Dagur - 20.03.1999, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 20. MARS 1999 - 11
ERLENDAR FRÉTTIR
Gleðikonur í þýskri borg. Vel skipulagðir glæpaflokkar smygla fólki inn I Evrópusambandið og gera út vændis-
konur, sem fluttar eru inn fá fátækari löndum fyrir austan og sunnan. Yfirvöld taka glæpalýðinn mjúkum höndum
til að vera ekki ásökuð um ofsóknir gegn útlendingum.
Græða á að smygla fólkl
ODDUR
ÓLAFSSON
SKRIFAR
Vel skipulagðir glæpaflokkar
stunda smygl á fólki inn fyrir
landamæri Evrópusambandsins.
Margir þeirra hafa snúið sér frá
fíkniefnasmygli að því að smygla
fólki. Það gefur allt eins vel af sér
og er mun áhættuminna því dóm-
ar fyrir að hjálpa fólki yfir landa-
mæri eru mun vægari en fyrir að
smygla eiturlyljum. Það er mun
erfiðara að taka á brotum af
þessu tagi en öðrum glæpum þar
sem bæði smyglararnir og „varn-
ingurinn“ njóta vissrar samúðar.
Það er til dæmis sjaldnast litið á
þá sem komast ólöglega inn fyrir
landamæri sem sakamenn og þótt
þeir Ijúgi og villi á sér heimildir er
það talin eðlileg sjálfsbjargarvið-
Ieitni.
Það vill gleymast að smyglar-
arnir eru harðskeyttir glæpa-
menn, sem iðulega skilja við-
skiptavini sína eftir á köldum
klaka eða hreinlega drekkja þeim
á leið til fyrirheitnu Iandanna,
eftir að þeir eru búnir að fá greitt
fyrir sinn snúð.
Algengt er að „fargjaldið" yfir
Iandamærin til ES landa kosti um
150 þúsund kr. Arleg velta
smyglaranna er álitin vera 200-
300 milljarðar króna. En talið er
að árlega sleppi um 400 þúsund
ólöglegir innflytjendur inn fyrir
landamæri Evrópusambandsins.
Leiðirnar eru margar og kallað-
ar bláa leiðin, sem er sjóleiðin og
græna leiðin, sem er landvegur-
inn. Frá Marokkó er fólki smyglað
yfir til Spánar, frá Túnis til Sikil-
eyjar, frá Albaníu yfir Adríahaf til
Ítalíu. Síðan eftir öllum landa-
mærum allt til Finnlands. Engin
tölfræðileg ágiskun er til um hve
margir greiða hátt gjald fyrir að
komast til Evrópusambandsins og
eru sviknir um að fá flutning yfir
landamærin, eða rétt landamæri.
Þannig er tiltölulega algengt að
greitt sé fyrir farið í Albaníu og
farið um borð í gúmmíbát með
utanborðsmótor og lagt af stað
yfir til Ialíu í skjóli nætur. Undir
morgun er fólkið rekið í Iand og
kemst að því að það er í Króatíu
og hefur aldrei fengið flutning
yfir Adríahafið.
Oft er samband milli ólöglegra
mannflutninga og melludólga
sem smygla stúlkum frá Austur-
Evrópulöndum og vestur yfir. Þar
gera bófaflokkar stúlkurnar út og
hóta að koma upp um þær og láta
senda til baka ef þær skila ekki
lágmarksgróða.
Lygi og vandainál
Það sem fjTÍr innflytjendum vakir
er, að sækja um hæli sem flótta-
menn og fá dvalarleyfi og síðar
ríkisfang. I fæstum tilvikum upp-
fylla þeir aðkomnu þau skilyrði að
geta talist pólitískir flóttamenn.
Til dæmis þykjast flestir Albanir
sem komast vestur yfir vera frá
Kosovó og eiga miklar hremming-
ar yfir höfði sér verði þeir sendir
Baksvið
Að smygla fólki inn í
Evrópusambandið er
stundað af vel sldpu-
lögðum glæpafloMaim,
sem einsMs svífast.
til baka. Þeir varast að geta fram-
vísað nokkrum skilríkjum til að
sanna ríkisfang sitt og setja inn-
flytjendayfirvöld í mikinn vanda.
Þegar einu sinni er komið inn
fyrir landamæri Evrópusam-
bandsins, eða þau landamæri sem
nú eru kennd við Schengen, er
auðvelt að ferðast um sldlríkja-
laus milli Ianda. En það er ekki
eins auðvelt að fá landvist og áður
var. Gerðar eru strangari kröfur
um að menn sýni fram á að að-
stæður þeirra falli undir þau
ákvæði sem gerð eru til að fá að
teljast flóttamenn. Sakamenn og
landhlauparar eru meðal þeirra
sem leita hælis og margir ann-
markar eru á að Iandvistarleyfi fá-
ist. A síðasta ári var 76 af hun-
draði þeirra sem sóttu um land-
vist hafnað.
Straumur ólöglegra innflytj-
enda eykst eftir því sem reglur
eru hertar um landvist þeirra.
Hundruðir þúsunda bíða eftir
landvistarleyfi og hafa margir
þeirra beðið árum saman. Ef fólki
er ekki snúið við á landamærum
Schengen er ekki alltaf einfalt að
vísa því úr landi, eða út fyrir Evr-
ópusambandið. Sé manni vísað úr
Iandi verður að senda hann til
þess lands sem hann kom frá. En
þegar maður hefur hvorki vega-
bréf né stimpil landamærastöðvar
er ekki hægt að kasta honum yfir
hvaða Iandamæri sem er.
Nýlendur í Evrópu
I mörgum löndum innan
Schengen tekur það sex mánuði
til sex ár að fá úrskurð um land-
vistarleyfi. Flestir sækja um Iand-
vist í Þýskalandi og var fjöldi
nýrra umsækenda þar 98.700 á
síðasta ári. I Bretlandi bíða 65
þúsund manns eftir úrskurði inn-
flytjendayfirvalda.
Ekki eru innflytjendur fyrr bún-
ir að fá Iandvistarleyfi fyrr en ætt-
ingjar fara að streyma að og eiga í
mörgum tilvikum líka kröfu á
Iandsvist eða ríkisfangi. Þannig
eru að skapast nýlendur víða um
vestanverða Evrópu. Rússar
streyma til Antverpen, Albanir til
London og Afganir til Amster-
dam. Þau ríki sem innflytjendur
sækja mest í, svo sem Þýskaland
og Holland, hreyfa því gjarnan að
vandamálinu sé skipt milli ríkja
Evrópusambandsins. En flestar
ríkisstjórnir þykjast hafa nóg með
sig og innflytjendur valsa þangað
sem þeir helst vilja vera, eða
skástu kjörin bjóðast.
Ráðamenn og yfirvöld í vestan-
verðri Evópu ganga þess ekki dul-
in að glæpaklíkur stjórna innflytj-
endastraumnum að miklu leyti og
að þessir fólksflutningar eru
óeðlilegir og óæskilegir. En varast
er að tala upphátt og af hrein-
skilni um málin, því þeir sem það
gera eru stimplaðir kynþátta- og
útlendingahatarar, fasistar og
nasistar og vandamálin halda
áfram að krauma undir sléttu )T-
irborði og glæpamennirnir sem
smygla fólki halda áfram að
græða á tá og fingri.
Erindrekar og eftirlitsfólk yfírgefur
Júgóslavíu
JUGOSLAVIA - Knut Vollebæk, utanríkisráðherra Noregs og yfirmað-
ur Oryggis- og samvinnustofnunar Evrópu (OSE), skýrði frá því í gær
að allir eftirlitsmenn ÖSE verði fluttir á hrott frá Kosovo-héraði. Þá var
þegar byijað að flytja útlendinga og sendiráðsstarfsmenn á brott frá
Júgóslavíu, og hafa fjölmörg ríki hvatt þá ríkisborgara sína, sem búsett-
ir eru í Júgóslavíu, til þess að hafa sig á brott hið fyrsta. Friðarviðræð-
um Serba og Kosovo-Albana var frestað um óákveðinn tíma og verður
ekki haldið áfram fyrr en Serbar lýsa sig tilbúna til þess að undirrita
bráðabirgðasamkomulagið, sem Albanir hafa þegar undirritað. Spenna
fer nú vaxandi í Kosovo, auk þess sem NATÖ hefur hvað eftir annað
hótað loftárásum á Serba ef þeir sýna ekki samningsvilja.
LAVITA
ÉBELLA
□□[BölbT]
CcrGArbic
j
DIGITAL SOUND SYSTEIVl
Sýnd kl. 21 og 23.
MuLAN
Sýnd um helgina kl. 13.
Miðaverð kr. 300 kr.
RÁÐHÚSTORGI
____
□D!“3 SÍMI461 4666 TF[X
l Two SmoKiNg BarrEls
STÓRMYND
Sýnd kl. 6.50.
Sýnd kl. 17 - ísl. tal.
Einnig sýnd kl. 15 um helgina.
,j i ivíSdKVJ'rKtv&tLtcrrffrtinte11 >
j.