Dagur - 13.11.1998, Blaðsíða 6

6 -FÖSt-tiDAbtrB 13. NÓVEMBEK 1998
ÍT-'Í h ‘
ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjórí: eyjólfur sveinsson
Ritstjórar: stefAn jón hafstein
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstoðarrítstjórí: birgir GUÐMUNDSSON
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu si, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Sfmar: 460 6ioo OG soo 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjaid m. vsk.: i.soo kr. á mánuði
Lausasöluverð: iso kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAVIk)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYRIJ460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
Netfang auglýsingadeildar: omar@dagur.is
Simbréf ritstjórnar: 46o 6171(akureyri) ssi 6270 (REYKJAvíK)
Vont og það versnar
í fyrsta lagi
Auglýsingar frá hinu opinbera sem að yfirvarpi eiga að stuðla
að aukinni þátttöku kvenna í stjórnmálum eru fullkomið klúð-
ur. Sú hugmynd að setja fimm milljónir í enn eitt „fræðslu-
átakið“ á auglýsingamarkaði var út af fyrir sig vond. En það
sem er vont getur versnað. Auglýsingarnar sjálfar eru dæmi
um það. Það er hreinlega raunalegt að horfa á þær skrípa-
myndir sem feimnir/ráðvilltir/hræddir/ ('?!!'?) stjórnmálamenn
láta plata sig að leika í. AJIt skynsamir menn. Hvers vegna
neita þeir ekki að taka þátt í svona dellu?
í öðru lagi
Er einhver lifandi sála sem heldur að vegur kvenna muni
aukast með því að birta mynd af Davíð Oddssyni furðulegum
á svip með hælaháan skó? Eða Halldóri Asgrímssyni að rýna í
launhelgar sokkabuxnanna? Svo maður tali ekki um „uppá-
komur“ í Alþingishúsinu. Allt til að segja fólki að karlar og kon-
ur séu ólík!!! Þetta er niðurlægjandi fyrir þá sem beðnir eru
að leggja vitleysunni lið. En fyrst og fremst er þetta niðurlægj-
andi fyrir þá sem lengi hafa barist málefnalega og með oddi og
egg (einkum konur) fyrir jafnrétti kynjanna og meiri áhrifum
kvenna.
í þriðja lagi
Ef Davíð Oddson vill auka hlut kvenna í stjórnmálum getur
hann skrifað stutta grein þeim til stuðnings í prófkjöri Sjálf-
stæðismanna á Reykjanesi, stutt varaformannsefni úr röðum
kvenna í flokki sínum, beitt áhrifum sínum fyrir konur þar
sem nú losna sæti og einu sinni treyst konu til að vera ráð-
herra. Ef Halldór Asgrímsson vill auka hlut kvenna býðst hon-
um kjörið tækifæri til þess þegar varaformaður Framsóknar-
flokksins verður valinn. Og svo framvegis. Ójafn hlutur kven-
na og karla í stjórmálum er ekki til kominn vegna þess að eng-
um hefur dottið í huga að breyta til. Vandinn er annar, og all-
ir vita það.
Stefán Jón Hafstein.
Dragdrottniugar
stjommálaima
Það vakti athygli Garra að í ný-
legri skoðanakönnu lýsti þjóð-
in því yfir að hún vildi sjá fleiri
konur í pólitík. Gott ef það
voru ekki 8 af hverjum 10 sem
voru kvenhollir í þessum skiln-
ingi. Skilaboðin eru ótrúlega
skýr og afdráttarlaus. Fljótlega
eftir að þessi skilaboð komu
fram tóku að birtast auglýsing-
ar frá ríkisnefnd um fleiri kon-
ur þar sem stjórnmálamenn
koma fram sem klæðskipting-
ar. I flestum tilfellum hefur
þetta farið mönnum ágætlega,
þó hugrenningatengslin sem
myndir af Davíð með
prinsessuskó, eða Sig-
hvati að fara í brjósta-
haldara vekja, hafi lít-
ið með kvennabaráttu
að gera. Það sem fólk
veltir íyrir sér er auð-
vitað hvernig þessir
ágætu menn tækju sig
út sem dragdrottn-
ingar í alvöru sjói á Laugavegi
22 með Páli Oskari og félög-
Nýhlið
Hins vegar er greinilegt að það
fer konunum í auglýsingunum
frekar illa að vera að stilla sér
upp sem karlkonum. Margrét
Frímannsdóttir að raka á sér
andlitið eða Guðný Guðbjörns
að pissa standandi er auðvitað
athyglisverð opinberun á duld-
um hvötum annað hvort
þeirra þingkvenna eða höf-
unda auglýsinganna. En þetta
er hins vegar orðið full „kinki“
fyrir smekk Garra. Klæðskipt-
ingar af báðum kynjum eru
áhugavert fyrirbæri með ríka
sögu og hefð. Klæðskiptingar
hafa hins vegar oftast viljað
hasla sér völl sem listamenn
en ekki sem stjórnmálamenn.
Að þessu Ieyti eru auglýsing-
arnar sem nú eru að birtast at-
hyglisverðar - þær sýna alveg
nýja hlið á stjórnmálamönnum
okkar.
„Karl66og„kona“
Garri veltir því nins vegar fyrir
sér hvað felist í þessum klæð-
skiptingartendens sem nú hef-
ur svo kröftuglega brotist upp
á yfirborðið. Þýðir það að þeg-
ar Davíð er kominn í
prinsessuskóna og Sighvatur í
brjóstahaldarann muni þeir
beita sér sérstaklega fyrir því
að koma konum að? Eða
munu þeir e.t.v. líta
svo á að sem klæð-
skiptingar séu þeir
ígildi kvenna á listun-
um. Verður t.d. hægt
að segja að „kona“ í
bandaskóm verði í
efsta sætinu hjá Sjálf-
stæðisflokknum í
Reykjavík eða „kona“ í brjósta-
haldara ofarlega hjá Samfylk-
ingu jafnaðarmanna á Vest-
fjörðum? Með sama hætti yrði
þá „maður" sem pissar stand-
andi fulltrúi Kvennalista í
Sameiginlegu framboði í
Reykjavík og vel rakaður „karl“
leiddi lista sama framboðs á
Suðurlandi. Það er mikið rætt
um að það sé erfitt að skipta út
„gamla settinu" í pólitíkinni og
því erfitt fyrir nýja aðila að
hasla sér völl. Klæðskiptinga-
leiðin er hins vegar kjörin til
að hafa alla ánægða, sömu
frambjóðendur sitja áfram, en
um leið er komið til móts við 8
af hveijum 10 kjósendum um
að fjölga konum í framboði og
hrista svolítið upp á listunum.
GARRI.

ODDUR
ÓLAFSSON
skrifar
„Lýðræðið rúmar bæði kynin,“
segja Samtökin 98 og þingmenn
koma út úr skápum sínum, eins
og það fólk sem stofnaði sín sam-
tök um samkynið fyrir réttum
tuttugu árum. Það er ráðherra-
skipuð nefnd sem auðveldar
þingmönnum nú að gangast við
að þeim finnst þeir vera af vit-
Iausu kyni. Fyrirbærið er vel
þekkt í kynlífsfræðinni og nefn-
ast þeir sem haldnir eru þessari
náttúru ldæðaskiptingar. Á út-
lenskum er það kallað trans-
vestite og í stóru Ensk-íslensku
orðabókinni útleggst það, klæða-
skiptingur, karlmaður sem klæð-
ist kvenfötum (eða öfugt); oft
kynhverfur.
Klæðaskiptingar Alþingis eru
nú farnir að keppa við frambjóð-
endur í prófkjörum um athygli
auglýsingamarkaðsins. Innan um
flenniauglýsingar í Mogga, þar
sem tilvonandi þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins kynna sýnar dýru
hugsjónir, en fyrst og fremst
Samtökm 98 út úr
skápniun
undrafögur andlit sín sem með
blíðum brosum og ríkri ábyrgðar-
kennd eiga að höfða til kjósenda
íhaldsins, eru myndir af þing-
mönnum í annarlegum múnder-
ingum.
Þar eru karlráðherrar að prófa
háhælaða og kynþokkalega kven-
skó og gæla feimnislega
við fínustu nælonsokka.
Nú er fúlskeggjaður og
sköllóttur þingmaður orð-
inn kasóléttur í Moggan-
um og bíður sæll í sálu
sinni eftir að verða léttari.
Vonandi lætur hann sér
nægja að hafa brúðu á
bijósti þegar þar að kemur.
Typpið uppi
En þetta er aðeins reykurinn af
réttunum því von er á að enn
fleiri þingmenn komi út úr skáp-
unum því forkynningar fara fram
á traventítunum í sjónvörpum.
Einn er að máta bijóstahöld af
stóru sortinni og eftir svipnum að
dæma mundi honum ekki líða
betur þótt hann væri kominn í
ráðherra- eða bankastjórastól.
Kvenskörungur er kominn inn á
karlaklósett Alþingis og er heldur
betur uppi á henni typpið þar
sem hún gerir sig líklega til að
brúka hlandskálar karlaaulanna.
Þar sem stjórnmálafólk
er yfirleitt haldið athyglis-
sýki er von á því að það
komi náttúrum sínum svo
um munar á framfæri
þegar það losnar við
heimóttarskapinn og ryðst
óheft út úr skápum sín-
um. Því eiga kjósendur
von á miklum sýningum,
sem ekkert gefa eftir fín-
ustu uppákomum dragdrottning-
anna eða stúlknanna á Óðali,
sem leika sínar listir í nánu ná-
býli við þingmenn.
Undir jökkunum
Oft hefur skopteiknarinn Sig-
mund hneykslað viðkvæmar sálir
með teikningum sínum af virtum
stjórnmálamönnum með kven-
bijóst og mjaðmir, íklæddir korsi-
lettum og netsokkum, með geir-
vörturnar skagandi upp úr
brjóstahöldurum. Eru myndir
þessar oft klámfengnar og þykir
sumum óviðurkvæmilegt að fara
svona með mennina. En Iista-
maðurinn kann að hafa næmari
tilfinningu fyrir eðli þeirra sem
hann leikur svona grátt, en sauð-
svartur almúginn. Hver veit
nema að karlarnir séu í korsilett-
um og kynæsandi bijóstahöldur-
um undir jakkafötum sínum og
bindunum sem eiginkonurnar
gefa þeim í jólagjöf?
Nú er allt í góðu lagi þótt fólk
komi út úr aðþrengjandi skápum
og viðurkenni sitt rétta eðíi ef
það gerir Iífið Iéttbærara. En það
er óþarfi að láta bera svona mik-
ið á því. Það ætti að vera nóg að
koma sér á framfæri Rauða
torgsins í smáauglýsingum DV.
Þingmaðurirtn
rúmar barn.

Erþað góð hugmynd að
setja milljónir í auglýs-
ingaherferð til að auha
hlut kvenna í stjómmál-
um?
Sigríður LiHý Baldursdóttir
fomiaðurKvenréttindafélags íslands:
„Mér finnst
það góð hug-
mynd að
verja fjár-
magni til
þess að auka
hlut kvenna í
stjórnmál-
um. Kven-
réttindafé-
lagið hefur unnið frá stofnun að
því að auka hlut kvenna og við
aldarlok er ástandið þannig að
aðeins fjórðungur fulltrúa á
þingi og í sveitarstjórnum eru
konur. Það er því augljóst að
beita þarf ýmsum aðferðum til
að rétta hlut kvenna og ég vænti
góðs af þessari auglýsingaher-
ferð.“
Ámundi Ámundason
„umboðsmaður“ og skipuleggjandi
margrapólitískra herferða:
„Nei, mér
finnst það
ekki. Málið
snýst um það
að konur
hasli sér völl
í stjórnmál-
um á grund-
velli stjórn-
málanna
sjálfra en ekki með einhverri vit-
leysu. Ef konur hafa einhveija
alvöru pólitík fram að færa þá
eru þær kosnar og þær komast
áfram. Þessi auglýsingaherferð
er bara grfn þar sem verið er að
afbaka glæsilega karlmenn og
kemur pólitík ekkert við.“
Jóhanna EngUbertsdóttir
formaðurLandsambandsframsóknar■
kvenna:
„Já, mér
finnst það
góð hug-
mynd og ég
tel að þessi
auglýsinga-
herferð nái
að vekja at-
hygli og fái
fólk til að
leiða hugann að mismunandi
áherslum hjá konum og körlum
og mismunandi reynsluheimi
þeirra.“
Ómar Valdimarsson
blaðamaður:
„Ég held að
svarið hljóti
að felast í því
að það eru á
endanum
stjórnmála-
flokkarnir
sjálfir sem
ráða því hver
hlutur
kvenna er í stjórnmálum og þeir
ættu ekki að þurfa að auglýsa
fyrir sjálfa sig. Við kjósendur ráð-
um þessu ekki, enda Ijóst hver
afstaða almennings er. Það er
fólkið sem er að stilla sér upp f
auglýsingunum sem ræður þvf
hver hlutur kvenna verður!"