Dagblaðið Vísir - DV - 21.03.1983, Blaðsíða 8

DV. MÁNUDAGUR 21. MARS1983.
Utlönd
Útlönd
Útlönd
Útlönd
Breski kvikmyndaleikstjórinn Richard Attenborough og leikarinn Ben Kings-
ley við töku kvikmyndarinnar um Gandhi. Sú kvikmynd sópaði að sér verð-
launum á hinni árlegu samkomu bresku Kvikmyndaakademíunnar. Og kvik-
myndin hefur verið tilnefnd til tveggja óskarsverðlauna.
Gandhí sópar
að sér verðlaunum
Gandhí — kvikmynd sir Richards Attenboroughs — sópaði að sér verðlaun-
inn bresku akademíunnar. Fékk hún fimm viðurkenningar. Þar á meðal var
hún valin besta mynd ársins 1982.
Sir Richard var valinn besti leikstjórinn og hreppti einnig mestu viðurkenn-
ingu breskra kvikmynda og sjónvarps, „Fellowship”-verðlaunin.
Ben Kingsley, sem fer með hlutverk Gandhis í myndinni, var valinn besti
leikarinn og sá nýliðinn í kvikmyndaleik sem mest þykir hafa skarað fram úr.
Rohina Hattangadi, sem leikur eiginkonu Gandhís, deilir verðlaununum
sem besta leikkonan í aukahlutverki með Maureen Stapleton, sem leikur í
kvikmyndinni Rauðliðar, en þá mynd gerði Warren Beatty um kommúnista í
Bandarikjunum.
Besta kvikmyndaleikkonan var valin Katharine Hepburn fyrir hlutverk
hennar í On Golden Pond, þar sem hún lék á móti Henry Fonda.
Besti leikarinn í aukahlutverki var valinn Jack Nicholson fyrir sinn leik í
Rauðliðum.
Úlfúð innan EBE
vegna gengismála
Innan Efnahagsbandalags Evrópu
þykja nú ýmsar blikur vera á lofti
vegna deilu Frakka og Þjóðverja um
innbyröis stöðu frankans og marksins,
en í bankaheiminum tala menn um að
algert öngþveiti gæti hlotist þar af á
gjaldeyrismörkuðum.
Fjármálaráðherrar EBE-landanna
komu saman í gær í Brussel til samn-
inga um lausn á deilunni en leiðtogar
ríkjanna koma saman í kvöld.
Ráðherrarnir létu loka í morgun
opinberum gjaldeyrismörkuðum í
þeim Evrópulöndum sem eru aðilar að
gjaldejTÍskerfi Evrópu, en þeim mis-
tókst í gær aö ná samkomulagi um leið-
réttingu á gengi einstakra gjaldmiöla.
Frakkland hefur haft í hótunum um
að draga sig út úr þessu samstarfi og
Delors, fjármálaráðherra Frakka, fór
af fundinum heim til Parísar í gær-
kvöldi til þess að gera meðráöherrum
sínum og Mitterrand forseta grein
fyrir stöðunni.
Átta evrópskir gjaldmiðlar hanga
saman í gengisskráningu í þessu sam-
starfi (EMS).
í nokkrar vikur hefur það verið ljóst,
að óhjákvæmilegt mundi að breyta
gengi marksins og frankans, og lækka
bæði eitthvað. En stjórnimar í Bonn og
París greinir á um hversu mikið hvor
um sig skuli breyta gengi síns gjald-
miðils.
Frakkar hafa tvívegis lækkað gengi
frankans síðan Mitterrand varð forseti
(á tæpum tveim árum) og mun stjóm-
in treg tU þriðju gengislækkunarinnar,
nema aörir gjaldmiðlar fylgi og að
markiö verði lækkað meira en frank-
inn.
1 Bonn halda menn því fram að
óreglan á gengisskráningunni sé
Frökkum að kenna og því standi það
frönsku stjórninn næst að koma lagi á
efnahagsmál sín.
Soltenberg, f jármálaráðherra V-
Þýskalands, mun þó hafa lagt tU í
viðræðunum í Brussel í gær að markiö
mundi lækkað um nær 5% og frankinn
um 2—2,9%, jafnhliða einhverjum
breytingum á öðrumgjaldmiðlum.
Ráðherraskipti í að-
sigi í Frakklandi
Á meðan Francois Mitterrand
Frakklandsforseti situr fundi með öðr-
um þjóðarleiðtogum í Evrópu í Brussel
í dag og á morgun velta landar hans
því fyrir sér heima hverjar breytingar
verði á ríkisstjórn hans og hvemig
franska frankanum muni reiða af en
hann stendur höllum fæti þessar
vikumar.
Michel Jobert, sá ráðherrann sem
stýrir utanrikisversluninni, sagði af
sér í gær og Jacques Delors f jármála-
ráðherra lét á sér skilja aö í aðsigi væri
myndun nýrrar ríkisstjórnar sósíal-
ista.
Talsmaður Mitterrands forseta lét
hins vegar í veðri vaka að engar stór-
breytingar væru í vændum á ríkis-
stjórninni, hver svo sem útkoman yrði
úr samningaviðræðunum í Brussel um
gjaldmiðlakerfi E vrópu.
Samtök Bandarikjamanna af
japönsku ætterni hafa kært bandarísk
stjómvöld og krafist 24 milljarða doll-
ara í skaðabætur fyrir hönd japanskra
Bandaríkjamanna sem hnepptir vom í
varðhald í fangabúðum í síðari heims-
styrjöld. Talið er að enn séu um 100
þúsund þeirra sem haldiö var föngnum
á lífi og er málið höfðað fyrir hönd
þeirra.
Kæran gengur út á það aö stjórnvöld
Hlé var gert í gær á viðræðum fjár-
málaráðherra þeirra Evrópulanda
er eiga gengi gjaldmiðla sinna hvert
undir öðru. Hafði ekki náöst sam-
komulag um lækkun gengis þýska
marksins og lækkun franska frankans.
Franski fjármálaráðherrann sneri
til Parísar til þess að gera Mitterrand
forseta og Pierre Mauroy forsætisráð-
herra grein fyrir stööu mála.
Skömmu eftir heimkomu Delors
kunngerði Jobert að hann segði af sér
þar sem hann hefði ekki fengiö þau
völd sem honum þættu nauðsynleg til
þess að starfa með árangri að utan-
ríkisversluninni. Hann hefur verið
mjög gagnrýninn á efnahagsstefnu
ríkisstjórnarinnar að undanförnu.
Eftir kosningamar á dögunum, þar
sem stjórnarflokkarnir, sósíalistar og
kommúnistar, töpuðu nokkru fylgi
hafa menn búist við að mannaskipti
hafi ólöglega svipt bandaríska borgara
af japönsku ættemi réttindum sem
þeim voru tryggð samkvæmt stjórnar-
skránni, meö því að falsa staðhæfingar
um að þetta fólk ógnaði getu Banda-
ríkjanna til að standa í stríði. Þá em
stjórnvöld einnig kærð fyrir það að
hafa komið í veg fyrir að kærendur
gætu leitað réttar síns með því að neita
þeim um aðgang að upplýsingum.
yrði í ríkisstjórninni. Víst þykir nú að
það muni bíða þar til samkomulag hef-
ur náðst milli stjórnanna í París og
Bonn um gengisskráningu gjaldmiðla
þessara landa.
Danir
eignast
ballet-
meistara
Daninn Peter Martins hefur 36
ára gamall veriö gerður aö ballett-
meistara við City Ballet í New
York. Hann tekur við af hinum
fræga George Balanchine, sem
borið hefur herðar yfir ballettheim-
inn í fjölda ára en er orðinn 79 ára
gamall.
Peter byrjaði 8 ára gamaU í Kon-
unglega ballettskólanum í Kaup-
mannahöfn og var um stutt skeiö
aðaldansari í heimalandi sínu. Um
tvítugt fór hann til New York og
hef ur verið viö City BaUett síðan.
Starf Peters Martins verður að
velja verk til flutnings, ráða nýja
dansara og sjá að öðm leyti um að
City Centre ballettinn haldi for-
ystuhlutverki sínu.
Þess má geta að Helgi Tómasson
er einn af fremstu dönsurum New
YorkCityBallet.
IHH, Köfn/JBH
Japanir leita
réttar síns
FINNSKIR ÍHALDSMENN SÆKJA SIG
Finnskir Uialdsmenn, sem haldiö
hefur verið utan stjórnar síðustu
sautján ár af ótta við að styggja Sovét-
ríkin, þykja nú líklegir til þess að kom-
ast í valdaafstöðu, eftir þingkosning-
arnar sem lýkur í dag.
Þjóðarsamsteypuflokkurinn, sem
er frjálslyndur en þó ögn til hægri,
þykir líklegur tU þess að auka fylgi sitt
í kosningunum upp í allt aö 25% at-
kvæða og þingmannatölu sína upp í 55
úr 46. Spáðu flestir því að flokkurinn
yrði aöalsigurvegari kosninganna.
Þar með verður flokkurinn í mjög
sterkri aðstööu í stjómarmyndunar-
viðræöum þeim sem fara í hönd og
kunna ef tU viU að dragast á langinn,
því aö ellefu flokkar buðu fram til
kosninganna.
AUir flokkar hafa lýst sig fylgjandi
hlutleysisstefnu Finnlands og góðum
grannskap við hinn sovéska nágranna.
A því þykir einmitt hafa ollíð sjálf stæði
Finnlands, sem á 1300 km löng landa-
mæri aö Sovétríkjunum.
En hægri mönnum hefur verið haldið
utan stjórnar í Finnlandi síðan á miðj-
um sjöunda áratugnum því að það hef-
ur verið útbreidd skoöun meðal hinna
flokkanna að stjórnaraðild Ihalds-
tstö
Umsjón:
Guðmundur
Pétursson
flokksins gæti spUlt viðkvæmri sam-
búðinniviðKreml.
Kosningarnar standa yfir í tvo daga
en kjörsóknin í gær lofaði góðu um að
hún mundi veröa mikil og meiri en hin
venjulega 75%. Hafði kosningaslagur-
inn þó verið með daufara móti. — Á
kjörskrá eru3,7 mUljónirFinna.
Kosningabaráttan snerist aðallega
um verðbólguna og nauðsyn þess að
halda henni undir 10% og eins um at-
vinnuleysið sem er um 7%.
Niðurstöður skoöanakannana gefa
tU kynna að kjósendur vUji breytingar
og að hugsanlega verði skipti á helm-
ingi þingliðsins, en þingmenn eru 200
talsins. Þó er ekki búist við stór-
breytingum á hlutfalli flokkanna.
I aUmörg ár hafa staðið saman að
stjórn sósíaldemókratar, miðflokks-
menn, kommúnistar og ýmsir þing-
menn úr smærri flokkum. En lýðræðis-
bandalag alþýðu, sem er flokkur sam-
settur af kommúnistum og sósíalist-
um, vék úr stjórninni í desember
vegna ágreinings viö Kalevi Sorsa for-
sætisráðherra um fjárveitingar tU
varnarmála.