Dagblaðið Vísir - DV - 23.03.1983, Síða 15
DV. MIÐVIKUDAGUR 23. MARS1983.
15
Fæðingar-
orlofið
Ragnheiður Sigurgeirsdóttir á Akur-
eyri spurði um hvenær að því komi að
heimavinnandi húsmæður fái fullt
fæðingarorlof?
Svavar: „Fæðingarorlofið er greitt
eftir ákveðnum reglum þannig að
konur fá minnst einn mánuð, síðan tvo
mánuði og svo þrjá mánuöi. Aðal
hugsunin á bakvið fæðingarorlofið var
að tryggja að útivinnandi konur gætu
verið heima hjá bömum sínum að
minnsta kosti þr já mánuði áður en þær
þyrftu að fara út á vinnumarkaðinn
aftur. Unnið er að endurbótum á
fæðingarorlofinu og verður hægt að
svara spumingunni um leið og fyrir
liggur að alþingi sé tilbúið til að veita
meira fé í þennan þátttrygginganna.”
Marx,Engelog
Leninarfurinn
Ágúst Bjamason, Reykjavik.
Ætlar Alþýðubandalagið að gera til-
kall í dánarbú Sólveigar Jónsdóttur og
Sigurjóns Jónssonar, sem ánafnað hef-
ur verið þeim sem telja sig starfa í
anda Marx, Engels og Lenins?
„Það hefur nú ekki verið tekin
ákvörðun um það í miðstjórninni.
Málið hefur ekki verið rætt af okkar
hálfu, en ég reikna nú ekki með því aö
gert verði tilkall í þennan arf.”
Kauprán og
heildsalar
Runólfur Gíslason i Vestmannaeyj-
um spurði hvort reiknað hafi verið út
af einhverjum ábyrgum aðilum hvort
kaupránið væri stærra sem fram-
kvæmt var af ríkisstjórn Geirs Hall-
grímssonar í febrúar 1978 eöa „kaup-
rán ykkar Gunnars í desember síöast-
liðnum.”
Svavar: „Þetta hefur ábyggilega
ekki verið reiknaö út af ábyrgum aðil-
um því þessi spurning er alveg
óábyrg. Það er ekki hægt að leggja
þetta neitt að jöfnu, staðreyndin er sú
að 1978 höfðu þjóðartekjur hækkaö á
síðustu þrem ámm um 17% en á þeim
tíma sem við höfum búið viö síðustu
tvö til þrjú árin hefur orðið skerðing á
þjóðarframleiðslunnium 10—12%. Það
em því allt aðrar félagslegar og efna-
hagslegar aðstæöur. Þetta er því alls
ekki sambærilegt. Því aðeins höldum
við uppi fullu kaupi í landinu að þjóðar-
framleiðslan gangi, að verðmætasköp-
unin sé í lagi. Ef hún hrapar niður, get-
um við ekki skipt því sem ekki er til. ’ ’
Runólfur spurði einnig hvernig
standi á því, að þrátt fyrir marggefnar
yfirlýsingar Alþýðubandalagsins hafi
ekki tekist að fækka heildsölum í land-
inu og einnig hvers vegna þessi
„óþarfa innflutningur” tíökist.
Svavar: „Það er hægt að draga
verulega úr innflutningi með ákveðn-
um og markvissum ráðstöfunum, hins
vegar hefur því miður ekki verið unnt
að ná um það samstöðu í núverandi
spurði hvað yrði um samninga í því í
hugsanlegri stjóm Alþýðubandalags
« og Sjálfstæðisflokks? Svavar sagði að
álmálið væri sjálfstæðis- og þjóðfrels-
ismál. „Það verður að knýja þaðfram
að raforkuverð hækki stórlega til ál-
versins þannig að hægt verði að lækka
raforkuverðið og húshitunarkostnað-
inn á landsbyggðinni. Það er okkar
meginstefna og krafa og við munum
setja þá kröfu á oddinn í stjórnar-
myndunarviðræöum við hvem sem er,
ef tilþeirrakemur.”
Vonlaust að
taka í hnakka-
drambið á
heildsala-
liðinu?
Jón Eyjólfsson, Vestmannaeyjum,
spurði hvort þaö væri alveg vonlaust
að hreyfa við verslunarapparatinu og
taka í hnakkadrambið á heildsalalið-
inu:
„Það á ekki að vera það,” sagði
Svavar. „Eg held að þarna sé spurning
um hvort menn beita sér fyrir því í því
ráðuneyti sem með þau mál fer. Eg
held að þarna sé hægt að ná miklum
árangri og það verði aldrei nógu oft
undirstrikað aö þetta einhliða krukk í
vísitöluna til þess að vinna niður verð-
bólguna er dauöadæmt. Það er
þá tegund af einræði sem Vilmundur
Gylfason er að boða með kenningum
sínum um hið sjálfstæða og óháöa
framkvæmdavald.”
Hlutlaus þ jóð
og her úr landi
Hörður Backmann í Reykjavík
sagðist vera einn þeirra sem væru
orðnir hundleiðir á því hvernig Alþýðu-
bandalagið klúðraði herstöðvarmál-
inu. Þrátt fyrir kosningaloforðin væru
umsvif hersins alltaf að aukast.
Svavar: „Á síðustu árum hafa um-
svif hersins heldur verið minni, eða að
minnsta kosti ekki meiri en áður. En
afstaða okkar er ennþá sú aö herinn
eigi að fara úr landinu og Islendingar
eigi að segja sig úr Atlantshafsbanda-
laginu og að við eigum að vera hér
hlutlaus þjóð með samningum til dæm-
is viö Sameinuðu þjóðirnar og jafnvel
Norðurlandaþjóðirnar líka um að
tryggja okkar öryggi. En í þessum efn-
um höfum við ekki fengið mikinn
stuðning við okkar siónarmiö á
alþingi. Við höfum verið tiltölulega
einir meðþaö.
Þess vegna höfum við lagt á það
áherslu að fylkja fólki saman um ein-
hverjar aðrar lausnir sem þoka okkur
nær markinu, eins og til dæmis að lýsa
því yfir að landhelgin verði kjarnorku-
vopnalaus, landið veröi kjarnorku-
vopnalaust. Þessi stefna er í heiðri
höfð af okkur og við munum berjast
fyrir henni áfram þótt það gangi ekki
vel um þessar mundir. En við teljum
Allt klárt er beina lína hefst. Síðan linnti ekki símhringingum i þá einu og hálfu klukkustund sem lesendum DV gafst kostur á að leggja spurningar fyrir Svavar
Gestsson. DV-mynd:Bj.Bj
Kvennalisti í
íhaldsstjórn?
Jóhann Þórhallsson í Reykjavík vildi
vita hvaða stjórnarmynstur Svavar
teldi líklegast að kosningum loknum.
Svavar: ,Ja, nú skal ég ekki um
segja. En ég óttast mest að hægri öflin
í Framsóknarflokknum og Sjálfstæöis-
flokknum nái saman og það verði
mynduð hér ný heimingaskiptastjórn,
svipuö og var hér 1951 til ’56, þegar
menn voru reknir í hernámsvinnuna í
stórum stíl, og svo aftur 1974 til ’78.
Það er það stjómarmynstur sem ég
vildisístaföllusjá.
Jóhann spurði þá hvort ekki væri lík-
legt að Kvennalistinn myndaði stjórn
með íhaldinu, þar sem á þeim listum
væri mikið af íhaldskonum.
Svavar: „Það er alveg greinilegt að
það eru ýmsir pólitískir hópar þar, þar
á meðal hægri hópar. En það er svo
aftur annað mál hvort þær komast
inn.”
ríkisstjórn. Þar hefur Framsóknar-
flokkurinn verið höfuðvemdari inn-
flutningsins og ekki verið reiðubúinn
til að styðja við bakið á ábyrgri efna-
hagsstefnu sem dregur úr viðskipta-
halla.”
í stjórn með
Sjálfstæðis-
flokknum?
Hörður Jónsson, Kópavogi spurði
hvort Alþýðubandalagið væri tilbúiö að
fara í stjórn með Sjálfstæðisflokknum?
Svavar: „Eg hef enga trú á að Sjálf-
stæðisflokkurinn sé tilbúinn til að fara i
stjóm með Alþýöubandalaginu. Ég
held að þeir leggi ekki í þaö, jafnvel þó
unnt væri að f inna einhvem samstarfs-
grundvöll fyrir slíka ríkisstjórn. Mér
er mjög til efs að sjálfstæðismenn séu
búnir að brjóta svo af sér viðjar kalda
stríðsins að þeir þyrðu að efna til ríkis-
stjórnar með okkur. ”
Hörður kom einnig inn á álmálið og
útilokaö annað í baráttunni við verð-
bólguna en taka á öllum þáttum efna-
hagslifsins svo að segja samtímis.
I okkar kosningastefnuskrá, sem við
samþykktum um síðustu helgi, leggj-
um við höfuðáherslu á það að fram fari
skipulagsuppgjör á öllum þáttum efna-
hagslífsins, þar sem allir þættir verði
teknir fyrir í einu. En þetta er mál sem
við þekkjum báðir. Það hefur alltaf
verið strekkt i þessa vísitölu,” sagði
Svavar.
Úreít
stjórnkerfi?
Sigurður Ragnarsson á Akranesi
spurði Svavar hvort honum fyndist
stjómkerfið ekki vera úrelt?
Svavar: „Við búum við lýðræði.
Fólkið kýs alþingismenn og þeir
ákveða hvernig landinu er stjórnað á
hverjum tíma. Viö viljum hafa lýð-
ræði. Það tekur stundum langan tíma
og gerir skyssur en við viljum frekar
hafa lýðræði en nokkurt annað
stjómarfar. Til dæmis vil ég ekki hafa
það mikinn árangur að geta stöðvað út-
þenslu hernámsins og það höfum við
gert til dæmis með okkar afstööu til
flugstöðvarinnar á Keflavíkurflug-
velli.”
Hörður spurði síöan hvort flokkurinn
myndi setja brottför hersins aftur á
oddinn ef hann tæki þátt í næstu ríkis-
stjórn, þannig að aðrir flokkar yrðu að
ganga að skilmálum Alþýöubanda-
lagsins.
„Já, við munum setja þetta mál á
oddinn aö sjálfsögðu eins og önnur
okkar stefnumál og reyna að knýja
fram þá niðurstöðu sem er okkur skap-
felld,” svaraði Svavar. „Þetta er
geysilega mikilvægt og þýðingarmikið
mál. Þetta er eitt stærsta þjóöfrelsis-
mál Islendinga að mínu mati.”
Frjáls
fjölmiðlun?
Pétur Haraldsson, Reykjavik. Hvers
vegna kom enginn frá Alþýðubanda-
laginu á borgarafundinn í Broadway
um f rjálsa f jölmiðlun og kapalkerfin?
„Eg veit ekki ástæðuna. Sjálfur fékk
ég ekki neitt beint boð.”
En hver er ykkar afstaða til frjálsr-
arfjölmiðlunar?
„Eg er þeirrar skoðunar að það þurfi
að skerða nokkuð einkarétt útvarps, en
þó ekki þannig að hægri öflin leggi und-
ir sig þessa tegund fjölmiðlunar, eins
og virðist vera að gerast á dagblaða-
markaöinum.”
Sundlaug við
Grensásveg
Bjarni Veturliðason í Reykjavik
spurði hvað Uöi framkvæmdum við
sundlaug endurhæfingadeildar Borg-
arspítalans við Grensásveg.
Svavar: „I síðustu viku var sam-
þykkt að bjóða út nýjan áfanga henn-
ar, þannig að þaö ætti að komast aftur
kraftur á þær framkvæmdir.”
íslensk eða
innflutt?
Ingvar Þorsteinsson húsgagna-
smiður, Reykjavík.
Veröur stefnubreyting hjá Alþýðu-
bandalaginu vegna iðnaðar, en nú hafa
um 26 fyrirtæki í húsgagnaiðnaðinum
hætt á síðustu tveimur árum?
„Okkar stefna í þessum málum er sú
að íslenskur iðnaður eigi að þjóna sem
mestum hluta markaðarins. Við erum
hins vegar ekki andvígir innflutningi
alfariö, teljum aö það eigi að vera eitt-
hvert hóf á honum, þannig að um það
séu settar tilteknar reglur.”
Svavar minnist síðan á nefnd á veg-
um ríkisstjórnarinnar, innflutnings-
nefnd um gjaldeyrismál, og að sú
nefnd hefði lagt fram álit, þar sem gert
væri ráð fyrir takmörkun á innflutn-
ingi. Vandinn hafi verið sá að viö-
skiptaráðuneytiö hafi ekki treyst sér til
að standa að þessu áliti, og þar af leið-
andi hafi þetta strandað, tilraunir
meðal annars til aö takmarka innflutn-
ing á húsgögnum.
Skerðing
kaupmáttar og
verðbólgan
Magnús Jónsson, Reykjavik, sagöi
að Alþýðubandalagið hefði margoft
lýst því yfir að kaup hins almenna
launþega væri ekki veröbólguvaldur-
inn í þessu þjóðfélagi. Alþýðubanda-
lagið heföi tekið þátt í að skerða kaup-
máttinn oftar en einu sinni en lítið sem
ekkert áunnist með því í baráttunni við
verðbólguna. „Getur ráöherra bent
mér á einhverjar aðrar leiðir til að ná
niður verðbólgunni?” spurði Magnús.
„Jú. Við höfum bent á fjölmargar
aðrar leiöir en okkar aðaltillaga snýst
um þaö að framkvæmt verði það sem
viö köllum skipulagsuppgjör hér í
efnahagslífinu þar sem allar verð-
hækkanir séu settar á sömu dagsetn-
inguna, verðlag, fiskverð, búvöruverð,
gengisbreytingar hugsanlegar og
annað þess háttar verði sett á sömu
dagsetningarnar og reynt að skera
hækkanirnar niður eins og kostur er til
þess að draga úr þessari hringferð verð-
bólgunnar. Mín afstaða hefur alltaf
verið sú að þaö ætti ekki að krukka í
kaupiö eitt, eins og þaö hefur verið
kallað, heldur eigi að reyna að taka
heildina þegar ráðist er að verðbólg-
unni.
Nú eru margir mælikvarðar til á
kaupið og einn er sá að spyrja: Hvað er
kaupið hátt hlutfall af hreinum þjóðar-
tekjum? Það er að segja: Hvað fá
launamenn í sinn hlut af hreinum
þjóðartekjum? Fyrir 3—4 vikum fékk
ég útreikninga um það frá Fram-
kvæmdastofnuninni að kaupið væri
núna hærra hlutfall af hreinum þjóðar-
tekjum en það hefur áður verið. Þaö
stafar af því að þó að kaupið sé lágt hjá
okkur þá hefur orðið svo mikið fall í
þjóðarframleiðslunni, þannig að hlut-
fall launamanna af þjóðarverðmætun-
um hefur ekki lækkað heldur hækkað.
Þannig hafa menn staðið dálitið á
verðinum en ástæðan til þess að það
hefur ekki gengið betur er meöal ann-
ars sú aö okkur hefur skort þar sakar-
afl á við samstarfsmenn okkar iðulega
og stjórnarandstaðan hefur auövitað
sína skoðun í þessu efni,” sagði Svav-
ar.