Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.1983, Page 6

6
DV. MIÐVIKUDAGUR 9. MARS1983.
Neytendur Neytendur Neytendur Neytendur
Landbúnaðarvörumar
hækka meira en kaupið
— ástæður launahækkun og minna greitt niður
Landbúnaðarvörur hækkuöu í veröi
á þriöjudaginn var. Hækkunin núna
var nokkru meiri en hækkun launa
almennings vegna þess aö inn í hana
kom launahækkun bænda sem aðrir
landsmenn fengu í janúar. Hún var
2%. Einnig voru þeim metin hærri laun
vegna orlofslengingar annarra lands-
manna og aldursflokkahækkana. Þá
hækka niðurgreiðslur ekkert, hvorki
að krónutölu né í prósentum. Hækkun
landbúnaöarvara til neytenda er því á
bilinu 22—46%.
Mest hækka kartöflurnar í verði.
Fyrsti flokkur, í 5 kílóa pokum, kostaði
áöur 6,20 krónur kílóiö en fer upp í 9,20
krónur. Er þaö vegna þess aö kartöflur
hækkuöu ekkert í veröi í desember.
Hækkunin núna er meiri fyrir bragöiö.
Súpukjöt og rjómi hækkuðu um 23%.
Rjóminn kostaði 68,15 en fór í 83,65.
Nautakjöt hækkaði minnst, um22%, úr
76,15 í 93,10. Mjólkin hækkaöi hins
vegar um nærri 30%, úr 9,70 í 12,55.
Smjöriö hækkaöi heldur meira, úr
109,95 í 144,40. Er þaö 31%. Skyr
hækkaði um sömu prósentutölu, úr
15,10 í 19,80.
45% ostur hækkaöi um 21%, úr 111,50
í 135,20.Undanrennanhækkaöium 23%
úr 8,40 í 10,30.
Svo fleiri dæmi séu tekin af hækkun á
kjöti en súpukjötinu sem áður var
nefnt, hækkar verðið á „sunnudagslær-
inu” úr85 krónum kílóið í 104,15. Kótel-
ettur fara úr 91,80 í 112,30 og
framhryggurúr 99,50 í 121,40.
Þó aö nautakjötiö hækki minnst er
veröið á því alveg nógu hátt samt.
Þannig kostar hryggstykki úr aftur-
hluta af fyrsta flokks nauti 224,05 og
miölæri 179,40 krónur.
Svínakjöt hækkaöi h'ka í veröi um
mánaðamótin, um 19,5%. Er þetta
verðhækkun sem sláturhúsin greiöa til
bænda. Frjáls álagning er á svínakjöti
í verslunum og verö því misjafnt. En
búast má viö því aö veröið hafi hækkaö
í þeim flestum upp undir 20%.
Heildsöluverð á hrossakjöti hækkaöi
um 19% um mánaðamótin. En eins og
á svínakjötinu er veröiö frjálst og því
misjafnt í búöum. Heildsöluveröiö á
fyrsta flokki kjöti í heilum skrokkum
fór úr 42,65 í 50,90 krónur. DS
Blómin svöng eftir veturinn:
VIUA
ÖLL
NÝIA
MOLD
Þá fer aö renna upp sá tími sem
hentugastur er til þess að skipta um
mold á stofublómunum. Fyrir flest
blóm er mars heppilegastur. Með því
aö fletta upp í blómabókum má sjá
hvaöa tími hentar hverri tegund. En á
vorin vilja þær allar fá nýja mold.
I mörgum tilfellum þarf líka stærri
potta. Ef ekkert er nema rætur í pott-
inum verður aö stækka hann annars
veslast plantan upp úr næringarskorti.
Og jafnvel þó ekki þurfi að stækka
pottinn er nauðsynlegt aö hafa moldar-
skipti. Blómin nýta þá næringu sem í
moldinni er og þegar hún er búin hafa
þau ekkert annaö. Áburöargjöf er
nauösynleg til þess aö halda eins lengi í
næringarefnin og nokkur kostur er. En
flestir plöntufræöingar ráöleggja Utla
áburöargjöf á veturna þannig aö á
vorin eru næringarefni öll af skornum
skammti.
Best er aö undirbúa moldarskipt-
ingu deginum áöur. Vökva blómin vel
og vandlega, þá er auðveldara aö ná
þeim úr pottunum. Plantan veröur þá
Raddir neytenda
Bókhald
um árabil
Kæra neytendasíöa.
Hér meö sendi ég seðil í heimihs-
bókhaldið. Síöan ég byrjaöi aö búa
(1971) hef ég haldið heimilisbókhald
alltaf af og til. Tel ég engan vafa á því
aö þaö er til hagsbóta fyrir heimiUö.
Maður fylgist betur meö vöruveröi en
ella. I síðusta mánuöi voru kostnaö-
arUöir, aörir en matarkostnaður,
nokkuö háir. Kemur þar til afborgun af
píanói, varahlutir í bílinn og fleira. Læt
þetta nægjaaösinni.
Kveðja, Á.S., Noröurlandi.
líka fyrir minna losti.
Þegar hún er komin í nýja mold er
best aö vökva vel og setja hana á
skuggsælan staö í nokkra daga á
meðan hún jafnar sig. Síðan er hún
flutt í meiri birtu. Þá ætti að vera
óhætt aö setja hana alla leið út í
glugga. En eftir því sem Uður á sumar
og birtan vex þarf aö flytja aö minnsta
kosti sumar plöntur fjær birtunni.
Öryggt merki um þaö aö plantan sé í of
mikiUi sói er ef blöðin fara að guUia
eöa veröa brún í broddana. Þá er best
aöfæra hana á dimmari staö.
Sumar af plöntunum okkar kunna
aö vera orðnar úr sér vaxnar og hættar
að vera fallegar. Þá er best aö endur-
nýja þær. Flestum plöntum er hægt aö
fjölga á tiltölulega einfaldan hátt. Best
er aö fá upplýsingar um þaö hvaö
hverri plöntu hentar hjá öðru blóma-
fólki, í blómabúðum eöa meö því aö
fletta upp í blómabókum. I bók Arnar
og Örlygs, AUt um pottaplöntur, er til
dæmis útskýrt meö myndum hvemig
f jölga má fjölda tegunda.
Fræ og laukar
Einærar plöntur er best aö setja í
mold um þetta leyti. Ýmist eru þá
keyptir laukar eöa fræ. I Sölufélagi
garöyrkjumanna og mörgum blóma-
búðum er hægt aö fá fjöIbreytUegt
úrval af slíku. Oft getur tekiö ögn
lengri tíma aö koma þessum blómum
til en öörum en stundum er ekki um
aörar leiðir aö ræöa.
Hin síöari ár hefur þaö færst nokkuð
í vöxt aö menn reyni aö rækta nytja-
jurtir meö því aö setja niður fræ.
Paprikan hefur þar gefist einna best.
Nóg er að taka fræ innan úr papriku
sem keypt er í búö og setja niður.
Laukarnir eru tU af ótal stæröum og
gerðum, margir einærir en sumir fjöl-
ærir. Skipta þarf um mold á þeim
fjölæru. Gætiö þess að laukarnir snúi
rétt. Spyrjist fyrir í blómabúðunum
um þaö.
Umpottun
1 Ungar plöntur þarf að um-
potta á vorin, þegar rætur
vaxa út úr pottinum, og ný
blöð myndast ekki. Vökvið
2 Undirbúið 2—5 cm stærri
pott með frárennsli og rakri
leirmold.
3 Haldið yfir moldina og um
gamla pottinn. Sláið létt við
borðbrún og plantan losnar.
moldina frá rótunum. Þær
má ekki særa.
5 Setjið plöntuna í nýja pott-
inn.
6 Fyllið upp með mold. Hyljið
rætumar vel. Þrýstið vel að.
Látið standa í skug^a og
vökvið ekki í 2 sólarhringa,
uns rætumar fara að vaxa.
Á þessum teikningum sem eru lír
bókinni Allt um pottaplöntur sést
hvernig best er að skipta um mold á
flestum venjulegum tegundum
blóma.
Vökvið varlega
Eftir að plantan hefur verið sett í
nýja mold er best að vökva ekki mikiö
næstu daga þar á eftir. Aukið vökvann
eftir því sem dagar lengjast en muniö
aö ein algengasta dánarorsök plantna
er drukknun. Nauösynlegt kann að
vera aö hella umframvatni úr skál eða
pottahlíf því sumar plöntur þola illa að
standaívatni.
Áburö skal gefa reglulega. Ekki þó
fyrstu tvær til þrjár vikurnar eftir aö
plantan er sett í nýja mold. Gefið
heldur minna af áburöi en meira. Alls
ekki meira en þaö sem mælt er meö á
umbúðunum. Aldrei má gefa áburö í
þurra mold, þá brenna rætur blóm-
anna. Vökviö fyrst og látiö bíöa í
klukkutíma og gefið þá annan vatns-
slurk meö áburði.
. Klippiö jafnóöum af fölnuð blöð og
spírur sem vaxa blaölausar eöa blaö-
litlar út í loftiö. Meö því verður platnan
þéttari og fallegri. Eftir aö planta-
hefur verið klippt er nauösynlegt aö
vökva hana vel.
Til þess aö pottablómin veröi falleg
gildir það sama og um annað líf, þaö
þarf aö sinna þeim. Oft er talaö um aö
fólk ræði við blómin sín og þess vegna
séu þau falleg. Ekki veit ég hvort þetta
er rétt. En víst er um þaö ef menn ræöa
viö blómin veita þeir þeim athygli á
meöan og gera fyrir þau það sem gera
þarf.
-DS.
Upplýsingaseðíííj
til samanburðar á heimiliskostnaði!
Hvað kostar heimilishaldið?
Vinsamlega sendiö okkur þennan svarseðil. Þannig eruö þér orðinn virkur þátttak- |
andi i upplýsingamjðlun meðal almennings um hvert sé meöaital heimiliskostnaóar j
fjölskyldu af sömu stærð og yðar. Þar aö auki eigiö þér von um aö fá nvtsamt heimilis-
tæki.
Nafn áskrifanda
Heimili
íi
:i Sími
d-----------------------
J
j Fjöldi heimilisfólks
Kostnaður í febrúarmánuði 1983
Mátur og hreinlætisvörur kr.
Annaö ' kr.
Alls kr.
Jí