Alþýðublaðið - 18.06.1921, Page 1

IQ2I
Laugardagism 18. júní.
Jarðarför konunnar minnar, Ingiríðar Eiríksdóttur, fer fram þriðju-
daginn 21. þ. m. og hefst með húskveðju á heimili hennar, Bergstaða-
stræti 64, kl. I e. h.
Símon Simonarson.
Kolaverkfallið í Eng’landi.
Hversvegna brást samáðarverkfallið?
Þegar ensku kolanámueigend-
urnir sögðu námumönnunum upp
atvinnunni i. apríl í vor fyrir þá
sök, að hinir síðarnefndu neituðu
að fallast á launalækkun þá, er
eigendurnir vildu gera, áttu flestir
von á því að ekki myndi líða á
löngu þar til jirnbrauta- og flutn
ingaverkamennirnir legðu niður
vinnu til þess að styðja kolanem-
ana í þeirra réttlátu baráttu,
Með námumönnum, járnbrautar-
og flutningamönnum hefir sem sé
undanfarið verið samband, svo
nefnt „þríveldasamband" (triple-
alliance), og væntu þess flestir að
það á svo alvarlegum tímum
myndi beita kröftum sínum til
þess að verja hagsmuni verkalýðs-
ins í Englacdi, því fáum gat bland-
ast hugur um, að launalækkun í
námunum myndi hafa i för með
sér launalækkun á fleiri sviðum.
Það virtist líka svo fyrstu dag-
ana i april að járnbrauta- og
flutningaverkamennirnir væru ekki
í mikium efa um það, að þeim
bæri fuli skylda til þess að hefja
samúðarverkfail hið ailra bráðasta,
því þegar 6. apríl ákvörðuðu flutn
ingaverkaraenn á fundi, sem hald-
inn var um málið, að styðja námu-
mennina af fremsta megni og
daginn eftir var samskonar sam-
þykt gjörð á fuudi járnbrautar-
verkamanna.
Þó varð það að samkomulagi
að verkfaliið skyldi ekki hafið fyr
en samningatilraunir þæ er stjórn-
in gengist fyrir milli námueigenda
Og námumanna væru strandaðar.
En milli þessara aðila gekk í stöð
ugu þrefi næstu daga án þess að
nokkur árangur yrði. Námumenn
kröfðust þess að sömu launakjör
réðu í námunum um land alt, en
eigendur og stjórnin lögðu til að
launin væru ákveðin i hverju hér-
aði fyrir sig, og stjórnin bauðst
jafnframt til þess að leggja nokk-
urt fé af mörkum til þess að draga
úr launalækkuninni þar sem hún
yrði tiifinnanlegust.
Þegar enginn árangur varð af
þessum samcingatilraunum, Iýsti
þríveldasambandið yfir þvi, 13.
apríl, að verkfallið yrði hafið 15.
s m. kl. 10 að kvöldi.
Kvöldið 14, apríl var haldinn
fundur með fulltrúum námamanna,
járnbrauta og flutningaverkamanna
svo og verkamannafiokksins enska
og ýmsra annara verkamannasam-
taka. Sátu þar fulltrúar 7 miljóna
verkamanna og gáfu út svofelda
yfirlýsingu:
.Fundurinn álftur kröfur námu-
manna fullkomlega réttmætar og
skuldbindur sig til að styðja þá
og járnbrauta- og flutningaverka-
mennina. Hann skorar á öll verka-
mannasamtök og aila, er vilja vinna
fyrir velferð heildarinnar, að snú-
ast gegn árás þeirri, er gerð hefir
verið á rétt verkalýðsins."
En bak við allan fjölda verka-
mannanna unnu ýmsir at fori« gj
um járnbrauta- Og flutningaverka
manna og þó einkum þeir Tnoms-s
og Robert Williams. Þeirra verir,
fremur allra annara, hefir það bcr
sýmlega verið, að ekkert vaið úr
137 töiubl,
samúðarverkfaílinu, og átyllan er
þeir gripu var harla lítilfjörleg.
Hodges, íoriiigi námamanna, hafði
að kvöldi þess 14. apríl- fallist á
við stjómina, sð ræða iaunakjör
í hverju héraði fyrir sig, til bráða-
byrgða, svo fremi að sfðan yrði
snúist að þvf, að koraa á jöfnum
lauaurií. í námunura um alt landið.
En er þetta var borið undir námu-
mennina, neitu þeir að fallast á
það, og notuðu þá foringjar járn-
brauta- og fiutningaverkamanna
sér tækifærið og tóku aítur verk-
fallsyfirlýsinguha frá 13. apríi.
Hér virðist hafa verið um bein
svik að ræða við málstað verka-
manna af hendi leiðtoganna i
þríveldasambandinu, enda var
gremja alls verkalýðsins ákaflega
mikil og snerist hún aðaliega
gegn þeim Thomas og Wiliiams.
Hvaðanæfa komu kröfurnar um &.
að þeir yrðu reknir úr stöðum
sínum, og enskir kommúnistar
gerðu Williams flokksrækan.
Framkvæmdanefnd þríveldasam-
bandsins gaf út 19. aprfl yfirlýs-
ingu þess efnis, „að foringjar járn-
brauta og fiutningaverkamanna
hefðu rofið heit þau, er þeir
hefðu gefið námumönnum um
stuðning og að hún skoðaði gerð-
ir þeirra sem svik við verkalýðs-
hreyfinguna og skoraði á verka-
mannafélögin að svifta þessa leið
toga þeim störfum sem þeim
hefði verið falin.“
En Thomas og hans fylgifisk-
um hafði þó tekist að spilla því
að samúðarverkfallið væri hafið.
Námumenn mistu fyrir það þann
styrk, sem þeim reið mest á til
þess að fá réttmætum kröfum sín-
um framgengt. En samúð verka-
lýðsins höfðu þeir eftir sem áður
og hefir það komið bei-Iega fram
altaf sfðan í þeim ráðstöfunum,
sem gerðar hafa verið til tak
markana a flutningum, sem oít
hafa nalgast fulikominn verkfoll
Meðvitundin um samúð fjöld
ans ttefir vissulega verið namu
mönnunum mikii hvatuing i bar-