Dagur - Tíminn Reykjavík - 31.05.1997, Blaðsíða 8

8 - Laugardagur 31. maí 1997
íDagur-Œœröm
PJÓÐMÁL
JOagnr- Híramn
Útgáfufélag: Dagsprent hf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Stefán Jón Hafstein
Aðstoðarritstjóri: Birgir Guðmundsson
Framkvæmdastjóri: Marteinn Jónasson
Skrifstofur: Strandgötu 31, Akureyri, Garðarsbraut 7, Húsavik og Þverholti 14, Reykjavík
Símar: 460 6100 og 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk. 1.600 kr. á mánuði
Lausasöluverð kr. 150 og 200 kr. helgarblað
Prentun: Dagsprent hf./lsafoldarprentsmiðja
Grænt númer: 800 70 80
Fax auglýsingadeildar: 460 6161 - Fax ritstjórnar: 460 6171
Sjómannadagurmn
í fyrsta lagi
Sjómannadagurinn, sérstakur hátíðisdagur sjó-
manna, hefur um langt árabil verið landsmönnum
tilefni til að íhuga stöðu sjómannastéttarinnar
samhliða því að menn gera sér glaðan dag, fara í
koddaslag og kappróðra, stakkasund og reiptog.
Vegur sjómannadagsins hefur vaxið verulega á síð-
ustu árum eftir að hann varð lögboðinn frídagur
sjómanna og skip urðu að sigla í land til að vera í
höfn á sjómannadaginn. Sjósóknin almennt hefur
orðið að taka mið af þessum degi og sjómannadag-
urinn er þannig orðinn að botnfastri siglingabauju
sem öll útgerð þarf að sigla eftir.
Á sjómannadegi að þessu sinni dvelur hugur
manna venju fremur við hættur hafsins og trygg-
ingalega stöðu sjómanna og aðstandenda þeirra ef
slys ber að höndum. Tilefni hefur því miður gefíst
til slíkrar umræðu eftir að Tryggingastofnun hafn-
aði að greiða ekknabætur til ekkna tveggja skip-
verja af Dísarfellinu. Ásteitingarsteinninn er út-
flöggun íslenskra skipa, að þau eru skráð undir
hentifána. Nánast allur farskipaflotinn siglir nú
undir erlendum fána sem og fjölmargir togarar. Það
eru því hundruð íslenskra sjómanna í þeirri stöðu
að sigla um höfin blá meira og minna ótryggðir.
í þriðja lagi
Það kemur á óvart hvað málið kemur á óvart.
Hentifánaútgerð er ekki nýtt fyrirbæri, síður en
svo. Útgerðarmenn, sjómannasamtökin, stjórn-
málamenn, og tryggingakerfið virðast öll jafn hissa
hver á öðru. Allir eru að hrópast á. Það sem hins
vegar skiptir mestu er að kippa þessum málum í
lag, fljótt. Útgerðir eru að spara með því að skrá
skipin erlendis en lögin gera ekki ráð fyrir íslensk-
erlendum útgerðum. En það eru sjómenn sem
gjalda fyrir og búa við óvissuna, ekki þeir sem í
raun ættu að bera kostnaðinn, Tryggingastofnun,
útgerðirnar eða bæði.
Sjómenn, til hamingju með sjómannadaginn!
Birgir Guðmundsson.
Eiga Vestfirðingar að samþykkja
miðlunartillögu ríkissáttasemjara?
Þórarinn V.
Þórarinsson
framkvœmdastjóri
VSÍ
Já og það er löngu
tímabært að almenn-
ir félagsmenn fái að
taka afstöðu til málsins.
Tillagan gefur þeim færi á
því og að ljúka þessari
deilu og í annan stað fær-
ir hún Vestfirðingum
meiri launahækkanir en
öðrum. En tillaga bætir
ekki tjönið sem hlotist
hefur af verkfallinu, en
lengra verkfall nú niyndi
ennþá síður gera það og
væri líklegast til að veikja
byggðirnar vestra enn
meira en orðið er.
Hervar
Gunnarsson
form. Verkalýðsfél.
Akraness og
2. varaforseti ASÍ
S
Eg held að það hijóti
alltaf að vera mat
samningsaðila þeg-
ar miðlunartillaga er sett
saman af ríkissáttasemj-
ara hvort hún nægi til að
Ieysa deiluna. Þar af leið-
andi ætla ég vestfirsku
verkafólki sjálfu að meta
málið.
♦
♦
Arnar
Sigurmundsson
form. Samtaka
Jiskvinnslustöðva
Þessi tilaga er fyrir
báða aðila skásti kost-
urinn í stöðunni. Búið
er að marka launastefnuna
í landinu og vestfirsk fisk-
vinnslufyritæki eiga enga
möguleika að auka launa-
kostnað umfram önnur fyr-
irtæki. Ég tel eðlilegt að
báðir aðilar samþykki þessa
miðlunartillögu svo hjól at-
vinnulífs vestra fari að snú-
ast á ný. Ég hef áhyggjur
vegna þess tjóns sem orðið
hefur vegna þessa og getur
orðið tvísýnt um framtíðar-
rekstur sumra fyrirtækja af
þessum sökum.
Aðalsteinn Á.
Baldursson
form. fiskvinnslu-
deildar VMSÍ
S
Eg treysti vestfirsku
verkafólki sjálfu til
að taka afstöðu í
málinu og segi því „no
comment" þegar þú spyrð
um mína afstöðu í málinu.
Neyslusýki
„En við höldum áfram, vaðandi
í villu og svíma, því ekkert með-
ferðarúrræði hefur enn fundist
við neyslusýkinni."
- Jóhanna Þórdórsdóttir í Alþýðublað-
inu í gær.
Skál
„Vinnusjúklingur með fartölvu
er engu betri en drykkjusjúkl-
ingur með ginflösku."
- E. Jeffrey Hill í Mbl. í gær.
Toppurinn
„Við erum með bestu sjómenn í
heimi og nýtum að jafnaði full-
komnustu tæki sem völ er á við
okkar fiskveiðar."
- Finnbogi Jónsson í Alþýðublaðinu í
gær.
Nörd
„Ég var töluvert mikill nörd
þegar ég var yngri, svo mikill
að meira að segja hundarnir í
hverfinu hlupu undan mér þeg-
ar ég reyndi að klappa þeim.“
- Ólafur Þór Jóelsson í Mbl. í gær.
Snigilhœgt
„Breytingar gerast nefnilega
snigilhægt í heimi stjórnmál-
anna, ekki einasta er flokka-
kerfið frá dögum risaeðlanna
heldur er utanríkisþjónustan
með átjándualdarsniði þegar
fjarlægðir á milli landa voru
þvílíkar að nauðsynlegt reynd-
ist að hafa sendimenn búsetta í
hinum erlendu ríkjum til að
tala máli heimalandsins og vera
fulltrúi sinnar þjóðar.“
- Pétur Gunnarsson í DV í gær.
Siðmenningm
Orðið menning var á dagskrá
þessa pistils um daginn og hlaut
misjafnar undirtektir að vonum.
En orðið menning er ekki eina orðið í
bókinni sem pistilhöfundur á bágt með
að skilja. Annað orð er siðmenning. En
siðmenningin er hvorki meira né
minna en hátíðarútgáfa af sjálfri
menningunni og því ómaksins vert að
helja hana til skýjanna.
Siðmenningin er niðurstaða sam-
tímans á sjálfum sér eftir stöðuga
naflaskoðun á sálinni. Nokkurs konar
endalaus þjóðfundur í beinni útsend-
ingu með Stefáni Jóni á Rás tvö. En
víst er að hver er sínum siðum líkur þó
að Rás tvö sé aðeins til á íslandi að svo
•komnu máli. f heimi siðmenntaða
fólksins er fólk með aðra siði hins veg-
ar ekki talið menntað og fólk með aðra
menningu ekki talið siðað.
Haft er fyrir satt að siðmenntað fólk
noti siðmenninguna eins og hemil eða
handbremsu á náttúru mannskepn-
unnar í sjálfum sér og náunga sínum.
Hún er hæfilega sterk blanda af guðs
og manna lögum til að hemja móður
náttúru í mannkyninu. Siðmenningin
skilur því Abel frá Kain, Davíð frá Gol-
íat og Nóa frá dýrunum í Örkinni.
Siðmenningin
greinir vel þóknan-
legt fólk frá villtum
mönnum og mörgum
dýrum. Skilur líka
betur kunnandi fólk
greinilega frá fá-
kunnandi mönnum
innan sömu sið-
menningar. Séra Jón
frá Jóni og svo fram-
vegis. í siðuðum heimi leiðir haltur
blindan en ekki öfugt. Siðmenningin er
því engin smáræðis skilvinda. En ekki
veit pistlahöfundur hvenær mannkynið
notaði orðið siðmenningu í fyrsta sinn
til að heiðra sig og sína. Hvort það var
með fyrri eða seinni skipunum. Fyrir
eða eftir krossferðirnar, konvistador-
ana og gömlu Sovétríkin. Fyrir er eftir
Wounded Knee, Buchenwald og Mi
Lai. Fyrir eða eftir hádegi. Enda má
það einu gilda:
Siðmenntur hluti heimsins hefur
nefnilega aldrei ver-
ið í vafa um að bæði
siðir hans og menn-
ing eru eini sann-
leikurinn fyrir alla
heimsbyggðina.
Sumar þjóðir hafa
jafnvel reynst bæði
hofmannlegar og
göfuglyndar við sið-
Iaust fólk og leyft því
að njóta menningar og siða með sér.
Enn sinn er siðurinn í landi hverju og
mannætur og villimenn telja siðleysið
jafn góða mannasiði og siðmenntaðir
telja siðmenninguna. Siðmenntað fólk
hefur því stundum þurft að kynna sig
fyrir siðlausu fólki með handafli.
Siðmenningin náði þannig að stinga
sig niður víða um heimsbyggðina og
þess bera menn sár í dag. Til Jórsala
fór hún eins og logi um akur með
krossförum Páfagarð. Norður-Ameríku
náði hún seinna með þrælaskipum
Hans hátignar og Suður-Ámeríku með
gulldrengjum Spánarkonungs. Sið-
menningin tók lfka hús á frumbyggjum
Ástralíu í tæka tíð og blessuð sé minn-
ing þeirra.
í Austur-Evrópu breiddist siðmenn-
ingin svo út eins og eldur í sinu með
kommisörum frá gamal Sovétinu. í
Flóabardaga gekk sameinuð menning
Norður-Atlantshafsins í ljósum logum
um forna Mesopotamiu á leið sinni til
að frelsa Kuwait frá írökum. Og fleiri
kyndilbera siðmenningar mætti vissu-
lega telja á meðan fingur og tær endast.
Hætt or við að fólagarnir Gengis
Khan og Atli Húnakonungur verði
undir í þeim mannjöfnuði.
Ásgeir Hannes.
(lógevt
Manneó