Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.1986, Blaðsíða 6

50 DV. LAUGARDAGUR 10. MAÍ 1986.
Æ fleiri bændur
vinna utan heimilis
Bærinn Sölvanes stendur undir
Hamrahlíð í Lýtingsstaðahreppi,
Skagafirði. Sveitin nefnist Fremri-
byggð - til aðgreiningar frá Efri-
byggð. Leiðin fram í Fremribyggð
liggur suður frá Varmahlíð, fram-
hjá Varmalæk og Steinsstöðum þar
sem bamaskólinn er og þjónusta
fyrir ferðamenn, ylrækt og sund-
laug sem sést rjúka úr þegar
ferðalangur ekur þar hjá í apríl-
blíðunni.
Elín Sigurðardóttir og Magnús
Óskarsson búa í Sölvanesi. Þau em
bæði Reykvíkingar og hófu búskap
nyrðra árið 1978.
Vegurinn fram Lýtingsstaða-
hreppinn sveigir austur frá
Hamrahlíðinni hjá kirkjustaðnum,
Mælifelli, og maður ekur fram ut-
anhallt í voldugum kambi og horfir
niður á Sölvanesið sem virðist
langt frá veginum. En fjarlægðin
reynist vera blekking - heimreiðin
er ekki sérlega löng og áður en
varir er hundurinn Smali kominn
gjammandi í bíldekkin. Reyndar
ræðst hann ekki gegn bílnum af
neinu offorsi, enda lífsreyndur orð-
inn og vanur fólki þar á hlaðinu.
Það er oft gestkvæmt í Sölvanesi.
Magnús segir að það sé eins og
annars staðar í Skagafirði þar sem
hann þekkir til: heilmikið um
mannaferðir, því Skagfirðingar eru
lífsglatt og félagslynt fólk og hund-
ar kannski kærulausari um bí-
laumferð en víðast annars staðar.
Um gáfnafar nautgripa
Elín og Magnús hófu sinn búskap
á Húsavík. Þar kenndu þau bæði
um árabil og höfðu víst hugsað sér
að kennsla yrði ævistarfið. Elín er
annars með háskólapróf í sálar-
fræði og Magnús er söguhestur.
Hann á reyndar ekki langt að
sækja áhuga og tilfinningu fyrir
sögu því faðir hans var Óskar
Magnússon, sagnfræðingur og
skólastjóri frá Tungunesi í Húna-
vatnssýslu.
„Mig langaði alla tíð til að búa,“
segir Magnús. „Alveg frá því ég
var smástrákur. Ég var sendur i
sveit á sumrin - og vildi síðan vera
í sveit. En ég var aldrei fyrir þessar
heimsku, stóru beljur. Ég er fyrir
sauðféð."
Magnús er þó ekki alveg laus við
nautgripi því í fjósi elur hann kálfa
- sem ætlað er að verða hinar blíð-
ustu steikur.
„Þegar við komum hingað ætluð-
um við okkur að kenna hér við
Steinsstaðaskólann fyrstu fimm
árin en fara síðan alveg yfir í bú-
skapinn. Og það hefðum við
kannski getað gert - hefðum við
steypt okkur í miklar skuldir;
byggt hér gripahús og fleira. Það
gerðum við ekki og höfum þar af
leiðandi sloppið við kvótaskerð-
ingu.“
SMÁAUGLÝSINGAR DV
MARKADSTORG
TÆKIFÆRANNA
Þú átt kost á aö kaupa og selja allt sem gengur kaupum og sölum. Bara aö
nefna paö í smáauglýsingum DV, hinu ótrúlega markaöstorgi tækifæranna.
Markaöstorgiö teygir sig víöa. Þaö er sunnanlands
sem noröan, vestan sem austan, í bátum sem flug-
vélum, snjóbílum sem fólksbílum, hvarvetna er DV
lesiö.
Einkamál. Já, þaö er margt í gangi á markaöstorginu,
en um hvaö er samiö er auövitaö einkamál hvers og
eins.
Sumir borga meö fínpressuöum seölum. Menn ný-
komnir úr banka? Þarf alls ekki aö vera. Gætu hafa
keypt straubretti á markaöstorginu daginn áöur.
Smáauglýsingar DV eru markaður meö mikinn mátt.
Þar er allt sneisafullt af tækifærum.
Þaö er bara aö grípa þau.
Þú hringir..,
Við birtum... Það ber árangur!
Smáauglýsingadeildin er í Þverholti I I.
ER SMÁAUGLÝSINGABLAÐIÐ
Opið:
Mánudaga-föstudaga, 9.00—22.00
laugardaga, 9.00— 14.00
sunnudaga, 18.00—22.00
Frjalst.ohaö dagblaö
Skortur á snjóalögum
Veður hafa verið blíð í Skagafirði
undanfarin misseri. Magnús full-
yrðir að heimaslóð hans sé einhver
snjóléttasta sveit landsins. Og er
ekki ánægður með það. Snjórinn
hlífir gróðri og þegar snjór er á
landi, frýs jörð ekki eins langt nið-
ur. í vetur varð bóndinn í Sölvanesi
að brynna kindum sínum upp á
gamla móðinn því vatn var bein-
frosið í pípum og ekki viðlit að
þíða. Það hvarf líkaúr sameigin-
legu vatnsbóli manna og dýra og
þurfti því að sækja vatn í ána.
„Púl,“ sagði Óskar bóndasonur,
þrettán ára; Eydís systir hans tók
í sama streng - enda eru þau systk-
ini tvíburar og svipar saman um
flest - nema ef vera sky ldi skoðan-
ir á stöku málefni. En þótt fólkið
í Sölvanesi hafi kannski óskað sér
meiri snjókomu í vetur þá kom það
sér að einu leiti vel að lítið var um
ófærð: Bæði kennararnir og nem-
endurnir úr Sölvanesi þurftu að
komast í skólann á hverjum degi
og það munar miklu að þurfa ekki
að kafa snjóinn langa leið í veg
fyrir skólabílinn, eins og stundum
hefur komið fyrir.
Þeir sem sinna tvöföldu starfi
þurfa að rísa árla úr rekkju - og
bæði böm og húsdýr eru krefjandi
og bindandi - Sölvanesfólkið kemst
sjaldan langt af bæ.
„En þetta er ævistarf sem við
höfum valið,“ segir Elín. „Og við
sinnum því. Það er einfalt mál. Og
þar að auki eru flestir bundnir á
einhvers konar klafa.“
-Fólk sem vill heíja búskap núna
- vantar jörð og bústofn - hvemig
ber það sig að við að hefja sitt
ævistarf?
„Það er einfalt. Það er einfald-
lega ekki hægt að hefjabúskap
núna. Ekki nema þá með því að
erfa, setjast í gróið bú. Við gátum
byrjað hér vegna þess að við höfð-
um áður keypt íbúð, seldum hana
og fengum þá jörð og illa farið
íbúðarhús.“
Nú er risið nýtt íbúðarhús í Söl-
vanesi. Það er enn ófullgert - og
þar af leiðandi ekki fyrirsjáanlegt
að Magnús og Elín hætti að kenna.
- En er ekki landbúnaður vern-
duð atvinnugrein? Er ekki allt í
lagi fyrir ykkur að setja ykkur í
miklar skuldir, fylla búmarkið og
sjá svo til?
„Nei. Landbúnaður er ekki
verndaður á íslandi. Ef tekið er
mið af öðmm löndum þá er minnst
lagt til landbúnaðar af opinberu fé
á Islandi i allri V-Evrópu,“ segir
Elín. „Að ég nú ekki tali um
Bandaríkin."
„Þessi „vernd“ sem menn eru
stundum að tala um,“ sagði Magn-
ús þá - „ég er hreint ekki viss um
að hún sé meðvituð.“
Aukabúgreinar í Lýtings-
staðahreppi
Bændur í Skagafirði hafa helst
tekjur af hinum hefðbundnu bú-
greinum, sauðfé og kúm. En það
er framleitt miklu meira en nóg
kindakjöt í landinu og allri þeirri
mjólk sem tutlað er úr kúm fær
íslenskaþjóðin ekki torgað.
Bændur í Lýtingsstaðahreppi
finna fyrir breyttum viðhorfum og
stefnu í landbúnaði eins og aðrir -
og eru farnir að þreifa fyrir sér með
„aukabúgreinar" - refi, ferðaþjón-
ustu, kanínurækt (ullarkanínur)
og á Steinsstöðum er komin sauma-
stofa. Og kannski má líka nefha
myndbandaleiguna, sem einn
bóndinn er kominn með - en reynd-
ar er það hæpið að hægt sé að lifa
af slíkri starfsemi í strjálbýli.
„En það getur ekkert komið í
staðinn fyrir sauðfjárræktina hér,“
segir Magnús. „Aftur á móti þarf
gð minnka kostnað á öllum stigum
kjötframleiðslunnar. Þaðþarflíka
að efla vöruþróun, áróður og kynn-
ingarstarf. Kannski er markaður
fyrir lambakjöt takmarkaður- en
það er bara ekki komin nein endan-
leg vitneskja um það. Menn verða
stöðugt að láta sér detta eitthvað
Óskar Magnússon - var á leiðinni út í fjárhús að gefa kvöldgjöfina en
dokaði við fyrir ljósmyndarann.