Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.1985, Qupperneq 16

68
DV. LAUGARDAGUR 7. DESEMBER1985.
• •
m > V. E GI ou E rc OL ubo: K?
r r
SKYGGNST A BAK VQ> TJOLDIN HJA BANDARISKUM BOKAUTGEFENDUM
Nýjar bækur koma nú daglega á markaðinn
og áður en varir verður jólabókailóðið búið að
ná hámarki.
Margir munu velta því fyrir sér hvað ræður
vali bókanna. Því er vandsvarað en hér á efdr
verður greint nokkuð frá því sem ræður
bókavali í Bandaríkjunum. Hluti þeirra bóka
sem koma nú á markaðinn hér eru þýddar svo
að ástæða er til að ætla að þeirra sjónarmiða,
sem mestu ráða vestan hafs, gæti að nokkru
leyti hér eins og annars staðar á Vesturlönd-
um.
Auglýsingar og viðhorf lesenda
Þótt bókaútgefendur vestra séu
ekki mjög gjamir á að segja frá því
hvað ræður vali bóka til útgáfu þá
er ljóst að viss atriði, sem tengjast
smekk lesenda á hverjum tíma, eru
höfð til hliðsjónar, svo sem spenna,
djarfleiki í frásögnum af samskiptum
manns og konu, auður og völd ráða
miklu. Hins vegar er ljóst að ekki
er unnt að tala um „formúlur" á
þann hátt sem sumir telja að hægt
sé að gera. Kemur þetta meðal ann-
ars fram í því hve mjög útgefendur
vilja stundum treysta á auglýsingar
þótt almennt viðhorf þeirra í þeim
efnum sé að gæta beri hófs þegar
auglýsingakostnaður er annars veg-
ar. Fyrir kemur hins vegar að auglýs-
ingar bera alls ekki þann árangur
sem vænst er og verður nú sagt frá
einu slíku dæmi.
Lesendum líkaði ekki
bókin nógu vel
I mars síðastliðnum gaf Random
House út bókina „All the Days of
My Life,“ eftir Hillary Bailey en hún
var ensk og hafði áður gefið út þrjár
skáldsögur. Engin þeirra hafði þó
komið út í Bandaríkjunum. „All the
Days of My Life“ var strax prentuð
í 60.000 eintökum og birtar voru
heilsíðuauglýsingar í blöðum. Aðal-
ritstjóri Random House, Howard
Kaminsky, sagði að auglýsingamar
væru staðfesting á því hve ágæta
útgefendumir teldu bókina. í ljós
kom hins vegar að lesendur höfðu
annað álit á henni en útgefendur og
urðu tilraunir þeirra til að gera hana
að metsölubók að engu. Er rætt var
um þessa misheppnuðu auglýsinga-
herferð við Kaminsky fyrir nokkru
sagði hann: „Já, hún bar ekki árang-
ur þessi.“
Bækur sumra höfunda
seljast alltaf
Þótt auglýsingar, sem mikið hefur
verið til kostað, geti þannig verið
lítils virði þá er ljóst að útgefendur
íhuga ætíð margs konar aðgerðir
þegar ný bók er að koma út. Auglýs-
ingar era ein þeirra en meginreglan
er sú að ekki skuli varið nema sem
svarar 1 dal (um 40 krónum) í auglýs-
ingar fyrir hvert eintak af bundinni
bók. Þetta þýðir með öðrum orðum
að í flestum tilvikum er aðeins varið
40.000 til 60.000 dölum í auglýsingar
þegar um væntanlega metsölubók er
að ræða. Hafa ber þó í huga í þessu
sambandi að orðið metsölubók á nú
orðið miklu frekar við bók sem selst
mjög vel en bók sem tekur flestum
eða öllum öðrum fram í sölu. Þörf
er því á að finna nýtt orð sem svarar
betur til þess sem átt er við, þ.e. góða
sölubók. Bækur höfunda eins og
Sidneys Sheldon og Danielle Steel
seljast þó alltaf eins og heitar lumm-
ur og skiptir minna máli hvemig
staðið er að kynningu þeirra en
flestra annarra bóka.
Helstu kynningaraðferðir
Þegar frá era taldar auglýsingam-
ar era helstu aðferðir útgefenda
vestan hafs til að kynna nýjar bækur
þær að fá rithöfúnda til að fara í
fyrirlestraferðir og til að koma fram
í viðtalsþáttum, ekki síst í sjónvarpi.
Ekki má heldur gleyma kynningu á
vegum bóksalanna. Hins vegar segir
Michael Korda, aðalritstjóri Simon
& Schuster, að útgefendur bíði oft
með að hefja umfangsmikla kynn-
ingu á bókum þar til þær hafa náð
því að komast í hóp bestu sölubók-
anna. „Þær bækur, sem ná miklum
vinsældum lesenda, gera það venju-
lega áður en auglýsingaherferðin'
byrjar," segir hann. „Og þegar um
albestu sölubækumar er að ræða,“
segir hann „þá bíðum við eftir því
að við höfum náð að senda um
100.000 eintök á markaðinn. Þá
auglýsum við að bókin sé orðin
metsölubók."
Hlutverk bóksalans
Margir útgefendur líta til bóksal-
anna þegar þeir bíða eftir fyrstu
viðtökum og stundum kemur það
fyrir að stóra bókaverslanimar geta
sagt fyrir með ótrúlegri nákvæmni
hverjar viðtökur bækur kunna að fá.
1 viðtali við stjómarformann B.
öskur, hlátrasköll, glasaglaumur,
ropar, fretir, hikstar og My way með
Frank Sinatra róta upp kvöldkyrrð-
inni á snæviþakinni túndranni.
Hljóðin berast úr stóra bjálkahúsi,
hinu eina á allri víðáttunni. Fyrir
ofan húsið dansa norðurljósin í öll-
um regnbogans litum. Það glitrar á
nýfallinn snjóinn í skini ljósanna.
Fyrir utan bjálkahúsið standa
nokkrir hreindýrasleðar. Dýrin
sperra eyrun í átt að hávaðanum.
Innan dyra er hinn árlegi aðalfúnd-
ur jólasveinafélagsins í fullum gangi.
Formaðurinn þetta árið, Pottasleik-
ir, stendur skjögrandi við endann á
viðamiklu óhefluðu langborði og
rýnir í gegnum sótþykkan tóbaks-
reykinn. Hann fálmar um borðs-
endann í leit að fundarhamrinum.
Fiimur hann ekki. Tekur í þess stað
upp risastóra trésleif og sveiflar
henni í kringum sig. Með langdregnu
öskri um þögn í salnum lætur hann
sleifina vaða niður á borðið. Sleifin
hittir beint í höfuðið á Gluggagægi
sem liggur þar frammá hálfdauður
af drykkju. Gluggagæir ris upp til
hálfs og ropar. Sígur svo niður á
borðið aftur.
Pottasleikir mundar trésleifina
aftur og tekst að berja henni í borðið
í annani tilraun. Flest drykkjar-
homin á borðinu velta um koll í
skellinum.
„Félagar, félagar, FÉLAGAR,"
þrumar Pottasleikir út yfir borðið
þannig að litlir stormsveipir myndast
í tóbaksreyknum.
„Félagar, ég segi þennan árlega
aðalfund okkar á jólaföstunni settan.
Fyrsta mál á dagskrá eru nokkrar
kvartanirfráHonumSjálfum...“
,Honum Sjálfum?“ galar einhver
frammi frá hinum borðsendanum.
„Já, þið vitið, yfirmanninum.“
„Já, honum,“ kemur svarið og allir
taka til við að fylla á drykkjarhorn
sín að nýju.
„Félagar, reynið að taka eftir því
sem ég segi. Þetta er alvarlegt mál,“
öskrar Pottasleikir í gegnum hávað-
ann. „Þú þama, Hurðaskellir, viltu
hætta að káfa á hreindýrinu þínu og
koma því út. Það er bannað að hafa
gæludýr með sér á aðalfund. Djöfúll-
inn sjálfúr. Hurðaskellír, komdu
þessu dýri út... Hvar var ég? Já,
kvartanir frá Honum Sjálfum.“ Pott-
asleikír dregur langan listann undan
skeggi sinu.
„Fyrst vil ég fá að vita hvaða hel-
vítis fífl það var sem lét hreindýrið
sitt skíta niður um strompinn hjá
forsætisráðherranum á þessu litla
krummaskeri héma næst fyrir sunn-
an okkur, hvað heitir það nú aft-
ur...?
Viðstaddir líta glottandi hver á
annan.
„Þetta er ekkert grín, skal ég segja
ykkur. Dúllan lenti beint á hús-
næðisvandamálaeitthvað frumvarpi
ráðherrans. Hver var það? Svona
svarið mér.“
Allir benda á Gluggagægi sem er
tekinn til við að hrjóta ofan í um-
fangsmikinn ölpoll á borðinu með
þeim afieiðingum að ölið frussast um
„GLUGGAGÆGIR" öskrar Potta-
sleikir í annað eyrað á honum.
Ekkert svar. Pottasleikir lætur tré-
sleifina vaða aftur í hausinn á þeim
sofandi. Sá vaknar með andfælum
oghristirhausinn.
„Ga, ga, ga er a’ske? Gað? Gað?“
Rám rödd Gluggagægis minnir á rif-
inn striga. Hann pírir blóðhlaupin
augunáviðstadda.
Kertasníkir, sem situr við hlið
hans, ropar framan í hann og brosir
groddalega: „Sleikurinn vill vita
hvers vegna þú lést hreindýrið þitt
gera stykkið sitt niður um strompinn
þamaumdaginn."
„Hvað áttu við? Hvað áttu við?“
Pottasleikir grípur um hálsmálið á
Gluggagægi og kippir honum á fæt-
ur. Hristir hann aðeins til og dúndrar
svo trésleifinni aftur í hausinn á
honum. Augun í Gluggagægi fara í
kross.
„Varst það þú? Svona, játaðu í
hvelli eða ég hendi þér út.“
„Hvað átti ég að gera? Ekki gat
ég látið dýrið dralla út sleðann
minn,‘ stamar Gluggagægir og fálm-
ar eftir drykkjarhominu sínu. „Djöf-
ulli erégþyrstur.“
„Og þyrstari verðurðu, helvítis
ódámurinn þinn. Hann Sjálfur hefur
ákveðið að refsingin fyrir þetta at-
hæfi sé þrjár vikur í legókubbakomp-
unni.“
„Þrjárvikur?"
„Já, þrjár vikur og þú ert heppinn
að ég hafði hann ofan af því að láta
þig eyða öllum undirbúningi að
næstu jólum í stórmörkuðunum með
slefandi smáböm í fanginu."
Giljagaur og Bjúgnakrækir hafa
verið pískrandi saman meðan á þessu
stendur. Síðan líta þeir upp í áttina
að borðsendanum. Brosið á báðum
nær eymanna á milli.
„Heyrðu, héma Sleikur, minnist
Hann Sjálfur nokkuð á gjöfina sem
við, eða ég og Bjúgað, fórum með til
prestsins þama á skerinu, ha?“ spyr
Giljagaur.
Pottasleikir heyrir ekki í honum
þar sem hann reynir af veikum mætti
að staulast áfram í listanum sínum.
Giljagaur tekur því drykkjarhornið
sitt og grýtir því í magann á Potta-
sleiki. Olið úr því skvettist um borðs-
endann.
„Er hægt að fá samband?" öskrar
Giljagaur á eftir hominu.
Pottasleikir er of niðursokkinn í
listann til að taka eftir sendingunni.
Allt í einu lítur hann snöggt upp og
kallar:
„Og svo vil ég vita hvaða kál-
hausar það vora sem fóru með þessa
gjöf til prestsins þama á sama stað.
Þetta er nú einum of mikið af því
góða.“
„Þama kemur það,“ segir Gilja-
gaur við Bjúgnakræki og það krimtir
í þeim báðum. Síðan snýr hann sér
í átt til Pottasleikis og galar „Það
vorum við og vertu ekki að gera þig
merkilegan út af því.“
Pottasleikir klórar sér í hausnum:
„Það sem ég og Hann Sjálfur viljum