Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1984, Blaðsíða 13

DV. ÞRIÐJUDAGUR27. NOVEMBER1984.
13
Kjallarinn
Örlög ráðherrans
Kjallarinn
Nýkomiö er út októberhefti af Hag-
tölum mánaðarins, sem ekki
óviröulegri stofnun en Seölabanki
Islands gefur út. Þar segir orörétt:
„Þróun utanríkisviðskipta og
greiöslujöfnuöur á fyrra helmingi
ársins 1984 varö í heild mun óhag-
stæöari en á sama timabili áriö áöur.
Gjaldeyrisverðmæti vöruútflutnings
jókst um 8,5% á móti 23% aukningu á
vöruinnflutningi. Halli á vöru-
skiptajöfnuöi á fyrra helmingi þessa
árs reyndist vera 694 m.kr., en á
sama tímabili áriö áöur var vöru-
skiptajöfnuöur hagstæður um 619
m.kr. reiknað á gengi janúar—júní
1984. . . „Heildarútfíutningur jókst
um 8,5%.”.. . „Þjónustujöfnuður
varö því óhagstæður um 1897 m.kr. á
fyrstu sex mánuðum ársins, sem er
536 m.kr. lakari útkoma en á sama
-tímabiliáriðáður.”. ..
„I nýlega endurskoðaöri þjóöhags-
spá er nú með hliösjón af þróuninni á
fyrra helmingi ársins spáð aö
viðskiptahallinn á árinu 1984 veröi
3500 m.kr. og svarar þaö til um 10%
af áætluðum útflutningstekjum og
rúmlega 5% af þjóðarframleiöslu.
Þarf útkoman á síðari hclmingi
ársins aö vera tiltölulega hagstæð til
þess að hallinn veröi ekki enn alvar-
legri.” (Leturbreyting höfundar).
Núverandi ríkisstjórn hefur frelsi
að leiöarljósi, frjáls viðskipti, frjálsa
samkeppni, frjálst framboö og hvaö
það nú kallast allt. Frelsi f jármagns-
ins er það víst. Frelsið er fagurt hug-
tak en hefur fjölbreytilega
merkingu.
Fjárfest í steinsteypu
íbúum landsbyggöarinnar dylst
ekki aö fjármagn þjóðarinnar hefur í
vaxandi mæli sogast til höfuöborgar-
svæðisins. Þar er enn fjárfest í stein-
steypu, höllum sem ekki gefa af sér
neinn arð. Þar er fjármagni þjóöar-
innar velt þannig aö það ávaxtar sig
stöðugt í höndum færri og fjársterk-
ari aðila. Frjáls fjárfesting úti á
landi heyrir sögunni til. Hún á sér nú
stað undir yfirskini bjargráða á afar-

SVEINN JONSSON
varaþingmaður
Alþýðubandalagsins á
Austurlandi.
Eitt logandi
kerti getur
kveikt í
Brunavamir:
• „Sjávarútvegurinn býr ekki við frjálsa
viðskiptahætti og hefur því orðið undir í
samkeppni við fjármagnið sem hann hefur þó
átt mestan þátt í að skapa.”
kjörum. Frumvinnslugreinamar
greiöa okurvexti jafnframt því aö
standa undir gjaldeyrisöflun þjóöar-
búsins. Gjaldeyrisafli sjávarútvegs-
ins er geröur upptækur af bankakerf-
inu, sem síöan afhendir hann
verslunarauðvaldinu til ráöstöfunar
á óraunhæfu gengi. Sjávarút-
vegurinn býr ekki viö frjálsa
viöskiptahætti og hefur því oröiö
undir í samkeppni um fjármagniö
sem hann hefur þó átt mestan þátt í
aðskapa.
Viöskipti banka, verslunar og
þeirra aðila sem velta fjármagni
þjóðarinnar heyra undir viðskipta-
ráðuneytið. Þar ræöur ráöherra
Sjálfstæöisflokksins ríkjum. Hver er
hann, hvaö gerir hann, hvar er
hann? Þaö stjómleysi sem hlotist
hefur af því frelsi f jármagnsins, sem
hann hefur aö leiðarljósi, hefur or-
sakaö þá stööu þjóöarbúsins sem lýst
er af Seðlabankanum meö framan-
greindum tilvitnunum.
I lokin skal minnt á örlög Tómasar
Arnasonar, fyrrverandi viöskipta-
ráöherra Framsóknarflokksins.
Hann varö fallkandídat í prófkjöri
framsóknarmanna á Austurlandi
fyrir síðustu kosningar í lok sinnar
ráöherratíðar. Ráðherra Sjálfstæðis-
flokksins veröur hins vegar ekki fall-
kandídat. Sjálfstæðismenn á Stór-
Reykjavíkursvæöinu hafa hagnast á
ríkjandi ástandi meir en svo aö það
geti gerst, þrátt fyrir að þaö sé
svakalegra en nokkurn tíma
viðskilnaöur fyrri ríkisstjómar.
Sveinn Jónsson.
(Þessa viku stendur barnaöryggis-
nefnd JC Reykjavík fyrir áróðurs-
herferö gegn slysum á börnum í
heimahúsum og er greinin sem hér
birtist í tilefni af því.
Eldur er fyrirbæri sem viö getum
yfirleitt stjórnaö og ráöiö viö og sem
við höfum bæöi gagn og gaman af,
t.d. kertaljós. En ef kertið kveikir í
gluggatjöldum verður eldurinn laus
og viö missum stjórn á honum.
Þannig eldur kallast eldsvoði.
Reykur er afleiöing eldsvoða. Reyk-
urinn er bæði föst óhreinindi og
hættulegar lofttegundir. Allur
reykur getur veriö hættulegur sé
honum andaö aö sér. I eldsvoða
veröa menn lostnir skelfingu og tapa
áttaskyni í reyknum. Síöan geta þeir
kafnaö vegna súrefnisskorts eöa
reykeitrunar.
Reykur dreifist hraöar en eldur.
Reykur er léttari en andrúmsloft og
stígur því upp á viö. Ef þiö viljið
verjast reyk, takið þá blauta tusku,
haldið henni fyrir vitunum og skríöiö
út eftir gólfinu. I blöndu með and-
rúmslofti geta reyklofttegundir
spmngiö. Ibúö getur þá á nokkrum
sekúndum orðið eitt eldhaf. Verið því
varkár þegar dyr eru opnaðar aö
herbergi þar sem eldur er laus.
RÚNAR BJARIMASON
slökkviliðsstjóri.
Loftiö sem streymir inn í herbergiö
þegar þið opniö dymar getur nægt til
aö óbrunnar lofttegundir springi.
Reykingar
Algengasta dauöaorsök viö elds-
voða er kæruleysi við reykingar,
einkum í rúminu. Oft er ástæöan
einnig sú aö þeir sem sofna viö
reykingar eru undir áhrifum áfengis.
Algengast er að reykur sem kemur
frá hægfara bruna í sængurfötum,
bólstmöum húsgögnum eða þvíum-
líku, innihaldi kolsýring sem veldur
skjótu meðvitundarleysi og dauðinn
reynist oft á næsta leiti. Hafiö þaö
fyrir reglu að reykja aldrei í rúminu.
Kæruleysi viö reykingar í öörum til-
vikum er einnig algeng orsök elds-
voöa. Margir tæma öskubakka á
kvöldin í ruslafötu eöa pappírskörfu í
þeirri trú aö glóöin hafi slokknaö.
Þaö er margsannað aö glóð getur
leynst í öskubakka án þess að maður
veröi þess var. Tæmiö því ekki ösku-
bakka í ruslið fyrr en daginn eftir.
Fariö í eftirlitsferö um íbúðina áöur
en þiö takiö á ykkur náðir, einkum
eftir samkvæmi. Aðgætiö aö ekki
liggi vindlingsstúfur á teppi eöa í
húsgögnum einhvers staöar. Gætið
þess aö kerti, luktir og annaö meö
opnum eldi sé í öruggri fjarlægð frá
gluggatjöldunum og öörum eld-
fimum efnum. Varist sprittloga viö
upphitun matarolíu og þess háttar.
Olían getur ofhitnaö og gufan oröið
alelda frá loganum. Látiö lok á og
slökkvið á' brennara. Skiljiö aldrei
eftir logandi kerti. Sé súgur í her-
berginu geta gluggatjöld feykst yfir
kertiö og eldurinn læst í þau og
,Látið börnin aidrei leika sór með eldspýtur.'
„Algengasta dauðaorsök við eldsvoða er
^ kæruleysi við reykingar, einkum í rúm-
inu.”
kviknað í. Kertiö getur líka lekiö og
brunnið niöur og kveikt í því sem þaö
stendur á.
Látiö börnin aldrei leika sér meö
eldspýtur. Segið börnunum aö bera
viröingu fyrir eldinum en hræðiö þau
ekki um of meö honum. Eldurinn er
vinur okkar en eldsvoðinn er óvinur.
Kenniö bömum undirstöðuatriöi í
brunavömum á unga aldri og bætiö
síöan stöðugt viö þá þekkingu. Þau
gera þaö sem fyrir þeim er haft.
Brýniö fyrir börnunum þær hættur
sem geta stafaö af fikti meö eld.
Börnin eru fljót aö gleyma og því er
nauðsynlegt aö endurtaka þetta viö
þau aftur og aftur. Skapið bömunum
hættuminna umhverfi. Veriö
vakandi gagnvart hvers konar slysa-
gildrum innan heimilisins. Öryggi
bamanna er jafnframt ykkar öryggi.
Rúnar Bjarnason.