Dagur - 19.11.1999, Blaðsíða 2

2-FÖSTUDAGUR 19. NÓVEMBER 1999
Dagur
FRÉTTIR
Yfirlæknir krefst þess
að emangruniimi ljúki
Yfirlæknirinn vill rjúfa einangrun þeirra sem hafa lengst verið i gæsluvarðhaldi
vegna stóra fíkniefnamálsins.
Yfirlæknir Litla-
Hrauns telur að
heilsu gæsluvarð-
haldsfanga í stóra
filmipfnamálinii stafi
veruleg hætta af hiimi
löngu einangrun. Fv.
landlæknir vill 3-4
vikna hámark á ein-
angrun.
Þórarinn H. Þorbergsson, yfir-
læknir Litla-Hrauns, krafðist
þess með bréfi til Fangelsismála-
stofnunar I I. nóvember síðast-
Iiðinn að þá þegar yrði gripið til
aðgerða sem leyfðu rof einangr-
unar þeirra gæsluvarðhaldsfanga
sem lengst höfðu verið í einangr-
un vegna stóra fíkniefnamálsins
svokallaða, sem upp komst í
byrjun september. Segir yfir-
læknirinn að einangrunin sé
farin að spilla heilsu gæslufang-
anna, en meðal alvarlegra afleið-
inga Iangvarandi einangrunar
eru svefntruflanir, þunglyndi,
truflun á skynjun, verkir, inn-
hverf hugsun og sjálfsmorðshug-
Ieiðingar.
Krafan í bréfinu kom fram
daginn eftir að héraðsdómur
hafði framlengt gæsluvarðhald
þeirra fjögurra fanga málsins,
sem upphaflega voru handteknir
og því setið lengst í einangrun.
Framlengingin náði til 15. mars
árið 2000 og var úrskurðurinn
staðfestur af Hæstarétti 15. nóv-
ember, þrátt fyrir bréf yfirlæknis-
ins. Þegar bréfið var ritað höfðu
fjórmenningarnir verið í einangr-
un í rúma tvo mánuði.
Þunglyndi, ofskynjanir,
sj álfsmorðshugleiðingar
Þórarinn yfirlæknir skrifaði
Fangelsismálastofnun bréf 11.
nóvember, þar sem meðal annars
segir: „Bréf þetta er ritað í tilefni
af framlengingu á gæsluvarð-
haldi nokkurra einstaklinga sem
þegar hafa lengi setið í gæslu-
varðhaldseinangrun. Tel mér
skylt sem yfirlækni að Litla-
Hrauni að benda á að heilsa
þeirra einstaklinga sem setið
hafa í einangrun í meira en mán-
uð, hvað þá í tvo mánuði, er í
mikilli hættu."
Þórarinn lét fylgja með bréfinu
grein eftir Ólaf Ólafsson, fv.
landlækni, þar sem bent er á að
frá heilsufarslegu sjónarmiði sé
óráðlegt að einangra fanga leng-
ur en 3-4 vikur. Þar er greint frá
niðurstöðum alþjóðlegra rann-
sókna um áhrif langvarandi ein-
angrunar á heilsu fanga. Eftir
því sem lengra líður á einangrun
gætir æ meir þunglyndis, svefn-
truflana, skynjunartruflana,
sjálfseyðileggjandi hugsana og
svo framvegis. Norsk rannsókn
sýndi að margir gæsluvarðhalds-
fanga kvarti ér á líður undan vax-
andi skynjunartruflunum.
„Nokkrir urðu mjög „innhverfir"
í hugsun og neituðu að hafa af-
skipti af þeim er heimsóttu þá...
nokkuð bar á ofskynjunum með-
al fanganna."
„Einangrun í lengri tíma veld-
ur fólki heilsuvanda og í mörg-
um tilfellum verulegum geðræn-
um erfiðleikum. Lagt er til að
einangrun vari að öllu jöfnu ekki
lengur en 3-4 vikur,“ segir Ólaf-
ur. - FÞG
Opin kerfi auka hagnað
Opin kerfi birtu afkomutölur sínar í gær fyrir fyrstu 9 mánuði ársins.
Hagnaður af reglulegri starfsemi samstæðunnar fyrir fjármagnsliði og
skatta er nú 193 milljónir króna, sem er 77% hækkun frá sama tíma
í fyrra. Hagnaður eftir skatta, án áhrifa dóttur- og hlutdeildarfélaga,
er 176 milljónir sem er 96% aukning miðað við fyrra ár. Að teknu til-
liti til dóttur- og hlutdeildarfélaga er hagnaður tímabilsins 100 millj-
ónir en var 69,5 milljónir á sama tfma í fyrra. Það er 44% aukning
milli ára. Heildarvelta samstæðunnar jókst um 36% miðað við sama
tímabil í fyrra og er nú 2,7 milljarðar miðað við tæpa 2 milljarða árið
áður. Eigið fé samstæðunnar 30. sept. sl. var 658 milljónir og hefur
aukist um 107 milljónir á árinu. Eiginljárhlutfallið er 31%.
frá Tæknivali
Tæknival sendi Verðbréfaþingi af-
komuviðvörun í gær, ekki vegna tap-
reksturs heldur vegna betri afkomu á
3. ársfjórðungi en áætlað hafði verið.
Þegar uppgjör fyrstu 6 mánaða þessa
árs var lagt fram, sem sýndi 144,3
milljóna króna taprekstur, tilkynntu
forsvarsmenn Tæknivals að stefnt
væri að viðsnúningi í rekstri fyrirtæk-
isins á seinni 6 mánuðum ársins,
sem gerði ráð fyrir 50 milljóna hagn-
aði af reglulegri starfsemi það tíma-
bil. Þriðji ársfjórðungur skilar betri
niðurstöðu af reglulegri starfsemi en
ráðgert var og gangi áætlanir 4. árs-
fjórðungs eftir mun viðsnúningur í
rekstri fara fram úr þeim væntingum
sem gerðar voru. Að auki nemur
hagnaður af sölu hugbúnaðarsviðs
Tæknivals um 180 milljónum en sá söluhagnaður verður aðeins að
hluta tekjufærður á árinu 1999, að því er segir í tilkynningu frá
Tæknivali.
Skýrr eykur við sig um 60%
Velta Skýrr nam 884,4 milljónum króna á fyrstu níu mánuðum ársins
en var á sama tíma í fyrra 779,5 milljónir. Veltan jókst því um 13%
milli ára. Hagnaður fyrstu níu mánuðina nam 56,7 milljónum sam-
anborið við 35,3 milijónir í fyrra og jókst hann því um 60% milli ára.
Veltufé frá rekstri nam 134,2 milljónum miðað við 1 12,1 milljón fyr-
ir sama tímabil árið áður. Eigið fé félagsins 30. september sl. nam
295,6 milljónum og jókst það um 31,1% á fyrstu níu mánuðunum.
Eiginfjárhlutfallið nam 35,3%. I rekstraráætlun fyrír árið í heild er
gert ráð lyrir að hagnaður félagsins nemi um 65 milljónum króna eft-
ir skattá. Stjórnendur Skýrr telja að hágriaðarmarkmið félagsins muni
nást fyllilega.
Jákvæð viðvörun
Árni Sigfússon er að rétta Tæknival
úr kútnum.
Fyrsti fundur
Samninganefndir
VMSÍ og Samtaka at-
vinnulífsins. Breyting
á viðræðuáætlun gegn
innspýtingu launa
lægstu taxta. Lands-
byggðin saman.
Fyrsti formlegi samningafundur-
inn í aðdraganda að gerð næstu
kjarasamninga var haídinn í gær
þegar sextán manna samninga-
nefnd Verkamannasambands Is-
lands fundaði með samninga-
nefnd Samtaka atvinnulífsins í
Garðastrætinu. Fyrir atvinnurek-
endum fór Finnur Geirsson, for-
maður Samtaka atvinnulífsins.
Ráðgert er að halda annan fund í
næstu viku.
Aðferðafræðin skoðuð
Björn Grétar Sveinsson, formað-
ur VMSI, segir að á þessum fundi
hefði samninganefndin kynnt
viðsemjendum sínum markaða
stefnu sambandsins um gerð
Björn Grétar Sveinsson.
samnings um breytingar á við-
ræðuáætlun gegn innspýtingu
krónutöluhækkana í lægstu
launataxtana. Jafnframt var þess
óskað að menn kæmu saman sem
fyrst aftur til að ganga úr skugga
um hvort hægt sé að þróa þessa
aðferð enn frekar. A þessum
fundi voru engar kröfur lagðar
fram um hugsanlega krónutölu-
hækkun taxtalauna. Formaður
VMSÍ segir að ef þessi hugmynd
gengur ekki upp aðferðafræði-
Iega, þá þurfa menn að leggja
fram kaupkröfur í hefðbundnum
farvegi viðræðuáætlunar fyrir 15.
desember nk. Af þeim sökum
þurfa menn að helst að sjá hvort
þessi leið sé fær í þessum mán-
uði. Ef svo sé þá sé það ekki í
sjálfu sér mikil vinna að klára
gerð þessa samnings, þótt ekki sé
hægt að útiloka að ekki verði ein-
hver átök um það hversu krónu-
töluhækkunin eigi að vera mikil.
Landsbyggðin sanian
I upphafi fundarins afhenti
samninganefnd VMSÍ forystu
Samtaka atvinnulífsins samn-
ingsumboð sitt sem nær til allra
aðildarfélaga sambandsins á
Iandsbyggðinni og aðildarfélaga
Landssambands iðnverkafólks úti
á landi. Iðnverkafélögin eiga tvo
fulltrúa í samninganefnd VMSÍ.
Þá mun Alþýðusamband Vest-
fjarða verða með f samningaferli
VMSI, enda eru þeir með full-
trúa í samninganefndinni. Full-
trúar ASV verða þó að ræða þetta
fyrirkomulag við Vinnuveitenda-
félag Vestfjarða vegna kjarasam-
ings þeirra. - GRH
Krefst útvarpstíma
eins og Jdn Steinar
Ólöf Guðný Valdimarsdóttir,
arkitekt og skyldmenni dóttur-
innar í hinu umdeilda kynferðis-
brotamáli, hefur ritað Ríkisút-
varpinu bréf þar sem hún óskar
eftir því að fá úthlutað einni og
hálfri klukkustund í dagskrá Rík-
isútvarpsins til að fjalla um
hæstaréttarmálið, þar sem faðir
stúlkunnar var sýknaður af
ákæru um áralanga kynferðislega
misnotkun á dóttur sinni.
„Eg hef skrifað tvær greinar í
Morgunblaðið um málið og
byggði þær á dómsniðurstöðum
úr Hæstarétti og á því að hafa
verið fjarlægur áhorfandi að
harmleiknum. Greinarnar voru
ÚlöfGuðný Valdimarsdóttir.
skrifaðar aö eigin frumkvæði og
áttu rætur í réttlætiskennd og
siðferðisvitund. Þær voru ekld í
naíni kæranda fremur en önnur
umræða f fjölmiðlum um málið.
Fyrir útvarpsráði liggur erindi
hæstaréttarlögmanns sem hefur
óskað eftir að tjá sig, fyrir hönd
sakbornings, í viðkomandi máli.
Hann hefur þegar rekið málíð
íyrir dómstólum, unnið það og
þjóðin greitt honum fyrir. Ef það
er lýðræðislegt og hlutlaust að
hæstaréttarlögmaður haldi
þannig áfram að reka málið í rík-
isfjölmiðlum, hlýtur það að vera
réttmæt krafa almennings að fá
úthlutað jafnlöngum ti'ma til að
tjá sig uriri málið í viðkomandi
ríkisfjölmiðli," segir Ólöf. - FÞG