 21149 30637 40516 49151 61733 70627
10014 21599 30949 40526 49349 61929 70784
10109 21951 31086 41814 . 49437 62370 71327
10410 22256 31299 41864 50714 62496 71802
Næsti útdráttur fer fram 30. júlí 1998 Heimasíða á Interneti: www.itn.is/das/