Dagblaðið Vísir - DV - 28.05.1984, Blaðsíða 4

4
DV. MÁNUDAGUR 28. MAI1984.
„Akveðiö fyrirfram? Þú ert nú
sennilega ekki giftur, vinur. Annars
sögðum við hjðnin sisvona á sínum
tíma að það væri ágætt aö eiga stúlku
og strák. Bættum síöan við að senni-
lega væri nú bara ágætt að hafa börnin
þrjú. En auövitað var þetta sagt í
gríni. Nei, nei, þaö var ekkert ákveðiö í
þessumefnum.”
Glottandi svaraði Þórhalla Odds-
dóttir mér þar sem viö sátum í her-
berginu hennar á Hrafnistu, dvalar-
heimili aldraöra. Hún haföi líka ríka
ástæöu til að glotta og vera ánægð.
Bömin urðu sautján en ekki þrjú.
Þau eru öli á lífi. Einstakt á Islandi,
líkt og meö systkinin sextán frá
Gunnlaugsstööum í Stafholtstungum í
Borgarfirði sem greint var frá í DV
fyrirskömmu.
Þórhalla er orðin 85 ára. Maður
hennar var Guðmundur Kristján
Guömundsson. Hann lést árið 1969.
Þau voru samhent hjón og bjuggu all-
an sinn búskap á bænum Kvígindisfelli
við Tálknafjörð.
Sjáif yfirgaf Þórhalla ekki átthag-
ana fyrr en árið 1979. Hún kennir slæm-
um vegum um það hve seint hún fór.
„Eg fór ekki þaöan fyrr en í lengstu
lög, kunni ætíð vel við mig fyrir vest-
an,” bætir hún viö.
Ekki þægi/egt að ferðast
látírt
Það bjó eitthvað undir þessu með
vegina hjá henni. Við gengum örlítiö á
lagiö og hváðum. „Já, ég sá að það var
þægilegra aö koma mér þaöan lifandi
en látinni. Látin hefði þaö ekki verið
þægilegt fyrir mig aö ferðast eftir
vegunum suður.
Eg kemst nú svona að orði vegna
þess að hann Guðmundur minn var
jarðaður í Fossvoginum og ég hef pant-
að mér reit þar líka, við hliðina á hon-
um.”
Fyrsta barnið fæddist 24. júní árið
1917. ,,Eg man að mér þótti einna verst
aö ég átti ekki afmæli fyrr en 12. júlí og
því var ég ekki orðin 18 ára, er guttinn
kom.”
Atta fyrstu börnin komu með árs-
millibili hjá þeim Þórhöllu og
Guðmundi. Síöan kom eitt á tveggja
ára fresti. Og þegar upp var staðiö
voru þau orðin sautján talsins. Otrú-
legt afrek og mikið á eina konu lagt
finnst okkur.
Myndi ekki ráðleggja neinni
konu...
„Nei, ég myndi ekki ráðleggja neinni
konu aö eiga 17 börn, allra síst þeim
sem búa í kaupstööum og þorpum.
I sveit er samt mun betra aö vera
meö mörg böm. Þar eru þau meira úti
í náttúrunni. Okkar böm léku sér til
dæmis mikiö niðri í fjöru. Þau sóttu í
fjöruna. Þeim fannst gaman aö vera
þar í hreinni hafgolunni og þau höföu
alltaf eitthvað fyrir stafni þar.”
8
flSlr
Þótti einna verst að
ég var ekki orðin 18
ára er guttinn kom
— Þórhalla Oddsdóttir, 85 ára, hefur aliö 17 börn
Þaö er einkennandi fyrir Þórhöllu aö
aldrei minnist hún einu oröi á að þaö
hafi verið erfitt aö eiga og ala upp
sautján böm, sjá þeim farborða.
Kannski örlítið bamalegir spurðum
við hana þess vegna hvort þetta hefði
ekki verið erfitt. „Við höföum nytjar
bæði af sjó og landi. Það er ekki hægt
annað á Vestfjörðum en hafa landnytj-
ar og stunda sjóinn líka. Já, það var
sem öll eruálífi
alltaf eitthvað matarkyns aö finna í
búrinu.
Hafði spriklandi fiskinn á
eldhúsborðinu
Eg hafði meira að segja spriklandi
fiskinn á eldhúsborðinu. Sjórinn var
gjöfull þá sem nú og ég ræktaði alltaf
mikiö af kartöflum. Viö vorum meö
stóran garð við bæinn. ”
— Aldreikvartað?
„Maður leitaöi trausts hjá guöi ef
einhver veikindi voru á bænum.”
Fleiri voru þau orð ekki hjá þessari
látlausu konu við spurningunni. Hún
leit síðan út um gluggann, svona til aö
minnast liöinna stunda við Tálkna-
f jörðinn á árum áður.
Við vikum talinu aö afkomendunum,
börnunum, barnabörnunum og barna-
Þórhalla Oddsdóttir, 85 ára, i her-
bergi sinu á Hrafnistu. ,, Við hjónin
sögðum sisvona á sinum tima að
það væri ágætt að eiga stúlku og
strák. Bættum síðan við að senni-
iega væri nú bara ágætt að hafa
börnin þrjú. En auðvitað var þetta
sagt i grini. Nei, nei, það var ekkert
ákveðið iþessum efnum."
DV-mynd: Einar Ólason.
bamabömunum. Ails eru afkomend-
urnir nú 105 að tölu.
Já, mikið rétt, hvemig er skiptingin
á milli stúlkna og stráka hjá börnunum
sautján?
„Strákarnir hafa vinninginn. Þeir
eru tólf og stúlkumar f imm.”
— Hvenær er yngsta bamið fætt?
„Þaö yngsta, strákur, er fætt 16. júlí
1943. Hann heitir Rafn.” — Þú hefur
ekki komið með hann fjómm dögum
fyrr, á afmælisdaginn þinn? „Nei, nei,
ég var ekkert að því. Hann kom á
ágætisdegi.”
Mín kynslóð reyndi aldrei að
skulda
— En hvað finnst þér um íslenska
þjóðfélagiö þessa stundina. — Ertu
sáttviðþað?
„Eg trúi á unga fólkið á meðan það
vill vinna og það held ég að ungt fólk
geri í dag.
Þetta hefur samt mikiö breyst í
gegnum tíðina. Mín kynslóð reyndi
aldrei að skulda neitt. Og ég held að
þetta sé í gildi ennþá. En vissulega er
það rétt aö áður sátu ýmsar þarfar
framkvæmdir á hakanum vegna
þess.”
— Þúertheilsuhraust?
„Já, svona sæmilega. Læknarnir
hafa lappað upp á mig þar til ég hef
verið orðin góð.” — Og þú saumar?
„Eg geri svolítið að því, já. ”
Því má bæta við að Þórhalla saumar
enn gleraugnalaus. Það sýnir best hve
einstaklega em hún er. Það er helst að
fætumir hafi verið að angra hana svo-
litið.
Ég á mikið af bilstjórum
Við spyrjum hvort afkomendumir
séu duglegir við að heimsækja hana.
„Þeir em það, bara ótrúlega duglegir.
Einn sonurinn var einmitt rétt í þessu
aðfara héöan.
Nú, þau ná líka oft í mig á bílunum
sínum. Eg á mikið af bílstjórum.”
En líst þér ekki vel á það svona í lok-
in að við tökum mynd af þér? „Ætli ég
sé nógu fín, ég átti nú ekki von á ykkur
hingaö í heimsókn. En í guðanna bæn-
um, birtið bara eina mynd af mér. Eg
hef aldrei viljað trana mér fram. ”
-JGH
I dag mælir Dagfari
í daq mælir Dagfari
í daa mælir Daafari
Grjónagrautur í stað vinsælda
Rikisstjórnm heldur upp á ársaf-
mæli um þessar mundir. Helst er að
heyra að mönnum finnist þaö afrek
hjá stjórainnl að lifa af heilt ár þótt
ekki sé annað vitað en aö hún hafi
verið mynduð í þeim ásetningi að
sitja út kjörtimabilið. En ef til vill er
svo af stjómmálamönnum og þjóð-
inni dregið að fyrir það eigi að þakka
og hrópa húrra ef og þegar ein ríkis-
stjórn heldur lifi í tólf mánuði. Sér-
staklega þegar litið er á slóðann sem
eftir hana liggur.
Samstjórair íhalds og Framsóknar
hafa aldrei verið vinsælar á tslandi
en þær hafa hinsvegar verið langlíf-
ar með afbrigöum og ekki er annað
að merkja en núverandi ráöherrar
hafi hugsað sér að starfa í sama
anda, hvað sem öllum vinsæidum líð-
ur. Enda er það aðalsmerki allra
góðra stjóramálamanna að láta sér
fátt um vinsældir f innast en því meir
um traust og ábyrgð og verður ekki
annað sagt um þessa ríkisstjórn en
að hún hafi gert sínar skyldur í þeim
efnum.
1 fyrsta lagi má lesa það i Moggan-
um eftir formanni Sjálfstæöisflokks-
ins, sem hefur haft vit á því að halda
sér utan ríkisstjórnarinnar af því að
hann þarf enn á vinsældum að halda,
að stjórnln hafi unnið þrekvirki í
efnahags- og kjaramálum. Þrekvirk-
ið er fólgið í því að lækka kaupmátt
og egna iaunþega gegn sér með þeim
árangri að bæði verðbólgan og
verkalýðshreyfingin hefur verið
skotin í kaf. Svo ekki sé talað um vin-
sældirnar. Þetta finnst fyrrverandl
framkvæmdastjóra vinnuveitenda
góös viti og kemur ekki á óvart úr
þeirri átt.
Forsætisráðherra hefur lýst þess-
ari lifskjarabaráttu stjórnarinnai
þannig fyrir þjóðinni að honum
þyki vellingur góður. Þykir það vel
mælt hjá manni sem hefur tekið að
sér að hafa vit fyrir landsmönnum.
Af öðram ráðherrum er þetta að
segja:
Matthías samgönguráðherra hefur
sett bann á flugmenn, sennilega af
því að Sjálfstæðisflokkurinn boðaði
það í síðustu kosningum að kjara-
samningar skyldu vera f rjálsir.
Sami Matthías, sem einnig er heii-
brigðisráðherra, hefur skattlagt
sjúkra- og sérfræðingakostnað,
sennilega af því að flokkur hans hef-
ur fundið upp eitthvað sem heitir fé-
lagsleg markaðshyggja.
Albert Guðmundsson hefur hótað
að fara úr landi af hollustu vlð tík vlll fara að lögum. Sami Albert er á
sina Lucy af því að hann er á móti móti auknum erlendum lántökum og
lögum um hundabann en heimtar er líka á móti götum á fjárlögum sem
söluskatt og vörugjald á afurðir hann ber ábyrgð á. Og af því að hann
Mjólkursamsölunnar af því að hann er meir á móti götunum en lántökun-
um samþykkkir hann að sjálfsögðu
iántökuraar, samkvæmt yfirlýsing-
um sinum um „að hann sé ekki
þekktur fyrir að standa ekki við orð
sin”.
Ragnhildur menntamálaráðherra
hefur stokkað upp ráðuneyti sitt með
því að skipa aöstoðarráðherra sinn
sem skrifstofustjóra og hún hefur
hrist upp í háskólanum með því að
skipa svila sinn sem dósent í fagi
sem hann er ekki fær um að gegna.
Jón landbúnaðarráðherra Helga-
son hefur staðið vörð um land-
búnaöareinokunina og hefur ákveðið
að beita sér fyrir aðl flytja inn óætar
kartöflur frekar en ætar.
Alexander félagsmálaráðherra
hefur dregið ungt og húsnæðislaust
fólk á asnaeyrunum, samkvæmt
þeirri reglu að óvinsældir af sviknum
loforðum séu aðalsmerki góðra
stjóramálamanna.
Af öðrum ráðherrum segir lítið,
nema hvað Geir er í Bandaríkjunum
á vegum Hafskips og Eimskips.
Ef þessu heldur áfram má sjá að
ríkisstjómin er við góða fieil.su á af-
mæli sínu, after all, þá lifa menn á
grjónagraut, en ekki vinsældum. Að
minnsta kosti meðan ekki er kosið.
Dagfari.