Dagblaðið Vísir - DV - 21.07.1986, Blaðsíða 14

I
14
Frjálst, óháö dagbiað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFANSSON og INGÖLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð í lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Fjárkúgun undirbúin
Fulltrúar launamálaráðs háskólamenntaðra manna,
sem starfa í þágu ríkisins, gengu fyrir helgina á fund
fjármálaráðherra og sögðu upp samningum ráðsins við
ráðuneytið. Þetta kemur ásamt fleiru í kjölfar dóms
Kjaradóms fyrir skömmu um launakjör þessa fólks.
Háskólamenntaðir menn verða því með lausa samninga'
um áramót eins og flestir aðrir. Fjármálaráðherra
hyggst leggja fram lagafrumvarp snemma þings og fá
það samþykkt fyrir áramót, þar sem þessir starfsmenn,
eða BHMR í styttingu, fái fullan samningsrétt.
Rökrétt er, að BHMR-menn fái fullan samningsrétt
og verkfallsrétt eftir því sem öryggi leyfir. Ekki er rétt,
að þessir ríkisstarfsmenn hafi ekki sama rétt og aðrir
ríkisstarfsmenn, það er félagar í hinum samtökunum,
Bandalagi starfsmanna ríkis og bæja, BSRB. Raunar
strandaði það á sínum tíma á háskólamenntuðum mönn-
um sjálfum, að þeir fengju þennan rétt. Rétturinn þýðir,
að BHMR-fólk getur farið í verkfall, þegar samningar
þess ganga úr gildi, takist ekki samningar.
BHMR-fólk sætti sig ekki við nýkominn úrskurð
Kjaradóms um laun þess. Þó veitti dómurinn þessu fólki
mun meiri hækkanir en aðrir hafa fengið í ár. Kjaradóm-
ur tók með því þá áhættu, að erfitt yrði að semja við
aðra hópa launafólks næst þegar samningar verða laus-
ir, um áramót. Aðrir munu þá krefj ast þess að fá ekki
minni hækkanir en opinberir starfsmenn hafa hlotið.
En opinberir, háskólamenntaðir starfsmenn vilja miklu
meira. Þeir telja sig hafa minna en samsvarandi fólk
hefur, sem starfar hjá einkaaðilum. Aðalkrafa BHMR
er því, að laun þess hækki um 60 prósent frá 1. janúar
næstkomandi. Þetta er geysihá krafa. Ætla má, að sam-
keppni á markaðnum jafni að verulegu leyti út þann
mun, sem er eftir því hvort háskólamenntaður starfs-
maður vinnur hjá ríkinu eða einkaaðilum. Þeir sem hjá
ríkinu starfa hafa margvísleg forréttindi umfram hina,
réttindi sem ekki einfaldlega sjást í launatöflum þess-
ara manna.
Því er eðlilegt, að fulltrúar ríkisvaldsins hlaupi ekki
upp til handa og fóta til að verða við ýtrustu kröfum
þessa fólks.
BHMR-menn sögðu eftir viðtal við fj ármálaráðherra
fyrir helgi, að hann hefði kastað stríðshanzkanum. Þó
hafði ráðherra boðið fram frjálsan samningsrétt. Raun-
ar eru það hinir háskólamenntuðu, sem hafa kastað
stríðshanzka. Þeir boða ólöglegar aðgerðir, sem eiga
að komast í gangið, áður en næst verður samið.
Aðgerðanefnd BHMR hefur hafið undirbúning að
hópuppsögnum félaganna til að leggja áherzlu á launa-
kröfurnar. Reiknað er með, að uppsagnirnar verði frá
15. ágúst og með þriggja mánaða fyrirvara.
Þessir opinberu starfsmenn undirbúa því í reynd
verkfall, sem auðvitað er ólöglegt. Talað er um, að heil-
brigðisstéttir, svo sem læknar, verði í fararbroddi í
slíkum aðgerðum. Það yrði þá ekki í fyrsta sinn, sem
slíkir hópar beittu fjárkúgun til að auka tekjur sínar.
Heilbrigðisstéttirnar hafa flestum öðrúm fremur lykil-
hlutverk. Þar ræðir um heilbrigði og líf fólks.
Fordæma verður hart þessar aðgerðir. Háskóla-
menntað fólk, sem starfar hjá hinu opinbera, á auðvitað
að bíða þess, hvað hinn aukni samningsréttur færir því.
Annað er forkastanlegt.
Haukur Helgason.
MÁNUDAGUR 21. JÚLÍ 1986.
Bændur vilja lækka verð á dilkakjöti.
Með feigðina
í augunum
Sölvi Helgason eða Sólon ísland-
us, eins og hann kaus að kalla sig,
kom eitt sinn að bænum Felli í
Sléttuhlíð, hann þáði þar beina og
gaf sér góðan tíma til að njóta, í
almennu baðstofuhjali síðar lét hann
þess getið að hann hefði gengið fram
á mertrippi sem var að brjótast um
og sökkva ofan í mýrarpytt skammt
frá bænum. Aðspurður hvort hann
hefði hjálpað trippinu kvað hann nei
við. Hann var spurður af hverju.
„Það tók því ekki,“ sagði Sölvi, „ég
sá nefhilega feigðina í augunum á
því.“
Þessi írásögn hefur þráfaldlega
komið í hug mér þegar bændabænd-
umir á melunum í Rvk., SÍS forkól-
famir og rithjú þeirra, em að fjalla
um íslenskan landbúnað og mögu-
leika honum til bjargar.
* Vafasöm verðmyndun
Vegna okurverðs á dilkakjöti, sem
að verulegu leyti verður til í milli-
liða- og emokunarfyrirkomulagi
SfS-hringsins og margslungnu
sjóðakerfi bændabændanna, hefur
innanlandsneysla stórlega dregist
saman, með þeim afleiðingum að úr
ríkissjóði þarf að greiða mörg hundr-
uð milljónir til útflutningsbóta.
Bændur vilja verðlækkun
Þessi staðreynd hefúr valdið
bændum miklum áhyggjum. Þess
vegna m.a. bauð formaður Lands-
sambands sauðfjárbænda á síðasta
stéttarsambandsþingi, að í þeim til-
gangi að lækka verð á dilkakjöti
yrðu rannsakaðir allir kostnaðar-
þættir í verðmyndun þess, hjá
bændum og milliliðum og þar með
talið sjóðakerfið.
Kansellíið þarf sitt
Við þessa tillögu glaðvaknaði öll
bændahallarhirðin á fundinum og
það með andfælum og brást hin
versta við, enda nýbúin að leggja
undir starfsemi sína heila hæð í
Bændahöllinni til viðbótar þeirri
hæð, sem hún hafði fyrir, - mönnum
ber auðvitað að skilja það að stór-
felldum samdrætti verður ekki
stjómað með neinum kotungshætti.
Andstyggð
Það má vera að tilberamir í „den-
tíð“ haii bara verið þjóðsaga, - en
þau kvikindi stálu búnyt bóndans
og skiluðu henni svo í annarra kim-
f dag finnst mér þó að ég hafi þá
fyrir augunum.
Bændur horfa vonaraugum til út-
flutnings á kjöti og vilja láta á hann
reyna áður en farið verður að „skera
þá niður“ og innleiða þar með at-
KjaUarinn
Birgir
Dýrfjörð
þinglóðs Alþýðuflokksins
SÍS-hringnum miklu ömggari tekju-
lind en kaupendur í N.Y.
SÍS bregst því ætíð harkalega við
þegar útflutning á kjöti ber á góma.
III er þeirra iðja
Sjálfúr heyrði ég og horfði á for-
mann Stéttarsambands bænda vinna
það ömurlega verk á landsfúndi
sauðfjárbænda að gera lítið úr og
hæða þessa „spámenn" sem kæmu
upp með vissu millibili og byðu
bændum gull í Ameríku, og það fyr-
ir íslenskt kjöt!! Tilbrigði við þetta
stef hæðninnar er leikið í Tímanum
12. júlí sl. en þar segir „við og við
stinga upp kollinum menn sem kom-
ist hafa að því að kjötskortur sé í
Bandaríkjunum." Með svona um-
fjöllun er verið að beita þeirri
lúalegu taktík að íslenskt dilkakjöt
seljist ekki nema skortur sé.
Hvað meðfiskinn?
Þessir þjónar SÍS-hringsins láta
eins og þeir viti ekki að framboð á
fiski til Bandaríkjanna er margfalt
meira en markaðurinn tekur við, og
þó seljum við fiskinn okkar þar fyrir
„Bændur horfa vonaraugum til útflutnings
á kjöti og vilja láta á hann reyna áður en
farið verður að „skera þá niður“
vinnuleysi i fiölda kaupstaða á
landinu.
íslensk hollusta í USA
Milljónum Bandaríkjamanna er
orðið ljóst að skordýraeitur - lyf -
og vaxtahormónar safiiast upp í síð-
asta neytanda, sem eru þeir sjálfir,
þegar um landbúnaðarafúrðir er að
ræða. í Bandaríkjunum er það í vax-
andi mæli að verða stöðutákn að
kaupa dýr vörumerki sem tryggja
ómengaða fæðu. Miðað við þá mark-
aðskröfú geta íslendingar boðið vöru
sem fáir aðrir hafa.
Það gæti vantað kjöt
Umframframleiðsla okkar á dilka-
kjöti er þó ekki meiri en svo að ef
hver íbúi í New York keypti einn
lítinn kjötbita á ári - þá nægir hún
ekki. En það þarf ekki að hafa
áhyggjur af því vegna þess að
allt að 40% hærra verð en Kanada-
menn, Kórea, Japan o.fl. bjóða sinn
fisk á, þeir láta eins og þeir viti ekki
að það eru gæðin og söluhættir en
ekki magnið sem ráða úrslitum.
Engin heiðarleg
Satt best að segja þá hefúr engin
heiðarleg tilraun verið gerð til að
koma kjöti á Bandaríkjamarkað, sú
sem lengst hefur komist var að frum-
kvæði sauðfjárbænda, en var eyði-
lögð á lokastigi með ákvörðunum
núverandi landbúnaðarráðherra,
sem er efalaust blíðlyndur og góður
maður, natinn við skepnur og lið-
tækur að skjótast fyrir kindur. En
pólitískt umkomuleysi hans og und-
anlátssemi við SÍS-gengið er senni-
lega hættulegra landsbyggðinni en
flesta órar fyrir. Um það mun ég
skrifa síðar.
Birmr Dvrfiörð