Dagblaðið Vísir - DV - 11.06.1983, Síða 26

26
DV. LAUGARDAGUR11. JUNI1983.
Nú er vissara aö vanda málfar sitt
og segja helst ekki margt því aö
öörum kosti á maðui þaö á hættu aö
verða gerður upptækur í þremur
eintökum og ég er ekki viss um aö
afritin mín verði mjög hrifin af því
svo ekki sé minnst á prentvélina sem
veröur þó væntanlega látin í friöi um
sinn aö minnsta kosti.
Ef til vill væri réttast aö tala bara
um ömmu sina eins og tíökaöist í
sögum í gamla daga en þykir ekki
hæfa lengur, kannski eru þær upp-
seldar eins og sumar vörur í versl-
unum skömmu fyrir veröhækkun.
Fyrir okkur sem skrifum í blööin
er dálítið erfitt aö fjalla um eitthvað
annaö en þaö sem ekki má nefna og
verðum við því aö láta skeika aö
sköpuöu í þessu efni en vona jafn-
framt að þaö sé víðar guð en í Görð-
um og aö verðlagsstofnunin viö
Austurvöll líti í náö til okkar í þaö
minnsta til bráöabirgöa.
Hækkanir
Eftir meðvitundarleysi næturinn-
ar vöknum viö oftar en hitt viö
vondan draum sem er fyrr en varir
oröinn aö óhugnanlegum veruleika
og kostar undantekningarlaust pen-
inga sem eru aðeins til í útlöndum en
vaxa ekki á trjánum eins og gengis-
fellingar og skertar vísitölubætur á
laun.
Til aö bægja frá dökku skýjunum
förum við í banka og fáum dálítið af
bjartsýni aö láni en þegar viö ætlum
aö kaupa fyrir hana tros eru ávísanir
á framtíöina ekki teknar gildar og
álitnar innstæðulausar þar að auki
en okkur bent á aö rölta austur í
Arnagarö þar sem viö getum fengið
aö narta í það sem forfeður okkar
leiföu.
En nú dugir ekki annaö en aö líta á
björtu hliöamar á tilverunni og þær
eru margar. Ég las það t.d. í blaði
um daginn aö alþingismenn heföu
farið fram á þaö skriflega aö fá aö
vinna og þótt það fylgdi ekki sögunni
hvaö þeir ætluðu aö gera breytir þaö
í sjálfu sér engu. Það eru fjölmörg
verkefni sem bíöa úrlausnar í þjóö-
félaginu þótt búið sé að hækka
brennivín og smjör. Þaö á eftir að
hækka afnotagjald útvarps og sjón-
varps, verö á unnum kjötvörum,
álagningu í heildsölu og smásölu,
þjónustu Pósts og síma svo fátt eitt
sé nefnt og svo á auðvitað eftir að
Margar bjartar
hliðar á
tllverunm
pabba hans um daginn virðingar-
fyllst aö selja ofan af honum kofann
af því aö hann borgaði ekki f jórtán
krónur og fimmtán aura í dráttar-
vexti.
En auðvitaö veröum viö búin aö
bjarga þjóöfélaginu áður en strákur
verður stór því aö þessa dagana er
verið að gera heiöarlega tilraun til
þess þótt sumir efist um að það sé
góö aðferð viö að bjarga manni frá
drukknun að kasta til hans akkerinu.
Happdrætti
Þaö eru trúlega fáar þjóöir sem
eru happdrættis- og merkjasölu-
br jálaðri en viö Islendingar.
Eg held að þaö líði vart sá dagur að
leysa rekstrarvanda útgerðarinnar
eins og ævinlega.
Þetta gera menn því miöur hvorki
úti á rúmsjó né austur á Þingvöllum
og þvi er um að gera fyrir mennina
sem eru með lyklana að Alþingishús-
inu í vasanum að drífa sig heim og
láta hendur standa fram úr ermum
en bíða ekki þangað til okkur hefur
tekist aö öngla saman fyrir eldspýt-
um.
Aö vísu kemur þetta ekki tii með aö
breyta því aö við borgum auövitaö
ekki nema 13% af hækkununum, ef
við ætluöum aö greiöa þær allar
yrðum viö aö taka erlend lán og þaö
er víst bannað ekki síður en það að
flýtasérívinnuna.
Úti í náttúrunni
Eg þekki strák sem fór út í vorið
þegar hann var tveggja ára og varð
svo hræddur við hund sem hann hitti
þar aö hann fékkst ekki til aö hætta
að öskra fyrr en búiö var að læsa
hundinn inni fyrir löngu og segja
honum þaö hundrað sinnum að
hundurinn væri góöur og hann hefði
ekki ætlað að éta hann þótt hann
heföi veriö meö opinn kjaftinn, þaö
hefði hann bara gert aö gamni sínu.
Þessi strákur er lítill enn og á því
eftir að veröa hræddur við hitaveit-
una og póst og síma og rafmagns-
veituna svo ekki sé minnst á
tryggingastofnunina sem hótaöi
Háaloftið
Benedikt Axelsson
ekki sé komiö meö gott málefni aö
dyrunum mínum og undantekningar-
laust er málefnið til sölu og í flestum
tilfellum geta menn átt von á utan-
landsferö í vinning, þ.e.a.s. áður en
búið er aö draga. Eftir aö drætti er
lokiö veröa hins vegar allir fyrir von-
brigðum nema ef til vill einn því aö i
flestum tilfellum kemur vinningur-
inn á óseldan miða og er þá efnt til
happdrættis öðru sinni vegna þess aö
það nær auðvitað engri átt að senda
engan til útlanda og meira aö segja
vafasamt aö það sé hægt.
Eg haföi þaö fýrir reglu hér áöur
fyrr að kaupa alla happdrættismiöa
og öll merki sem mér voru boöin en
hætti happdrættismiðakaupum
þegar mér var seldur miöi sem var
útrunninn fyrir löngu, vinningshaf-
inn farinn til útlanda og kominn heim
aftur og miðinn því minna virði en
pappírinn sem hann var prentaöur á
eins og tikallinn okkar viröist vera
þegar viö ætlum að kaupa fyrir hann
mjólk.
Af f ramansögðu má ráöa aö þaö er
vægast sagt hæpiö aö ætla aö byggja
fjárhagsafkomu sina á því aö spila i
happdrætti en hins vegar getum við
kannski tekið undir meö manninum
sem sagöi, þegar konan hans kvart-
aöi yfir því að hún væri svo slæm í
bakinu, aö hún gæti ekki vaskað upp
fyrir því.
— Þaöeralltílagi.elskanmín. Þú
verður ábyggilega oröin góö í fyrra-
máliö. Kveðja
Ben. Ax.
Skáklíf blómstrar á Xordurlöndum
Hér á Islandi hefur skáklif veriö
meö allra daufasta móti undanfarið
ár, svo að elstu menn muna vart
annað eins. Alþjóölega skákmótiö,
sem fyrirhugað var aö yrði árlegur
viðburöur, féll niður og raunar mætti
segja aö keppni í landsliðsflokki á
Skákþingi Islands hafi einnig falliö
niöur. Framkvæmd mótsins var með
þeim hætti að sterkustu skákmenn-
imir sáu sér ekki annað fært en að
sitja heima. Ástæöan fýrir þessu
athafnaleysi Skáksambands Islands
mun einkum vera afar bágborin fjár-
hagsstaða, en á siðasta aöalfundi
Skáksambandsins kom fram aö f jár-
magnsgjöld ein fyrir síöasta ár
námu hærri upphæð en samtölu þess
sem lagt var í innlend skákmót. Slíkt
kann auövitaö ekki góöri lukku aö
stýra.
Á meðan viö Islendingar liggjum í
dvala eru nágrannar okkar á
Noröurlöndum aö gera þaö gott, en
þar hefur skákáhugi sjaldan eöa
aldrei veriö meiri. I Danmörku er
t.a.m. ætlunin aö halda fimm alþjóö-
leg skákmót í ár, en til samanburöar
má geta þess að það er jafnmörgum
mótum fleira heldur en fram fóru í
Danmörku á árunum 1963—1976.
Þeirra eini stórmeistari, sjálfur Bent
Larsen, býr nú í Argentínu, en
danska skáksambandið vonast þó til
þess aö hann muni tefla meira á
danskri grund á næstunni. Til þess aö
svo megi veröa þarf auðvitaö að
halda fleiri skákmót!
Hinu fyrsta þessara fimm móta
lauk á dögunum, en það fór fram í
Árósum með þátttöku margra
kunnra meistara. Hin mótin eru
fyrirhuguð í Gladsaxe, Silkeborg,
Politiken Cup i Kaupmannahöfn og
Norðurlandamótiö í Esbjerg, sem
kemur í stað alþjóðlega „Norður-
sjávarmótsins”. Danir hyggjast
vanda sérlega vel til Norðurlanda-
mótsins og bjóða til leiks stórmeist-
urum utan Norðurlandanna í úrvals-
flokki ef þörf þykir, svo aö mótið gefi
réttindi til þess aö öðlast megi
áfanga aö stórmeistaratitli. Þar fá
því sterkustu alþjóölegu meistaram-
ir á Noröurlöndum kærkomiö tæki-
færi, því aö mót af þessu tagi eru
alltaf of fátíö.
I Noregi hefur undanfarin ár verið
meiri gróska í skáklífinu heldur en
annarsstaöará Noröurlöndum, þökk
sé Arnold J. Eikrem og skákmótum
hans. Mótin ífjallahótelinu íGausdal
eru heimsfræg. Um páskana hélt
hann þar alþjóölegt skákmót í 25.
sinn og í júlí og ágúst veröa þar
einnig mót. Mót ætlaö skákmönnum
25 ára og yngri dagana 25.-31. júlí og
alþjóðlegt sterkt mót strax á eftir til
10. ágúst. Þar meö er ekki öll sagan
sögð, því aö þá tekur við stórmót í
Gjövik, sem Eikrem á aö vísu ekki
þátt í aö halda. Driffjöörin heitir
Eysteinn Brekke og er mörgum
íslenskum skákmönnum að góöu
kunnur. Á móti hans munu tefla m.a.
Walter Browne, Bandaríkjunum,
Sax frá Ungverjalandi, Nunn frá
Englandi, Ftacnik, Tékkóslóvakíu,
og síðast en ekki síst fyrrum heims-
meistari, Boris Spassky. Mótið er
haldiö í tilefni af 75 ára afmæli skák-
félagsGjövíkur.
Af þessu má ljóst vera að skáklif á
Norðurlöndum stendur með miklum
blóma, þótt skákáhugi meðal
almennings sé örugglega meiri hér á
landi, hvaö sem síðar veröur.
Samskipti Noröurlandanna hafa þó
fram aö þessu verið í minna lagi, en
Norræna skáksambandið hefur reynt
að auka þau og efla eftir fremsta
megni. Nýjasta framlag þess er listi
yfir skák- og taflfélög og formenn
þeirra í vinabæjum á Noröurlöndum
sem unninn er í framhaldi af sam-
þykkt aöalfundar Skáksambands
Norðurlanda í Reykjavík haustið
1981. Meö henni er ætlunin að
norrænt samstarf milli vinabæja
megi einnig verða á skáksviöinu og
að til þess megi nýtast eitthvað af
þeim fjármunum, sem bæjarfélögin
verja árlega í norrænt samstarf. Ber
aö fagna þessu framtaki.
Við skulum ljúka þessari skákferö
um Norðuriöndin í Finnlandi. Þar
lauk nýlega 12 manna stórmeistara-
móti, sem ■ dagblaöiö „Helsingin
Sanomat” fjármagnaöi. Mót af þess-
ari stærðargráðu þurfa ekki aö vera
svo kostnaðarsöm. Nokkrum
snjöllum stórmeisturum er boöiö til
leiks og þá láta aðrir kappar ekki
bíöa eftir sér. Finnar buöustórmeist-
urunum Balashov (Sovétríkjunum),
Nunn (Englandi), Pinter (Ungverja-
landi) og Karlsson (Svíþjóö) og
heimamennimir Westerinen og
Rantanen bættust í hópinn, svo alls
tefldu 6 stórmeistarar á mótinu.
Alþjóðlegir meistarar voru þrír og
FIDE-meistarar einnig þrír.
Lars Karlsson gerði sér lítið fyrir
og sigraði á mótinu, hlaut 8 1/2 v., en
John Nunn varö í 2. sæti með 8 v.
Síöan komu: 3. Wedberg (Svíþjóö) 7
v. 4. Balashow (Sovét) 6 1/2 v. 5.
Rantanen (Finnlandi) 6 v. 6. Gurevic
(Bandaríkjunum) 5 1/2 v. 7.-8.
Mortensen (Danmörku) og Pinter
(Ungverjalandi) 5 v. Síðan Raaste,
Westerinen 4 1/2 v., Hurme 3 1/2 v.
ogBinham2 v.
Mikla athygli vakti sigur Lars
Karlssonar gegn Balashov, því aö
þaö er ekki oft sem svo illa er fariö
með sovéskan stórmeistara aö hann
geti engum manni leikið nema
kóngnum eftir rúma 20 leiki. Þetta er
það sem skákmenn kalla gjaman
„rúllun” eöa „pökkun”. Sjón er sögu
ríkari.
Hvítt: Lars Karlsson.
Svart: Júrí Balashov.
DROTTNINGARBRAGÐ
I. c4 Rf6 2.Rc3 e6 3.Rf3 d5 4.d4 Be7
5.Bf4 0-0 6.e3 c5 7.dxc5 Bxc5 8.Be2.
Aðalafbrigðiö telst vera 8.Dc2 Rc6
9.a3 Da5 lO.Hdl o.s.frv., og einnig er
oft leikiö 8.cxd5. Svartur svarar
textaleiknum að likindum best meö
8.-dxc4 9.Bxc4 Dxdl lO.Hxdl a6
II. Bd3 Rbd7, en þannig tefldist skák
Donner og Benko 1972.
8.-Rc6 9.0-0 dxc4?!
Nú er lakara aö gefa eftir á mið-
borðinu, því aö riddarinn grípur
betur inn í á d7 heldur en c6.
Skák
r ____
ión L. Arnason
10.Bxc4 Dxdl ll.Hfxdl b612.Rb5 Bb7
13. Bd6! Bxd6 14. Rxd6 Ra5 15. Bb5
Bxf3.
Svartur á þegar við erfiðleika að
etja, einkum vegna þess hve ridd-
arinn á d6 er sterkur. Hvítur hótaði
16. b4! og einnig Rf3-e5 viö tækifæri.
16. gxf3 a617. Bfl Rd518. Hacl Ha7?
Betra er 18.-Hfd8, þótt erfiöleikar
svarts séu ekki aö baki eftir 19.Re4.
19.f4 b5 20.Bg2 Rb6 21.Re4 g6 22.b3!
Hb823.Hd6Kf824.Rc5!
Svartur fer að eiga erfitt meö
andardrátt. því aö fáa menn getur
hann hrært. Hrókurinn á a7 er
bundinn viö aö valda a-peðiö, hrókur
b8 er bundinn við að valda riddar-
ann, riddari a5 er leiklaus og ef
riddarinn á b6 hreyfir sig fellur a-
peöiö. Kóngurinn er eini maðurinn
sem enn er laus, en hann fær ekki
hindraö hvítan í aö bæta stööu sina
hægt og sígandi.
24.-Ke7 25. Hcdl Ke8 26. e4 Ke7 27.e5
h6 28.Be4 Ke8 29.13 Ke7 30.KÍ2 Ke8
31. Hld4 Ke7 32. Ke2.
Hótar Kd3-e3-b4 og sækja ridd-
arann.
32. -h533.Kf2.
En síðasti leikur svarts skapaöi
veilu á kóngsvæng og þangað vill
hvíti kóngurinn frekar fara. Fram-
haldiö gæti orðið: 33.-Ke8 34.Kg2 Ke7
35.Kh3 Ke8 36.Kh4 Ke7 37.Kg5 Ke8
38.Kf6 Kf8 39.Hd8+ Hxd8 40.Hxd8
mát. Osjálfrátt kemur upp í hugann
leikþröngsskákin fræga milli Alejkín
og Nimzowich í San Remo 1930.
Svartur gafstupp.