Dagur - Tíminn - 07.09.1996, Blaðsíða 7
jDagur-Βmtmt
Laugardagur 7. september 1996 - VII
MINNINGAGREINAR
Svemr Halldór Sigurðsson
Fæddur 6. september 1936 - Dáinn 25. júlí 1996
Hörður Sævar Bjarnason
Fœddur 21. febrúar 1948 — Dáinn 25. júlí 1996
S
dag, laugardag, kl. 14.00, er
haldin í ísafjarðarkirkju
minningarathöfn um sjó-
mennina tvo sem fórust með
skelfiskbátnum Æsu ÍS-87 frá
Flateyri, þann 25. júlí s.l. Pessi
fagri en örlagaríki fimmtudagur
í sögu byggðarinnar á Flateyri er
annað stóra áfallið á stuttum
tíma sem yfir dynur í þessari
vestfirsku byggð.
Þeir voru búnir að gera klárt,
sjómennirnir sex sem um borð
voru. Það er hádegisbil og bátur-
inn á heimleið til Flateyrar eftir
að hafa tekið skammtinn af
kúskel úr Fífustaðabugt í Arnar-
firði. Skipstjórinn í brúnni, stýri-
maður kominn niður í káetu og
aðrir skipverjar undirbúa hvíld á
heimleið. Eitthvað gefur sig.
Bátnum hvolfir. Örlagarík bar-
átta skipverja í nokkrar mínútur
er sem heil eib'fð. Fjórir ungir
skipverjar bjargast á kjöl og ná
að blása upp gúmbát, tveir sjó-
menn fara niður þegar báturinn
sekkur. Ó, hver er náð þín,
Drottinn?
Mitt fley er lítið
en lögurinn stór
og leynir þúsundum skerja,
en aldrei mun granda
brim né sjór
því skipi er Drottinn má verja.
(Höf. ókunnur)
Fréttin af slysinu berst heim
til vina og aðstandenda. Næstu
klukkustundir líða í nagandi bið
eftir að mennirnir finnist. Víða
kvikna kertaljós og hljóð bæn
bærist af vörum manna. Vonin
dvínar eftir því sem á líður og
spurningar koma fram sem eng-
inn getur svarað nema Hinn
Ilæsti Höfuðsmiður himins og
jarðar.
í dag minnumst við móður-
bróður síns, Sverris Halldórs
Sigurðssonar stýrimanns, og
tengdasonar hans, Harðar Sæv-
ars Bjarnasonar skipstjóra. Báð-
ir þessir menn höfðu sjómanns-
starfið að ævistarfi.
Sverrir Halldór var fæddur í
Reykjavík 6. sept. 1936 og hefði
orðið sextugur í gær, hefði hann
lifað. Foreldrar hans voru
sæmdarhjónin Ingimunda T.G.
Bjarnadóttir og Sigurður Jósefs
Guðmundsson, fædd og uppalin
á Snæfjallaströnd í N.-ísaijarðar-
sýslu. Þeim hjónum varð fjög-
urra barna auðið og var Sverrir
Halldór þeirra yngstur. Þrjú
barna þeirra hafa nú kvatt
þennan heim: Bjarni Þórir, sem
lést um aldur fram 24. des.
1964, Ragnhildur, sem lést 20.
nóv. 1993, og nú Sverrir Halldór,
dáinn 25. júlí 1996. Eftir lifir
móðir mín, Kristjana, sem býr í
Reykjavík.
Líf frænda var oft á tíðum
harðneskjulegt. Ungur að árum
hóf hann störf sem sjómaður líkt
og faðir hans gerði og stundaði
störf við öflun og vinnslu sjávar-
fangs allt sitt lífshlaup. Hann
þótti eftirsóttur í skipspláss sök-
um dugnaðar og ósérhlífni. Um
tvx'tugt, þann 9. febr. 1957,
kvæntist hann Sigrúnu frá fsa-
firði og eignaðist með með henni
sex mannvænleg börn, auk þess
sem hann gekk í föðurstað tveim
börnum Sigrúnar sem hún átti
fyrir. Hófu þau búskap sinn á
ísafirði og bjuggu þar ætíð síðan
þar til þau shtu samvistum fyrir
rúmum tíu árum. Frændi var oft
á tíðum ijarri heimili sínu vegna
starfs síns og þurfti því oft að
leggja hart að sér við framfærslu
stórrar fjölskyldu. Það tókst hon-
um vel, eins og mannvænleg
börn hans bera með sér. Eftir
skilnaðinn bjó frændi okkar á
ýmsum stöðum vegna atvinnu
sinnar, nú síðast að Grundar-
braut 24 í Ólafsvík.
Þrátt fyrir erfiða h'fsbaráttu
oft á tíðum var stutt í kátínuna
og ærslafull tilsvör frænda. Á
góðum stundum þegar við hitt-
umst var oft gert að gamni sínu
og hlegið að grámyglu hvers-
dagsleikans. Þegar sá gállinn var
á honum greip hann tii harmon-
ikkunnar og spilaði af hjartans
innlifun við söng nærstaddra.
Þetta sannaðist þegar stórfjöl-
skyldan hittist að Búðum fyrstu
helgina í júh' s.l., í tilefni 100 ára
afmælis móður hans. Á slíkum
stundum í hópi vina og ættingja
leið honum vel.
En oft er skammt stórra
högga á milli. Engan hefði órað
fyrir, þessa björtu daga júlímán-
aðar, að þetta yrði síðasta stund-
in sem ættingjar og vinir ættu
samvistir við Sverri. Það sýndi
sig best að enginn veit sína ævi
fyrr en öll er. Sjálfur hafði Sverr-
ir sagst hafa áhuga á að starfa
meir í landi en úti á sjó. Hann
fyndi það að hann væri orðinn
lélegri að stíga ölduna. Síðasta
vetur starfaði Sverrir í landi,' en
ótíð og rýr eftirtekja við Breiða-
ijörðinn gerði það að verkum að
hann þáði nýtt starf þegar hon-
um bauðst stýrimannsstaða um
borð í Æsu ÍS-87, kannski fyrst
og fremst sökum þess að veiðar
fóru fram í fjörðum og rétt við
land, en ekki úti á úfnu hafi.
Hann var bjartsýnn á framtíðina
þegar hann kvaddi systur sína
og börn hennar um miðbik júlí
s.l., er hann hélt vestur til starfa
á Flateyri.
Þá ég hníg í djúpið dimma,
Drottinn, ráð þú hvernig fer.
Þótt mér hverfi heimsins gœði, -
hverfi allt, sem kœrst mér er:
Æðri heimur, himnafaðir,
hinu megin fagnar mér.
(M. Joch.)
Elsku Kolbrún og aðrir aðstand-
endur. Harmur ykkar er mikill.
Uppspretta spekinnar og sannr-
ar hamingju er í Guðs orði, veg-
urinn sem hann vísar okkur er
vegur kærleikans. Megi Hinn
Hæsti Höfuðsmiður himins og
jarðar halda styrkri hönd sinni
yfir ykkur og gefa ykkur innri
styrk og þann þrótt að minningin
um góðan dreng lifir og lífið
heldur áfram í kærleika. Við
hjónin og börn okkar kveðjum
þig, kæri frændi, með hjartans
þökk fyrir allt. Börnum þúunn,
systur þinni, frændfólki og vin-
um sendum við innilegar samúð-
arkveðjur og biðjum ykkur Guðs
blessunar.
Arnar Gr. Pálsson
Brynhildur Steinþórsdóttir
Brynhildur Steinþórsdóttir
var fædd á Þingeyri við
Dýrafjörð 9. desember
1913. Hún andaðist í Kaup-
mannahöfn 9. júlí síðastliðinn.
Hún var frá frumbernsku köll-
uð Stella og er það nafn notað í
minningarorðum um liana.
Foreldrar hennar voru Ríkey
Sigurðardóttir, f. 21. janúar
1885, d. 2. ágúst 1948, og
Steinþór Benjamínsson, f. 30.
júlí 1886, d. 12. mars 1971.
Systkini hennar voru Elísabet
Dýrleif, f. 25. júní 1915, d. 27.
júní 1969, Anna Bryndís, f. 7.
ágúst 1920, d. 14. desember
1966, og Birgir, f. 6. júlí 1923.
Hann býr í Reykjavík.
Útför Brynhildar fór fram
frá Fossvogskapellu 7. ágúst.
Stella fæddist á Þingeyri og
þar undi hún sér vel við leik og
störf æsku- og unglingsáranna.
Störfin á sumrin voru tengd
saltfiskverkun, en fljótlega upp
úr fermingu lá leið hennar til
Reykjavíkur á vetrum í vist hjá
hjónunum Carli og Jóhönnu
Proppé. Var hún marga vetur
hjá þeim hjónum.
Arið 1935 fékk Fríða Proppé,
dóttir þeirra hjóna, veitingu fyr-
ir lyfsöluleyfi á Akranesi og
stofnaði hún þá Akranessapó-
tek. Var Stella fyrsta afgreiðslu-
stúlkan í apótekinu og vann hún
þar í nokkur ár. Var náin vinátta
með Stellu og Fríðu meðan báð-
ar hfðu. Frá Akranesi lá leið
Stellu aftur til Reykjavíkur þar
sem hún vann í Ingólfsapóteki
og við afgreiðslustörf í verslun-
um uns hún fluttist til Danmerk-
ur.
Stella kom inn í líf mitt þegar
móðir mín giftist Birgi bróður
hennar. Þá eignaðist ég stjúpföð-
ur og aht í einu þrjár fullorðnar
frænkur, 9 ára gömul. Þessar
nýju frænkur mínar, systurnar
Anna Bryndís, Didda og Stella,
voru í mínum huga afskaplega
góðar og skemmt.ilegar mann-
eskjur. Þær voru hver annarri
ljúfari og gamansamari á sinn
prúða hátt. Þær tóku mér strax
eins og ég væri þeirra eigin
bróðurdóttir og heíði alla mína
tíð verið í fjölskyldunni. Hafði ég
sérstaka ánægju af því að hlusta
á þær segja frá lífi sínu og starfi,
öllum ferðalögunum sem þær
fóru í og fólkinu sem þær um-
gengust. Anna Bryndís bjó í
Bandaríkjunum, Didda vestur á
Þingeyri og í Reykjavík og Stella
í Kaupmannahöfn, svo það voru
hinar Ijölbreytilegustu frásagnir
sem maður fékk að heyra. Nú
eru þær allar látnar, en skildu
eftir sig hlýjar og góðar minn-
ingar.
Stella frænka settist að í
Kaupmannahöfn er hún var að
nálgast fertugt. Undi hún hag
sínum hið besta þar og kaus
frekar að heimsækja ættjörðina
eins oft og hún kom því við
fremur en að flytjast til íslands
aftur.
Skömmu eftir komuna til
Kaupmannahafhar fékk hún
leigða litla tveggja herbergja
íbúð í húsi foreldra Edith vin-
konu sinnar. Þær höfðu kynnst
er Edith var á ferðalagi á fslandi
fáum árum áður og áttu sameig-
inlega vini hér heima og einnig í
Kaupmannahöfn. Vináttuband
þeirra styrktist með hverju ár-
inu sem leið og sýndi það sig í
gegnum árin að vinátta þeirra
var hvorri um sig afar mikils
virði. Mat Stella fjölskyldu Edith
mikils og reyndi að vera eldra
fólkinu í húsinu innan handar
sem hægt var.
Þær ferðuðust mikið um Evr-
ópu saman og flest árin var ein-
hver utanlandsferð í undirbún-
ingi. Það kom fyrir að íslenskir
ættingjar fóru með í þessar ferð-
ir. Á milli ferðalaga á sumrin
dvaldi Stella oft og tíðum í sum-
arhúsi Edith á Sjálandi og tók til
hendi í garðinum, rakaði og
gróðursetti og gerði ýmislegt
fleira er til féll.
Þegar Stella kom heim til ís-
lands ferðaðist hún um landið
sitt með fjölskyldu sinni og dáð-
ist alltaf að því hvað landið væri
fallegt og loftslagið gott. Iðulega
kom Edith með henni og meiri
Islandsvin er vart hægt að hugsa
sér en hana.
Samband Stellu við fjölskyld-
una var alla tíð mjög sterkt.
Kært var á milli þeirra systkina,
Birgis og hennar. Fjölmörg bréf
bárust frá henni og var hún fljót
að svara þeim bréfum sem hún
fékk að heiman. Hún hafði ákaf-
lega fallega rithönd og það sem
var meira um vert: henni skeik-
aði hvergi í íslenskunni og var
engan veginn hægt að heyra á
mæli hennar að danska væri
hennar daglega mál. Fylgdist
hún vel með hvað var að gerast
hjá íjölskyldunni og hafði mik-
inn áhuga á velferð hennar. Hún
hafði einnig áhuga á hvað var
að gerast í íslensku þjóðlífi og
þótti miður að heyra og sjá allt
það neikvæða sem var að þró-
ast, en gladdist jafnframt yfir
framförum og jákvæðum at-
burðum sem áttu sér stað.
En fyrir um það bil fimm
árum hættu bréfin frá henni að
berast. Hafði henni þá daprast
svo sjón að hún átti erfitt með
að greina smærri hluti. Lögðust
þar með bréfaskriftir af. Það var
fleira sem hún varð að leggja á
hilluna. Hún gat ekki lengur les-
ið blöðin sín á hverjum degi, ís-
lensk eða dönsk, né heldur lesið
þær bækur sem hana langaði til.
Hún átti mikið af góðum bókum
og las alla jafna mikið. Hún
komst ekki lengur aUra sinna
ferða fylgdarlaust eða gat sinnt
öllum þeim daglegu verkum sem
hún innti af hendi fyrir sjálfa sig
og aðra. Utanlandsferðir aðrar
en heim til íslands voru ekki
lengur á dagskrá.
Þá var í hennar huga ekkert
annað hægt að gera en að laga
sig að breytingunum. Hún hélt
áfram að fara þær daglegu ferð-
ir sem hún var vön og þekkti, og
vonin var að strætisvagninn
breytti ekki um stoppistaði eða
að miklar götuframkvæmdir
ættu sér stað á leið hennar. Hún
sinnti öllum þeim verkum sem
hún réð við og kunni. Hún hóf í
meira mæli að hlusta á sjónvarp
og útvarp. f stað bréfaskrifta tók
hún upp reglulegt símasamband
við fjölskylduna heima á íslandi.
Nokkru áður en sjónin fór að
gefa sig kenndi hún innvortis
verkja. Þrátt fyrir margar og ít-
arlegar rannsóknir var sjúk-
dómurinn ekki greindur fyrr en
nokkrum dögum áður en hún
lést. Olli þetta henni miklum
áhyggjum og hafði hún grun-
semdir um að um illkynja sjúk-
dóm væri að ræða, sem og var.
Lagði hann hana að velli.
I febrúar sl. kom hún í sína
síðustu ferð til íslands. Hún var
sjálfri sér lík þá sem endranær.
Það var ekki hægt að sjá á henni
að hún ætti við erfið veikindi að
stríða. Hún kvartaði aldrei né
lét vita um kvalirnar sem hún
fann fyrir og hún kom þannig
fram að ekki var hægt að sjá
annað en hún hefði fulla sjón.
Sem fyrr var sami áhuginn hjá
henni fyrir fjölskyldumeðlimun-
um, eldri sem yngri. Var hún
natin við yngsta fólkið og var
hún þeim afar kær frænka.
Síðustu árin kom í Ijós hve
dýrmætt það var fyrir Stellu að
eiga vináttu góðrar og vandaðr-
ar manneskju. Edith vinkona
hennar studdi hana og aðstoð-
aði við hvaðeina sem hún var
hjálparþurfi með. Þegar Stella
lagðist inn á spítala í sumar,
þaðan sem hún átti ekki aftur-
kvæmt, var Edith vakin og sofin
yfir líðan hennar og hjálpaði
henni á allan hátt. Hún var í
stöðugu sambandi við Birgi
bróður hennar hér heima og
upplýsti hann um framvindu
mála. Nokkrum dögum fyrir
andlát hennar fór hann til
Kaupmannahafnar og var hjá
systur sinni á sjúkrahúsinu þar
til yfir lauk.
Nú heyrast skemmtilegu frá-
sagnirnar hennar Stellu ekki
lengur og glettnislegi hláturinn
er hljóðnaður. Myndir og minn-
ingar um hana sem skjótast upp
í hugann ylja og verða sífellt
dýrmætari. Hafi hún þökk fyrir
góð kynni. Blessuð sé minning
Stellu frænku.
Ragnheiður Magnúsdóttir