Alþýðublaðið - 27.06.1921, Blaðsíða 1

O-efid tit slí ^kiþýðuflo!kJkis.iiiBi.
1921
Mánudaginn 27. júní.
144, tölubi.
Jú gaiíaríkjmsum.
Líklega er Iandbúnaður kominn
á hærra stig í Bandarikjum Noið-
ur-Ameríku heldur en í nokkru
öðru landi.
Hann er rekinn þsr í stór fyrir-
tækjum, sem úthehnta fjölda verka-
fólks, og hvert hérað eða fylki
fæst einkum við einhverja sérstaka
grein akuryrkjunnar.
Kartöflur eru einkum ræktaðar
í norðurfylkjunum: Minnesota, Wis-
consin, Michigan og Coforado;
hveiti f Dakota, Minuesota og
Kansas; mais í lilinois, Iowa og
Missouri; baðmull, sykurreyr og
tóbak sérstakiega í suðurfylkjunum.
Eru þessar upptalningar til þess
að sýna hvernig auðmennirnir am-
eríksku eru búnir að koma á
verkaskiftingu f stórum stíl innan
landbúnaðarins.
Landnámið i Bandarfkjunum
hefir verið stórkostlegt á 19. öld-
inni. Ný og ný svæði hafa verið
tekin til ræktunar og landbúnaðar
fyrirtækin hafa orðið afkastameiri
sökum þess að vcrkaskiftingin
hefir orðið fullkomnari og einstök
stórgróðafélög náð akuryrkjunni
tneir og meir i sfnar hendur. Ná
er svo komið fyrir löngu síðan,
að Bandaríkin framleiða miklu
meira af landbúnaðarafurðum en
þau þarfnast sjáif. Þau hafa smám
saman, einkum nú á styrjaldar
tímunum, verið að leggja undir
sig heimsmarkaðinn.
Þessar geysilegu framfarir f
landbúnaðinum þar vestra orsak*
ast fyrst og fremst af verkaskift-
i&gúnni, svo og þvf að reksturinn
hefir komist f hendur færri en
jafnframt stærri atuinnurekenda.
En af því hefir þó Ieitt það, að
sjátfseignarbændunum fækkar stöð-
ugt, þeir standast ekki samkepn-
ina við stærri akuryrkjufyrirtækin
og verða að láta jarðir sinar í
hendur þeirra eða yfirgefa þær —
láta þær ieggjast f eyði, svo fremi,
að þeir geti ekki selt þær, Á alira
Jarðarför Guðleifs Hjörleifssonar skipstjóra fer fram þriðjudag
28. þ. m. og hefst með húskveðju á heimili hans, Bræðraborgarstig 4,
kl. 3 síðd.
F. h. aðstandenda
Gunnar Þórðarson.
seinustu árum ber meira á þessu
en nokkru sinni áður. Eftir nýjum
skýrslum er nú í einu Iandbún-
aðarfylkinum, Michigan, 18,232
jarðir í eyði og 30,300 bænda-
bæir óbygðir og samtais 500,000
hektsrar zí akuryrkjulandi, ónot-
aðir. Og þetta er ekki einstætt f
Michigan.
Það er örðið bersýailegt þar
vestra að buskapur f smáum stíl
getur ekki þrifist, hann hverfur
Ifklega til fulls áður en langt Ifður.
En jafnhliða vaxa borgirnar.
Samkvæmt manntalinu í Banda-
tfkjunum 1920 eru fbúarnir f
landinu alls 105 miljónir, þar af
eru 54 miljónir f bæjum, sem hafa
fleiri en 2500 íbúa, 51 miljón í
sveitum og þorpum. Á sama ári
voru taldir 6,549,998 bændabæir
í iandinu og þar af er ekki nema
helmingur eign ábúendanna sjálfra.
Sjálfséignarbændur f Bandaríkjun-
um eru þá ekki nema 3V4 milj.
eða bjer um bil 3% af öilum
íbúafjölda landsins. Leiguliðarnir
eru Ifka 3V4 miljón, en þeim. er
að íjölga, sjálfseignarbændunum
fækkar.
Auk bændanna starfa 6,000,000
verkamanna eingöngu að land-
búaaðiaura og eiga ilia æfi. Þeir
eru gjörsamlega eignalausir. Þeim
er farið að skiljast að ekki sje
hægt að fá bót ráðna á högum
sfnum né heldur verkamannanna
f borgunm nema með þvf að þeir
taki höndum saman fil þess að
afnema atvinnurekstur einstskra
manna, Jafnaðarstefnunni er óðum
að aukast fylgi meðal verka-
mannanna f borgunum þar vestra,
bæði f borgura og sveitum. Þar
verður það ekki bændastéttin, sem
stendúr á móti; hún er að hverfa,
en þeim mun magcaðri eru auð-
mennirnir f borgunum og þeir eru
varir um sig, Þeir óttast vöxt og
viðgang jafnaðarstefnunnar meira
en nokkuð annað og befta hvaða
ráðum sem þeir geta, til þess að
halda henni niðri. En alt verður
það árangurslaust. Einmitt þetta
skipulag, sem altaf er að mótast
meir og meir af auðvaldskúguninni
hlýtur að leiða til byitingar og
einskonsr sameignar á framieiðslu-
gögnunum í framtfðinni. Fjölgun
öretganna færir Bandarfkjamenn
eins pg allar.aðrar þjóðir óðfiuga
»ær úrslitum stéttabaráttunnar —
afnámi stéttamunarins og nýju
fyrirkomulagi á atvinnurekstri og
eignarrétti, -r- : .;;;..-,.:
€rlenð sítnskeytu
Khöfn, 26. júnf.
Eyrrahafsstríðl
Sfmað er frá London að ame>
rísk blöð óski þess að ensk-jap-
anski samingurinn verði ekki
endurnýjaður, Að miasta kosíi
óskar Harding að England lýsi
opinberlega yfir, að það verði
hlutiaust f væntanlegu Kyrrahafs-
strfði.
Upp-Schlosiiimalra.
Símað er frá Berlfn, að pólskir
innrásarmenn, sjálfsvarnarlið Þjóð-
verja og nefnd bandamanna hafi
orðið ásátt um hvernig haga skuli
brottförinni úr Upp Scltfesíu. í á