Dagblaðið Vísir - DV

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Tidligere udgivet som

Dagblaðið Vísir - DV - 08.11.1983, Qupperneq 10

Dagblaðið Vísir - DV - 08.11.1983, Qupperneq 10
10 DV. ÞRIÐJUDAGUR 8. NOVEMBER1983. Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd Umsjón: Guðmundur Pétursson Olof Palme forsctisráðberra grípur til sömu sparnaðarráðanna, sem hann gagnrýndi stjórn borgaraflokk- anna fyrir, og hyggst hækka skatt- ana enn f Svíþjóð. Palme ætlar að þyngja skattpíninguna enn Spamaðarf járlög þau, sem ríkis- stjóm sósíaldemókrata lagöi fyrir sænska þingið um mánaöamótin, þykja æði ólík þeirri stefnu sem flokkurinn fylgdi fyrir þingkosning- amar í september í fyrra, þegar hann var í stjómarandstöðu. Halda borgaralegu flokkamir þvi fram að þau séu ein runa talandi dæma um kosningasvik sósíaldemó- krata — nefna þó sérstaklega til- lögumar um lækkun ellilífeyris, afnám nær allra niðurgreiðslna á matvörum og lækkun á fjárveiting- um til aðstoðar við þróunarlönd. Nýir skattar Takmark ríkisstjórnarinnar er að gæta þess að hallinn á f járlögunum verði ekki meiri en þeir 90 milljaröar sænskra króna sem hann er á núgild- andi fjárlögum. En margar útgjalda- hækkanir eru sjálfvirkar svo að stjómin ákvað að skera niður kostn- aðarliöi fjárlaganna um að minnsta kosti 5 milljarða og hækka um leiö skatta um 9 milljarða. Á hlutabréfamarkaðnum gætir nokkurra hræringa vegna kvíða manna fyrir væntanlegum nýjum sköttum. Komið hefur til tals að leggja 1% aðstöðugjald á hlutabréfa- veltuna og ætti þaö aö færa ríkissjóöi 0,8 milljarða króna tekjur. Annar möguleiki, sem einnig þykir til athugunar, er aö hækka skatta af arði hlutabréfa en sósíaldemókratar hafa til þess lagst gegn því. Þriðji möguleikinn hefur þótt sá að halda áfram meö tekjuskattsáiagninguna hjá fyrirtækjum, sem nemur 20%. Meðal annarra skattahækkana, sem liggja í loftinu, er fasteigna- skattur um 1,4% af fasteignamati, en áætlað er að hann geti gefið ríkis- sjóði 1,5 milljarða króna. Af minni íbúðum leiðir það til 100—150 króna útgjaldaaukningar á mánuöi. — Þessi skattur kæmi fyrst til álagn- ingarl985. Þá er einnig búist við hækkun á stóreignaskatti. Hann er í dag 1,5% af eignum á bilinu 0,4—0,6 milljónir sænskra króna en rætt er um að hækka hann um 1% á hverju þrepi þar fyrir ofan. Nýr skattur af bátum á að færa ríkissjóði 0,2 milljarða króna og ný- leg hækkun á áfengi og tóbaki á að skila af sér 1 milljarði króna. Skóg- nytjaskattur á að gefa af sér 0,2 mill- jarða króna. Niðurgreiðslur og Irfeyrir Afnema á allar niðurgreiðslur af matvöru að undanskilinni mjólk. Það leiðir af sér að nautakjöt mun hækka um 5,60 krónur, svínakjöt um 0,60 og osturinn hækkar um 3,20 krónur. Á því mun ríkissjóður spara um 1 milljarð. Með því aö lækka vísitölubætur á ellilífeyri eiga að sparast 3 milljarð- ar króna. — Sósíaldemókratar gagn- rýndu ríkisstjórn borgaralegu flokk- anna mjög harölega á sinum tima fyrir að lækka vístitölubætur á ellilíf- eyri. Þegar þeir nú grípa til sömu ráða réttlæta þeir þaö með því að ellilaunþegar verði að taka sinn þátt í þvi aö greiða gengisfellinguna meö hærri innflutningskostnaði. Annar sparnaður Þá er einnig gripið til niður- skurðar á sviði menntamála. Þannig veröa til dæmis læknaskólinn i Málmey og tannlæknaskólinn í Gautaborg lagðir niður og eiga að sparast á því 0,6 milljarðar króna. I aöstoðinni til þróunarlandanna á að spara um þaö bil 0,4 milljarða króna. Þar með hefur Svíþjóð gefist upp við eitt prósent markið, sem fyrst komst inn á fjárlög 1975. Það miöaðist við að aðstoð við þróunar- lönd skyldi vera 1% af brúttóþjóðar- tekjum. Nú er ætlunin að f járveiting- ar til þessara mála verði ekki nema 0,93%. Sá niðurskuröur mun fyrst og fremst koma niður á skyndihjálp vegna náttúruhamfara því mestur hluti f járveitinga til þróunarlanda er bundinn við langtíma framkvæmdir. Stjórnarandstaðan Borgaralegu flokkamir og þá sérstaklega „moderatarna” styðja í grundvallaratriðum spamað í ríkis- rekstrinum en þeir munu að líkind- um greiða atkvæði á móti flestum þessum tillögum sósíaldemókrata., Búist er við að stjórnin slíti sam- komulaginu, sem hún náði við borg- aralegu flokkana, miðflokkinn og „Folkpartiet”, um skattalækkanir og er búist við því að aðalátökin spretti út af því. Samtök „friöarfólksins” á Noröur- Irlandi, sem eitt sirm vöktu vonir um að einhvem tíma mætti binda enda á blóðsúthellingarnar þar, em enn við lýði en ekki nema skugginn af því sem eitt sinn var. Og samkvæmt því sem forvigismenn samtakanna seg ja er það einmitt eins og þeir vilja hafa það. Þessi hreyfing varð til 1976 eftir að þrjú ung böm höfðu látiö lífið þegar þau urðu fyrir flóttabifreið IRA- hryðjuverkamanna, sem orðið hafði fyrir skothrinu frá breskum dátum. Hún var stofnuð af Mairead Corrig- an, móöursystur bamanna, og vin- konu hennar, Betty Williams, ásamt blaðmanninum Ciaran McKeown. Þau vöktu aðrar konur til aðgeröa og kölluðu þúsundir manna heima fyrir og erlendis út á götur í kröfu- göngur, þar sem þess var krafist að róstunum linnti. — Hæst bar samtök- in 1977, þegar Corrigan og Williams var úthlutað friöarverðlaunum Nóbels. Upp úr því hófst ágreiningur innan hreyfingarinnar um framtíðarstefii-: una og um hvemig ver ja skyldi því fé sem að henni streymdi úr öllum áttum. Þær Mairead og Betty greindi á um hvort skoða bæri nóbels- verðlaunaféð persónulega eign þeirra sjálfra eöa hvort það ætti að renna í sjóði hreyfingarinnar, eins og Mairead vildi. Hjónaband Betty Williams leystist upp. Hún var tekin fyrir ölvun við akstur og yfirgaf loks N-Irland 1981 til þess að hef ja nýtt líf í Bandaríkjunum. En þessar uppá- komur rýrðu samtökin trausti og sá almenni stuðningur, sem þau höfðu hlotið, gufaðiupp. Fjölmiðlar, sem í byrjun höföu borið hreyfinguna á höndum sér, sneru viö henni baki þegar hún tók að gagnrýna harðlega stofnanir og frammámenn fyrir að leggja ekki nóg að sér. En í siöasta mánuöi sýndi friðar- fólkiö aö það er enn aö verki, en þá var haldið 7. ársþing samtakanna í Belfast. Enn áréttaði það fyrri heit um að stuöla aö því aö brjóta niöur múrinn milli mótmælenda og kaþólskra. — Fundurinn, rétt eins og flest öll önnur starfsemi samtakanna síðustu ár, vakti litla eftirtekt enda eru þetta orðin miklu fámennari samtök, aöeins milli 150 og 200 virkir meðlimir. , JEn ég held að við stöndum öflugri og heilbrigðari núna, með fámennan kjarna ötulla félaga, fremur en fjöldahreyfingin var, meö mislitt fé innanborðs,” segir Paul Smyth, einn úr stjórn samtakanna. Félagsskapurinn lætur ennfremur minna á sér bera orðið og forðast sviðsljósið eftir leiðindaumfjöllun þess tíma þegar mest gekk á. Samtökin hafa einnig minna fé úr að spila. Ársveltan, um 45 þúsundir Bandarikjadala, aö mestu fengin með frjálsum framlögum frá Banda- ríkjunum. Þrír fastráðnir starfs- menn og sex sjálfboðaliöar ganga til daglegra verka í „Friðarhúsinu”, sem er múrsteinshús að hruni komið í einu úthverfa Belfast. Helstu daglegu annir liggja í því að sjá ættmennum dæmdra fanga í öryggisfangelsunum Maze við Bel- fast og Magilligan hjá Londonderry fyrir flutningi til heimsókna í fang- elsin. Samtökin eru óflokksbundin og gera það að skilyrði að mótmælendur og kaþólikkar ferðist saman í sömu rútunni í þessar heimsóknir. Reynsla þeirra er sú að aðstandendur kynnist í þessum feröum og t.d. opnist augu mæðra fyrir því að þær eigi við sömu vandamálin að glíma í uppeldi barna, sem eiga föður í fangelsi, hvort sem þær tilheyri mótmælend- um eöa kaþólskum. Samtökin gangast einnig fyrir ýmsum barnaskemmtunum og íþróttaleikjum bama, þar sem blandað er saman úr beggja hópi. Einnig gefa þau út vikuritið Friður með friði sem boriö er í hús tll sölu. Áðaltilgangurinn meö útgáfu þessa rits er mótvægi við Lýðveldis- fréttir, rit sem gefið er út af IRA (Irska lýðveldishernum, hryðju- verkasamtökum kaþólskra) til þess að breiða út málstað hryðjuverkaafl- anna. Hreyfingin rekur einnig í Noregi sumarbúðir fyrir böm mótmælenda og kaþólskra, en Norðmenn standa undir kostnaöinum af þeim rekstri. Sömuleiöis berjast samtökin fyrir umbótum í fangelsismálum og gegn neyðarástandslögunum, sem þau segja stríða gegn réttlæti. Efst á dagskrá hjá samtökunum sem framtíðarverkefni er að koma sér upp sveitabýli á N-Irlandi þar sem ungt fólk geti starfað saman, kaþólikki og mótmælandi hlið við hlið. Betty Williams og Mairead Corrigan við afhendingu friðarverðlauna Nóbels, sem þær hlutu vegna starfs þeirra að friði á N-trlandi. Samtök þeirra, „Friðarfólkið”, eru enn við Iýði þótt Utið fari fyrir þeim. FRIÐARFÓLKIÐ Á N-ÍRLANDI STARFAR ENN

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.