Dagur - Tíminn Reykjavík - 28.05.1997, Blaðsíða 9

PJÓÐMÁL
-Miðuikudagur 28. maí 1997 - 9

' -> vc
Sigríður Kristjánsdóttir, framkvæmdastjóri Miðstöðvar fólks í atvinnuleit, telur að róttækra úrbóta sé þörf til að stemma stigu við atvinnuleysi. MyndE. ói.
Skýlaus réttur allra
að hafa atvinnu
Björn
Þorláksson
skrifar
Idag er evrópskur baráttu-
dagur gegn atvinnuleysi
þar sem verkalýðshreyf-
ingin í allri Evrópu sameinast
um eina kröfu: Að baráttan
gegn atvinnuleysi verði eitt af
meginmarkmiðum ríkis-
stjórna álfunnar. Sigríður
Kristjánsdóttir er fram-
kvæmdastjóri Miðstöðvar
fólks í atvinnuleit en henni
finnst míða hægt til úrbóta.
„Það þarf að taka mun
markvissar á þessu vandamáli
og finna sértækar úrlausnir til
að allir geti fengið vinnu við sitt
hæfi. Sá er réttur fólks skv.
mannréttindasáttmála Samein-
uðu þjóðanna og það myndi t.d.
hjálpa til að lækka vinnuvikuna
niður í 36 tíma,“ segir Sigríður.
Konurnar útundan
Ekki hefur verið staðið við að
minnka atvinnuleysið jafnmikið
og um var rætt að mati Sigríðar.
í apríl í fyrra var atvinnuleysi
5% á landsvísu en er 4,7% í
dag. „Þetta er ekki stórkostleg
breyting. Á höfuðborgarsvæð-
inu er atvinnuleysi 5,2% núna
og töluvert langtímaatvinnu-
leysi. Þá má einnig benda á að
atvinnuleysi ungs fólks er ekki
alltaf mælanlegt, þar sem
margt ungt fólk er ekki á skrá.“
Sigríður er ennfremur ósátt
við hve lítið er talað um þetta
vandamál og telur fyrirhugaðar
framkvæmdir í atvinnusköpun
vera einkum körlum til góðs.
„Hér á höfuðborgarsvæðinu er
um 6,6% atvinnuleysi hjá kon-
um á móti 4,1% karla, hlutföllin
hafa breyst mikið á imdanförn-
um árum. Eldri konur eru
margar án vinnu og fólk, aðeins
um fimmtugt og eldra, segir
okkur að það sé vonlítið að
finna sér vinnu.“
Engin leti
Sigríður segir engan vafa á því
að atvinnulausir vilji vinna, en
stundum heyrast raddir í þjóð-
félaginu sem draga slíkt í efa.
„Ég skil ekki ef einhver breyt-
ing hefur átt sér stað á sl. 5-6
árum þannig að íslendingar séu
orðnir svo latir að þeir nenni
ekki að vinna. Við vorum þekkt
fyrir að vinna allan sólarhring-
inn þegar þensla á vinnumark-
aði var hvað mest. í öllum þjóð-
félögum sem bjóða upp á fé-
lagslega þjónustu fyrir atvinnu-
lausa er rætt um að um 0,5-
0,7% nýti sér þetta kerfi og það
eru einmitt tölurnar sem voru
hér fyrir utan árstíðabundið at-
vinnuleysi. En það er ansi
harkalegt að álíta að um 6%
þjóðarinnar nenni ekki að
vinna.“
Fólk brotnar niður
Burtséð frá því hvaða tæki
stjórnvöld hafa til að auka at-
vinnu þá finnst Sigríði sem lítið
sé hlúð að þeim sem eru án
vinnu. „Hér þarf stórátak til,
því fólk missir oft gjörsamlega
sjálfstraustið. Við sjáum það
t.d. oft hér að ýmisskonar nám-
skeið geta verið fyrsta skrefið
til að fá fólk út á meðal al-
mennings og hafa mjög mikið
að segja. Margir hafa ekkert við
að vera á daginn, vinirnir eru
að vinna og fólk framkvæmir
ekkert af því sem menn gera
t.d. í fríum. Hér finnst mér
vanta reglugerðir um hvernig
hægt væri að vinna upp sjálfs-
traust þessa fólks. Sjálfsstyrk-
ingarnámskeið hafa haft ótrú-
lega þýðingu fyrir fólk. Sumir
þurfa að fara til fagfólks en það
er dýrt, kostar t.d. rúmlega
4000 kr. hjá sálfræðingi."
Allir í kaffi
Störf skrifstofunnar eru einkum
að taka á móti fólki og veita
ýmsa ráðgjöf. Einnig eru haldin
námskeið sem fyrr segir, bæði
bókleg og verkleg og tekið á
móti fólki með ýmis vandamál
og þá reynt að vísa þeim til fag-
aðila er á þurfa að halda. „Eg
vil hvetja alla þá sem lesa Dag-
Tímann að koma í dag og
kynna sér starfsemi okkar. Hér
alltaf heitt á könnunni og góður
andi,“ sagði Sigríður að lokum.
Ráðstefna
í dag
✓
Itilefni dagsins mun Al-
þýðusamband fslands
boða til ráðstefnu um starf
ASÍ að alþjóðamálum í húsi
ASÍ að Grensásvegi 16A og
stendur stefnan frá kl. 9.00
í dag til hádegis. Þar mun
Ari Skúlason, fram-
kvæmdastjóri ASÍ, m.a.
svara spurningum vegna
baráttudagsins og eru allir
velkomnir. BÞ
Skortur á vinnu-
aíli um allt land
Páll Pétursson félagsmálaráð-
herra: Atvinnuleysi fer blessunar-
lega minnkandi.
Upp úr 1990 óx atvinnu-
leysi verulega og komst
upp f um 7% þegar
mest var. Heldur hefur dregið
úr að undanförnu og er Páll
Pétursson félagsmálaráð-
herra þokkalega sáttur við
þróunina og hvernig félags-
legi geirinn sinnir þessum
málafiokki. Hann bendir á ný-
breytni eins og vinnuklúbba í
félagi við Reykjavíkurborg,
átaksverkefni og fleira sem
hafi gefið góða raun en ráð-
herra telur einnig að skortur
sé á vinnuafli um allt land.
„Sem betur fer hefur at-
vinnuleysið farið minnkandi á
undanförnum mánuðum og
horfurnar eru bjartari en fyrr.
Skráð atvinnuleysi er þó allt of
mikið en það verður að hafa í
huga að í þeim tölum eru líka
þeir sem fá hlutabætur. Það er
ekki gerður greinarmunur á
þeim sem eru alveg atvinnu-
lausir og hinum sem eru í
hlutastarfi sem eru í kringum
1000 alls,“ segir Páll.
Hann bendir jafnframt á að
mjög mikil eftirsókn sé þessar
vikurnar í að flytja inn vinnuafl,
jafnt á landsbyggðinni sem og
höfuðborgarsvæðinu. „Það virð-
ist þannig um allt land að
skortur sé á vinnuafli.“
Útlendingum fjölgar
Fram til þessa hefur erlent
vinnuafl fyrst og fremst nýst í
fiskvinnslu hérlendis en margt
bendir til að fólk frá t.d. Skand-
inavíu sé nú að sækja í t.d.
ferðaþjónustu og hafa hótel í
Reykjavík nýverið auglýst í Sví-
þjóð eftir vinnuafli. Um þetta
segir félagsmálaráðherra að
íbúar á Evrópska efnahags-
svæðinu þurfi ekki atvinnuleyfi
heldur hafi þeir sama rétt til
vinnu og hér. „Ef við áætlum að
núna séu um 4.500 manns al-
veg án vinnu þá koma senni-
Iega á móti um 2000 útlending-
ar sem eru að störfum. Upp
undir 1500 hafa fengið leyfi frá
félagsmálaráðuneytinu og til
viðbótar koma þeir sem eru frá
Evrópska efnahagssvæðinu."
Unga fólkinu sinnt
En hjá hvaða hópum stingur at-
vinnuleysi sér niður? Er t.d. at-
vinnuleysi meðal menntaðs
fólks viðvarandi á íslandi? „Ég
hef ekki nákvæma sýn yfir það.
Mesta áhyggjuefnið er atvinnu-
leysi ungs fólks sem er nokkurt.
Hugmyndin með nýrri löggjöf
um vinnumarkaðsaðgerðir og
atvinnuleysistryggingar er að
koma nú sérstaklega til móts
við þennan hóp og reyna að
rjúfa þann vítahring sem lang-
tímaatvinnuleysi er. Ákvæðin
hljóða upp á að þeir sem eru
búnir að vera 10 vikur á bótum
fái svokallaða starfsleitar-,
menntunar- eða þjálfunaráætl-
un og verður þá borgað fyrir að
leita sér að vinnu, þjálfa sig til
starfa eða mennta sig.“ Páll vill
ekki segja til um úr hvaða um-
hverfi eða hvernig hinn dæmi-
gerði atvinnulausi einstaklingur
sé, en segir þó að verulega stór
hluti þessa fólks hafi aðeins
klárað grunnskóla.
„í nágrannalöndun-
um myndu þeir ekki
tala um þetta sem
atvinnuleysi.“
Góðir miðað við hin
löndin
Þrátt fyrir að ýmislegt bendi til
að skráð atvinnuleysi upp á 4-
6% sé komið til að vera þá met-
ur félagsmálaráðherra sem svo
að íslendingar séu nokl ð vel
settir. „Ef við berum okkur
saman við löndin í kringum
okkur þá stöndum við mjög vel.
Á Evrópska efnahagssvæðinu
myndu þeir ekki tala um þessar
tölur sem atvinnuleysi og í Evr-
ópusambandinu er meðalat-
vinnuleysi um 10-12%. Finnar
eru t.d. með 25% atvinnuleysi.“
- Hvernig ætlar Páll að verja
baráttudeginum gegn atvinnu-
leysi í dag? Hann gerir ráð fyrir
að vinna eitthvað í ráðuneytinu
eins og hann orðar það en ætl-
ar hann að rétta atvinnuleys-
ingjum dúsu í tilefni dagsins?
„Ég hef hana ekki handbæra.“
BÞ