Dagblaðið Vísir - DV - 16.08.1985, Blaðsíða 13

DV. FÖSTUDAGUR16. AGUST1985.
13
Kjallarinn
Svoer
þaðþorsk-
urrnn...
Grænfriðungar eru mættir á ný.
Þeir komu líka fyrir nokkrum árum.
Þá voru þeir á móti hvalveiðum í at-
vinnuskyni. Nú segja þeir megin-
markmiðið að hindra rannsóknir á
hvalastofninum. Og hótanirnar
vantar ekki. Þetta þýðir að þeir geta
með engu móti þolað svo mikið sem
áhættuna af því að leitt veröi í ljós
enn betur en áöur aö hvalastofnar
KJARTAN
JÓHANNSSON
ALÞINGISMADUR
FYRIR
ALÞÝÐUFLOKKINN
- ' •••■>
„Með þvi að hindra rannsóknir geta þeir þannig haft atvinnu af öðrum >il að tryggja eigin hag."
við Islandsstrendur eru ekki í hættu
og alls ekki ofnýttir. Þeir þola þá
ekki sannleikann. Eru þeir kannske
að hugsa um eigið skinn? Forsendan
fyrir því að þeir hafi sjálfir lífsviður-
væri af því að hindra hvalveiðar
verður vitaskuld veikari, ef
rannsóknir sýna enn skýrar að sú út-
rýmingarhætta sem þeir boða er
ekki fyrir hendi. Með því að hindra
rannsóknirnar geta þeir þannig haft
atvinnu af öðrum til að tryggja eigin
hag.
Nú er hins vegar upplýst að bar-
átta grænfriöunga fyrir banni á
nýtingu hvala og sela er einungis
fyrsti áfanginn. Talsmaður þeirra
hefur upplýst í fjölmiðlum að næst
muni þeir hyggja að friðun
þorsksins. Þetta kemur auðvitað
heim og saman við hugmyndafræði
þeirra. Alfriðaður hvalastofn verður
aö hafa nóg að eta. Sama gildir um
alfriðaðan selastofn. Hitt skiptir
minna máli að mannfólkið skorti mat
og enn síður er litiö til þess að
Islendingar hafa lífsviðurværi sitt af
því að nýta þá nánast einu auðlind
sem þeir eiga, auðlind hafsins. Þeir
grænfriðungar vilja sjálfsagt líka
tryggja hringorminum sem best
viðurværi, enda er hann hluti af líf-
ríki hafsins. Þegar selastofninn
hefur stækkaö og getur hýst ógrynni
af hringormi gefur augaleið sam-
kvæmt þessari hugmyndafræði að
friða verður þorskinn svo nægir
bústaðir séu í þorskstofninum fyrir
þar. ógrynni af hringormi sem
selurinn leggur til.
Grænfriðungar eru sem sagt að
uppgötva að Islendingar raska lífríki
hafs og hvals og sels og liringorms
með fiskveiðum og eru þar á ofan
hræðilegir fiskmorðingjar.
Sjálfskipaðir „lögreglumenn”
hafsins hljóta aö gripa í taumana
gegn slíku ofbeldi. Islendingana má
samkvæmt þessu flytja á Jótlands-
heiðar, eins og útlendir hafa áður
gert „skynsamlegar” tillögur um.
Þar geta Islendingar verið í
sláturhúsum Dana við að aflífa svín
og beljur. Það er hvorki dráp né
morð, samkvæmt þessum kokka-
bókum. Verst er náttúrlega ef úr-
gangurinn úr sláturhúsunum lenti
svo að einhverju leyti í hafinu og
raskaði lífríki þess. Undarlegt
kannske, en samt er það svo, að
hugsanagangur sá sem
grænfriöungar boða leiðir til
þessarar niðurstöðu. Því afþökkum
viðþessa „fílósófíu.”
Isiendingar eru vitaskuld
reiöubúnir til að ræða við hvern sem
er um umgengnina við hafið og auð-
lindir þess, hverju nafni sem þær
nefnast, en það er á þeirri forsendu
aö við Islendingar lifum á auölindum
hafsins og verndum þær og nýtum
með skynsamlegum hætti til þess að
halda velli sem þjóð. Við afhendum
hins vegar ekki öðrum ákvörðunar-
rétt eða dómarasæti yfir
tilverugrundvelli okkar.
Kjartan Jóhannsson.
• „Grænfriðungar eru sem sagt að
uppgötva að íslendingar raska líf-
ríki hafs og hvals og sels og hringorms
með fiskveiðum og eru þar á ofan
hræðilegir fiskmorðingjar.”
Fréttir úr friðarbúðum
Við slógum upp tjöldum, nokkrar
fjölskyldur með böm sín, og héldum
friðarbúðir í Njarðvík í síöustu viku.
Vorum að minnast þess að 40 ár eru
síðan kjarnorkusprengjum var
varpað á japönsku borgirnar Hiró-
shima og Nagasaki. Við vorum
einnig að mótmæla þeim glæp gagn-
vart mannkyninu og raunar öllu líf-
riki jarðar sem felst í áframhaldandi
kjarnorkuvopnasmíði. Við völdum
okkur stað utan við herstöð sem for-
seta Bandaríkjanna hefur þóknast
að heimila flutning á kjarnorku-
vopnum til ef generálar hans telja
hættuástand ríkja.
Við hlóðum vörðu við aðalhlið
Keflavíkurflugvallar og kveiktum
þar lítinn friðareld, settum upp
spjöld, drógum þjóðfánann að húni
og reistum niðstöng gegn kjarnorku-
eldinum og kjarnorkuvopnaber-
endum og -boöberum. Við fórum í
leiki við bömin, fórum í fjöruferð,
dreifðum dreifiritum, máluðum tákn
og vígorð utan við herstöðvarnar,
hengdum blóm og kransa á girð-
inguna umhverfis völlinn, héldum
kvöldvökur, töluðum gegn stríði,
töluðum fyrir friði, sungum gegn
stríði og fyrir friði og hlýddum á frá-
sögn japanskra félaga af hinni hræði-
legu kjarnorkuárás á Hiróshima.
Fjöruferð
Er nokkuð frásagnarvert við
fjöruferð? Eg hélt ekki. En þessi fór
fram undir ströngu eftirliti hers og
lögreglu. Nokkuð sem er ekki
alvanalegt á gönguferðum. Við
fórum á tveim bilum eftir veginum
að Höfnum, lögöum þeim við Ösa-
botna og gengum eftir ströndinni
sem leiö liggur um 10 km að Staf-
nesi. Er viö höfðum gengiö skamma
stund birtist lögreglubíll innan
vallargirðingarinnar nokkur
hundruð metra frá okkur. Tveir ís-
lenskir lögreglumenn komu
gangandi til móts við okkur og sögðu
að við mættum ekki vera þarna því
þetta væri bannsvæði. Við mót-
mæltum, sögðum þetta svæði ekki af-
girt, engin skilti sem bönnuöu um-
ferð og aö samkvæmt íslenskum
náttúruverndarlögum væri öllum
heimilt að ferðast með ströndum
landsins. Við héldum okkar striki.
Lögreglunni reyndist ekki stætt á að
hindra ferð okkar. Annar lögginn
sneri til baka en sagði hinum að
fylgja okkur eftir. Hvað átti hann að
passa? Á vinstri hönd sjórinn,
f jaran, urð og grjót, hraun með grá-
mosa og krækiberjalyngi, fjær til
hægri girðing og handan hennar enn-
þá hraun með grámosa og kræki-
berjalyngi. Hvað gátum við gert af
okkur þarna? Pissað í sjóinn eða
ullað á girðinguna? Eftir klukku-
tíma göngu með lögregluna á
hælunum komum við þar að sem
SOSUS-hlustunarkaplar hersins
ganga í sjó fram og skammt þar frá
nokkur hús umkringd tvöfaldri víg-
girðingu og vopnuðum vöröum, þar
hjá nokkur möstur. Við mættum
þarna öðrum hópi friöarsinna sem
var á leið frá Stafnesi að Osabotnum.
Þau höfðu líka fengið fylgd. Fylgdar-
sveinar þeirra spöruðu sér skóslitið
en fylgdust með þeim með f jölmennu
liði úr nokkrum lögreglubílum og
herbílum með kíkjum og mynda-
vélum. Og sama hersing fylgdi okkur
áleiðis að Stafnesi. I þessum eftirlits-
SOFFÍA
SIGURÐARDÓTTIR
HÚSMÖÐIR
hópi var Bandaríkjamaður sem við
kölluöum okkar í milli „manninn í
gráa bílnum”. Hann hafði meðferðis
forláta myndavél og myndaði í gríð
og erg, sagðist aðspurður vera að
taka náttúrulífsmyndir. Hefur sam-
kvæmt því trúlega verið að mynda
sjaldgæfa tegund í útrýmingarhættu
er hann lagði bíl sínum skammt frá
tjaldbúöum okkar! Reyndar sögðu
aðrar heimildir að hann væri eins
konar leyniþjónustumaður í banda-
ríska hernum og hefði þann starfa að
afla upplýsinga á „óvissutímum”.
„Maðurinn í gráa bflnum"
Eg ók eftir islenskum þjóðvegi,
lagði bílnum og gekk eftir íslenskri
strönd. „Maðurinn í gráa bílnum”
kom fljótlega að bíl mínum (skrifaði
hann niöur?), ók að girðingunni, dró
fram myndavél með aðdráttarlinsu
og tók mynd af mér, lagði bíl sínum
við tjaldbúðirnar og myndaði bömin
mín, ók inn um vallarhliöið og ís-
lenskur lögregluþjónn gjóaði
augunum út um gluggann á skýlinu,
kinkaöi kolli og veifaöi honum að aka
inn. Eg ætlaði lika inn á völl. Fór
ásamt fleirum með dreifirit.
„Soldiers of the United States go
home — peace be with you! ” stóð þar
m.a. Islenskur lögregluþjónn stökk
út úr skýlinu, hristi höfuöiö og
veifaði okkur að snúa við.
Upplýsingafrelsi átti ekki að ná inn
fyrir girðinguna. En við hlupum inn
um hliðið og stefndum að íbúðar-
húsum. Ég opnaði dyr, stakk inn
bréfum, lokaði dyrum. Lögreglu-
bílar og herbílar brunuðu um svæðið
á eftir okkur.
— Gerðu svo vel að koma inn í bíl-
inn.
— Já, alveg sjálfsagt.
Ekiö aö aöalhliöinu.
— Nafn?
— Heimilisfang?
—Fæðingardagur
- Nafnnúmer?
— Þið megiðfara.
Frammi fyrir íslensku lögregl-
unni fékk „maöurinn í gráa bílnum”
að vaða um utan vallar meö mynda-
vél og skrifblokk og njósna um fólk.
Þegar ég fór inn á völlinn með friðar-
boöskap í dreifiriti var ég handtekin,
skrifuö niður af lögreglunni og vísað
útfyrir.
Annars voru samskipti friðarsinna
og lögreglumanna ósköp kurteisleg
þessa dagana og hvorugur reyndi að
espa hinn. Hinu er ekki að neita að
mér finnst það undarleg stefna ís-
lenskra lögregluyfirvalda að láta
menn sína þeytast á hundavakt um
holt og móa fyrir bandariska herinn
og að leyfa útsendara erlends hers að
halda uppi njósnum um þegna lands-
ins.
Hvers land er þetta?
Soffía Sigurðardóttir
húsmóðir
a „Hinu er ekki aö neita aö mér
^ ifinnst þaö undarleg stefna ís-
lenskra lögregluyfirvalda að láta menn
sína þeytast á hundavakt um holt og
móa fyrir bandaríska herinn og að
leyfa útsendara erlends hers aö halda
uppi njósnum um þegna landsins.”