Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1984, Blaðsíða 8

8
DV. ÞRIÐJUDAGUR 27. NOVEMBER1984.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Tjemenko mjög hrifinn
af einhliða afvopnun
Vesturlanda
—lofar Bretum að hætta að miða
á þá eldf laugum ef þeir losi sig
við kjarnorkuvopnin
Schliiter hafði lítinn áhuga á að gera
Norðuriönd að kjaraorkuvopnalausu
svæði.
Ráðstefnan
íKaupmannahöfn:
Allir
ósam-
mála
Helgarráðstefnunni í Kaupmanna-
höfn um að lýsa yfir kjarnorkuvopna-
lausu svæði á Norðurlöndum lauk án
þess að nokkurs sýnilegs árangurs
gætti. Staðan er enn þannig að Finnar
og Svíar, óháöu ríkin á svæðinu, styðja
hugmyndina en stjómir Noregs og
Danmerkur hafa enn ekki verið full-
vissaðar um ágæti hennar. Vafi leikur
enn á um hvort ísland yrði hluti af
slíkusvæði.
Engin ályktun var samþykkt á fund-
inum, að því er virtist til að komast hjá
því að gera ósamkomulagið opinbert.
Allir ráöstefnuaðilar voru sammála
um eitt atriöi: að kjarnorkuvopnalaust
svæði á Norðurlöndum þyrftu bæði
stórveldin að tryggja.
Poul Schliiter, danski forsætisráð-
herrann, sagði að með því aö afneita
ógnarvörn kjarnorkuvopnanna myndu
ríkin auka hættuna á hefðbundnu
stríði.
„Hefur norræna svæðið nokkurt
mikilvægi fyrir öryggi Sovétríkjanna
þannig að þaö gæti leitt til að þeir
minnkuöu hraöa vopnakapphlaups
síns og legðu þannig sitt af mörkum
til fækkunar vopna í heiminum?”
sagði Schliiter.
Hann sagði aö líklegra til árangurs
væri að ræða um kjamorkuvopnalausa
Evrópu.
Lennart Bodström, utanríkisráð-
herra Svía, var Schliiter ósammála.
Hann sagði að yfirlýsing um
kjarnorkuvopnalaust svæði á Norður-
löndum gæti leitt til minnkunar spennu
milli valdablokkanna tveggja og haft
örvandi áhrif á tilraunir til aö fækka
vopnumíEvrópu.
Neil Kinnock, formaöur Verka-
mannaflokksins breska, segist af
viðræðum sínum við Konstantin
Tjernenko, forseta Sovétríkjanna,
vera sannfærður um einlægan vilja
sovéka leiötogans til samkomulags við
Bandaríkin um takmörkun kjarnorku-
vopna.
Breski stjómarandstööuleiðtoginn
átti í gær klukkustundar og 40 minútna
fund með Tjernenko. Ræddu þeir
Síðustu viðræður Bretiands og
Spánar umGíbraltar þykja hafa þokað
aöilum nær samkomulagi. Lauk fundi
utanríkisráðherranna, sir Geoffrey
Howe og Femando Moran, í Bmssel í
gær með yfirlýsingu um áframhald-
andiviðræðurídag.
Um það sem þeim fór á milli á fund-
kjarnorkuafvopnunarhugmyndir og
horfurnar fyrir viðræður utanríkisráð-
herra Sovétríkjanna og Bandaríkj-
anna sem ákveðnar hafa verið í Genf í
janúar.
Tass-fréttastofan segir af fundinum
að Tjernenko hafi lokið lofsoröi á
stefnu breska Verkamannaflokksins
gagnvart einhliða afvopnun og kallað
hana „ábyrga stefnu” sem dragi úr
hættunni á kjarnorkustríði.
inum í gær var ekki annaö sagt en að
viöræðurnar heföu verið gagnlegar og
málefnalegar.
Deila ríkjanna um yfirráð Gíbraltar
hefur færst fram í sviðsljósiö eftir að
Spánn sótti um aðild aö Efnahags-
bandalagi Evrópu. Það er ætlunin aö
Spánn öðlist aðild 1. janúar 1985.
Sovéski forsetinn sagði að Sovét-
menn mundu hætta að beina eldflaug-
um að Bretlandi ef Verkamannaflokk-
urinn kæmist til stjórnar og gerði
alvöru úr áætlunum um að losa sig við
öll kjarnorkuvopn og bægja bandarísk-
umkjamorkuvopnumúrlandi. '
Kinnock, og Denis Healey, tals-
maður Verkamannaflokksins í utan-
ríkismálum, sögðust báðir túlka um-
mæli Tjemenkos sem bindandi heit.
Innan EBE er fúlit frebi virmuafls til
þess að færa sig milli vinnumarkaða
innan EBE en Spánn hefur hömlur á
ferðum yfir landamæri Spánar við
Gíbraltar. Viöræður ráðherranna aö
þessu sinni snúast að mestu um að
liðkað verði fyrir ferðalögum inn í
Spán frá Gíbraltar.
Healey sagði að ekki hefði verið
minnst á fyrri skilyrði Sovétmanna um
brottflutning kjamorkuvopna úr
Evrópu áður en til fundar utanríkis-
ráðherranna gæti komið. — Virðist
sem Kremlstjómin hafi fallið frá þessu
skilyrði.
Heimsókn Bretanna, sem hófst síö-
asta miðvikudag, iýkur í dag.
Kinnock sagði að Tjernenko virtist
viðbestuheilsu.
Banda-
ríkja-
menn
skála við
íraka
Bandarikin og Irak hafa endurnýjaö
stjórnmálatengsi sín eftir 17 ára kulda
í samskiptum landanna. Emb-
ættismenn í Bandaríkjunum segja
þetta vera árangur þess að Irak hafi
smám saman breytt afstööu sinni tii
lausnar á vandamálum í Mið-Austur-
Iöndum. Hann sagði að Irak, sem ætti
nóg með stríð sitt við Iran, teldi sig
ekki lengur meðal harðlínuríkja gegn
tilraunum Bandaríkjamanna til aö
finna lausn á deilu Israela og Araba.
Endumýjun stjórnarsamskiptanna
var gerð opinber eftir hálftíma fund
Reagans Bandaríkjaforseta og
Tare Aziz, utanríkisráðherra Iraks.
Embættismaður í Bandaríkjunum
sagði að þetta breytti í engu hlutleysis-
stefnu Bandaríkjanna í stríði Irana og
Iraka.
Eins konar þjóðstjóm
i burðarlið í Uruguay
A landamærum Spánar og Gíbraltar. Spápverjar takmarka umferðina frá Gíbraltar.
Spánn og Bretland
þrefa um Gíbraltar
Bodstrom var hrifinnaf hugmyndinni.
Stjórnmálaflokkar í Umguay, jafnt
til hægri sem vinstri, hafa heitið aö
taka höndum saman um aö tryggja
hinu nýfengna lýðræði brautargengi en
það hófst með kosningunum um helg-
ina. Fengu mið- og hægri flokkar þar
sigur.
Eftir ellefu ára herstjóm virðast
stjómmálafrömuðir landsins ráðnir í
að jafna innbyrðis ágreining og gera
sitt til þess aö rjúfa hringrásina um
byltingar og gagnbyltingar, sem ein-
kennt hefur stjómarfarssögu Suður—
Ameríku.
Kólóradó-flokkurinn (miðju- og
hægriflokkur), með Julio Sanguinetti í
broddi fylkingar, fékk sigur í kosning-
unum og boðar myndun samsteypu-
stjórnar sem líklegt þykir að eining ná-
ist um svo að tryggt verði að herinn
taki ekki völdin áftur í bráð. Eins kon-
ar þjóðstjórn.
Þegar talin höföu verið 95% atkvæða
hafði Kólóradóflokkurinn fengið
717.560 atkvæði eöa 105.900 atkvæðum
meira en Blanco-flokkurinn sem kom
næstur honum að atkvæðum. — Kóló-
radóflokkurinn hefur stýrt Uruguay í
98 ár samtals síðustu 120 árin.
Herinn tók völd í Uruguay 1973 en
var mjög gagnrýndur fyrir mannrétt-
indabrot og óstjóm í efnahagsmálum.
Ákvað herstjómin 1980 að koma land-
inu aftur undir borgaralega stjóm.
Leiðtogar Blanco-flokksins og hins
vinstrisinna Breiðlínuflokks lýstu
strax yfir stuðningi sínum við Sanguin-
etti sem næsta forseta landsins eftir að
ljóst varð að hverju stefndi í talningu
atkvæöanna.
»
Uniguay-menn fagna nýfengnu lýð-
ræðinu.