Dagblaðið Vísir - DV - 22.05.1984, Page 15

DV. ÞRIÐJUDAGUR 22. MAl 1984.
15
Menning
Menning
Menning
Heimsins
pragt
Heimsins pragt.
Ríkisútvarpifl — dagskrárdeild:
Gufls reifli
eftir Matthias Johannessen.
Leikstjóri: Sveinn Einarsson.
Besti tími hljóövarpsins til út-
sendinga hefur undanfamar þrjár
vikur veriö lagöur undir stutta hálf-
tíma framhaldsþætti eftir Matthías
Johannessen, ritstjóra og skáld.
Strax eftir fréttir á laugardags-
kvöldum er hlustendum boðið að
hverfa á vit liönnar aldar í einhverri
furöuvídd tíma og rúms, draums og
veru, þar sem Krístján IV., kóngur-
inn sem færöi okkur einokunina hér
um áriö, og íslenskur sagnfræðingur
á sósíalnum í Kaupmannahöfn,
útúrbúsaöur og iöjulaus, tala saman
um foma frægö konungdóms
Kristjáns.
Hræddur er ég um að þeir sem
misstu af upphafsþættinum fái ekki
nokkurn botn í þessi samtöl
Leiklist
Páll Baldvin
Baldvinsson
Matthíasar sem flutt eru af hópi leik-
ara undir stjórn Sveins Einarssonar.
Sem er miöur. Nú þegar em fluttir
þrír þættir, sá fjórði er á dagskrá á
laugardag. Þeir sem em kunnugir
samhengi þáttanna, vita aö margt er
skemmtilegt í samtölunum. Eg kýs
aö kalla þetta samtöl — þaö er leik-
form sem felur í sér oröræður, með
litlum sálarlegum og athafnalegum
átökum, snýst gjaman um stjóm-
málaleg og heimspekileg viöfangs-
efni, nú — eöa söguleg eins og í þessu
tilviki.
Matthias Johannessen.
Samtöl voru samin mörg á fyrri
öld hér á landi, þau eru sérstök grein
innan leikbókmennta okkar á
frumbýlisárum þessháttar iöju í
landinu og eru mörg afar merk.
Matthías er aö sækja í foman arf
meðþessuformi.
Skáldskapur...?
Matthías á sér nokkra sögu sem
dramatískt skáld — svo skemmti-
lega vill til aö hann hóf í rauninni
fyrstur manna aö skrifa „vanda-
málaverk” sem seinna voru kennd
við sænska og þykja ekki par fín nú
orðið. Þaö var meö Fjaðrafoki 1969
en sá leikur fjallaöi um uppeldis-
stofnanir á vegum hins opinbera.
Og vakti mikiö írafár, Matthías
var úthrópaöur fyrir skrifin sem
afskaplega vont leikskáld — mikið af
pólitískum ástæðum.
Kostir hans sem höfundar:
mælskan, hugarflugiö, orðgnóttin,
allir gætu þeir þjónaö skáldinu vel
vildi þaö fást viö agað form, eins og
leikbókmenntir veröa aö vera. En
Matthías birti líka í upphafi þessara
þátta stefnuskrá sem afsakaöi þann
flaumósa stíl sem á efninu er, skort á
þræði, dramatískri uppbyggingu.
Sem skaöar ekki — í þessu tilfelli.
Kristján IV.
Kjarni þáttanna sem af er sýnist
mér vera hugleiðing skáldsins um
vald, dýrö þess og dásemdir — og
þaö böl sem oft fylgir þeim valda-
sjúku og valdamiklu. Guös reiði er sú
áþján sem börn, frændlið og þegnar
Kristjáns veröa aö þola af haos
völdum — og hann sjálfur þegar allt
kemur til alls. Matthías lætur kóng
draga ýmsa lærdóma af eigin
framferöi, eins skoöar hann afdrif
eftirkomenda sinna og lætur í ljós
álitsitt áþeim.
Kristján er afskaplega heillandi
viöfangsefni sem valdamaöur og
einstaklingur. Hann er tilvaliö efni í
leik meö þræði, raunar saknar
maöur þess aö Matthias skyldi ekki
takast á viö hann frá þeim sjónar-
hóli. Inn í samtölin koma þættir úr
nokkrum ritverkum barokksins, úr
Píslarsögu Jóns þumlungs, Reisubók
Jóns Indíafara og Harmaminningum
Leónóru, dóttur Kristjáns. Þessi brot
eru vitaskuld prýöi þáttanna. En
Matthíasi tekst oft fjandi vel upp,
flutningurinn er líka ágætur, einkum
hjá Þorsteini Gunnarssyni og
Kristínu Onnu Þórarinsdóttur. Eg
heföi skoríö sögumann alveg úr
þáttunum ellegar aukið verulega viö
hann lýsingum — eins og er flækist
hann bara fyrir.
En síöasti þátturinn er eftir og þá
geta þeir sem misst hafa af gamninu
gripið í endann og haldiö eftir
bláþræðinum — leiftrandi minningu
um breyskan og umsvifamikinn ein-
vald. Hann veröur fluttur á laugar-
daginn kemur — og síðan er bara að
vona að Matthías gefi sér tíma til
frekari og markvissari starfa á vett-
vangi leikskáldskapar.
Nú gefst þér tækifæri aö byggja orkusparandi
hús, ódýrt pr. nýtanlegan fermetra í byggingu
og rekstri.
Timburhús, eins eöa tveggja hæða, byggð á
staðnum samkvæmt þróuðu byggingakerfi.
Allt timbur þrýstifúavarið og tilsniðið.
Einangrað skv. ströngustu kröfum.
Orkusparandi hús:
Egili Jónsson FTFÍ
Pósthólf 18
210 Garðabæ
Sími 45504 virka daga milli 13 - 17.
Tfl sölu
Til sölu sumarbústaður á fögrum stað, ca 45 km frá Reykja-
vík. Um er að ræða bústaö með mjög sérstæöan byggingarstíl
sem stendur á 5000 m2 miklu berjalandi. Tilboð sendist DV,
Þverholti 11, merkt „B—2345” fyrir 25. maí nk.
CITROEN EIGENDUR
AKIÐ ÁHYGGJULAUSIR UM í SKAF-
RENNINGI JAFNT SEM STÓRGRÝTI
Eigum fyrirliggjandi hlífðarpönnur
undir vél og gírkassa fyrir Citroen
GS og GSA. Ásetning á staðnum.
SÉRHÆFÐIR I FIATOG
CITR0EN VIÐGERÐUM
BIFREIÐA
SKEMMUVEGI 4
KOPAVOGI
SÍMI7 7840
Kverkstæðið
nastðs
Aöalfundur
Félagasamtakanna Verndar verður haldinn þriðjudaginn 29.
maí 1984 kl. 20.30 á Hótel Hofi, Rauðarárstíg 18 Reykjavík.
Dagskrá:
1. Skýrsla stjórnar.
2. Ársreikningur.
3. Kosning.
4. Ákvörðun um télagsgjald.
5. Önnurmál.
STJORNIN.
Vesturþýskir gæðaskór frá
ARA
Þessar gerðir, ásamt mörgum öðrum gerð-
um, voru að koma.
Teg.: 2126.
Litir: beige, Ijós-
brúnn.
Hælahæð: 4,5 cm.
Verð kr. 1.365,-
Teg.: 2143.
Litir: vínrauður, Ijós-
brúnn.
Hælahæð: 4,5 cm.
Verð kr. 1.265,-
Teg.: 4121.
Litir: grábrúnn, vín
rauður, beige.
Hælahæð: 5,0 cm.
Verð kr. 1.298,-
PÓSTSENDUM
SAMDÆGURS.
Domus Medica — Egilsgötu 3 — sími 18519.