Dagblaðið Vísir - DV - 07.05.1984, Blaðsíða 14

KPOrtAM T CJTTr'& A rjx TIA Á tjr/-r
DV. MANUDAGUR 7. MAI1984.
Menning Menning Menning Menning
Haflioi Hal/grfmsson.
HAFLfÐI
HALLGRÍMSSON
HEIÐRAÐUR
Hafliði Hallgrímsson, sellólelkari
og tónskáld, hefur verið útnefndur
félagi (associate) Konunglegu tón-
iistarakademíunnar í London. Sá
heiður fellur aðeins í hlut fyrrum
námsmanna akademiunnar sem
mjög hefur að kveðið og hafa getið
sér gott orð fyrir störf að tónlistar-
málum.
Hafliði Hallgrímsson stundaði
tónlistarnám hér heima, á Italíu og í
London, og vann til verðlauna á
námsárum, sínum. Hann hefur víða
komiö fram sem einleikari frá því
hann hélt sína fyrstu tónleika 1968
með Sinfóníuhljómsveit Islands, en
hefur lengst af síðustu árin verið bú-
settur í Bretlandi og síðustu árin í
Edinbwg. Hann hefur verið meðlimur
ensku kammerhljómsveitarinnar,
Menuhin hátíöarhljómsveitarinnar
og Haydn strengjatríósins. Síðustu
ár hefur hann verið fyrsti sellisti;
skosku kammerhljómsveitarinnar.
Islenskum tónhstarunnendum er
það fuUkunnugt að Hafliði hefur ekki
síður stundað tónsmíðar en hljófæra-
leik á tónUstarferU sinum. Nú hefur
Hafliði sagt upp starfi sínu hjá
skosku kammerhljómsveitinni og
hyggst leggja meiri áherslu á tón-
smíðar í framtíöínni. Þó mun Hafliði
að sjálfsöðgu enn koma fram sem
sellisti og leikur nú með Mondrian
trióinu sem hefur getið sér gott orð
fyrir flutning á sígUdri kammertón-
Ust.
Meiri háttar
Ijóðatónleikar
Ljóðatónleikar Elísabetar F. Eiríksdóttur og
Láru S. Rafnsdóttur í Norrœna húsinu 1. maí.
Efnisskrá: Jón Ásgoirsson: Glerbrot, GKarinn;
Jórunn Viflar: Gestaboð um nótt, Im Kahn;
Edvard Grieg: Et Háb, Jeg reiste en deilig
Sommerkvœld, Den Ærgjerrige, Med en
Primula Veris, PA Skogstien; Jean Sibolius:
Den första kyssen, Flickan kom ifrAn sin
alsknings möte; Gustav Mahler: Liebst du um
Schönheit, Hans und Grethe; Richard Strauss:
Die Nacht, Standchen; Johannes Brams: Dein
blaues Auge, Unbewegte laue Luft, Von
ewiger Liebe.
Ljóöatónleikar hafa orðið merkUega
sjaldgæfir hér í seinni tíð. Eg hef víst
bent á það áöur að það muni vera
óperunni að kenna. Nú er alls ekki
meiningin aö fara hér aö skamma þá
ágætu stofnun, óperuna, fyrh- að hafa
aflagt ljóðatónleikahald í höfuðborg-
inni. Málið er að það voru sömu
söngvararnir sem voru svo iðnir við
ljóðasöng sem fóru að syngja við hina
nýstofnuöu óperu. Og jafnhliða
kennslu (því söngvarar verða víst að
lifa eins og aðrir) áttu þeir lítinn tíma
aflögu tU að standa í tímafrekum
undirbúningi undir ljóðatónleika.
Þannig á þessi afturkippur í ljóðasöng
sér eðlUegar skýringar og allir sem
með fylgjast vita að þetta er aðeins
tímabundið ástand sem varir ekki
lengur en þar tU jafnvægi verður kom-
iðáaðnýju.
Elisabet F. Eiriksdóttir og Lára S.
Rafnsdóttir völdu sér síður en svo auð-
veldustu leið í samsetningu efnisskrár
fyrir tönleikana í Norræna húsinu,
heldur völdu þær krefjandi verkefni
frá upphafi til enda. Þær byrjuðu með
lögum eftir Jón Asgeirsson og Jórunni
Viðar. Lögum sem ekki eru þekkt, eins
og Glerbrot Jóns viö ljóð Freysteins
Gunnarssonar og Im Kahn eftir
Jórunni sem ekki er á hvers manns
færi aö syngja. Sú söngkona sem tU
EUsabet F. Eiriksdóttir.
atlögu viö það leggur verður að hafa
raddmagn ótæpUegt, bæði í dýpt og
hæð, fyrir utan að hún verður að kunna
Tónlist
Eyjólfur Melsted
með það aö fara. Og þaö hefur
Elisabet. Hún er ein af þessum fágætu
söngkonum sem gæddar erru feikn
mikUU rödd — ekki á afmörkuðu
þröngu sviði, heldur upp úr og niður úr
— stUl hennar ber merki um mikinn
þroska og hún fer vel með texta.
Norræna hluta tónleikanna (þ.e. fyrri
hlutanum) gerðu þær stöllur góð skU,
en í lögum Mahlers, Strauss og
Brahms gerðu þær enn betur. Sam-
vinna þeirra var mjög góð.
AUt hjálpaöist sem sé aö tU að gera
þessa tónleika að meiriháttar viðburði.
Eftú- þessa tónleika virðist sá tími sem
ljóðasöngur hefur legiö í láginni hér-
lendis aUs ekki hafa verið tU iUs, því
meira virði eru gæði en magn.
EM
GLÓmjLAUS (HRDINGAGERD
Islendingar eru þekktir um flestar
jarðir fyrir einstæöan sofandahátt
gagnvart nánasta umhverfi sinu. Með
gegndarlausri rányrkju á gæðum
þessa lands hefir mörgu verið spiUt,
sumu gjörbreytt. Þannig hafa þeir
stofnaö aðalatvinnuvegum sínum í al-
varlega hættu sem ekki er séð fyrir
endann á. Mengunarvarnir eru í mikl-
um ólestri og er það eitt átakanlegasta
dæmiö þegar helftin af þjóðinni er nán-
ast að drukkna af skítnum í skolpinu
frá sjálfri sér. SpjöU eru framin, oft
af vítalausu kæruleysi á viökvæmum
gróöri og vUltu dýraUfi, t.d. fuglum.
Hemaðurinn gegn náttúru landsins er
þvíiíkur að varla verður líkt við annað
enfarsótt.
Reykjanesskagi
Undanfama áratugi hefir töluvert
verið rætt hvað unnt sé að gera tU við-
reisnar gróðri á Reykjanesskaga.i
Hann er mjög víða iUa farinn af allt of
mikiUi sauðfjárbeit sem hefir átt
drjúgan þátt í gróðureyðingu. I lýsingu
GuUbringu- & Kjósarsýslu eftir Skúla
Magnússon landfógeta, sem rituö var
fyrir réttum 200 árum, er víða bent á
þetta vandamál: ,,... er meöalhátt
fjaU, sem NjarðvUcurstapi heitir og
hefir fyrrum vejið vaxinn grasi og
lyngi. En nú er efsta jarðlagið fokið
burtu að mestu og víðast aðeins eftir'
harður sandsteinn.” (Landnám-
Ingólfs, I. bindi bls. 120, Rvk. 1935—
36). Um Kálfatjarnarsókn segir SkúU
(lOc. cit. bls. 121): ,,er hvergi hag-
feldur staður til nýbýla, en eitthvert
hiö besta land til sauöfjárræktar,-þaö
er ég hefi séð á Islandi”. Athyglisvert
er að uppblástur er gerður að umræðu-
efni á 18. öld en Skúli sér ekki sam-
hengið á mUU orsakanna og afleiöing-
anna. Sauðfjárhald hefir veriö á
undanfömum öldum og aUt fram á síö-
ustu ár óhóflega mikið. Astæöa þess er
að sjálfsögðu sú, að Reykjanesskaginn
hefir verið gósenland fyrir útigöngu,
a.m.k. svo lengi sem gróður entist. I
jarðabók Arna Magnússonar og Páls
VídaUns er víöa getið þessara hlunn-
inda á Reykjanesskaga, auk þess var
víða lyng- og hrísrif og sums staðar
meira aö segja skógarítök, t.d. í
almenningshraununum.
Nú stendur mikið girðingarævintýri
fyrir dyrum. Það verður að segjast
sem er, að sú lausn er allsendis ófull-
nægjandi og nær alls ekki að grípa á
því vandamáU sem við er aö etja.
Hugumstórir menn, sjálfsagt kontór-
istar í Reykjavík, telja aö gU-ðrng frá
Vatnsleysuströnd austur um í Heið-
merkurgiröingu og síðan i hálfhring
um Stór-Reykjavíkursvæðið um Mið-
dalsheiöi, þvert yfir Seljadal og Mos-
fellsdal og suður með allri Esjunni allt
vestur í Tíðaskarð noröan Kjalarness,
sé aUra meina bót! Girðingargleði
þessi fer yfir fjölmargar mikilvægar
umferöaræðar, Reykjanesbraut,
Suðurlandsveg og Vesturlandsveg auk
nokkurra fáfarnari vega t.a.m. Krísu-
víkurveg og ÞingvaUaveg. Þar hafa
verið áætlaðar sérstakar varöstöðvar,
þar sem hundar og menn eiga aö vera
til staðar trúlega allan sólarhringmn
meðan frístundabændum í landnámi
Ingólfs þóknast aö halda roUum sínum
utan dyra. Kinamúr þessi á að kosta
uppsettur kr. 5.000.000,- skrifa fimm
milljónir, en sjálfsagt verða fram-
kvæmdir dýrari og eftirUt og þjónusta
við roUur og fristundabændur mun lík-
lega koma fjárhag sveitarfélaga á
Stór-Reykjavíkursvæðmu í opna
skjöldu. Þó að fjárhagsástæður einar
Kjallarinn
GUÐJÓN JENSSON
PÖST AFG REIDSLUM AÐU R.
saman ættu að vera nægar til að kveöa
svona lagaöa girðingaráráttu ærlega í
kútinn þá þykir mér kyndugt að friða
eigi tUtölulega lítiö landsvæði á
kostnaö mun viökvæmara landsvæðis.
FrístundabændaroUur munu að sjálf-
sögöu halda áfram að eta þau grös og
þau strá sem til eru uns jarðvegseyð-
ing veöra og vinda tekur Viö og sér um
aö breyta heiðum og dölum sem enn
eru gróin í sandorpna jökulurð.
Nokkrar tillögur
Ljóst er að gróðurleysi fer vaxandi þar
sem gróður er viðkvæmur og gengiö er
of nærri gæðum landsins. Fyrir 8 árum
var stigið mikilvægt spor meö banni
við lausagöngu hrossa i landnámi
Ingólfs. Þá bar eigendum hrossa að
halda hross sín innan girðinga en
viðurlögum beitt ef út af bar. Nú munu
vera liðin um 50 ár frá því að Hákon
Bjarnason, fv. skógræktarstjóri,
viöraði hugmynd sína um friölýsingu
landnáms Ingólfs. Benti hann á hversu
miklu væri unnt aö bjarga af viðkvæm-
um gróðursvæöum meö því aö girða úr
Hvalfjarðarbotni og þvert yfir í þjóð-
garðsgirðinguna við Þingvöll. Því
miður var eigi hlustað á þann mæta
mann en þessi hugmynd hefir
nokkrum sinnum skotið upp kollinum.
Margir kostir eru við slíka girðingu,
t.d. vegalengd miklu skemmri en hálf-
hringsgirðingarhugmyndin og ekki
þarf aö fara um f jölfamar slóðir utan
Vesturlandsveg. Þannig væri unnt að
takast raunverulega á viö þann vanda
sem við er að etja og jafnvel leysa aö
einhver ju leyti offramleiðsluvandamál
landbúnaðarvara, einkum lamba-
ketsofframleiðslu í leiöinni. Þeir
fjármunir sem spöruðust yrðu til að
byrja með að vera notaðir að einhverju
leyti til að aðstoða þá bændur sem háð-
astir eru rolluhaldinu viö að verða sér
úti um nútímalegra og hagsýnna lifi-
brauð en að eltast alla ævi sína upp öll
fjöll og fimindi eftir þessum fránu
skepnum.