Alþýðublaðið - 29.06.1921, Blaðsíða 2

a
ín álítar víst að hún sé í þjón-
ustu stórgróðahringanna eins og
enska stjórnin virðist álíta að hún
sé fulltrúaráð ensku kolanámu-
eigandanna og annara spekúlanta
og ísienzka stjórnin, að hún sé I
þjónustu íslandsbanka.
Víst er um það að stjórnin £
Bandarfkjunum iét ófriðarlöggjöf-
ina standa til þess að geta notað
hana sem svipu á verkalýðinn.
Samkvæmt henni var hægt að
banna verkföll og aðra mótstöðu
gegn auðvaldskúguninni.
Óánægja verkamannanna fór
ákaflega vaxandi. Þeir gerðu verk-
fall f kolanámunum og hótuðu
þvf sama við járnbrautirnar. í
báðum tilfellum beitti stjórnin
valdi og verkamennirnir iengu
enga verulega bót ráðna á kjör-
um sínum. Eitir þetta tóku ein-
stök félög aftur við rekstri járn-
brautanna ög beittu verkafólkið
óheyrilegu gerræði — ráku fjölda
manna úr vinnu, lengdu vinnu-
tfmann og lækkuðu iaunin.
Verst hafa þó verkamennirnir
farið út úr viðureign sinni við
stálhringinn. Stjórn hans neitaði
öllum rétti verkalýðsfélaganna til
þess að hlutast til um vinnusamn-
inga railli atvinaurekenda og verka-
manna, og varð þetta til þess að
verkamenn sem voru f þjónustu
hringsins, lögðu niður vinnu. En
þeir höfðu ekki bolmagn til þess
að halda verkfallinu áfram til
lengdar og neyddust til að láta
undan.
Þetta gaf ýmsum atvinnurek-
endafélögum vonir um það, að
nú mætti takast að gjöreyði-
leggja verkaiýðssamtökin og hafa
margar tilraunir verið gerðar til
þess. Sumir atvinnurekendur hafa
neytt verkamenn, sem gengið hafa
f þjónustu þeirra, til þess að
skriía undir skuldblndingu um að
ganga ekki f nein verkatnanna-
félög. Slfka nauðungarsamninga
hefir hæstiréttur Bandaríkjanna
fallist á, og jafnvel dæmt atvinnu-
rekendum skaðabætur hafi verka-
menn ekki haldið þá.
Nýlega hefir fallið dómur f
hæstarétti Bandarfkjanna út af
deitumáli verkamanna og atvinnu-
rekesda og er harni svó eftir-
tektarverður að rétt er að skýra
frá honum. t Bandaríkjunum eru
fjögur félög, sem láta búa til
prcntvélar, Eitt af þcim ncitaði
ALfÞÝÐOBLAÐÍÐ
að semja við verkamansafélag á
sama grundvetli og hin höfðu gert.
Verkamannafélagið sneri sér þá
tii vélamanna vfðsvegar um landið
með beiðni um að neita að vinna
með vélum frá þessu félagi.
Málið kom fyrir hæstarétt og
hann dæmdi — með 7 atkv. gegn
6 — framferði verkamannafélags
ins ólöglegt — með öðrum orð
um, verkamönnunum er bannað
að taka höndum saman gegn of
beldi auðvaldsinsl —
Þessi dómur gekk í r&un og
veru f berhögg við lög frá 1915
um rétt verkamanna í Bandarfkj-
unum til þess að bindast samtök-
um, en auðvaldið og þess þjónar
hafa að engu lög og rétt —
nota það, þegar á þarf að halda,
fótum troða það annars. —
En það er ekki eingöngu að
dómstólarnir banni verkamönnum
samtök sín f milli, verkföll og
sameiginlega baráttu fyrir þolan-
legum launum.
Það hefir lfka þráfaldlega komið
fyrir, að mönnum er bannað að
tala máli alþýðunnar. Alþýðuvinir,
sem ferðast um til að hvetja verka
mennina til samvinnu og mótstöðu
gegn auðvaldskúguninni, eru mls
kunnarlaust fangelsaðir, bækur eru
gerðar upptækar og yfirleitt alt
gert af hálfu ríkjandi stéttanna til
þess að gera enda á það litia
frelsi, sem menn háfa notið þar
efnabagslega og andlega. Til þess
notar það bæði stjórnvöldin og
stjói narskrána. Dómstólarnir nota
ákvæði stjórnarskrárinnar um heim
ild íyrir þá til að ónýta lög. Þessu
ákvæði beita þeir til þess að ónýta
þau lög, sem sett hafa verið tii
þess að tryggja réttindi alþýð-
unnar.
Það sannar sig áþreifanlega,
sem Marx sagði forðum: „að á
vorum dögum eru rikisstjórnirnar
ekkert annað en nefndir manna
til þess að annast sameiginlega
hagsmuni auðvaldsins" og að
„meðferð auðmannanna á lögum
og venjum hlýtur að leiða til þess,
að verkatnenn sannfærist um það,
að auðvaldið hafi gert hvorttveggja
að skálkaskjóli og engu öðru.*
Búsáhaldasýningin verður op-
in alla þessa viku.
€rleui simskeyti.
Khöfn, 28. júní.
írlandsmálin.
Sfmað er frá London, að Lloyd
George hafi boðið de Valera og
fleiri foringjum Sinn Feina til
London til þess að semja við
Íorsætisífáðherra Nóréur írlands,
Jazs Craig, og ensku stjórnina
um mögulegleikann fyrir því, að
hætta upphiaupunum. Boðið vek-
ur almenua ánægju á Englandi
og írlandi.
Persar segja npp samningnm
við Breta.
Símað er frá París, að pers-
neski Shainn hafi tilkynt énska
þinginu, að sagt hafi verið upp
samningum við England, en nýr
samningur gerður við Sovjet Rúss-
land og Afganistan.
Grikkir á flótta.
Sfmað er frá Konstantinópei,
að Grikkir hafi beðið ósigur við
Adabazar og rcki Tyrkir flóttann.
Brezk hersk'p taka bandamenn,
sem á flótta eru, á skipsfjöl.
Kolaverkfallið.
Sfmað er frá London, að náma-
eigendur og kolanemar hafi gert
bráðabyrgðasamning og á vinnan
samkvæmt honum að hefjast mánu-
daginn 4. júlf. Þó hafi foringjar
kolanemanna þvf að eins lofað að
mæla fram með sættum, að stjórn
in endurtaki tilboðið um 10 mil-
jóna sterlingspunda styrkinn til
að draga úr launalækkuninni.
Jarðarför Guðleifs Hjörleifs-
sonar fór fram í gær að við-
stöddu fjölmenni. Bar stjóra Sjó-
mannafélagsins og fyrverandi for-
menn kistuna inn í kirkjuna en
fulltrúaráð verkalýðsfélaganna út.
Þ, Gröndal hafði orkt eftirmæli,
Norsku flmleikamennirnir
sýndu fimleika sína á heimleiðinai
á ísafirði, Akureyri og Seyðisfirði
og hafa sent ræðismanni Norð-
manna hér s'keyti, þar sem þeir
þakka hjartanlega fyrir vifltökurn
ar hér á lattdi.