Dagblaðið Vísir - DV - 18.10.1986, Page 19

19
LAUGARDAGUR 18. OKTÖBER 1986.
fræðingur minn í rússnesku fullyrti
að framburður hennar á rússneska
ljóðinu, sem hún flutti á báðum tón-
leikunum, hefði verið nánast full-
kominn.
Joan Baez hefur einnig sungið
mikið á spænsku enda er hún af
spænsk-mexíkönskum uppruna en
þegar ég spurði hana hvort spænsk-
an væri henni jafntöm og enska hló
hún og sagði að hún talaði afskap-
lega litla spænsku og læsi hana alls
ekki; það væri hins vegar efst á list-
anum að læra hana nú þegar hún
vonaðist til að geta farið að gera
ýmislegt sem hana langaði sjálfa til
að gera.
Ég ætla ekki að lýsa tónleikunum;
það var fullt hús í bæði skiptin. All-
ar stærstu sjónvarpsstöðvarnar frá
Bandaríkjunum, þýska og svissneska
sjónvarpið og fólk frá ýmsum erlend-
um útvarpsstöðvum fýlgdust með
fyrri tónleikum hennar og íslenskra
tónlistarmanna og íslenska þjóðin
átti þess kost að fylgjast með kvöld-
tónleikum hennar í beinni útsend-
ingu íslenska sjónvarpsins. Ég get
aðeins tekið undir það með þeim
mörgu sem sagt hafa að tónleikar
hennar séu meðal þess sem hæst reis
þessa helgi og að þeir muni seint líða
þeim úr minni sem á horfðu.
Fundur „Jóhönnu frá Bægisá“ og
fólksins var svo sannarlega verðugt
mótvægi íslenskrar og alþjóðlegrar
friðarhreyfingar við leiðtogafundi
risaveldanna. Boðskapurinn var ein-
faldur og skýr: Við höfnum bæði
rússneskum og bandarískum friði;
við viljum friðargjörning þar sem
mannréttindi og lýðræði eru virt og
sjálfsákvörðunarréttur hverrar þjóð-
ar. Risaveldin eiga að draga herafla
sinn inn fyrir eigin landamæri.
Það eru e.t.v. ekki allir sem gera
sér grein fyrir að það er í einu orði
kraftaverk að þessir tónleikar Joan
Baez skyldu hafa farið fram. Það var
kraftaverk að hún skyldi treysta sér
til að koma hingað til lands með
svona stuttum fyrirvara, ekki síst
með tilliti til þess að Joan hefur að
undanförnu verið upptekin við að
skrifa sjálfsævisögu sína og því ekk-
ert komið fram að undanförnu.
Vegna títtnefndrar hálsbólgu var
óvíst fram á síðustu stundu hvort af
nokkrum tónleikum gæti orðið, hvað
þá tvennum tónleikum sama dag.
Islensku listamennirnir höfðu líka
lítinn sem engan undirbúning og
tæknilega hliðin á tónleikahaldinu
var unnin á síðustu stundu. Það er
meiriháttar kraftaverk að starfsliði
sjónvarpsins skyldi takast á þessum
tíma með nánast engum fyrirvara að
ná saman tækjabúnaði til að sjón-
varpa þessum listviðburði með
jafngóðum árangri og raun ber vitni.
Þetta tókst sem sagt allt saman og
allir sem stuðluðu að því eiga þakkir
skilið.
Eftir tónleikana á laugardags-
kvöld var fyrst litið inn á Gaukinn;
þar var allt sneisafullt og hvergi
sæti að fá nema á kistu í anddyrinu.
Joan hafði greinilega gaman að
fylgjast með íslensku skemmtanalífi
og gerði engar kröfur til þess að njóta
neins konar sérréttinda. Margir urðu
til að þakka henni fyrir konsertinn;
formaður Kennarafélags Reykjavík-
ur kom og sagði að það væri draumi
líkast að rekast inn á íslenska krá
og hitta þar Joan Baez sitjandi á
kistu rétt eins og ekkert væri sjálf-
sagðara og síðan fóðmuðust þær
Sigrún Ágústsdóttir og Joan eins og
þar væru á ferð aldagamlar vinkonur
austan úr Biskupstungum.
Joan lét nú í ljós löngun til að fara
á dansstað, helst fámennan en með
kröftugt rokk. Við fórum í Roxzý og
það reyndist einmitt vera rétti stað-
urinn enda hafði Steingrímur sagt
þjóðinni að halda sig heima þessa
helgi. Joan tók nú rispu á dansgólf-
inu, fyrst ein en síðan gaf sig fram
ungur fótfimur maður og þau döns-
uðu tvö á gólfinu góða stund meðan
við hin sátum og horfðum á og fund-
um hvernig þreytan eftir erfiði
undangenginna daga færðist smám-
saman yfir okkur af æ meiri þunga.
„Ég verð alltaf að dansa úr mér
spennuna sem magnast upp fyrir
svona tónleika," segir Joan eftir að
hún hefur dansað nægju sína og er
sest hjá okkur. Nú ber að annan
ungan mann sem gefur sig á tal við
Joan og þau spjalla saman og kveðj-
ast síðan með virktum. Eftir á segir
hún mér að maðurinn hefði trúað sér
fyrir því að hann ætti að baki átta
ára fangavist.
Klukkan ellefu á sunnudagsmorg-
un vorum við mætt stundvíslega í
heimboð til skáldsins á Gljúfrasteini.
Þetta var langþráð stund; það voru
tvær manneskjur sem Joan hafði
spurt mikið um: Laxness og Vigdís
forseti. Og þvi hafði hún orðið ákaf-
lega glöð þegar ég sagði henni að
Auður Laxness hefði hringt og sagt
að þeim hjónum væri það sérstakt
ánægjuefni ef Joan Baez vildi koma
í heimsókn því að hún hefði á sínum
tíma verið í sérstöku uppáhaldi
dætra þeirra.
Þegar við gengum inn tók Laxness
innilega á móti Joan og íslenskir og
erlendir sjónvarpsmenn filmuðu sem
ákafast. Joan glettist við Auði og
spurði hvort þeir fjölmiðlamenn
væru hluti af innanstokksmunum.
Auður brosti og sagði að þeir væru
hér ansi oft en að hún kynni á þeim
lagið, þeir drægju sig strax í hlé og
þau vildu hafa næði. Annars gerðu
menn það eins og ósjálfrátt að láta
fara sem minnst fyrir sér meðan þau
Laxness og Joan röbbuðu saman;
meira að segja myndatökumennimir
gerðu sig eins litla og þeir gátu og
læddust um á tánum. Laxness gaf
Joan nokkrar bækur, bæði á íslensku
og i enskri þýðingu, sem hann árit-
aði. M.a. gaf hann henni eina eintak-
ið af Brekkukotsannáli á ensku sem
til var á heimilinu.
Einhvern veginn hafði andi þess-
arar bókar aldrei verið langt undan
alla þessa helgi. Joan söng nokkur
lög fyrir Laxness, Plaisir d’Amour,
Gracias a la vida og þær Auður
sungu saman Kvölda tekur. Ein-
hvern veginn hvarflaði að manni
hvort þarna mætti ekki greina hinn
hreina tón. Joan hafði á orði að ís-
lenskir áhorfendur væm frekar
feimnir við að syngja; Laxness sagði
að það væri kannski ekkert verra,
þeir gerðu þá engan skandal á með-
an.
Þegar fjölmiðlamenn voru famir
var gengið í vinnuherbergi skáldsins.
Joan dáðist að bókasafninu. Ólafur
Ragnarsson bókaútgefandi skaut þá
inn í að enginn nema Laxness vissi
hvar bækurnar væri að finna. „Nei,“
sagði Laxness ákveðið, „ég veit ekk-
ert hvar þær eru, nema þær sem em
í tveimur efstu hillunum. Ég hef ekki
komist svo hátt upp síðustu 20 ár-
in.“ Þannig leið dagurinn og það
dróst að við færum. Laxness sagði frá
Kaliforníudvöl sinni á kreppuámn-
um, kynnum af mormónum og
viðbrögðum þeirra við Paradísar-
heimt en ekki síst voru rifjaðar upp
sögur af ýmsum heimskunnum lista-
mönnum sem heimsótt höfðu
Gljúfrastein í gegnum t.íðina og
manni fannst sem Joan Baez væri
sérlega velkomin í þennan hóp. Það
var erfitt að slíta sig frá þessum stað.
Joan var greinilega hrærð meðan
við ókum í bæinn. „I guðanna bæn-
um, varðveitið þið sérkenni ykkar,
menningu og tungu - og manneskju-
leg samskipti,“ sagði hún - og hér
hefði eiginlega átt að setja punktinn
við þessa króníku en sagan endar
næstum eins og hún byrjaði; engar
áætlanir stóðust. Flugi þeirra Joans
og Mörthu til Bandaríkjanna þenn-
an sunnudag var stöðugt frestað
vegna leiðtogafundarins þangað til
allt í einu að sagt var að vélin væri
farin. Þær fóru því ekki fyrr en á
mánudag; Joan mátti eins og ís-
lenska þjóðin horfa á hurðarhúninn
á Höfða, Tomma og Jenna og Leir-
karlana. Hún gat ekki leynt von-
brigðum sínum þegar hún vissi
endalokin því eins og við hin var hún
farin að búast við að einhver árangur
yrði. Hún mátti líka horfa upp á þá
ótrúlegu uppákomu sem átti sér stað
um kvöldið í einu flugskýla Kefla-
víkurherstöðvarinnar. Þá fór hún
undir borð og baðst afsökunar.
Ég held að við öll sem áttum per-
sónuleg samskipti við Joan Baez
þessa einu helgi getum fullyrt að þau
kynni voru í fullkomnu samræmi við
listakonuna sem birtist áhorfendum
í íslensku óperunni og sjónvarpsá-
horfendum um land allt laugardag-
inn 11. október. Hún kvaddi mig með
því að segja að sér fyndist hún hafa
dvalist hér ótrúlega lengi og þetta
hefði verið góður tími: „Héðan í frá
trúi ég líka á álfa og huldufólk."
Vigfús Geirdal.
;jBLAÉ 37 APGANGUR
kuwívsM
"*siofíiDÍ

kunningjapjóðfélagið
MvAtl
STEFNIR
KOMINN
ÚT
Meðal efnis:
Kunningjaþjóðfélagið.
Verslað með öryggishagsmuni.
Opinberír styrkir til stjórnmálaflokka
Virðisaukaskattur.
STEFNIR, tímarit Sambands ungra
sjálfstæðismanna, hefur nú komið
út i samfleytt 37 ár. Það kemur út
fjórumsinnumáári.
Tímaritið er stærst sinnar tegundar
á íslandi og markmið þess er að
vera vettvangur umræðu um stjórn-
mál og menningarmál.
Ef þú gerist áskrifandi nú færðu 3
blöð send ókeypis á þessu ári. Ef
þú ert óánægð/ur getur þú hringt
til okkar og afpantað áskrift fyrir
íæsta ár.
Áskriftargjald er kr. 500
Námsmenn greiða kr. 300
Áskriftarsími 82900.
Ég óska eftir að fá 3 ókeypis eintök send af Stefni.
Ef ég er ekki ánægð/ur með blaðið mun ég hafa samband
aftur og afpanta áskrift fyrir næsta ár.
Nafn
STEFNIR
Háaleitisbraut 1
105 Reykjavík
S 82900
N afnnr______________________
Heimili_________________,_______________Póstnr.
□ Ég er í námi við__________________________