Dagblaðið Vísir - DV - 15.05.1982, Blaðsíða 5

DAGBLAÐIÐ & VlSIR. LAUGARDAGUR15. MAl 1982.
5
Menning Menning Menning Menning
Bylting med gítar
Alþ ýðuJeikhúsJð:
BANANAR
Höfundar: Rainer HachfetdRainer Liicker,
Votker Ludwig, Bkgar Haymann.
Þýöing: Jórunn Siguröardóttir, Böövar
Guömundsson.
Leikstfóm: Briat Hóðinsdóttir.
Leikmyndog búningar: Gretar Reynisson.
Lýsing: David Wafters.
Fjórða sýning Alþýðuleikhússins
fyrir börn og unglinga er í svipuðu
horfi og hinar fyrri: einföld að efni til
og dálítið gróf í gerðinni, en fjörmikil
og hressileg allt um það, þessleg að
hún geti auðveldlega notast sínum
tilætluðu áhorfendum. Og hún er
aðfengin eins og hinar fyrri, leikritið
innflutt og þýtt.
Þegar leikið er sér í lagi fyrir böm
eða unglinga, ef til vill einnig með
uppeldis- eða kennslu-sjónarmið i
huga, er auðvitað mikilsvert aö efnið
sé samiö til Qutnings eftir þörfum og
hugsmunum sinna sérstöku áhorf-
enda. Þannig séð væri æskilegt að
Alþýðuleikhúsið ætti eigin leikskáldi
á að skipa í stað þess að bygg ja þessa
leiki að öUu leyti á aðfengnu efni. Og
sé það rétt skUið að bamasýningar
leikhússins hafi gengiö og gefist
áhorfendum betur en mestöU önnur
starfsemi þess, þá er það visbending
um að á meðal sinna ungu áhorfenda
eigi leikhúsiö markað vísan umfram
eða álengdar við önnur leikhús i bæn-
um. Þeim mun meiri ástæöa tU að
leggja alúð og alla virkt við þennan
áhorfendaiióp og reyna sem best að
svara þörfum hans fyrir leiklist við
sitt hæfi.
Bananar segir frá Pancho Utla
öreiga einhverstaðar í rómönsku
Ameríku. Það er þar í löndum sem
verið er að efna í nýjasta bálköst
heimsbyltingar. Pancho dregst upp í
blásnauöu þorpi með móður sinni og
systkinum, framQeytir sér á því að
selja banana á götum úti, reynir að
bjargast til betra Ufs með þvi aö
koma sér til borgarinnar. Það
skrýtna er aö sjálfa þessa hugmynd,
„að komast tU manns”, fær hann
ekki af sjálfsdáðum heldur tekur
hana eftir litiUí stelpu sem haim
kynnist. Katrínu, dóttur evrópsks
forstjóra alþjóðlegs fýrirtækis á
staðnum. Rekur nú leikurinn raunir
hans og ævintýri á leiðinni tU manns.
En það er sama hvar Pancho ber
niður: hvarvetna verður auðhringur-
inn fyrir sem ræður lögum og lofum
i landi hans. Ramon verkamaöur er
rekinn úr vinnu fyrir að leggja hon-
um lið. Presturinn í kirkjunni,
löggan á götunni eru handbendi
auöhringsins. Casimirio, vinur hans
og félagi, er hnepptur í prísund og
pyndaður grimmUega fyrir að hafa
yfir hæpinn kveöskap um auöhring-
inn Ula. Þegar Katrín litla slæstílag
með þeim félögum er óðara talið að
þeir hafi rænt henni og skorin upp
herör um land og ríki þess vegna.
Leijdist
Ólafur Jónsson
Það vUl bara til hvað illmennin
eru vitlaus, fyrir utan að vera svona
vond, en krakkarnir klókir og
útsjónarsamir. Þó eiginlega fari aUt
verr en Ula í landinu þá bjargast þau
samt á besta veg. I lokin eru þeir
Pancho, Ramon, Casimirio komnir
í tæri við róttækan prest sem veit
hvað til þeirra friðar heyrir: Það
verður að gera byltingu. Katrín litla
fær ekki að vera um kyrrt hjá þeim,
en hún flytur á burt með sér sanna
vitneskju um óþolandi ástand í
landinu: Það verður að gera bylt-
ingu. Og Casimirio ætlar aldeUis ekki
að eta ofan í sig eitt orð af þvi sem
hann hefur sungiö og kveðið heldur
halda áfram meiri og mergjaðri
söngvum. Það verður að gera bylt-
ingu.
Það er nú vísast að einhverjum
einföldum frjálshyggjumanni,
auðvaldssinna og bandaríkjavini
finnist sem farið sé í leikriti þessu
með ósæmUega einfaldan áróður. En
það er allt í lagi: nóg af einhUða
áróðri á hinn veginn í fréttum og
umræðu um hiö öfgafengna ástand í
rómönsku Ameríku. Vel má það vera
að leikurinn geti notast til að vekja
athygli áhorfenda á málavöxtum og
málstað örbirgrar alþýðu í þessum
heimshluta.
Bananar er ahs ekki óhönduglega
saman sett leikrit: sagan gengur
fyrir sig í mörgum stuttum leikatrið-
um, sem oft eru ákjósanlega knöpp í
sniði, orðvör, en ætla leikendum að
láta efnið tU hUtar uppi með verk-
legu og sjónrænu móti. Oft og einatt
lýkur einstökum atriðum með slikri
myndranni ályktun af efninu. Að vísu
hefur Alþýöuleikhúsið, við leiðsögn
Bríetar Héðinsdóttur, engan veginn
fullnægjandi vald á frásagnarefni
leiksins, að hefja það upp yfir hinar
einföldu hugmyndir sínar. Ekki
frekar en vant er á sýningum þess í
seinni tíð — að Kikóta að vísu undan-
skildum. Leikhópurinn er alveg
tiltakanlega misvígur, atriðin
misjöfn, og tekur því varla að fara að
gera manngreinarmun í því tilliti,
þótt vel megi hafa einhverja
skemmtun af mörgum þeirra og
leiknum í heild.
Hitt er samt verra að bæði
leikritið og leiksýningin eru í aðal-
atriöum sinum.einkum til þess fallin
að einfalda Qókin vandamál og veru-
leika — einfalda þau að hætti barna-
sögunnar þar sem hið góða ævinlega
ber svo auöveldlega sigur úr býtum,
en vonska og ranglæti eru gerð
hlægilegri en hvað þau eru hættuleg.
Heim við það kemur aðalkenning
leiksins, aö gítar sé hið hentugasta
áhald til að bylta með því ranglátu
þjóöskipulagi. Sem er nú kannski á
ögn hæpnum rökum reist.
Aftur ámóti fylgir leiknum einkar
myndarleg leikskrá þar sem lesa má
margan nytsaman fróðleik um
ástandmála í rómönsku Ameríku.
Kosningahátíð A -fístans
að Hótel Sögu, Súlnasal,
mánudaginn 17. maí kl. 20.30.
Dagskrá:
Lúðrasveit verkalýðsins
Carl Billich
Félagar úr Vísnavinum
Herdís Þorvaldsdóttir og
Gunnar Eyjólfsson
Guðríður
Bjami P.
Sjöfn
Sigurður
Bryndís
Ávörp:
Guðríður Þorsteinsdóttir
Bjarni P. Magnússon
Sjöfn Sigurbj ömsdóttir
Sigurður E. Guðmundsson
KYNNIR: BRYNDÍS SCHRAM
FJOLMENNIÐ A HATIÐINA A l.sti
JMJM