Dagblaðið Vísir - DV - 23.07.1983, Blaðsíða 10

Útboð
Verbúðir hf. Höfn óska eftir tilboðum í að gera fokhelda þjón-
ustuálmu verbúöa félagsins á Höfn. Lokið er við að steypa
grunnplötu hússins.
tJtboðsgögn veröa afhent hjá Guðmundi Jónssyni bygginga-
meistara, Bogaslóð 12 Höfn, og hjá Hönnun hf., Höfðabakka 9
Reykjavík, frá og með mánudeginum 25. júlí gegn 2.000 kr.
skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á skrifstofu KASK, Hafnarbraut 4 Höfn,
fimmtudaginn 11. ágústnk. kl. 17.00.
DV óskar eftir umboðsmönnum frá og með 01.08. á eftirtalda
staði:
GRENIVÍK
Upplýsingar hjá Guðjóni H. Haukssyni í síma 96-33232 og hjá
afgreiðslunni í síma 27022.
ÖLAFSFJÖRÐUR
Upplýsingar gefur Margrét Friðriksdóttir, Hlíðarvegi 25, sími
96-62311 og afgreiöslan í síma 27022.
HÚSBYGGJENDUR
Að halda að ykkur hita
er sérgrein okkar:
Afgreiðum einangrunarplast á Stór-Reykjavíkursvæðið
frá mánudégi til föstudags. Afhendum vöruna á bygging-
arstað viðskiptamönnum að kostnaðarlausu.
Hagkvæmt verð og greiðsluskilmálar við flestra hæfi.
I
Aðrar söluvörur:
Glerull — Steinull — Múrhúðunarnet — Útloftunar-
pappi — Þakpappi — Plastfolía — Álpappír — Spóna-
plötur: venjulegar/rakaþolnar — Pjpueinangrun: frauð-
plast/glerull.
Borgamesi si'mi 93-73701 i
Kvðjdsími og helgarstmi 9^-7355’
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦ ♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦ ♦
♦♦
♦♦
♦♦
♦♦
►♦♦♦♦♦♦
►♦♦♦♦♦♦
►♦♦♦♦♦♦

SÝNUM
OG SELJUM
NÝJA OG
NOTAÐABÍLA
FRÁ KL.
1-4ÍDAG.
ffl
HEKLA
Laugavegi 170-172 Slmi 11276
DV. LAUGARDAGUR 23. JOU1983.
Teistan er svertfuglstegund sem algeng er vlO ísland. Varpheimkynni hennar eru strendur og eyjar
Norður-íshafsins og nyrsta hluta Atlantshafsins. Syðstu varpstöðvar hennar i Evrópu eru á
Bretlandseyjum og Suður-Svíþjóð.
Teistan er 400 til 500 grömm að þyngd og þvi lítið eitt minni en lundinn. í vorbúningi er hún alsvört
með grœnleitri slikju og stórum hvitum skellum á vængjum. Á íslenskum teistum hafa þróast ákveðin
sóreinkenni. Svartir jaðrar á vœngfjöðrunum, svonefndum stórfönum, mynda rákir i hvítum blettum
vængjanna. Af þessum sökum eru islenskar teistur taldar tH sérstakrar deilitegundar, Ceppus grylle
Islandlcus.
Hin grænleita slikja er mest áberandi á teistunni snemma á vorin, en hverfur þegar líða tekur á
varptímann. hlefið er mjótt og hvasst, svart að lit. Fæturnir eru hárauðir, klœrnar grásvartar.
í vetrarbúningi er teistan hvít að neðan með grásvörtum ýrum á síðum, brjósthliðum og neðst á
hálsi. Á baki og herðum er hún svört með hvitum fjaðrajöðrum.
TIÍISTAN
— r ætt við Ævar Petersen f uglafir æðlng
um rannsöknir hans á teist uvarpi í Flatey
Teistan er einn fárra fugla hér á
landi sem hafa oröið þess heiöurs
aðnjótandi aö fá skrifaöa um sig
doktorsritgerð. Sá sem heiðraöi teist-
una meö þessum hætti er Ævar Peter-
sen fuglafræöingur en hann lauk
doktorspróf i í Oxford áriö 1981.
Ævar hóf rannsóknir sínar á teist-
unni í Flatey á Breiöafirði árið 1975 og
hefur haldiö áfram rannsóknunum
síðan. Hann dvaldi við rannsóknir í
Flatey yfir allan sumartímann árin
1975 til 1977 en áriö 1978 hóf hann störf
á Náttúrufræðistofnun Islands. Síðan
hefur hann komið viö í eynni tvisvar á
hverjusumri.
En hvers vegna varð teistan fyrir
valinu sem viöfangsefni?
„Það var aö nokkru leyti fyrir
tilviljun,” segir Ævar Petersen. „Ég
frétti um gott og aðgengilegt teistu-
varp i Flatey og kannaði þar aöstæður
sumarið 1974. Það sem einkum þurfti
að vera fyrir hendi, auk þess að teistur
verptu þar, var að varpið mátti ekki
verða fyrir truflun af mannavöldum og
þar þurfti að vera húsnæði vegna
dvalar í 4 til 5 mánuöi. Stuttar vega-
lengdir eru einnig mikil hjálp. Þetta
var allt fyrir hendi í Flatey. Ég fékk
hús sem hreppurinn á og hef haft það
til afnota síðan.”
Doktorsritgerðin hefur aldrei verið
gefin út nema fjölrituð og takmarkaö
verið greint frá niðurstöðum hennar á
íslensku. Ævar Petersen var því
beðinn að lýsa niðurstöðum rannsókna
sinna i stuttu máli.
, ,Ég get fyrst nefnt að þegar ég hafði
verið í Flatey um nokkum tíma og
kynnst eynni komst ég aö þvi að teistan
hafði áratug áður veriö þar s jaldgæfur
fugl. Arið 1966 var þar eitt par verp-
andi en árið eftir voru sex pör. Síöan
fjölgaði teistunni í Flatey og 1974
áætlaði ég þar 225 pör. Þessi þróun hélt
áfram og 1978 voru þar 420 pör. A þessu
tímabili áttu sér því stað miklar breyt-
ingar í fjölda varppara.
Eg fór að velta fyrir mér hvers
vegna þetta væri. Það tekur teistu um
f jögur ár að verða kynþroska. Það er
algengt meðal sjófugla að ungar komi
aftur á sama stað og þeir eru aldir upp
á. En f jölgunin í eynni var svo mikil að
leita þarf annarra skýringa en að hún
hafi orðið vegna unga sem höföu alist
upp í Flatey 4 árum áður. Því hljóta
Texti:
Ólafur
E. Frldriksson
Mvmlir:
Gunnar
V. Andrésson
fuglar aö hafa komið annars staðar
frá. Þá er spurningin: Hvaðan komu
þeir og hvers vegna ?
Það var ekki hægt að fá svar við því
þar sem engar teistur sem náöst hafa í
Flatey hafa verið merktar annars
staöar. En það er tilgáta min að
teistumar hafi komiö ofan af landi, af
Barðaströndinni, fyrst og fremst fyrir
áhrif minks sem truflaði varpið og
hrakti teistumar út í eyjar.
Það er vel þekkt erlendis að rottur
hafa áhrif á varp sjófugla með því aö
éta egg og unga. A sama tíma og fátt
var um teistu í Flatey var þar allt
vaðandi í rottum. Árin 1968 til 1970 var
gert átak í að útrýma rottunni þar og
það tókst Frá árinu 1971 hefur ekki sést
rotta í Flatey. Eg tel aö rottur hafi
haldið teistum frá eynni, en útrýming
þeirra hefur ekki leitt til aöflutnings á
teistum. Minkurinn . hefur væntanlega
valdið því. 1 Flatey er nú stærsta
teistubyggð sem vitað er um á Islandi.
Þetta sýnir hvað breytingar í náttúr-
unni geta verið flókið samspil margra
þátta. I náttúrunni er yfirleitt aldrei
nein ein algild skýring.”
Þú hefur þá þurft að leita viða fanga
meðupplýsingar?
„Eftir að ég fór að vera í eynni fékk
ég upplýsingar frá gömlum Flateying-
um sem höföu áhuga á fuglum. Einnig
hafði ég not af dagbókum fugla-
fræðinga sem dvalið höfðu í eynni.
Einn þeirra var Richard Hörring,
forstööumaöur Dýrafræðisafnsins i
Kaupmannahöfn, sem heimsótti
Flatey árið 1908. Eftir dagbókum
fuglafræðinga og upplýsingum heima-
manna hef ég getað byggt nokkuð heil-
steypta mynd af teistustofninum í
Flatey frá aldamótum.
Þar hafa orölð nokkrar sveiflur á.
Hörring segir að teistur hafi verið
algengar í Flatey á árinp 1908 og orpið
Teistur verpa oft I nébýll vlð menn, óUkt þvl sem á vlð um lunda. Hópur
þeirra verpir i og vlð útihúsin / Vlgur á isafjarðardjúpi.