Dagblaðið Vísir - DV - 16.06.1984, Síða 8

8
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoöarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: Sl'ÐUMÚLA 12—14. SÍMI 686611. Auglýsingar: SÍOUMÚLA 33. SÍMI
27022.
Afgreiösla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 684611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12.
Prentun: Árvakur hf„ Skeifunni 19.
Áskriftarverðá mánuði 275 kr. Verð í lausasölu 25 kr.
Helgarblaö28kr.
Tímamót
Lýðveldið verðurfertugt á morgun. Á þessum tíma hef-
ur ísland staðið af sér stóra sjói. Sigrar hafa unnizt. Ber
þar hæst landhelgismálin, þar sem íslenzku þjóðinni tókst
að hafa sigur, þótt stórveldi reyndi kúgun. Lítil þjóð á
jafnan „í vök að verjast”. En sjálfstæði okkar höfum við
haldið og tryggt. Um þessar mundir eru þó nokkur tíma-
mót í öörum skilningi.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra sagði í sjón-
varpi í vikunni, aö vera mætti, að íslendingar yrðu enn að
skerða lífskjör sín. Hann benti á, að umhverfis okkur eru
landsvæði, sem komast af á framfæri annarra. Ný-
fundnaland nýtur styrkja frá Kanada. Grænland og Fær-
eyjar frá Danmörku. Norður-Noregur frá Suður-Noregi.
Ummæli sjávarútvegsráðherra eru nokkur dæmi um þau
tímamót, sem við stöndum á. Nú á næstunni mun enn
reyna á getu Islendinga til að varðveita efnahag sinn með
reisn.
Margt bendir til, að viö upplifum nú skuldadaga. Sjáv-
arútvegurinn getur ekki staðið undir bættum lífskjörum
svo neinu nemi. Við höfum orðið of sein með nýjar grein-
ar.
Launakjör á Islandi eru með því lakasta, sem þekkist í
Vestur-Evrópu.
Við höfum safnað erlendum skuldum í þeim mæli, að
nemur sextíu af hundraði af þjóðarframleiðslunni.
Samkvæmt athugunum, sem birzt hafa erlendis, er
lánstraust okkar með hinu minnsta sem gerist. Víða um
heim eiga þróunarríki í miklum erfiðleikum vegna
skulda. Skuldasúpan stofnar sjálfstæði okkar í hættu.
Skuldirnar eru eitt dæmi þess, að við lifðum lengi um
efni fram. Fyrir ári kom til valda ríkisstjórn, sem einsetti
sér að snúa vörn í sókn. Við skyldum framvegis láta enda
ná saman. I þeim tilgangi hefur oröið hér á landi gífurleg
kjaraskerðing. Lífskjör almennings hafa orðið stórum
verri. En hjá slíku varð ekki komizt til lengdar, hvers
konar ríkisstjórn sem við hefðum fengið.
Menn hafa gert sér vonir um að geta brátt bætt lífskjör-
in að nýju. Ummæli sjávarútvegsráðherra gefa okkur þó
til kynna, hversu erfitt slíkt verður.
Við getum sakazt við landsfeður mjög margra undan-
farinna ára. Þeir hafa látið ógert að standa fyrir upp-
byggingu nýrra atvinnugreina. Þeir létu reka á reiðanum
og virtust treysta á sjávarútveg og landbúnað.
Við erum að minnsta kosti tíu árum á eftir grönnum
okkar í fiskeldi, grein sem gæti gefið okkur miklar tekjur.
Við höfum ekki nýtt möguleika í lífefnaiðnaði að neinu
ráði. Hér þarf að stórefla iðnað, bæði stóriðju og almenn-
an iðnað. En þetta létu landsfeðurnir ógert.
Þeir sköpuðu almennum iðnaði ekki þann grundvöll,
sem hann þurfti. Iðnaður þarf ekki stuðning sem gælu-
verkefni. Hann þarf aðeins eðlilegan skilning og jafnræði
við aðrar greinar.
Lífskjör okkar hafa drabbazt niður. Öllum fer væntan-
lega að verða ljóst, að sjávarútvegur megnar ekki að rífa
kjörin upp úr öldudalnum. En á öðrum sviðum erum við
sein.
Því mun á næstu árum reyna verulega á dug þjóðarinn-
ar til aö varðveita hér mannsæmandi líf í hinu fertuga
lýðveldi okkar.
Þetta verður ein mesta þolraunin.
HaukurHelgason.
DV! LAÚGÁRDÁGUR16. JtJNl 1984.

GRILLAÐI
RIGNINGIMI
venjulegur reykvískur heimilisfaöir
les í blööunum um framferði ungling-
anna í Þjórsárdal bölsótast hann
auðvitaö yfir framferðinu í þessum
unglingum. En um leið fyllist hann
óþreyju og róast ekki fyrr en hann
hefur rótað til í geymslunni og fundiö
grillið. Hann hleypur umsvifalaust
með það út í garð og lætur það verða
sitt fyrsta verk aö kaupa kol og olíu.
Og það merkilega er að allir gera
þetta í einu, á einni helgi spretta upp
útigrill í hverjum garði í Reykjavík
og á flestum svölum líka!
— Þessi grilldella er mér alveg
óskiljanleg.
Okkur gekk bara vel að innbyrða
sönnunargögnin og félagi minn var
nú orðinn æstur og hrifinn að nýju af
hugmynd sinni.
— Þú meinar auövitaö rigning-
una.
Ég kinkaði kolli því mér hefur
aldrei þótt gott að borða regnblautar
grillsteikur.
— Þú hefur ekki aölagast þessu
þjóðfélagi nógu vel eins og ég hef
alltaf sagt. Fyrir venjulegan Reyk-
víking skiptir regnið engu máli. Þú
þarft ekki annað en að ganga um eitt-
hvert íbúðahverfið hér í kring, hvaða
laugardag eöa sunnudag sem er og
þá sérðu hvemig rútíneraðir grill-
kokkar bregðast við. Þeir fara bara
inn og ná í regnhlíf! Ekki til að halda
yfir s jálfum sér, heldur yfir grillinu.
— Svona, nú skaltu hætta áður en
þú röflar meira, fáðu þér bjór.
— Þetta er alveg satt. Þú getur
séð heimilisfeðuma í löngum röðum,
einn í hverjum garði, um helgar.
Allir hundblautir, með regnhlíf yfir
grillinu. Þeir em orðnir svo vanir
þessu sumir að þeir senda reykmerki
milli garða, nýjar uppskriftir þú
veist, og upplýsingar um víntegund-
ir. Fyrir borgarbúa eru gömlu árs-
tíðaheitin jafn úrelt og gömlu
mánaðamöfnin fyrir bændur. Meira að
segja veðurfar hefur allt aðra þýð-
ingu. Þegar er sólskin og blíða, heitir
það sólbaðsveöur í borgum. Þegar er
hlýtt og bjart en sólarlaust þá er
veöur til að bóna bílinn. Þegar fer að
hausta huga bændur að heyfeng og
útihúsum. Þá huga Reykvíkingar að
kjörum á sólarlandaferöum. Þetta
em gerólík samfélög og þau eiga
sáralítið sameiginlegt.
Þaö hafði gengiö mjög á sönnunar-
gögnin og við snerum talinu að öðru.
Að lokum höfðum við það af að eyða
öllum sönnunum og gátum rólegir
gengið til náða vissir um það aö ekk-
ert gæti sannast.
— Eg fékk ansi hreint góða hug-
mynd um daginn, sagði hann og
smjattaði á bjórnum.
— Mér var boðið í grillveislu og
sem ég var að japla á kjötsneiðinni
sem kom í minn hlut datt mér
skyndilega í hug að Reykvíkingar
hafa allt annan skiining á gangi árs-
tíöanna en þeir sem búa utan
Reykjavíkur.
Eg kinkaði kolli og reyndi að umla
eitthvað uppörvandi, sem er erfitt
þegar maöur einbeitir sér að góöum
bjór. Ég var nýlega svo heppinn aö
kunningi minn sendi mér nokkra
bjóra. Ég hef það fyrir reglu í slíkum
tilvikum að spyrja einskis en flýta
mér að innbyrða sönnunargögnin.
Þess vegna vildi ég hvetja gestinn til
þess að tala sem mest svo mér gæfist
tími til aö koma bjórnum á öruggan
stað.
— Sjáðu til. Fyrir þá sem búa úti á
landsbyggðinni og þá auðvitað sér-
staklega bændur eru tiltekin verk
tengd hverri árstíð. Þannig er sauð-
burður á vorin, sláttur á sumrin,
göngur á haustin og á vetuma.... eitt-
hvað.
Hann saup á bjómum og lét sér í
léttu rúmi liggja að hann vissi ekki
hvað bændur gera aö vetri til.
— Þannig þurfa bændur mikinn
orðaforða yfir tíðarfar og árstíma. En
borgarbúar hafa ekkert við slíkan
óþarfa að gera! Fyrir borgarbúa em
í hæsta lagi til tvær árstíðir. Vetrar-
dekkja- og sumardekkjatími. Tíðar-
far skiptir þá litlu máli og það sem
einkennir vetrardekkjatímann er
þaö að stundum koma þeir of seint í
vinnuna vegna þess að það gengur
illa að ryðja snjóinn. Um sumar-
dekkjatímann koma þeir stundum of
seint af því þeir sofa yfir sig. Það er
nú allur munurinn.
— Nei, þetta er nú fullmikið sagt,
það fer í taugarnar á Reykvíkingum
þegar rignir mikið meira en tvær
vikur í einu án uppstyttu.
Ég kunni ekki við að láta hann
einan um að tala og auk þess er það
reynsla mín að ef maður skýtur ekki
öðm hvoru inn athugasemdum
leiðist ræðumönnum og þeir þagna
smámsaman.
— Ég held það sé nú mest í nösun-
um á þeim. Líttu bara á staðreyndir
málsins. Fyrir bændum og skáldum í
gamla daga var lóan vorboðinn ljúfi.
Nú er það ljósmynd í dagblaði af ló-
unni sem boðar Reykvíkingum vor.
Eina vorverk Reykvíkings er að
skipta um dekk undir bílnum og það
er lögboöið.
Úr ritvélinní
Ólafur B. Guðnason
Hann hugsaði sig um andartak og
héltsvoáfram.
— Að öðru leyti frétta Reykvíking-
ar ekki af vorinu, nema þá þeir
heyra um eggjaþjófa frá útlöndum
sem koma hingaö á hverju vori. Ef
þeir kæmu ekki er alls ekki víst að
Reykvíkingar gerðu sér almennt
grein fyrir því hvemig fuglar fjölga
sér.
— Og hvað er það þá sem boðar
Reykvíkingum sumar?
— Það er auðvitað ekki til sem
árstíð, ég hef þegar sagt þér það. En
ég held að menn hafi það almennt til
marks um sumarkomuna að þeir
lesa um dauðadrukkna unglinga í
Þjórsárdal. Þetta kemur allt í
gegnum blööin fyrir Reykvíkinga.
— Þú talar alltaf um Reykvíkinga
eins og sérstakan þjóðflokk. Þú ert
Reykvíkingursjálfur!
— Uss, nú tala ég sem félags-
vísindamaður, þetta er allt saman
visindalegt og byggt á rannsóknum.
Ég er að leggja hér fram vísindalega
kenningu.
Við fengum okkur meiri bjór. Þaö
ber að geta þess að við sátum inni í
stofu á laugardegi þegar þessar
samræður fóru fram. Það var
grenjandi rigning úti.
— Ég skal segja þér það, góði, að
kenning mín er beinlínis bráðsnjöll.
Ég smíöaði hana einmitt í grillveisl-
unni um daginn. Sko, þegar