Alþýðublaðið - 10.06.1921, Blaðsíða 2

a
ALÞYÐUBLAÐIÐ
4kJnpreiO»ia>
íjsað'iins et í Aiþýðuhúsmn við
Ingólfsstraeíi og Hverfisgötu.
tðlmi 088.
Auglý*iagw.m sé akilað þaagað
eða í Qutenberg i siðasta íagi ki
.10 árdegis, þann dag, sem þær
eiga »ð koma i biaðið.
Ástsríftargjsid ei n htr. á
aaánuði.
Auglýslngaverð kr, i,So cm.
eisdáikuð
Útsölumenn beðnir að gera sskil
til .jfgreiðsiuKnar, &ð minsta teosti
ársf|órðuögsiega.
Þessi póiitík jafnaðarmanna'
stjórnarinnar er orðin alþýðu
aaanna í Þýzkalandí dýrari en
flesta grunaði þá.
Og þó var furðu auðvelt að
sjá íyrir hver frarnkoma banda-
naanna myndi verða við hina sigr-
uðu þýzku þjóð. Eins og nokk-
urrar miskmraar væri af þeim að
vænta að nýlokinni styrjöldinni
— sem sprottið hefir af fégræðgi,
drottnunargirni, hatri, hefndarhug
ög öðrum þeim iöstnm er verstir
eru hjá mönnunum. Það var laltaf
vitanlegt, að sigurvegarinn, hvort
íheldur sem það yrði þýzkt auð-
vald eða franskt ensktamerfskt,
myndi íáta kné fyJgja kviði.
í því samningavastri sem nú
byrjaði milli þýzku jafnaðarmanna-
stjórnarinnar og bandamanna, sinti
þýzka stjórnin iitið því hlutverki
setn öílum jafnaðarmöanum ber
fyrst og fremst að rækja — en
það er, að draga atvinnurekstur-
inn, jörð og framleiðslutæki úr
aöndura eir.stakra raanaa og koma
því í hendur almemsiogs. Því það
er fyrsta skilyrðið til þess að geta
létt af alþýðunni fátæktarbölinu
og skapað henni þau lífsskilyrði
sem nauðsynleg erv. til þess að
áún engu síður ea borgaraflokk-
arnir geti náð sæmilegum þroska
andlegum jafnt seœ efnalegum.
En fyrir þessi axarsköft jafnað-
armannaforsprakkanna í Þýzka-
landi er auðvaldskágunin þar enn
I algleymingi og ástæður almenn-
iags hinar hörnmlegustu, enda
ekki ahnað sýnáSegt nú, en að
völdin séu aftcr að jenda f hend-
m afturhaidsflokkanna.
Á móti þessari pólitík stjórnar
innar, og einkura framsókn gömiu
afturhaldsflokkanna, berjast þó af
aiefli hinir róttækustu meðal þýzkra
jafnaðarmanna — kommunistarnir,
sem eru arftakar Liebknechts og
Spartakushreyfiagarinnar, og verð
ur sagt frá þeim í annari greia.
Greinargerð Lenins
um matYöruskatt.
(Nl)
Enn vil eg mranast þess sem
eg sagði eítir Brest friðinn 1918,
er eg deildi við svo nefnda vinstri
kommunista. Sú stefna var þá uppi
í flokknum og óttaðist að Brest-
friðurinn yrði alhi kommuaistiskri
pólitík að faili. Þá sagði eg að
ekki væri að óttast ríkisauávald*)
í Rússlandi, þvert á móti væri
það framför. Þetta kom undatlega
fyrir sjónir. Hveraig getur ríkis
auðvald verið framför í socialis
tisku sovjet lýðveldi ? Lítum á Rúss
lamd. Vér sjáum minst 5 atvinwu-
kerfi. 1) Framleiðsla eimmgis til
eigin þarfa, sem er mjög aigeng
meðal bænda. 2) Vöruíramleiðsla
í smáum stíl. 3) Kapitalistisk frara-
leiðsla í nokkuð stærri stíl. 4)
Ríkisauðvald. 5) Socialistiskur
rekstur. Alt þetta getur að líta í
Rússlandi. Vér raegura ekki gleyma
að margir verkamenn vinna í verk-
smiðjum ríkisias, útvega sjálfir
brenni og ölíu og skifta áfurðun-
um svo réttlátlega sem auðið er
meðai bændanna, Það er socialis
mus. Þar að auki fer fram sjálf-
stæður smáiðfcaður. Hvernig getur
það átt sér stað? Vegna þess, að
stóriðnaðurinn er ekki endurreist-
ur, vegna þess, að sociaiistisku
verksmiðjurnar fá aðeins tíunda
hlutann áf því sem þær þurfa til
þess að geta staríað. Meðan það
gengur þannig getur smáiðnaður-
inn staðist. Orsakirnar til þess að
ena á sér stað smáiðnaður, eru
eyðiieggingar þær sem landið hef-
ir orðið fyrir, skortur á brenni,
hráefnum og samgöngutækjum.
Hver verður þýðing rfkisauðvalds
*) Ríkisauðvald er það, að rík-
ið hefir stórfyrirtæki f höndum sér
jafntramt því sem privatrekstur og
samkepni fer fram milli ríkis og
einstakra manna.
undir slfkum kringumstæðum?
Brenniframleiðslan verður samein-
uð. Auðvaldið satneinar smáiðnað-
inn, og auðvald er afleiðing smá-
iðnaðarins. Þar er engu að leyna.
Auðvitað, frjáls verzlun þýðir að
auðvaldið teygir fram höfuðið,
það er þýðingarlaust að leita hugg-
unar í tómum orðum. Þurfum vér
þá að óttast þetta auðvald, þegar
verksmiðjurnar, samgöngutækin og
utánríkisverzlunin er í höndum rík-
isins? Eg sagði það þá og eg
endurtek það núna, og það verð*
ur ekki hrakið; vér þurfum ekki
að óttast þetta auðvald. Auðvald
af þessu tagi eru líka sérleyfia.
Við höfum gert oss far um að
gefa sérleyfi, en oss hefir emn ekkf
íekist það (híátur). Þó erum vér
þegar betur á veg komnir ea fyr-
ir nokkrum mánuðum. Hvað er
sérleyfi í rauninni? Það er rfkis-
auðvald. Sovjetstjórnin gerir samn-
ing við kapitaiista og fær þeim
til umráða hráefni, námur o. fl.
Sccialistiska stjórnin leigir kapi-
talistunum framidðsiutæki. Ríkið
er láhardrottina þeirra og fær
nokkuð af þvf sem framleitfc er.
Til hvers þuríurn vér þessa?
A þenna hátt fáum vér meira af
vörum til uraráða en annars. Þetta
er ríkisauðvald. Þurfum vér að
óttast það? Nei, vér Iftum á það
sem vér höíum upp úr því. T. d.
um - eitt sérleyfi á hráolíu. Upp
úr þvf höfum vér strax miljón
pud oiíu. Fyrir þessa olfu fáum
vér vörur frá bændunum og á*
standið f landinu batnar. Vér þurf-
um á þessu auðvaldi að halda f
svipinn, en þurfum ekki að óttast
það.
í gær var gefin út ákvörðun
um að verkamennirnir í nokkrum
iðnaðargreinum fengju nokkurn
hiuta af framleiðsiunni í verðlaun;
vörur, t, d. vefnaðarvörur sem
þeir geta keypt korn fyrir. Það
var nauðsynlegt til að bæta kjör
verkamannanna og bændanna, sem
allra íyrst. Með þessu móti geta
tekist nokkur frjáis skifti. En vér
þuríum ekki að óttast auðvaldið,
þegar vér stjórnum því. Landbún-
aðurinn tekur skjötum framförum,
og hann verðum vér að efla hvað
sem það kostar. Þáð væri æski-
legt að smáiðnaðurinn tæki nokkr-
um framförum og að ríkisauðvald-
ið ykist. Það er ekkert að óttast,
Vér verðum að ifta á merg máls-