Alþýðublaðið - 27.06.1921, Blaðsíða 1

ig2i
Mánudagiaœ 27. júcí.
144, tökbi.
Jarðarför Guðleifs Hjörieifssonar skipstjóra fer fram þriðjudag
28. þ. m. og hefst með húskveðju á heimili hans, Bræðraborgarstig 4,
kl. 3 síðd.
F, h. aðstandenda
Gunnar Þórðarson.
frá ganiaríkjuiinm.
Líklega er iandbúnaður kominn
á hærra stig í Bandaríkjum Norð-
ur-Ameríku heldur en i nokkru
öðru landi.
Hann er rekinn þar í stór fyrir-
tækjum, sem útheimta fjölda verka-
fólks, og hvert hérað eða íylki
fæst einkum við einhverja sérstaka
grein akuryrkjunnar.
Kartöflur eru einkum ræktaðar
í norðurfylkjunum: Minnesota, Wis-
consin, Michigan og Cqiorado;
hveiti f Dakota, Minnesota og
Kansas; mais í Illinois, lowa og
Missouri; baðmull, sykurreyr og
tóbak sérstaklega í suðurfylkjunum.
Eru þessar upptalningar til þess
að sýna hvernig auðmennirnir am-
eríksku eru búoir að koma á
verkaskiftingu í stórum stíl innan
landbúnaðarins.
Landnámið í Bandaríkjunum
hefir verið stórkostlegt á 19. öld-
inni. Ný og ný svæði hafa verið
tekin til ræktunar og landbúnaðar
fyrirtækin hafa orðið afkastameiri
sökum þess að verkaskiftingin
hefir orðið fullkomnari og einstök
stórgróðafélög náð akuryrkjunni
meír og meir i sfnar hendur. Nú
er svo komið fyrir löngu sfðan,
að Bandaríkin framleiða miklu
meira af landbúnaðarafurðum en
þau þarfnast sjáif. Þau hafa smám
saman, einkum nú á styrjaldar
tímunum, verið að leggja undir
sig heimsmarkaðinn.
Þessar geysilegu framfarir i
iandbúnaðinum þar vestra orsak*
ast fyrst og fremst af verkaskift-
ingunni, svo og því að rcksturinn
hefir komist í hendur færri en
jafnframt stærri atvinnurekenda.
En af því hefir þó leitt það, að
sjálfseignarbændunum fækkar stöð-
ugt, þeir standast ekki samkepn-
ina við stærri akuryrkjufyrirtækin
og verða að láta jarðir sínar í
hendur þeirra eða yfirgefa þær —
láta þær leggjast í eyði, svo fremi,
að þeir geti ekki selt þær. Á allrá
seinustu árum ber meira á þessu
en nokkru sinni áður. Eftir nýjum
skýrslum er nú i einu landbún-
aðarfylkinum, Michigan, 18,232
jarðir í eyði og 30,300 bænda-
bæir óbygðir og samtals 500,000
hektarar aí akuryrkjulandi, ónot-
aðir. Og þetta er ekki einstætt í
Míchigan.
Það er örðið bersýniiegt þar
vestra að búskapur f smáum stfl
getur ekki þrifist, hann hveríur
líklega til fulls áður en langt líður.
En jafnhliða vaxa borgirnar.
Samkvæmt manntaiinu í Banda-
rfkjunum 1920 eru ibúarnir f
landinu ails 105 miijónir, þar af
eru 54 miljónir i bæjum, sem hafa
fleiri en 2500 íbúa, 51 miljón f
sveitum og þorpum. A sama ári
voru taldir 6,549 998 bændabæir
í landinu og þar af er ekki nema
helmingur eign ábúendanna sjáifra.
Sjáifseignarbændur f Bandaríkjun-
um eru þá ekki nema 3V4 milj.
eða hjer um bi! 3% af öllum
íbúafjölda landsins, Leiguliðarnir
eru líka 3V4 miijón, en þeim er
að fjölga, sjáifseighatbændunum
fækkar.
Auk bændanna starfa 6,000,000
verkamanna eingöngu að land-
búnaðiaum og eiga illa æfi. Þeir
eru gjörsamlega eignalausir. Þeim
er farið að skiljast að ekki sje
hægt að fá bót ráðna á högum
sínum né heldur verkamannanna
f borgunm nema með þvf að þeir
taki höndum saman til þess að
afnema atvinnurekstur einstakra
manna, Jafnaðarstefnunni er óðum
að aukast fylgi meðal verka-
mannanna f borgunum þar vestra,
bæði f borgura og sveitum. Þar
verður það ekki bændastéttin, sem
stendur á móti; hún er að hverfa,
en þeim mun magcaðri eru auð-
menttirnir í borgunum og þeir eru
varir um sig. Þeir óttast vöxt og
viðgang jafnaðarstefnunnar meira
en nokkuð annað og beita hvaða
ráðum sem þeir geta, til þess að
halda henni niðri. En alt verður
það árangurslaust. Einmitt þetta
skipulag, sem altaf er að mótast
meir og meir af auðvaldskúguninni
hlýtur að leiða til byltingar og
einskohar sameignar á framleiðslu-
gögnunum í framtíðinni. Fjölgun
öreiganna færir Bandarfkjamenn
eins og aliar aðrar þjóðir óðfluga
nær úrsiitum stéttabaráttunnar —
afnámi stéttamunarins og nýju
fyritkomulagi á atvinnurekstri og
eignarrétti,. —
€rieuð sinskeyti.
Khöfn, 26. júnf.
Kyrrahafsstríð!
Sfmað er frá London að ame-
rfsk blöð óski þess að ensk-jap-
anski samingurinn verði ekki
endurnýjaður, Að minsta kosti
óskar Harding að England lýsi
opinberlega yfir, að það verði
hlutlaust f væntaniegu Kyrrahafs-
stríði.
Upp-Schlesiam&Im.
Sfmað er frá Berlín, að pólskir
innrásarmenn, sjálfsvarnarlið Þjóð-
verja og nefnd bandamanna hafi
orðið ásátt um hvernig haga skuli
brottförinni úr UppSchiesíu. I é