Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1982, Qupperneq 14

14
DV. ÞRIÐJUDAGUR 30. NOVEMBER1982.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 105., 108.1981 og 2. tölublaði Lögbirtingablaðsins 1982
á eigninni Mávahraun 9, Hafnarfirði, þingl. eign Hjördísar Þorsteins-
dóttur, fer fram eftir kröfu Hafnarfjarðarbæjar á eigninni sjálfrl
föstudaginn 3. desember 1982 kl. 14.30.
Bæjarfógetinn í Hafnarfirði.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 24., 28. og 35. tölublaði Lögbirtingablaðsins 1982 á
eigninni Hellubraut 9, Hafnarfirði, þingl. eign Einars Pálssonar, fer,
fram eftir kröfu Skúla J. Pálmasonar hrl., Landsbanka Islands og Veð-
deiidar Landsbanka Islands á eigninni sjálfri föstudaginn 3. desember
1982 kl. 16.00.
Bæjarfógetinn í Hafnarfirði.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 52., 57. og 62. tölublaði Lögbirtingablaðsins 1982 á
eigninni Austurgata 27, miðhæð, Hafnarfirði, þingl. eign Ingu Halls-
dóttur og Jóhanns Olafssonar, fer fram eftir kröfu Gísla Baldurs Garð-
arssonar hdl. á eigninni sjáifri föstudaginn 3. desember 1982 kl. 16.30.
Bæjarfógetinn í Hafnarf irfti.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 25., 30. og 35. tbl. Lögbirtingablaðs 1982 á hluta í
Dúfnahólum 6, þingl. eign Hákonar Guðmundssonar, fer fram eftir
kröfu Lífeyrissj. verslunarmanna, Guðjóns A. Jónssonar hdi. og Veð-
deildar Landsbankans á eigninni sjálfri fimmtudag 2. desember 1982
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Nauðungaruppboð
annað og síðasta, á hluta í Kötlufelli 7, þingl. eign Sverris Jenssonar,
fer fram eftir kröfu Tryggingast. ríkisins, Gjaldheimtunnar í Reykja-
vík og Brynjólfs Kjartanssonar hrl. á eigninni sjálfri fimmtudag 2.
desember 1982 kl. 16.00.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 28., 30. og 32. tbi. Lögbirtingablaðs 1981 á hluta í
Suðurhólum 14, þingl. eign Jóhanns Halldórssonar, fer fram eftir kröfu
Hákonar Arnasonar hrl. og Veðdeildar Landsbankan^t á eigninni
sjálfri fimmtudag 2. desember 1982 kl. 15.15.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Höfum opnad
snyrti- og
sólbadsstofu
Úrvals franskar snyrtivörur
frá Sothys.
Opið laugardaga
Ingibjörg
Snyrtistofa Hlégerði 10
sími 40826.
Kópavogi
HlÉlElElÉlÉJSélEJÉlSSölðSÉl'a’aEÍÉjElr SélélölElölBlélölB
Blaðburðarbörn
NÚ ER VERIÐ AÐ RÁÐA FYRIR
VETURINN
Látið skrifa ykkur á biðlista
BLAÐBERAR ÓSKAST í EFTIRTALIIM HVERFI STRAX
AFGREIÐSLAN
ÞVERHOLT111
SÍMI 27022
• Tjarnargata, Bjarkargata, Suðurgata, Tjarnargata
• Hverfisgata, f rá 2 til 64
• Smiðjustígur, Vatnsstigur
• Víðimelur 19—69
Aðalstræti • Kvisthagi
Menning Menning Mennin
Innan hringsms
Svava Jakobsdóttir:
Gefið hvort öðru....
Sögur.
Iðunn 1982
Eftir langt hlé hefur Svava Jakobs-
dóttir sent frá sér nýtt smásagna-
safn. Slíkt hlýtur að teljast til tíðinda
í bókmenntaheiminum því Svava
hefur löngu getið sér orö sem einn
listfengasti sagnasmiður á okkar
tungu. Á 7da áratugnum ruddi hún
braut nýjum aðferðum í sagnaritun.
sem vöktu mikla athygli og deilur
manna á meöal. Sumir álitu hana
höggorm í þeim dýrlega jurtagaröi
sem þjóðin hefur nærst á um tíu alda
bil að sögn, þ.e. íslenskri sagnahefð.
Aðrir sáu í henni postula nýs tíma ef
ekki annars heims. Ég held að hvorir
tveggju hafi ofmetið Svövu aö þessu
leyti. Því þegar allt kemur til alls er
hún ekki annað en sérstæður angi
þeirrar sterku raunsæishefðar sem
getið hefur hverja kynslóöina á fætur
annarri seinustu öldina eða svo.
Frumleg frásagnartækni er hið eina
sem tryggir henni sess meöal helstu
nýjungamanna.
/ samafarí
I bókinni eru níu smásögur, flestar
mjög góðar að allri gerð, þéttar og
táknvísar. Þær eru ólíkar hver
annarri hvað snertir form. I fæstum
beitir Svava aðferðum fantasíu og
furðu-raunsæis. Flestar eru skrif-
aðar í anda sálfræðilegs raunsæis.
Mér þykir aðeins einni sögu ofaukiö,
þ.e. Tiltekt: I henni býr misvísun
sem veldur því að hún hangir ekki
saman að mínu mati.
Annars skiptir mjög í tvö horn um
sögumar. Annars vegar tekur Svava
upp þráðinn þar sem frá var horfið í
Veislu undir grjótvegg (1967) meö
sögum eins og Kvaðningu, Rauðum
boxum, í draumi manns og Gefið
hvort öðru. Þær fjalla allar umkonur
í vanda sem eiga það sameiginlegt^
að vera „glataðar”. Tilvist þeirra er
hvergi nema í hlutum, heimilis-
verkum, eiginmanni. Þær lifa ófrjó-
sömu lífi innan lokaös hrings í
einangrun og angist. Á stundum
rofnar hringurinn og þær öölast sýn í
tómleika sinn. En um leið missa þær
fótanna. Án hlutverksins em þær
ekkert því sjálfum sér hafa þær
löngu glatað. Hringurinn lokast á ný.
Vanmáttur þeirra og sjálfsfirring
virðast óbætanleg.
I Gefið hvort öðru biður ungur
maður um hönd ungrar stúlku. Hún
heggur hana af sér og færir honum
hana fyrir altarinu. En hann vill ekki
stúfinn þótt hann þiggi höndina!
Stúlkan verður sér þá úti um gervi-
hönd sem grær við handlegginn.
í þessari sögu beitir Svava sams
konar aöferð og í mörgum fyrri
sagna sinna: Furður og tákn renna
inn í raunveru eins og ekkert sé,
hlaðna skírskotunum í ýmsar áttir.
Þetta er margslungin saga sem
opnar ýmsar túlkunarieiðir en k jami
hennar er gagnrýni á hjónabandið.
Það er eins konar öxull sem hverfir
fegurð í ljótleika, sakleysi í spill-
ingu, frelsi í helsi. Það ónýtir hið
upprunalega og mannlega, sviptir
konuna persónuleika sínum og sjálf-
stæði.
í draumi manns er sérstæð saga
hvar ímyndun og veruleiki fléttast
saman með hætti sem vísar á Stein
Steinarr. Hún fjallar um stúlku sem
týnir sjálfri sér á brúðkaupsnóttinni.
Brúðguminn afklæðir hana persónu-
leika sínum og fær henni nýjan sem á
upptök sín í goðsögnum allra alda
um ástmeyna: austurlenska ambátt,
japanska geishu, Júlíu, hirðmey.
Manneskja breytist í draum sem
hlaðinn er grómi og ryki árþúsunda.
Veruleikinn ummyndast í goðsögn
sem býr yfir átakanlegri og óleysan-
legriþversögn:
„Þá vissi hún að þetta var til-
gangslaust. Hún komst ekki út til að
fá hann lausan úr fangelsinu. Hún
var læst inni í draumheimi hans og
hann einn gat hleypt henni út.” (51).
Hún er fangi í hugskoti manns;
hann er bandingi eigins draums!
Verða múrarnir nokkurn tíma
brotnir?
Sjálfsfirring konu er einnig
viðfangsefnið í Kvaðningu. Þar
vaknar miðaldra húsmóöir til vit-
undar um sitt innantóma líf morgun
einn þegar hún er kölluö til krabba-
Þögn um hið
dýrlega vald
Eg var að skrifa bók. Og ég gef
hana út sjálfur af sérstökum ástæð-
um. Viðtökur verkalýðsforingja við
þessari bókeru svomerkilegaraðég
get ekki orða bundist.
Bókin mín kom út í 2100 eintökum.
Nú — þrem vikum eftir aö hún kom
út — er um þriðjungur eftir hjá
dreifingaraðila. Eg þarf því alls ekki
að kvarta yfir viðtökum hins al-
menna lesanda. Það er eðlilegt.
Ástandið í verkalýðshreyfingunni,
valdasöfnunin og lýðræðisskortur-
inn, flokksræðið og samtryggingin
eru mál sem okkur öllum koma við.
Og kjörin eru órjúfanlega tengd
þessu ástandi. Og ekki bara þau kjör
sem ríkisstjórnir og stjómmála-
f lokkar bera ábyrgð á.
Hið daglega faðirvor
Af öllu hjali og tali verkalýös-
foringjanna um „vandann við að efla
þátttökuna”, „lýðræðisástina”,
„þörfina að bæta kjör hinna lægst
launuöu” o.s.frv. — mætti ætla að
þeir fögnuðu útkomu bókar sem tæki
þessi mál til umræðu. Fögnuöu þessu
tilefni til að koma verkalýðsmálum á
dagskrá og þar með auka áhuga hins
almenna manns. En er eitthvað til í
þessu daglega faðirvori þeirra? Mér
er nær að halda að svo sé ekki. Eða
hvers vegna þegja þeir?
Mitt álit er að hin algjöra og
sprungulausa þögn þeirra sé í raun
og veru ofureðlilegt framhald þeirra
viðhorfa sem þeir hafa. Viöhorfa
sem setja flokkinn, eiginhagsmuni
og eigin pólitískan frama ofar hags-
munum fólksins í félögunum þeirra.
Hvað er þá eðlilegra en að þeir þegi
sem fastast? Er ekki þögnin beitt-
astavopnið?
Umluktir eigin þögn
Jú, í sumum tilvikum er hún það.
En hún getur verið bitlaus eða jafn-
vel snúist upp í andhverfu sína. Til
dæmis þegar þögnin umlykur enga
aðra en þá sem þegja. Þannig virðist
þessu farið nú. Það sýna viðtökum-
ar 1 við bókinni meöal almennings.
Því er svo við aö bæta að sennilega
kann verkalýðsforystan ekki lengur
til verka við að ræða málin og berj-
ast fyrir opnum tjöldum. Henni
sýnist henta betur baktjaldamakk og
dulin niöurrifsstarfsemi. í einu skipt-
in sem hún opnar fyrir annaö munn-
vikiö er það á fundum í félögunum
þeirra sem eru orðin hálfgerðir for-
mannaklúbbar. Og þá sjaldan þaö
Guðmundur
Sæmundsson
gerist, kemur innan við fjórðungur
sannleikans fram.
Þessu tengd er þögn fjölmiðla um
bókina. Að vísu fékk hún ágæta
pressu áður en hún kom út en þá ekki
vegna efnis síns heldur vegna út-
gáfumála. Eftir að hún kom, viröast
blööin hins vegar keppast við aö
þegja um það sem í henni er sett
fram. Skyldi það vera vegna þess að
fjölmiðlarnir séu að vernda
einhverja ákveðna hagsmuni? Mér
þykir það t.d. ákaflega grunsamlegt
að „hin óháöa blaðamennska” skuli
ekki hafa séð ástæðu til að spyrja
eins og tvo — þrjá verkalýðsforingja
hvað þeir hefðu um efni hennar að
segja.
Sérstaklega athyglisvert er að
„málgagn þjóðfrelsis, sósíalisma og
verkalýðshreyfingar” skuli ekki
hafa birt stakt orð um bókina, ekki
éinu sinni frétt um útkomu hennar,
eins og önnur blöð hafa þó gert. Að
vísu var bókarinnar getið innan
sviga í aösendri grein í Þjóðviljan-
um, en þar var hún umsvifalaust
stimpluð sem „ennþá hættulegri
verkalýðshreyfingunni en sjálft
auðvaldið”.
Dæmigert — ekki satt?
Guðmundur Sæmundsson.