Dagblaðið Vísir - DV - 22.05.1984, Page 13
DV. ÞRIÐJUDAGUR 22. MAl 1984.
13
Um húsaleigustyrki
Kjailarinn
Eg ætla ekki enn einu sinni aö
rifja upp sögu húsnæðismála okkar á
liönum áratugum en minna á að nú
er almennt viðurkennt að opinber
aðstoö í formi óverötryggðra verð-
bólgulána og mikils skattaafsláttar
lagði megingrundvöll aö þeirri
óvenjulega almennu einkaeign sem
hér er á íbúðarhúsnæði. Hefði þessi
aðstoð ekki komið til væri stór hluti
þeirra sem nú búa í eigin íbúðum
ennþá leigjendur. Eg ætla ekki hér
að leggja dóm á þessa aðstoð en
minna á að húsnæðisaðstoð í ein-
hverju formi tíðkast hjá öllum okkur
nálægu þjóðum og þá miöast hún
fyrst og fremst viö að létta þennan
óhjákvæmilega kostnað hjá þeim
sem verst eru settir f járhagslega og
þjóðfélagslega.
Fyrir rúmu ári kom hér í sjónvarp
dr. Pétur Blöndal, sem nú er oröinn
formaður Húseigendafélags
Reykjavíkur, og var þá búinn að
reikna þetta út. Honum reiknaöist
svo til aö á árabilinu 1964 og framtil
verðtryggingar lánanna 1978 hefðu
húsbyggjendur og kaupendur fengið
17 milljaröa króna af almannafé með
þessum Hætti. Það gerir 1,2 milljarða
á ári hvort tveggja reiknað á verö-
lagi síðastliöins árs.
Aðstoð við húseigendur
Þaö óvenjulega við þessa aðstoð,
fyrir utan hve upphæðin er há, er aö
hún kom aðeins í hlut húseigenda.
Fólk va'r styrkt með fyrrgreindum
hætti til að eignast íbúöir þannig að
því stærra og dýrara sem það byggði
og því meira sem það tók af lánsfé,
því meiri var aöstoðin gegnum sjóöa-
kerfiö. Eg ætla ekki að rengja þessa
útreikninga enda höfundurinn doktor
í reikningi, en þetta sýnir að
leigjendur og aörir sem ekki voru að
byggja eða kaupa íbúðir meö þessum
kjönun tóku sinn þátt einnig í hús-
næðisöfluninni. Þeir fengu bara
aldrei neitt í sinn hlut. Leigjendur
hafa greitt til sjóðakerfisins eins og
aörir en án þess að fá þaöan eitt eða
neitt.
Sá verulegi meirihluti sem eign-
aðist eigin íbúðir rrieð þessum kjör-
um hefur aldrei sýnt leigjendum þá
eðlilegu tillitssemi né þann skilning
að koma til móts við þá og eru þó
leigjendur aö stærstum hluta verst
setta fólkið í samfélaginu.
Enn hef ég þó ekki séð afgerandi
áhuga stjórnmálamanna á þessu
réttlætismáli og sem meira er, ég hef
ekki orðið þess var að launþegasam-
tökin hafi sýnt þessu máli áhuga
heldur. Reyndar er furðulegt aö
verkalýðsfélögin skuli aldrei hafa
tekiö þessi mál upp í alvöru viö gerð
kjarasamninga. Ljóst er þó m.a. af
# „Eins og launakjör eru orðin í landinu, fæ
ég ekki séð hvernig hægt er að ætla fólki
með almenn laun að rísa óstutt undir leigu-
kostnaði eins og hann er nú.”
Nú er komin f ram á Alþingi tillaga
frá Stefáni Benediktssyni alþm. þess
efnis að þingið skori á ríkisstjórn að
láta semja frumvarp um þetta efni.
Vonandi fellst Alþingi á tillöguna.
þeim könnunum sem gerðar hafa
veriö að um 60 til 70 af hundraði
leigjenda eru þar félagsmenn og um
90% leigjenda eru launþegar eða
námsmenn, öryrkjar og gamalt fólk.
JÓN FRÁ
PALMHOLTI,
FORMAÐUR
LEIGJENDASAMTAKANNA
Eins og launakjör eru orðin í land-
inu, fæ ég ekki séð hvemig hægt er að
ætla fólki með almenn laun að risa
óstutt undir leigukostnaði eins og
hann er nú. Og ef fólk má ekki heldur
mynda meö sér samtök til að byggja
og reka leiguíbúðir með viöráðan-
legum hætti, þá veit ég ekki hvað
fólkið á að gera komi leigustyrkur í
einhverju formi ekki til.
Kæruleysi í grunnskólum
Hvers er kraf ist af kennurum?
Mikil almenn umræða hefur veriö
um skólamál í vetur. Einkum hafa
menn rætt og ritað um breytingar á
sögukennslu. Ekki er laust viö, að í
þessari umræðu hafi gleymst allar
aðrar stórbreytingar, sem hafa orðið
á heildarstarfi grunnskóla landsins á
síðustu árum. Segja má, að þessar
breytingar og afleiðingar þeirra
tengist mjög kröfu þeirra um, að
kennarastarfið verði endurmetið,
helst lögbundið.
Hugsum okkur nú dæmigerðan
íslenskan grunnskóla í sjávarþorpi,
sem er að hefja störf haustiö 1984.
Skólastjóri kallar kennarana saman
einhvern undurfagran síðsumardag
um þaö leyti, sem farfuglamir ætla
að fara að kveðja. Kennaramir
koma í báknið, sem hefur staðið
mannlaust og lífvana í tólf vikur.
Blöð á borðum em gulnuö, úreltar
auglýsingar um kennaranámskeiö
og ódýrar sumarferðir hanga enn
uppi. Sett er saman stundatafla og
stofutafla, menn fá sér kaffi, sumir
fárast yfir því, hvað þeir fá leiöin-
lega töflu, aörir eru ánægðir. Tíndar
eru til kennslubækur, sumir kennar-
ar fara að undirbúa sig, en aðrir
drífa sig aftur ,,í vinnuna”. Eftir
nokkra daga koma krakkarnir;
báknið er keyrt af stað. Og allir eru
jákvæðir og bjartsýnir. En viti
menn. Fljótlega gera vart við sig
gangtruflanir í bákninu. Nem-
endurnir eru ekki eins og þeir
eiga aö vera. Kalli í 7. bekk þekkir
ekki nafnorð og sagnir, samt tókst
Margréti að komast samviskusam-
lega yfir móðurmálsbókina í fyrra.
Þórarinn í 9. bekk veit ekki, hvað eru
fjórir sinnum níu. Nýi dönsku-
kennarinn með B.A. próf er
niðurbrotinn maður eftir að hafa
uppgötvað, hvílík brakandi eyði-
mörk dönskukunnátta nemenda
reynist vera. Upp koma agavanda-
mál hjá nýju kennurunum í elstu
bekkjunum. Margrét, sem kennir í 4,-
og 6. bekk, skilur ekkert í þessu, eins
og þessir krakkar voru nú indælir hjá
henni. Menn koma saman á kennara-
fund til að leita aö lausn á málunum.
En einhvern veginn rennur allt út í
sandinn, hvað sem tautar og raular.
Þannig endurtekur sama sagan sig
aftur og aftur, þetta ár og næsta
o.s.frv.
Siglir einhvern
veginn
Jú, þetta siglir einhvem veginn
áfram út veturinn, 9. bekkur útskrif-
ast með grunnskólapróf upp á vas-
ann; undirritað plagg með stórum
bókstöfum og heilum tölum,
aðgöngumiða inn í framtíðina. Sé
grannt skoöað kemur í ljós, að stór
hluti þessara nemenda kann, veit og
skilur lítiö eftir þessi níu ár í námi.
Það er þraut, sem bíður framhalds-
skólakennarans að spreyta sig á.
Flestir, sem ég hef rætt viö um
„Sé grannt skoðað kemur i Ijós, að stór hluti þessara nemenda kann,
veit eða skilur litið eftir þessi niu ár i námi. Það er þraut sem biður fram-
haldsskólakennarans að spreyta sig á."
skólamál, telja eitthvað að í skóla-
kerfinu. Sá, sem les þetta, hlýtur að
kannast við raddir eins og þessar:
þaö er ekkert kennt í skólum lengur,
kennarar eru ekki starfi sínu vaxnir,
krakkar þurfa aldrei orðið að læra
heima, það er tóm þvæla í þessum
nýju kennslubókum og enginn skilur
þær.
En hvernig standa þessi mál séð
frá bæjardyrum kennara? Að sjálf-
sögöu hljóta sjónarmiðin að vera
mismunandi frá þeim sjónarhóli, en
ég held, að kennarar finni fyrir
ýmsum vanköntum, hvort sem er
meðvitaö eða ómeövitað, og geti
verið sammála um lagfæringar á
þeim. Undirritaður er með kennara-
próf og hefur starfað viö kennslu
undanfarin sex ár. A þessu tímabili
hef ég starfað viö þrjá fremur ólika
grunnskóla. Þar hef ég kennt á öllum
aldursstigum og flestar náms-
greinar, sem boðið er upp á í slíkum
skólum. Undanfarnar vikur, á
meðan ríkisst jórnin leitaði aö lausn á
mangóvandamálinu, hef ég af
ýmsum ástæðum velt fyrir mér því,
sem ég hef upplifað í þessu starfi sl.
sex ár. Niðurstaðan er einfaldlega
sú, að ég tel ástandiö vera óeðlilegt.
Óeðiiiegt ástand
Eg rökstyð þessa niöurstööu á
eftirfarandi hátt. Flestum er
kunnugt um hinar öru þjóðfélags-
breytingar, sem einkennast af sér-
hæfingu og takmarkaðri yfirsýn
einstaklingsins yfir samhengi hlut-
anna. Slíkar breytingar hafa í för
með sér aukið uppeldishlutverk
skóla og auk þess ýmsar breytingar
á námsefni. Enda er skólastarf al-
mennt orðið sveigjanlegra en áður,
nemendur hafa fjálsari hendur til
athafna og skoöanaskipta. Reynt er
að gera námsefnið áþreifanlegra og
nær þeim veruleika, sem nemendur
búa við. Lögð er áhersla á að þeir
skilji og meti innihald námsefnisins
jafnframt því að kunna það.
Eg held, að flestir séu hlynntir
þessari stefnu. En það er hins vegar
framkvæmd hennar, sem er í
molum. I inngangi aðaðalnámsskrá,
sem hefur veriö í gildi undanfarin ár
er sagt beinum orðum, að kennurum
beri ekki að fara eftir henni, hins
vegar geti þeir haft hana sem
viðmiðun. Þetta virðist hafa verið
tekið svo bókstaflega, að nú er náms-
skráin ekki opnuð og menn gutla
hver í sínu horni, hver á sinn hátt án
nokkurrar stefnu. Nú er svo komið,
Kjallarinn
MEYVANT
ÞORÓLFSSON
KENNARI
að það fyrirfinnst fjöldi starfandi
kennara, sem hefur ekki meira en
óljósa hugmynd um tilvist náms-
væri að gefa carbonis við þessu og
binda svona um þetta. Abyrgö lækna
er mikil, en ég held, að ábyrgð kenn-
ara sé engu minni. Það getur enginn
neitað því, aö námsuppeldi
þjóöfélagsþegnanna á viðkvæmasta
skeiði ævinnar hlýtur að verðskulda
aðhlynningu.
Þess vegna hlýtur krafa kennara
að vera sú, að kennarastarfið verði
lögbundiö og það endurmetið launa-
lega séð. Kennarar Tiera mikla
ábyrgð í starfi sínu og þess vegna
þarf að gera til þeirra strangari
kröfur, marka þarf heildarstefnu
fyrir þá til að starfa eftir. Þessi
stefna kæmi fram í námsmarkmið-
um fyrir alla einstaka þætti námsins
þau níu ár, sem einstaklingurinn er í
skóla. Líta þarf eftir því, að kennar-
ar uppfylli þessar kröfur, ekki
einungis í lok þessa níu ára náms-
ferils, heldur á hverjum vetri. Með
þessu yrði von til að nemendur
kynnu, vissu og skildu meira, væru
þroskaðri eftir þessi níu ár. Enda
held ég, að nemendum liði almennt
• „Sá sem les þetta, hlýtur að kannast við
raddir eins og þessar: það er ekkert kennt
í skólum lengur, kennarar eru ekki starfi sínu
vaxnir, krakkar þurfa aldrei orðið að læra
heima, það er tóm þvæla í þessum nýju
kennslubókum og enginn skilur þær.”
skrár og veit ekkert, hvar á að leita
námsmarkmiða til að starfa eftir.
Þeir taka við bókunum á haustin og
kenna þær hver á sinn hátt enda ekki
gerð krafa um annað. Farsæll
kennari telst sá, sem kemst yfir bók-
ina á réttum tíma, ánægöur með sitt.
Virðingarleysi
Starfi kennara fylgir of mikil
ábyrgð til að því sé sýnt slíkt
virðingarleysi sem raun ber vitni.
Þetta kemur m.a. fram í því að
nánast hver sem er getur tekið að sér
kennslu eða skólastjórn. Menntunar-
kröfur eru of óljósar og formlegt
eftirlit með starfi kennara er í lág-
marki. Það yrði skrýtið upplit á
mönnum, ef nýstúdent yrði ráðinn
sem læknir við heilsugæslustöð og
eina verklýsingin sem hann þyrfti að
fara eftií væri á þá leið, að æskilegt
betur í skóla, ef slíkt aðhald væri
fyrir hendi. I staðinn komi hærri laun
eins og kennurum ber. Leiðir til að
fjármagna þá launahækkun eru
margar og ekki svigrúm til að rekja
þær allar hér. En til dæmis mætti
nefna betri nýtingu á öllu því
námsefni, sem til er og draga úr
framleiðslu á nýju námsefni.
Reyndar tel ég, að ná megi ýmsum
mikilvægum námsmarkmiðum án
þess að dreifa til nemenda nokkrum
námsbókum. Enda hefur það sýnt
sig, að kennarar eru meira og minna
farnir að framleiða verkefni sjálfir.
Ymislegt fleira mætti nefna til
spamaðar og í því sambandi vil ég
nefna að lokum, að ég tel flesta kenn-
ara tilbúna til að mæta á ráðstefnur í
húsakynnum þess opinbera, án þess
að vera leystir út með rándýrum og
mærðarmiklum veitingum.
-... J- J
a'.MV,