Dagur - Tíminn Reykjavík - 11.04.1997, Blaðsíða 9

ÞJÓÐMÁL
Jlagur-'2íímtmt
Föstudagur 11. apríl 1997 - 9
Samkomulag um Lánasjóðinn
Jón
Kristjánsson
alþingismaður og
form. fjárlaga-
nefndar skrifar
Nú hefur verið lagt fram á
Alþingi frumvarp um
Lánasjóð íslenskra náms-
manna. í stjórnarsáttmála ríkis-
stjórnarflokkanna var kveðið á
um endurskoðun lagnanna, og
hefur hún staðið yfir að undan-
förnu, og niðurstaðan hefur litið
dagsins ljós í frumvarpsformi.
Ágreiningur hefur verið um mál-
ið og það verið í sviðsljósinu af
þeim sökum. Nú hefur náðst góð
niðurstaða sem báðir stjórnar-
flokkarnir geta unað vel við og
hún felur í sér verulegar lagfær-
ingar fyrir námsmenn.
í fyrsta lagi verður endur-
greiðsluhlutfall námslána lækkað
niður í 4.75% en var allt að 7%
áður miðað við útsvarstekjur
lánþega. í öðru lagi verða teknir
upp beinir styrkir til námsmanna
vegna íjármagnskostnaðar sem
þeir verða fyrir vegna lántöku
hjá bönkum. í þriðja lagi er
stjórnarmönnum íjölgað úr sex í
átta þannig að Iðnnemasamband
fslands fær nú aðalmann í stað
áheyrnarfulltrúa og mennta-
málaráðherra einn fulltrúa til
viðbótar. í íjórða lagi er lagt til
að sett verði sérstök heimild í lög
fyrir stjórn sjóðsins til þess að
geta komið til móts við náms-
menn sem verða fyrir skakkaföll-
um vegna veikinda eða skipulags
skóla. Einnig er lögunum breytt
til samræmis við aðild okkar að
Evrópska efnahagssvæðinu.
Gagnrýnt hefur verið að bönk-
unum sé ætlað of mikið hlutverk
samkvæmt hinum nýju lögum í
ijármögnun náms. Þeir sem
halda slíku fram byggja sinn
málflutning á úreltum viðhorf-
Einhverjar hjáróma
raddir hafa verið að
brigsla Framsóknar-
flokknum um svik í
þessu máli.
um. Starfsemi ijármálastofnana
er ekki að neinu leyti sambærileg
nú við það sem hún var fyrir ein-
um áratug. Bankarnir eru nú í
harðri samkeppni um viðskipta-
vini og munu kappkosta að veita
námsmönnum þjónustu, því þar
er lagður grunnur að framtíðar-
viðskiptum. Bankarnir hafa
einnig tekið upp viðræður um að
krefjast ekki ábyrgðarmanna.
Þær viðræður standa nú yfir, en
jákvæð viðbrögð í þessu efni
sýna að bankarnir líta á þessi
viðskipti sem mikilvægan þátt í
sínum rekstri. Bankastofnanir
hafa útibú um allt land þannig
að allir hafa aðstöðu til þess að
sækja þjónustu í sinni heima-
byggð hvað þetta varðar.
Við framsóknarmenn erum
ánægðir með að komin er niður-
staða í þetta mál. Við lögðum á
það áherslu í kosningabarátt-
unni. Aðstaða Sjálfstæðisflokks-
ins var önnur að því leyti til að
fyrrverandi ríkisstjórn breytti
lögunum um Lánasjóðinn árið
1992, þannig að tiltölulega
skammur tími var liðinn frá því.
Hins vegar náðu stjórnarflokk-
arnir saman um niðurstöðu í
máhnu sem er til hagsbóta fyrir
námsmenn og það skiptir mestu
máli, og báðir geta vel við þá
niðurstöðu unað.
Einhverjar hjáróma raddir
hafa verið að brigsla Framsókn-
arflokknum um svik í þessu máli.
Þetta er sett fram gegn betri vit-
und og er einfaldlega þáttur í
pólitík sem byggist ekki á rökum
eða staðreyndum. Framsóknar-
menn lögðu áherslu á að lækka
endurgreiðsluhiutfalhð og taka
upp samtímagreiðslur. Hvoru
tveggja er gert, þótt hluti þess sé
í gegn um bankana og í því formi
að ijármagnskostnaðurinn er
greiddur. Áætlað er að þessar
aðgerðir kosti 226 milljónir
króna á árinu 1997, samkvæmt
úttekt sem fylgir frumvarpinu
sem nú liggur fyrir Alþingi.
Það kemst alltaf upp
um strengjabrúður
Helgi Haraldsson
fyrrverandi kjósandi
Sjálfstœðisflokksins
skrifar
Agaleysi og hentistefna
varðandi lög og reglur eru
ríkir þættir í íslensku
þjóðarsálinni. Flestir eru sam-
mála um að nauðsynlegt sé að
lög og reglur séu til, en það er
alltaf „eitthvað sérstakt“ við mig
og mínar aðstæður sem gerir að
verkum að ég þarf ekki að fara
eftir gildandi lögum og reglum,
reglurnar eiga ekki við, eða ég á
ahavega að fá undanþágu.
Náunginn í næsta húsi á hins-
vegar að sjálfsögðu að fara eftir
lögum og reglum.
Þetta sjónarmið einkennir
viðbrögð þingmanna og ráð-
herra Sjálfstæðisflokksins við af-
greiðslu Samkeppnisstofnunar á
sameiningu Flugleiða og FN.
Samgöngumálaráðherra gagn-
rýnir niðurstöðuna harkalega,
„getur ekki sætt sig við niður-
stöðuna." En hverjum er ekki
sama þó Halldór geti ekki sætt
sig við niðurstöðuna. Hann sam-
þykkti lögin sem niðurstaðan
byggist á!
Kannski hann hafi bara
gleymt að lesa þau áður.
Öllu alvarlegra er að sjálfur
forsætisráðherrann, sjálft höfuð
löggjafans og handhafi forseta-
valds, gagnrýnir niðurstöðuna.
Ekki vegna þess að stofnunin
hafi farið út fyrir verksvið sitt,
eða gert eitthvað ólöglegt, (eng-
inn hefur haldið slíku fram, ekki
heldur því að breyta þurfi lögun-
um), nei heldur það að þeir hafi
„farið ansi fast í máhð.“ Þeir áttu
nefnilega að taka tillit th þess að
þarna var um áðurnefndar „sér-
stakar aðstæður“ að ræða, því
þarna var verið að fjalla um einn
hluta þess fyrirbæris sem kennt
Varla hækka
pólitíkusarnir heldur í
áliti ef þeir bera ekki
meiri virðingu fyrir
sjálfum sér og sínum
verkum en þetta
sýnir.
er við ónefnda dýrategund og
tröllríður öllu í þessu þjóðfélagi.
Það að þeir sem setja lögin
séu ósáttir við að þeim sé fylgt
fast eftir, ahavega í sumum th-
fellum, (þ.e.a.s. gagnvart sum-
um) er algjörlega ólíðandi og
sýnir á hve lágu plani íslensk
pólitík og íslenskir pólitíkusar
eru. Slík hentistefna varðandi
lagaákvæði á meira skyft við
stjórnun í vanþróuðum einræðis-
ríkjum en upplýst menningar-
samfélög. Með þessa hegðun for-
sætisráðherra sem fyrirmynd er
varla að búast við að löghlýðni
og virðing hins almenna borgara
fyrir lögum og reglum axhdst á
næstunni. Varla hækka póhtíkus-
arnir heldur í áhti ef þeir bera
ekki meiri virðingu fyrir sjálfum
sér og sínum verkum en þetta
sýnir.
í fréttum hefur einnig verið
rætt við einn af þingmönnum áð-
urnefnds flokks, þess flokks sem
kepnir sig við markaðsbúskap og
frjálsa samkeppni. Sá er formað-
ur samgöngunefndar og thkynnti
Davíð Oddsson.
hann að fuhtrúi Samkeppnis-
stofnunar yrði kahaður fyrir
fund nefndarinnar. Það á sem
sagt að þvinga fram hagstæðari
niðurstöðu. En hagstæðari fyrir
hvern? Hinn almenna borgara?
Varla.
Þingmaðurinn talaði ekki
frekar en ráðherrarnir um að
breyta lögunum, sem væri sjálf-
sagt (og í hendi þessara aðila,
sjálfs löggjafans), því ahir virðast
sammála um að lögin séu góð,
þeim þarf ekki að breyta. Það
eru bara ekki allir sem þurfa að
fara eftir lögunum.
En hver er það þá sem kippir
svo fast í spottana að ráðherrar
og alþingismenn Sjálfstæðis-
flokksins með sjálfan forsætis-
ráðherrann í fararbroddi,
sprikla eins og strengjabrúður í
Halldór Blöndal.
höndunum á riðuveiku líkams-
ræktartrölh? Varla eru það neyt-
endur eða samtök þeirra. Nei
hklega verður að skoða þetta í
öðru samhengi. Á næstunni
munu nefnilega öh sérleyfi til
flugs innanlands falla úr ghdi og
þá getur jú verið gott að vera
búinn að kaupa upp þá aðila
sem annars gætu veitt sam-
keppni, eða verið með önnur
álíka leiðindi.
Til að það takist skal sú stofn-
un sem sett var á laggirnar th að
tryggja samkeppni, með hag
neytenda að leiðarljósi, því svín-
beygð, af þeim sem settu lögin
sem niðurstaðan byggir á.
Hagur neytenda verður því að
víkja fyrir öðrum sterkari hags-
munum. (Ætli það sé kannski
ekki líkamsræktartröh með riðu
heldur kolkrabbi með hiksta sem
kippir í spottana?)
Þessi málathbúningur þeirra
félaga í Sjálfstæðisflokknum sýn-
ir öðru fremur hvhíkt hags-
munapot Sjálfstæðisflokkurinn
stundar, undir yfirskini stjórn-
málastarfs. Davíð, Hahdór og fé-
lagar reyniði nú að skammast th
að fara eftir þeim lögum sem þið
hafir sjálfir sett.
Hér eftir getiði síðan haft
ákvæði í samkeppnislögunum,
sem og öðrum þeim lögum sem
þið samþykkið á hinu háa Al-
þingi, á þá leið að íþyngjandi
ákvæði viðkomandi laga eigi ekki
við um fyrirtæki í einokunarað-
stöðu eins og Flugleiðir, Eimskip
eða aðra hluta ónefnds dýrs, né
heldur þegar ráðherra ákveði af
öðrum jafnghdum ástæðum. Þar
með væri tryggt það lýðræði,
jafnræði gagnvart lögum og sú
frjálsa samkeppni sem þið kenn-
ið ykkur við og ykkur virðist vera
að skapi.