Dagur - Tíminn Reykjavík - 08.05.1997, Blaðsíða 7

®ítgur-Œínrám
Fimmtudagur 8. maí 1997 - 7
ERLENDAR FRÉTTIR
Rapparar vega hver annan
Baksvið
Dagur Þorleifsson
Fyrir skömmu var einn af
þekktustu röppurum
Bandaríkjanna og heims-
ins, Christopher Wallace að
nafni en kunnari undir lista-
mannsnafni sínu, Notorious
B.I.G., skotinn til bana í Los
Angeles. í sept. sl. ár var annar
álíka þekktur rappari, sem
nefndist Tupac Shakur ög var af
aðdáendum ___________________
kallaður
„messías gettó-
anna,“ skotinn
til bana í Las
Vegas. Þeir
urðu 24 og 25
ára.
Sennilegt er
að dauðsföll
þessi séu af-
leiðing keppni
um markaðinn
milli rappara
austur- og
Bandaríkjanna.
snærum
Bandarískir
gangsterrapparar
eru sprottnir úr
ofbeldisþrungnu
umhverfi og ofbeldis-
dýrkun þeirra leiðir
til meira ofbeldis.
vesturstrandar
Wallace var á
útgáfufyrirtækis að
nafni Bad Boy Entertainment
og Tupac Shakur á vegum ann-
ars slíks fyrirtækis, Death Row
Records. Hið fyrrnefnda er á
Atlantshafsströndinni, hitt vest-
ur við Kyrrahaf.
Dýrkun á ofbeldi,
dauða, nauðgunum
Endalok tveggja þessara dáðu
rappara þykja
benda til þess,
að keppnin
milli austur- og
vesturstrand-
arrappara fari
nú mjög
harðnandi.
Morð þessi
þurfa vart að
koma á óvart.
Nöfn tveggja
nýnefndra fyr-
irtækja gefa
hugmynd
nokkra um
andann í svo-
kölluðu
gangster-rappi
Bandaríkj-
anna. Þar er
mikið um
dýrkun á of-
beldi, dauða,
nauðgunum og eiturnautnum,
rómantískum ljóma er varpað á
stríð götugengja og mönnum er
talið til gildis að hafa verið í
fangelsi. Þeir Notorious B.I.G.
og Tupac Skakur voru haturs-
menn, en lífsviðhorf þeirra
svipuð. í textum sínum höfðu
þeir í morðhótunum við fólk,
sem þeim líkaði ekki við. Allar
konur voru í augum þeirra
vændiskonur. Eftir því var líf
rappara þessara tveggja áður
en þeir hófust til frægðar og
breyttist ekki eftir það. Þeir
höfðu margsinnis verið sekir
fundnir um m.a. nauðganir,
morðtilraunir og verslun með
eiturnautnaefni. Svipað er að
segja af ýmsum öðrum úr hópi
þekktustu rappara eins og Sno-
op Doggy Dog og Dr. Dre.
Flestir helstu harðkjarna-
rappararnir eru blökkumenn
og fyrir löngu orðnir fyrirmynd-
ir ijölmargra ungra blökku-
manna, einkum í Bandaríkjun-
um. Nú eru þeir Wallace og
Tupac þar að auki orðnir písl-
arvottar í augum þess fólks.
56% myrtra
blökkumenn
Aðdáendum rapparanna ofbýð-
ur ekki ofbeldisdýrkun þeirra,
sumpart trúlega vegna þess að
ofbeldið er allsstaðar nálægur
veruleiki í blökkumannagettó-
unum. Morð er algengasta dán-
arorsök ungra svartra karl-
manna í Bandaríkjunum.
Blökkumenn eru 12-13% íbúa
Bandaríkjanna,
en 56% þeirra
sem eru myrtir
þarlendis eru
blökkumenn.
Flestir morð-
ingja þeirra eru
einnig blökku-
menn. Af
hverjum
100.000 ungum
hvítum karl-
mönnum
bandarískum

Tupak Shakur, „messías gettó-
anna“.
eru 12 myrtir, en 92 af hverjum
100.000 ungum svörtum karl-
mönnum þarlendis. Þetta er
greinileg ábending þess efnis,
að þótt hvítir menn og svartir
hafi búið hverjir innan um aðra
í Norður-Ameríku síðan á 17.
öld, lifa þeir hvorir í sínum
heimi. Og með hliðsjón af því
m.a. hve lífshættulegur heimur
svartra Bandaríkjamanna er
hafa hvítir Bandaríkjamenn til-
hneigingu til þess að forðast
hann eftir bestu getu.
Útbreitt hat-
ur blökku-
manna á hvít-
um mönnum á
sinn þátt í að-
dáun þeirri,
sem illskeytt-
ustu rappar-
arnir verða að-
njótandi meðal
svartra ung-
menna. Þótt
harðsoðnu
rappararnir
hatist innbyrð-
is, standa þeir
sameinaðir í
hatri sínu á
hvítum mönn-
um. í augum
margra
svartra tán-
inga eru þeir
hetjur, sem þora að bjóða hin-
um hvítu Bandaríkjum byrginn
og þótt þeir geri það m.a. með
því að brjóta lög, er það enginn
ljóður á ráði þeirra að mati
margra aðdáenda þeirra. Eng-
inn hörgull er heldur á hvítum
ungmennum, sem dá umrædda
listamenn, í samræmi við flag-
ellantahugarfar það sem al-
gengt hefur orðið með vestur-
landamönnum á síðari hluta
aldarinnar.
Jafnframt því sem blökku-
mannagettóin hafa mótað rapp-
arana, fer ekki hjá því að lista-
menn þessir, svo mikillar aðdá-
unar og dýrkunar sem þeir
njóta, hafi mikil áhrif á æskulýð
Bandaríkjanna og margra
landa annarra, sérstaklega
svört ungmenni en einnig hvít
o.fl. Að sumra mati er ofbeldi
að tilefnislausu í vexti af hálfu
og meðal ungmenna. Ekki er
Aðalmaðurinn í Death Row Records, kallaður Suge Knight (í miðið), Sno-
op Doggi Dog (t.v.) og Tupac Shakur.
ólíklegt að meðal ástæðna á
bak við það sé harðkjarnarapp-
ið þar sem ofbeldinu sem slíku
er sungið lof og dýrð.
Tilræði við
tjáningarfrelsi
Blökkumönnum í Bandaríkjun-
um, sem víðar, hefur reynst erf-
itt að byggja sér upp sjálfs-
ímynd, sem þeir sjálfir beri
virðingu fyrir, og mundi þar að
leita einnar helstu félagslegu
ástæðunnar á bak við ofbeldis-
og klámrappið. Saman við þetta
er eitthvað af sjálfstortímingar-
hneigð.
í samræmi við innihald listar
sinnar hafa bandarísku rappar-
arnir verið kallaðir „skáld
dauðans.“ Ýmsir stjórnmála-
menn, t.d. Bob Dole fyrir síð-
ustu forsetakosningar, hafa
beitt sér fyrir því að harð-
kjarnaröppurum yrði gert að
takmarka eitthvað ofbeldis-
dýrkunina og grófyrðin í textum
sínum, en þeirri viðleitni hefur
verið mótmælt sem tilræðum
við tjáningarfrelsið.
í albúmi frá Tupac, sem gefið
var út eftir dauða hans, kvað
vera eitthvað sem minni á
dauðadóm yfir Wallace og
fylgja þeim ummælum sex skot-
hvellir. Tupac kvaðst og hafa
lagst með konu Wallace og
rappaði í því samhengi: „I fuck-
ed your bitch, you fat mother-
fucker."
Þæailfiat að.skpða
Gott að versla
DAEW00 örbylgjuofn
19 lítra, 800 wött
sumartilboð kr: 16.844,-
KENW00D 50 ARA
-® Afmælistilboð
á KENW00D CHEF hrærivél
verð áöur kr: 29.900,-
tilboðsverð kr: 19.900,-
AEG þvottavél á sérstöku tilboðsverði
L AEG 0K0 LAVAMAT 538
tilboðsverð kr: 57.000,-
BYGGINGAVÖRUR
LONSBAKKA•601 AKUREYRI
Gerðu þérferð - það borgarsig!
Búsáhaldadeild sími:
[jj
3 0 3 1 8