Dagur - Tíminn Reykjavík - 15.05.1997, Blaðsíða 9

ÍÍcignr-CEínxmn
IJOStt .\,'i -u»
Fimmtudagur
ik
i. w
maí 1997-9
PJOÐMAL
„F oreldravandamálin“
Ásgeir Helgi
Jóhannsson
skrifar
Ekki barnið mitt er eitt vin-
sælasta orðatiltæki sem til
er í orðaforða íslenskra
foreldra. Barnið mitt slæst ekki.
Barnið mitt stelur ekki. Barnið
mitt lærir af mistökunum sín-
um. Barnið mitt mun aldrei
velja sér vini sem reykja. Barn-
ið mitt mun aldrei umgangast
rumpulýð sem drekkur áfengi.
Barnið mitt mun aldrei nota eit-
urlyf. Barnið mitt veit ekki einu
sinni hvað eiturlyf eru.
Hér eru góðar fréttir fyrir
foreldra sem nota þetta orðalag.
Þetta er rétt hjá ykkur, auðvitað
getur ekki verið að ykkar eigið
hold og blóð sé að misþyrma sér
og öðrum. Það hljómar fárán-
lega, hvernig gætu þau brugðist
ykkur sem hafið alið þau upp og
gert allt ykkar besta til að veita
þeim allt sem þið getið. „Ég gaf
þér sjónvarp í fermingargjöf og
þú launar það með því að detta
í það með Gunnu dóttur hans
Sigga. Pað er greinilegt að Siggi
kann ekkert að sjá um börnin
sín. Barnið mitt gerir ekki svona
lagað.“ Nei! auðvitað ekki, þetta
var allt Sigga að kenna, barnið
hans er alltaf til vandræða.
Slæmur félagsskapur
Hér að ofan er hún Gunna
slæmur félagsskapur, hún
kenndi barninu
þínu að
drekka.
hvar
Gunna
drekka!
auðvitað hjá
barninu hans
Skúla, en þá
hljótum við að
velta fyrir okk-
ur hvar barnið
hans lærði að
drekka og síð-
an hvar allir hinir ljótu ungíing-
arnir lærðu að drekka, reykja
og sprauta sig.
Pað er kominn tími til að
stoppa og hugsa, er endalaust
hægt að kenna öðrum um? Er
endalaust hægt að rétta
sprengjuna áfram eða mun hún
springa einhversstaðar á leið-
inni? Kannski í Kringlunni? Þar
komu saman ungmenni sem
vildu ólm nálgast það að verða
fullorðin eða er þetta ekki að
vera fullorðinn? Er það ekki að
vera fullorðinn að geta drukkið
sig útúr heiminum alveg eins og
mamma og pabbi á síðasta ætt-
armóti. Er það ekki svona sem
að við tjáum tilfinningar okkar
eða hvað? Er það ekki að vera
fullorðinn að geta drukkið sig
út úr heiminum
alveg eins og
mamma og
pabbi á síðasta
ættarmóti. Er
það ekki svona
sem að við tjá-
um tilfinningar
okkar eða
hvað? Er það
ekki svona sem
að við nálg-
umst hvort
annað og opn-
um okkur fyrir hvort öðru? Er
drykkjustund ekki tíminn sem
að foreldrar eru viljugastir að
ræða málin?
Með bjórglas í hönd
Foreldrar þagna ekki þegar
þeir eru drukknir, þeir eru upp-
fullir af heilræðum og um-
hyggju. Það er ekkert jafn
sannfærandi og drukkið foreldri
með sígarettu lafandi í munn-
vikinu og bjórglas um hönd
muldrandi „Þú veist að þetta er
óhollt," eða „lofaðu mér nú að
byrja aldrei á þessu“ - ég er
sannfærður.
Nei annars, kannski ekki, en
það er greinilega erfitt að vera
foreldri þurfandi að sannfæra
sjálfan sig um það að vanda-
málin séu ekki til að leysa þau
heldur til að skella þeim yfir á
aðra. Þið eruð greinilega ekki
þess verð að lifa undir ábyrgð-
inni sem þið eigið að bera
gagnvart börnum ykkar. Af-
skiptaleysi foreldra virðist vera
orðinn erfðasjúkdómur sem lýs-
ir sér síðar í virðingarleysi ung-
menna á fslandi gagnvart sjálfu
sér.
Lausn hins almenna foreldris
virðist einskorðast við íþróttir
og þess líkan félagsskap. Enn
og aftur vilja þau finna lausn-
ina einhversstaðar annars stað-
ar en hjá sjálfu sér. Þau geta
ekki agað börnin sín sjálf þann-
ig að þau ætlast til að íþróttafé-
lögin geri það.
íþróttaféiögin og
drykkja
Nú er svo komið fyrir flestum
íþróttafélögum á landinu að
drykkjuskapur er ein helsta að-
ferðin til að halda upp á sigur
eða þá drekkja sorgum yfir
tapi.
Nú er svo komið fyrir ís-
lenskum foreldrum að þeir eru
að fá afskiptaleysi sitt í hausinn
aftur. íslenskir foreldrar verða
að skilja hlutverk sitt sem
ábyrgir uppalendur, svona
gengur þetta bara alls ekki!
Hættið að berja höfðinu við
stein og takið ábyrgð á eigin lífi
áður en þið farið að segja okkur
hvað ábyrgð er.
Nú er svo komið fyrir ís-
lenskum ungmennum að þau
telja að drykkjuskapur sé eðli-
leg samskiptaleið, þetta er mik-
ið til ef ekki að öllu leyti ykkur
að kenna, svo mikið er ljóst.
Auðvitað eru til undantekn-
ingar sem sanna regluna, en
Guð hjálpi þeim sem heldur því
fram að „unglingavandamálið"
sé unglingunum að kenna.
Það læra börnin sem fyrir
þeim er haft.
Skammist ykkar öll sem eitt!
En
lærði
að
Jú
Guð hjálpi þeim sem
heldur því fram að
„unglingavanda-
málið“ sé ungling-
unum að kenna.
Það læra börnin sem
fyrir þeim er haft.
Engar fréttir úr skólastofimni?
Eru ekkert nema vondar fréttir úr skólastofunni, og heimanámið í ólestri? Ungur Akureyringur
glímir við samræmdu prófin.
Gísli
Baldvinsson
kennari við
Gagnfrœðaskóla
Akureyrar skrifar
Eru fréttir úr skóla-
stofunni alltaf nei-
kvæðar?
Fyrirsögnin er fengin hálfpart-
inn að láni úr bókinni: Engar
fregnir frá vestur vígstöðunum.
En ég sé nú ástæðu að dýfa
penna í blek, réttara sagt slá á
lyklaborðið, fréttum úr skóla-
stofunni.
Að mínu mati hafa þær fregn-
ir sem heyrst hafa úr skólastof-
unni verið heldur neikvæðar,
enda má íhuga hvort góðar
fréttir séu frásagnarverðar.
Hér hafa skólamenn einnig
róið á það borð og fjölmiðlarnir
hafa spilað undir á sína púka-
blístru. Hér á ég við síðustu
fregnir af samræmdum prófum.
Samræmdu prófin
Ég minnist þess ekki að sam-
ræmd próf hafi verið lögð fyrir
án umræðna og
ólgu síðan
1974. Ég tók
dálítið þátt í
þeim umræð-
um síðast fyrir
19 árum og þá
vegna þeirrar
ákvörðunar að
vega og meta
árangur nem-
enda í bókstöf-
um, frá A til E.
Vegna nýjustu
umræðunnar
fór ég í gamla úrklippusafnið og
las þetta innlegg mitt. Satt að
segja var ég undrandi yfir því
hversu neikvæður ég hef verið
gegnvart þessum breytingum.
Þó er það nú þannig að hugi
einhver, sem hefur til þess vald,
að breyta einhverju í skólahaldi
eða námsmati, þá mætir sá
hinn sami miklum andbyr. Hvar
sem skólamenn eru skráðir í
hinu pólitíska litrófi eru þeir í
eðli sínu flialdssamir.
Landafræðin gerir það svo
að verkum að komi til einhver
nýjung í skólastarf tekur það
okkur íslendinga hátt í áratug
að tileinka okkur þá nýjung. Þá
er oftast komin til sögunnar ný
kenning og nýtt mat úti í heimi.
Dæmi um þetta er sú um-
ræða og ákvarðanir sem teknar
hafa verið í tengslum við heil-
stæðan grunnskóla.
Hvað átti stærðfræði-
prófið að mæla?
En ef ég sný mér að síðustu at-
burðunum, það er umræðunni
hvort samræmda stærðfræði-
prófið hafi verið of þungt eða of
langt, bið ég menn að athuga
eftirfarandi: Hvað eiga slík próf
að mæla? Ef þau eiga að prófa
fyrirfram ákveðinn lista af at-
riðum og þau komi eingöngu á
prófinu, þá er það eingöngu
spurningin hvort prófið hafi
prófað eitthvað
annað sem ekki
var á listanum,
eða því þannig
raðað saman
að prófið reyn-
ist nemendun-
um óleysanlegt.
Engan hef ég
heyrt nefna það
að prófið hafi
reynst of þungt.
Hitt nefna
menn að ekki
reyndist nægur
tími til að leysa prófið. Ef menn
eru sammála um það að próf
eigi einungis að prófa kunnáttu
en ekki færni
þá var prófið
of langt.
En ég hef
alltaf litið svo á
að við lok
grunnskólans
væri nauðsyn-
legt að mæla
færni nem-
enda. Stærð-
fræðipróf er
nefnilega ákaf-
lega heppilegt
til að mæla
meira en bara
talnaleikfimi.
Hin sam-
ræmduprófin 3
eru málapróf.
Tungumál lær-
ist á annan
hátt en stærð-
fræði. Námið
er langt ferli
þar sem kunn-
áttan fylgir
málþroskan-
um. Minna
gerir til í málanámi þó slakað
sé á á lokasprettinum.
Gleymskan er minni í málahólf-
inu en talnahólfinu. Þessu má
líkja við það að sá sem ekki hef-
ur hjólað í marga áratugi getur
gert það án erfiðis. En sá sem
ekki hefur notað hraðbankann í
nokkurn tíma man ekki lykilorð
sitt. Þannig má segja að stærð-
fræðiprófið segi til um ástand
eða viðhorf nemandans til
náms á þessum tímapunkti.
(oftast aprflmánuður). En ég
árétta það að ég og íleiri erum
að ræða þetta án þess að allur
aílinn sé kominn á land. Auðvit-
að verður ekki hægt að tala um
aflabrest fyrr en árangur liggur
fyrir.
Enn þarf átak
Ég vil nú snúa mér að öðru
máli þessu tengdu. Það vil ég
gera áður en tölur fara að ber-
ast frá RUM (Rannsóknarstofn-
um um uppeldis- og mennta-
mál). Ég hef verið að dunda
mér við að kanna heimanám
nemenda í 8.-10. bekkjar. Það
skal tekið fram að hér er ekki
um vísindalega könnun að
ræða, frekar könnun sem gefur
ákveðnar vísbendingar. Það er
því nauðsyn, að kanna shkt
með réttum mælistikum.
En mínar vísbendingar gefa
til kynna að heimanám nem-
enda í 10. bekk er minna en
nemenda í 8. bekk. Ef þetta er
rétt þá þarf að taka afstöðu til
þess hvort slíkt sé æskilegt og
einnig hvort heimanám nem-
enda í grunnskóla sé yfirleitt
æskilegt eða nauðsynlegt.
Ef menn komast að þeirri
niðurstöðu að ekki sé hægt að
ljúka grunnskólaprófi með góð-
um árangri án heimanáms þá
þarf að gera átak samkvæmt
þessum vísbendingum.
Þess vegna legg ég til að ítar-
leg könnun verði gerð á næsta
skólaári í öllum grunnskólum
Akureyrar í 8.-10. þekk.
Átak í heimanámi mætti gera
á sama hátt og gert var varð-
andi útivist ungmenna. Þar áttu
samtök foreldra stærstan þátt-
inn. Og hann varð árangursrík-
ur. En á hinum endanum verða
skólarnir að koma í stað lög-
reglu og skáta.
Ég vona svo að þetta innlegg
verði metið sem jákvætt innlegg
í umræðuna um skólamál. Það
er þörf að sýna og framkvæma
eitthvað jákvætt fremur en að
einblína sífellt á brestina í
skólaveggnum. Sýnum að eitt-
hvað sé að frétta úr skólastof-
unni!
Átak í heimanámi
mætti gera á sama
hátt og gert var
varðandi útivist ung-
menna. Þar áttu sam-
tök foreldra stærstan
þáttinn. Og hann varð
árangursríkur.