Dagblaðið Vísir - DV - 29.01.1985, Blaðsíða 11

Dagblaðið Vísir - DV - 29.01.1985, Blaðsíða 11
DV. ÞRIÐJUDAGUR 29. JANUAR1985. 11 Snemma í þessum mánuði kom fram að greiddur hafði verið gjald- eyrir út úr bönkunum um 16 miljónir dollara til þess að borga fyrir kaffi. I reynd voru hins vegar greiddar 10,5 miijónir dollara fyrir kaffið. Mismunurinn er 5,5 miljónir dollara. Hvað eru 5,5 miljónir dollara? I islenskum krónum talið er hér um að ræða 230 miljónir! Hvað eru 230 miljónir? Dæmi: Velta frystihússins í Súða- vík var ó sl. ári 100 miljónir króna. Framleiðsla fyrirtækisins var um 4000 tonn. Frystihúsið er að heita má lífæöin í þorpi þar sem búa um 250 manns. Þannig hefur á þessari einu faktúru verið skrifaður út gjaldeyrir sem jafngildir liðlega tveggja ára gjaldeyrisframleiöslu alls þess fólks sem býr í Súðavik og vinnur í frysti- húsinu. Með einni faktúru er allt starf þessa fólks þurrkað upp — starf þessítvöár! Afleiðingin af þessu er: 1) Það þarf fleiri frystihús, fleira fólk til þess að strita fyrir gjald- eyrinum en ella. 2) Lífskjörin verða þessum mun verri á Islandi. Dýr heildverslun Fyrir nokkrum árum var unnin Kaffiblettimir á stíómkerfínu könnun sem sýndi fram á að heild- verslunin á Islandi var 10—20% dýrari en í grannlöndum okkar. Skýrsla um það efni lá fyrir en viðskiptaráðherrann sem tók við henni hafði engan áhuga á aö upp- lýsa málið nánar. Skýrslan var látin rykfalla í viöskiptaróðuneytinu. Núverandi ríkisstjórn hefur auðvitað engan óhuga heldur því í henni sitja eingöngu fulltrúar kaffibaunaflokk- að skera upp herör gegn innflutningssvindlinu. Þar er að finna miljaröa króna. Þvi þaö eru áreiöanlega til fleiri undarlegar faktúrur en þær sem tengjast kaffi- brennslu Sambandsins. Þaö er engin von til þess að hinir kaffibrúnu ráð- herrar helmingaskiptaflokkanna taki ó þessum vanda. Þeir eru í vinnu hjá Verslunarróðinu að fram- kvæma leiftursóknarstefnu þess. SVAVAR GESTSSON FORMAÐUR ALÞÝÐUBANDALAGSINS A „Eitt brýnasta verkefnið á íslandi — til þess að bæta lífskjörin — er því að skera upp herör gegn inn- flutningssvindlinu. ’ ’ anna; faktúrumar eru lífæð þeirra og uppspretta f jármagns. Eitt brýnasta verkefnið á Islandi — til þess að bæta lífskjörin — er þvi Alþýðubandalagiö hefur sett fram tillögur á alþingi um það aö tekið verði á innflutningsversluninni. Verð- lagsstofnun verði falið að hafa meö henni eftirlit og að takmarkaðar veröi allar erlendar lóntökur inn- Qutningsverslunarinnar. Þá hef ég llagt fram á alþingi frumvarp um að heimilt veröi aö svipta þá aöila versl- unarleyfi sem verða uppvísir að gjaldeyrissvindli og faktúrufölsun- um. Auðvitað hafa þær tillögur engan stuðning fengið hjá núverandi stjórnarflokkum. En yfirgnæfandi meirihluti lands- manna á þó lifskjör sin undir því að unnt verði að sækja peningana til innflutningsverslunarinnar — sem hún hefur af útRutningsframleiösl- unni. Þá er unnt að hækka kaup þess fólks sem starfar aö framleiðsiunni um land allt. Án þess að auka verð- bólgu — ón þess að það hafi í för með sér gengisfellingar. Jafnframt þarf að tryggja að valdamenn helminga- skiptafiokkanna ráöi ekki lengur stjórnkerfinu. Það verður að setja lagareglur um endumýjun í embættismannaliöinu því stöðnunin er háskaleg. Reynslan sýnir líka að það verður að kref jast endurnýjunar i fyrirtækjum samvinnuhreyfingar- innar. Jafnframt kröfunni um að inn- flutningsverslunin skili aftur fjór- munum þarf því að bera fram kröf- una um lýðræði. Það er eina leiðin til þess að þurrka kaffiblettina af stjómkerfinu. •Svavar Gestsson FLEIRIDAGHEIMILI Dagvistarmál eru vinsæl hjá stjórnmálamönnum þegar þeir eru á atkvæðaveiðum fyrir kosningar en falla í skuggann og gleymast þegar búið er að innbyrða atkvæöin. Dag- vistarmál tilheyra nefnilega félags- legri þjónustu og eru ekki arðbær, þ.e.a.s. gefa ekki beinharöa peninga í aðra hönd. Og af einhverjum ástæð- um komast stjómmálamenn upp með að gleyma fögrum loforðum um markvissa uppbyggingu dagheimila. Hversvegna? Dagvistun bama er eitt mikilvæg- asta baráttumál kvenna. Hvernig eigum viö konur að geta veitt samfélaginu af reynslu okkar og stjórnarherrar og verkalýðsforkólf- ar sína skoðun á því hvemig launa- fólk skyldi bregöast við k jararýmun.' Steingrímur Hermannsson varð klumsa i sjónvarpsþætti um launa- mál þegar fréttamaöur sýndi honum launaseöil sinn. Forsætisróðherra virðist hafa gert sér grein fyrir því að ekki væri hægt að framfleyta sér af launum fréttamannsins og tók þá þaö til bragðs að spyrja manninn hvort konan hans ynni ekki úti! Tvær fyrirvinnur á að vera vörn launa- fólks gegn þeim vanda sem láglauna- stefna st jórnarinnar skapar. Bjöm Þórhallsson, varaforseti ASl, tekur í sama streng og Stein- veröi að bíða lengi eftir plóssi). En að þeim steðjar í staðinn annar og meiri vandi sem er sá að sjá sér far- borða með tekjum einnar mann- eskju. Hvað hugsa þeir sem boða tvær fyrirvinnur að verði um heimili þessa fólks? Það væri gaman að vita það. Smánarleg kjör Kjör launafólks hér á landi eru smánarleg og þau þarf aö bæta stór- lega. En ekki í því skyni að konur geti „farið heim” og dagheimili verði þar með óþörf. Störf kvenna eru jafnnauðsynleg og störf karla og þær hafa ekki þekkt rétt sinn og verið innprentaö að karlar ættu að ráöa fyrir þeim. Það er því ekki undarlegt þótt stjómmáiamenn hafi áratugum saman komist upp með að lofa upp i ermina á sér þegar mál sem snerta konur sérstaklega eru annars vegar. 15. nóvember síðastliðinn Qutti Kvennaframboðið tillögu í borgar- stjórn um að 4% af útsvarstekjum Reykjavíkurborgar rynnu til upp- byggingar nýrra dagheimila. Sjálf- stæðisflokkurinn var á móti og í út- varpsviðtali daginn eftir (hádegis- fréttum) sagöi Davíö Oddsson að tillagan kæmi fram á röngum tíma, hana ætti að ræða þegar fjórhags- SIGURRÓS ERLINGSDÓTTIR HÁSKÓLANEMI 0 „Foreldrar sem aðrir eiga og verða að fara út að vinna — en ekkert virðist hugsað um það hvað þeir eiga að gera við börn sín á meðan.” starfsgetu svo sem í fiskvinnu, viö afgreiðslu og þjónustu, á spítölum, í skólum og við stjórnsýslu ef við höfum ekki örugga góða gæslu fyrir börnin okkar? Dagheimilispláss eru forsenda þess að viö getum farið út ó vinnumarkaöinn. Ekki skiljum við börnin ein eftir í reiðileysi (og ekki geta feður þeirra gætt þeirra því þeir eru að vinna!). Það þarf að gæta bamanna og því þarf að byggja upp gæslustaði þar sem þau fá umönnun, eftirtekt og félagsskap jafnaldra sinna; með öðrum orðum — það þarf að f jölga dagheimilum. Ómöguleg lausn Einhverjum kann að finnast að við konur eigum að vera heima hjá bömum okkar og losa þannig sam- félagið við óþarfa umstang. En þó svo að fólki Qnnist sú lausn best kemur hún ekki til greina, hvernig svo sem einstaklingar lita á máliö; þjóöfélag okkar hefur séð fyrir því. Allt fullorðið fólk, konur jafnt sem karlar, verður að vinna höröum höndum til að hafa i sig og á. Báðir foreldrar (þar sem um það er að ræða) verða því að vinna utan heimilis. Síðastliðið haust birtu bæði grímur í blaðaviðtali í haust. Björn var spurður hvort hann teldi mögu- legt að lifa af 14.000 króna mánaðar- launum. Hann svaraði því hiklaust neitandi en bætti síöan við: ,,Aftur á móti vitum við að oftast nær eru tvær fyrirvinnur fyrir hverju heimili og þær geta i sameiningu látið endana ná saman auk þess sem lágtekjufólk verður að leggja á sig mikla vinnu tii aö ná því marki.” (Þjóöviljinn, 25. nóv. 1984). „Oftast nær tvær fyrirvinnur,” segir Bjöm og samkvæmt oröum hans eru litlar likur til að breyting verði þar á í náinni framtíð. Það er sem sagt ekki gert róð fýrir því að ein fyrirvinna sé nóg en samt eru engar ráðstafanir gerðar til að fjölga dagheimilisplássum, leikskólapláss- um eða skóladagheimilum fyrir börn frá þeim heimilum sem em svo „heppin” að hafa tvær fyrirvinnur. Foreldrar sem aðrir eiga og verða að fara út að vinna — en ekkert virðist hugsað um þaö hvað þeir gera við börn sín á meðan. Börn einstæðra mæðra (og feðra) hafa forgang að bamaheimiium þannig að skortur á dagheimilum kemur kannski sist niður á þeim (enda þótt þau eins og önnur böm „Það þarf að gæta barnanna og því þarf að byggja upp gæslustaði þar sem þau fá umönnun, eftirtekt og félagsskap jafnaldra sinna, með öðrum orðum — það þarf að fjölga dagheimilum." það er mikilvægt fyrir samfélag okkar að sjónarmið begg ja kyn ja séu fyrir hendi i atvinnulífinu. Nei, kjörin þarf aö bæta þannig aö fólk geti lifað góðu lífi og ráöið einhverju um hvemig það ver tima sínum. Konur hafa haft (og hafa enn) lítil völd um uppbyggingu samfélags okkar svo sem aö ókveða f jölda dag- heimila eöa hversu miklu fé skuli varið til dagvistarmála. Ein ástæða fyrir valdaleysi kvenna er að þær hafa ekki komist að heiman frá bömum og búi; þær hafa verið hlekkjaðar við heimili sín. Sjálfsfor- ræði kvenna hefur verið lítilsvirt og óætlun borgarinnar yrði lögö fram og skoöa bæri hana og önnur mál m.t.t. f járhagsáætlunar í heild. Já, það er vissara að hafa röð og reglu ó tillögum borgarstjórnar — Daviö heföi betur haft þaö i huga þegar hann geröi samninginn við Isfilm! Eða á skipulag og formfesta bara við um sum mál en ekki önnur? Sýnir þessi afstaða meirihlutans í borgarstjórn ekki í hnotskum verð- mætamat róðamanna? Böm og umönnun þeirra er ekki gróðavæn- legt mólefni og þess vegna á það að vera einkamál heimilanna (eða kannski einkamál kvenna) hvernig börnunum famast. Þann 17. janúar var fyrsta umræða um fjárhagsáætlun borgarínnar. Verum vakandi og fylgjumst með umræðu um fjárveitingu til dag- vistarmála, réttindamóla okkar og bama okkar. Við konur viljum geta gengið aö öraggu barnaheimilis- plássi, og eigum reyndar helmtingu á þvi, þannig að við vitum af börnum okkar í góðum höndum á meðan viö nýtum krafta okkar í þágu sam- félagsins úti á hinum almenna vinnu- markaði. Sigurrós Erllngsdóttir.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.