Dagblaðið Vísir - DV - 08.11.1986, Page 4

c
48 LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1986.
Bj ór til æviloka
J eftir Ásgeir Hvítaskáld
Vopnum búið víkingaskip lá við
stjóra í höfninni í Leirvík á Hjalt-
landseyjum. Við drukkum akkeris-
skál fyrir hádegi föstudaginn 1.
ágúst. Ég þakkaði fyrir að vera lif-
andi.
Fyrsta daginn á Shetlandseyjum
var rigning og rok. Við náðum loft-
skeytasambandi við eigenda skút-
tunnar, Gustav Poulsen, sem var í
fjallaferð á Islandi, en hann hafði
siglt til íslands með annarri áhöfn.
Var ákveðið að halda ærlega veislu
í Stavanger þegar allir hittust. Leir-
vík er lítill bær með pöbbum og
göngugötu. Húsin eru hlaðin úr
grjóti. Allt leit út eins og maður
væri kominn til Englands, enda
skosk nýlenda. í höfninni voru ensk-
ar, sænskar, norskar og franskar
aðkomuskútur.
Ég skoðaði mig um á göngugöt-
unni. Stúlkurnar voru feitar og
horfðu í augun á manni. Fallegar
eyjar, engin tré en grösugar hæðir.
Fólkið lifði á búskap, fiskveiðum,
"líu og lopapeysuframleiðslu.
Um kvöldið fórum við á pöbb, að
sjálfsögðu, komum inn þar sem fullt
var af fólki og reykjarsvæla. Tveir
hressir strákar á T-bolum dældu bjór
í stórar glerkönnur. Þarna sátu karl-
ar og spiluðu damm. Ungt fólk sat
sér við borð. Sá andlit fiskimanna
og bóndasona: karlmennirnir stór-
geiðir í framan en stúlkurnar sætar
og mér fannst sem ég hefði séð sum-
ar á íslandi. Við vorum með sjóriðu
og héldum okkur í barborðið. Eldri
maður með vatnsgreitt hár og viskí-
staup kom til okkar.
„Hæ, ég heiti Chuk,“ sagði hann
og blikkaði öðru auga.
„Arne heiti ég og þetta er áhöfnin
mín,“ sagði skipstjórinn mannalega
og þeir tókust í hendur.
„Nú, eruð þið seilorar á segl-
skútu?“
Um leið gaf hann barþjóninum
bendingu. Upp á borðið komu 4 risa-
stórar bjórkönnur og froðan lak út
um allt. Bjórinn var kaldur og æðis-
lega bragðgóður, við fengum hvít
skegg. Síðan sögðum við Chuk alla
söguna og setningarnar gengu um
krána.
En þegar klukkan var rúmlega 10
og könnurnar rétt hálfar tók þjónn-
inn að kalla og góla:
„Ætlið þið að drekka meiri bjór í
kvöld,“ sagði Chuk.
„Jú, að sjálfsögðu,“ svöruðum við
Reidar.
Tvær nýjar könnur komu upp á
borðið. En það sem við vissum ekki
var að það þurfti að klára fyrir hálf-
ellefu. Því þá var lokað og allir urðu
að fara út. Við Reidar lentum því í
kapphlaupi við tímann; vildum ekki
móðga Chuk. Reidar hafði töluvert
forskot, vanur bjór í Noregi. Loks
tókst mér að klára fyrra glasið. Ég
leit á stóru klukkuna á veggnum; 5
mínútur voru eftir. Maginn var stút-
fullur. Ég ropaði og byijaði á næstu
könnu, ætlaði að taka stóran teyg,
en meira komst ekki niður. Chuk
hló. Þó við værum lángt fram yfir
tímann og allir famir út gátum við
ekki klárað. Mér fannst það mjög
sárt.
Næsta dag, laugardag, var brjálað
óveður og öllum bátum bannað að
fara út. Einn fiskibátur hafði farist
við Irland. Og skútumar slitu sig
lausar í höfninni. En samt hafði
norskur spíttbátur komið inn um
nóttina, sögðu það væri brennivínss-
myglari, því Shetland er tollfrítt
svæði.
Fyrripart sunnudags var sama veð-
urútlit. Og þá var ég farinn að þekkja
fólk á götu. En eftir hádegi var veð-
urspáin betri.
Hafnarvörðurinn sagði að það væri
allt í lagi að fara en varaði okkur
við undiröldu þar sem sjórinn væri
ekki genginn niður.
Við vorum eina skútan sem lagði
á hann. Framstigið ætlaði kannski
seinni hluta dags. Lokaspretturinn
var eftir, 206 mílur, 2 sólarhringa
sigling. Spáð var norðanátt, því yrði
hliðarvindur eða lens.
Við sigldum út rétt eftir hádegi á
sunnudeginum. Þegar við vorum
komin fram hjá þessum ljótu verk-
smiðjuskipum virti ég fyrir mér
þessar fallegu eyjar, sá grösugar
hæðir, litla sveitabæi og klettótta
strönd. Og ég fékk góða tilfinningu
einhvers staðar.
Við keyrðum á vél með stórsegl
uppi og það var logn. Stefnan var
tekin á Stavanger. En þegar við
mættum opnu hafi kom þessi svæf-
andi veltingur og allir sofnuðu nema
vakthafandi.
Það var logn allan daginn og
dumbungsveður. Um nóttina sat ég
á vakt og barðist við svefninn. Fram
undan sáust 3 uppljómuð hótel hvert
með stórum, rauðum loga efst. Ég
vissi ekki hver djöfullinn þetta var.
Voru þetta brennandi skip, gat nokk-
urt skip haft svo stórt hús? Loggið
snerist skrykkjótt. Stundum stopp-
aði það eins og hákarl hefði bitið á
koparskrúfuna, sem hékk í snærinu,
og snerist niðri í sjónum eins og
spúnn. Vélin malaði og malaði, það
skrölti í öllu, seglið blakti. Mér
fannst vaktin endalaus.
í eirðarleysinu fór ég að semja í
huganum þar sem ég lá á bekknum
eða hékk utan í stýrinu. Og viti
menn, ég samdi tvær smásögur í
hvelli, gekk frá hverju smáatriði,
átti bara eftir að skrifa þær á papp-
ír. Svo byrjaði ég á nýju sjónvarps-
leikriti - samdi verkið út í ystu æsar.
Það gerðist á Shetlandseyjum. Hug-
urinn virkaði eins og tölva; gat þotið
fram og aftur og aðlagað upphafið
að endinum. Þarna uppgötvaði ég
nýja og fljótvirkari aðferð við að
semja sögur. En því miður gleymdi
ég sjónvarpsleikritinu; smásögurnar
komust á pappír.
Reidar kom upp á dekk í leit að
Gutterdrömmen í heimahöfn.
Skáldiö komst til Noregs en hvaða sverð dugar gegn bjórbanninu?