Alþýðublaðið - 17.06.1921, Page 1

1921
Föstudaginn 17. júní.
136 tölnbl.
Húsaleigfan.
Kunnugtr menn segja ðð fjöldi
manns geti ekki risið undir þeirri
húsaleigu, sem viðgengist hefir
víða hér í bænum undanfarið.
Þeir geti blátt áfram ekki greitt
ieiguna. Og afieiðingin er sú, að
húseigendur krefjast þess, að þeir
sem svona eru staddir verði born-
ir út.
Eins og gefur að skilja, er hér
úr vöndu að ráða fyrir yfirvöldin.
Öðrumegin sækja húseigendur það
fast, að leigutakar standi í skiium,
og er það eðlilegt, en hins vegar
er há húsaleiga, lcannske ósann
gjörn, og sýnilega ekki annað en
gatan fyri r þá, sem út á að bera.
En með útburði er oft lífi mantta
stefnt í hættu, jafavel þó þeir geti
um síðir holað sér inn í einhverja
lundaholu.
Þeir, sem kotna frá útiöndum,
falla i stafi þegar þeir heyra um
þá húsaieigu, sem tiðkast hér á
hala veraldar, í höfuðstað íslands.
Þeim er það óskiijaalegt, að bæj-
arfélagið skuli ekki fyrir iöagu
vera búið að taka þetta alvörumál
ti! rækilegrar íhugunar og setja
hámarksverð á húsaleiguna og
ýylgja því fram.
Áður hefir verið vikið að þessu
hér f biaðinu og með dæmi sýnt
íram á hve langt er gengið í
húsaleiguokri á sumum stöðum,
Vér höfum siðar fengið fleiri álfka
dæmi, en sjáum ekki ástæðu til
að birta þau að svo stöddu.
Það ástand, sem nú ríkir, hlýtur
að ieiða af sér stórvandræði áður
en ííkur, verði ekkert aðhafst til
þess að draga úr hruninu, og því
er afarnauðsyniegt, að þegar í stað
sé hafist handa og hámark sett
á húsaleígu, eftír mati.
Klnkknnni verður senn-ilega
seinkað aftur, þegar iaodsímastjori
pr heiœ kominn,
Rsktun fossvogs.
Á bæjarstjórnarfundi í gær var
tii umræðu umleitun Búnaðarfélags
íslands um það, að mega nota
10 hektara lands í Fossvogi til
tiiraunaræktunar í sambandi við
áhaldasýninguna í sumar. Hafði
fasteignanefud komið fram með
eftirfarandi tillögu í málinu, sem
var samþykt:
r. Bæjarstjórn Reykjavíkur lánar
Búnaðarfélagi íslands til tilrauna-
ræktunar ait að 10 ha. land f
Fossvogi eftir nánari útvísun
2. Búnaðarfélag tslands tekur að
sér að vinna land það, sem um
ræðir f I. lið, bera f það áburð
og sá f það og skila því fuligrónu
og í tryggilegri rækt í september-
mánuði árið 1923, en hefir afrakst
ur af því þangað til.
3. Bæjarstjórn Reykjavíkur út-
nefnir einn mann og Búnaðarfélag
íslands annan tii að meta ræktun-
arástsnd landsins, þegar þvf er
skilað.
4. Bæjarsjóður Reykjavfkur greið
ir Búnaðarfélaginnu ræktunarkostn-
að kr. 800,00 fyrir hvern ha af
fuliræktuðu landi. Greiðist upp
hæðin að helmingi 1. júaf 1922,
en eftirstöðvarnar urn leið og
Iandiau er skilað í septembermán
uði 1923.
5. Búnaðarfélaginu heimilast að
taka þara úr fjörunni fyrir landi
bæjarins, endurgjaldslaust til á
burðar á iandið.
6. Bjarstjórnin annast um að
landið sé svo varið, að stórgripir
komist ekki inn á það.
Síðasti kommunarda-
foringinn.
Á yfirstandaodi ári er rétt hálf
öld liðin, slðan fyrsta tilraun var
gerð til þess að stofoa verka
maanalýðveloi — svifta boigara-
flokkana vöidum og koma á al-
ræði alþýðunnar.
Það var þegar verkamenaimir
f París tóku völdin þar í borginni,
að afloknu stríðinu milli Frakka
og Þjóðverja 1870—1871. Kom-
munardauppreistin hefir þessi hreyf
ing oftasi verið nefnd. Verka-
mannastjórnin stóð ekki leagi —
aðeins rúma 2 mánuði. — Síjórn-
arvöld borgaraflokkanna rneð Thi-
ers forseta f broddi, létu herinn
vinna á sjálfboðaliði verkalýðsins
f París og beittu alþýðuaa fá
dæma grimd er sigur var fenginn
yfir henni.
Fiestir, sem stóðu utan við
þessa viðburði, misskildu þessa
tilraun, sem Parísar verkamennirn-
ir gerðu þá til þess að iosa sig
undan oki borgaratíokkanna og
einstakra pólitískra glæframanna,
sem steypt höfðu frönsku þjóð
iani út í styrjöldins við Þýzica-
land. Og margír söguritarar hafa
dæmt kommunardana af lftilli
sanngirni Nú er þetta smámsam
an að breytast og menn eru að
byrja að viðurkemia, að kom
muRördunum hafi ekki gengið
annað en gott tii starf^emi sinnar.
En flestir af þátttakendum í
uppreistinni hafa fengið að fara í
gröfina án þess að bljóta þá sam-
úð, sem þeim þó hefir borið. Að-
eins einn af foriagjmsum er enn
á lífi — Camélinat — fjörgamall,
82 ára að aldri.
Fyrir nokkru síðan heimsótti
ritstjóri enska biaðsins „The Com-
munist* þennan gamia alþýðuvin
á heimili hans, sem er f París,
örskamt frá þeim stað, sem kom-
munardarnir og borgaraherinn
háðu sfðustu orustuna á.
Dagana áður en kommunarda-
uppreistin hófst, var Caœélinat
sem fulltrúi Parfsarverkalýð-iins í
Bordeaux, þar sem þingið var
koixið saman til stjórnarmyndun-
ar. Á þinginu vo u lýðveldismenn
í mÍRnihtuta og þeg -r C -u élioat
sá, hvernig lit stjó niu átti a.ð
vesða og að Tmets ætu að veiða