Dagur - Tíminn Reykjavík - 01.05.1997, Blaðsíða 6

6 - Fimmtudagur 1. maí 1997
Jlíigx rr-ÍEftrtrám
FRÉTTASKÝRING
Finnur Ingólfsson var í ham á fundinum í gær. Vel var mætt og flestir áhugasamir um stóriðju. Andstæðingar létu lítið í sér heyra,
Stóriðjumál
Björn
Þorláksson
skrifar
Það var álglampi í augum
fundargesta, a.m.k.
stóriðjuglampi, þegar
iðnaðanráðherra sat fund f
hádeginu f gær sem Atvinnu-
málanefnd Akureyrar, Dagur-
Tíminn, Svæðisútvarpið á Ak-
ureyri, Iðnþróunarfélag Eyja-
fjarðar og Rannsóknastofnun
Háskólans á Akureyri efndu
til. Yfirskrift fundarins var
hvort stóriðja væri hluti af
framíðarsýn í atvinnumálum
Eyjafjarðar og svaraði Finnur
Ingólfsson iðnaðarráðherra
þeirri spurningu játandi.
Ráðherra varð tíðrætt um
hve erlendir íjárfestar horfðu
nú í auknum mæli til íslands.
Rýmkaðar reglur og bætt við-
skiptaumhverfi ylli því að ís-
land væri komið á alþjóðlegt
kort í þessu samhengi og hvað
stóriðju varðaði væru kostir ís-
lands greinilegir svo sem land-
rými, hafnaraðstaða, umhverf-
isskilyrði, hagstæður raforku-
flutningur og vinnumarkaður.
Þrjú stóriðjuverkefni eru í
burðarliðnum á Suðvesturlandi
og dró iðnaðarráðherra enga
dul á að Grundartangasvæðið
hentaði best undir stóriðju sem
og Keilisnes. Aðrir álitlegir
kostir væru hins vegar Eyja-
íjörður og Reyðaríjörður. Hvað
Eyjaíjörðinn áhrærir sagði ráð-
herra: „Þetta er að stóru leyti
undir ykkur heimamönnum
komið. Sveitarfélög verða hins
vegar að móta skýra stefnu og
gera ítarlegar viðhorfskannanir
áður en lagt er út í mikla undir-
búningsvinnu og kostnað."
Vonbrigði
Fram til þessa hefur Dysnes
verið efst á stóriðjulandakorti
Eyfirðinga og er búið að rann-
saka það svæði fyrir tugi millj-
óna. Meðal annars hafa farið
fram vindmælingar, dýptarmæl-
„Er tímabært að
bjóða ferðamönnum
upp á álversskoðun
í staðinn fyrir
hvalaskoðun t.d.?“
ingar, straummælingar, nátt-
úrufarskönnun og veðurfars-
mælingar. „Það eru mikil von-
brigði að samt liggur niður-
staða ekki fyrir,“ sagði ráð-
herra.
Hann sagði að Dysnes hent-
aði best, en nú heyrði hann alls
staðar út undan sér að Eyfirð-
ingar hefðu aðra kosti í huga og
vildu ýmsir rannsókn á Ár-
skógssandi. Ráðherra taldi það
svæði standa töluvert aftar Dys-
nesi, og ítrekaði að ef kúvenda
ætti í athugunum um staðarval,
yrðu heimamenn að koma inn í
þann kostnað. Hann gæti ekki
alfarið verið á kostnað hins op-
inbera og ef neikvæðar niður-
stöður litu dagsins ljós yrðu
heimamenn að bera allan
kostnað. „Eyfirðingar geta ekki
vænst þess að fá efnahagslegan
ávinning af stóriðju öðruvísi en
að taka einhverja áhættu sjálfir.
Hitt er ég viss um að Eyjaíjörð-
ur er að mörgu leyti mjög
ákjósanlegt svæði," sagði Finn-
ur.
Algjör stöðnun
Ingi Björnsson, framkvæmda-
stjóri Slippstöðvarinnar hf., sté
næstur í pontu og sagði að þótt
ákveðið hefði verið að Eyja-
íjörður myndi vaxa sem mat-
vælaframleiðslusvæði hefði
ávinnningurinn orðið lítill tU
þessa. Hann sagði að undir-
stöðuatvinnuvegir Eyjafjarðar
yrðu áfram landbúnaður og
fiskveiðar en hæpið væri að
álykta að þær greinar myndi
leiða af sér miklu fleiri atvinnu-
tækifæri í framtíðinni, ytri skU-
yrði væru mettuð. Vaxtarbrodd-
urinn fælist aftur í iðnaði og
þjónustu og þar væri stóriðja
einn besti kosturinn.
Sem dæmi um áhrif á
mannijöldaþróun sagði Ingi að
upp á síðkastið hefði nánast
engin breyting orðið varðandi
fjölda ársstarfa og mannfjölda á
Eyjaljarðarsvæðinu. „Það hefur
ríkt algjör stöðnun," sagði Ingi.
Hann benti á að fækkun starfa í
iðnaði næmi á áttunda hundr-
aðið en ef álver yrði reist,
myndu 1100-1700 manns vinna
við uppsetningu þess í 40 mán-
uði og síðan yrði um 645 árs-
verk að ræða eftir að full starf-
semi væri hafin. Margföldunar-
áhrif yrðu um 1,3 en Ingi benti
þó á að þetta dæmi miðaðist við
stórt álver, með um 200.000
tonna framleiðslugetu á ári.
„Niðurstaða mín er að þótt
álver risi í Eyjafirði myndu
áhrifin verða afgerandi á
vinnumarkað án þess að raska
þeirri atvinnumynd sem hér
hefur verið — landbúnaði og
fiskiðnaði. Þá sé ég ekki að fé-
lagsleg röskun yrði nokkur,“
sagði Ingi.
Hvað með ímyndina?
í kjölfarið fylgdu ýmsar fyrir-
spurnir en enginn lýsti efa-
„Dysnes er besti
kosturinn.“
semdum um tilkomu stóriðju í
Eyjafirði nema Guðmundur
Birgir Heiðarsson, forstöðu-
maður upplýsingaskrifstofunn-
ar á Akureyri. Hann vildi fá
svör við því hvort hugsanlegur
ímyndarskaði Eyjafjarðar væri
tekinn með í reikninginn ef
stóriðja yrði byggð. Guðmundur
Iagði áherslu á að á Akureyri
væri meiri áhersla lögð á ferða-
þjónustu og náttúruímynd en
t.d. á Akranesi. „Halda menn
virkilega að þetta hafi ekki
áhrif?“ spurði Guðmundur.
Finnur svaraði að álver
myndi ekki endlega fæla ferða-
menn frá. Það gæti beinlínis
vakið jákvæða eftirtekt þeirra
og benti á Bláa lónið máli sínu
til stuðnings. Þar væri stórt raf-
orkuver sem kveikti áhuga
ferðamanna. Guðmundi þótti
lítið til þessara orða koma og
spurði salinn hvoi't þá væri
kannski tímabært að bjóða upp
á álversskoðun í staðinn fyrir
hvalaskoðun.
Næst sté í pontu bæjarstjóri
Dalvíkur, Rögnvaldur Skíði
Friðbjörnsson, og sagðist
harma að iðnaðarráðherra
horfði í þær krónur sem færu til
rannsókna til undirbúnings ál-
vers. Hann teldi að sveitarfélög
væru tilbxiin til að leggja fram
fé, jafnvel 15 milljónir til rann-
sókna og það væri rétt að skoða
alla möguleika, þótt búið væri
að athuga einn. Kanna til hlítar
hvaða landsvæði Eyjaijarðar
hentaði best fyrir álver.
Sneið af kökunni
Heilt yfir er niðurstaða fundar-
ins að þeir sem hann sátu eru
almennt mjög hlynntir álveri og
vilja ekki sitja eftir í því gullæði
sem boðið er upp á eftir að er-
lendir iðnjöfrar komu auga á
ísland. Raddir umhverfissjónar-
miða og skoðanir eins og það sé
tímaskekkja að álver rísi í íjörð-
um heyrðust, varla og er Ijóst að
ekki er fullreynt að álver eða
önnur stóriðja rísi við Eyjafjörð.
Einhver titringur er um hverjir
skuli borga fyrir athuganir,
draumurinn er að fá allt fyrir
ekkert eins og gengur með ís-
lensku þjóðina. Iðnaðarráð-
herra margítrekaði að Dysnes
væri besti kosturinn, það sýndu
rannsóknir og sagði að með því
að ætla sér nú að athuga aðra
möguleika sætu heimamenn
eftir í tækifærum og tíma. „Það
er grundvallaratriði að vilji
íbúa sé skýr og sveitarfélög
vinni markvisst.“