Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.1987, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1987.
15
Lvtil athugasemd við
stóiyrta grein um stóriðju
Prófessor Júlíus Sólnes skrifar
grein um stóriðju í DV hinn 21. febr-
úar. Greinin gefur mörg tilefiii til
gagnrýni á málflutninginn og önnur
tilefni til stuðnings við ályktanir,
sem þar eru dregnar. Hér er hins
vegar ekki ætlunin að taka þátt í
þeirri umræðu heldur einungis að
leiðrétta fáein atriði þar sem rangt
er farið með staðreyndir.
í greininni segir um raforkuverð
fyrir hverja kílówattstund til jám-
blendiverksmiðj unnar:
„Jámblendiverksmiðjan við
Grundartanga greiðir aðeins
um 7 mill. Að vísu er talið,
að hér sé fyrst og fremst um
afgangsorku að ræða, en ekki
forgangsorku eins og hjá Ál-
verinu. Erfitt er þó að sjá að
það réttlæti hið lága raforku-
verð Jámblendiverksmiðj-
unnar.“
KjaHaiiim
Jón Sigurðsson
framkvæmdastjóri
ísienska járnblendifélagsins hf.
„Staðreynd er, að hefði Landsvirkjun
orðið að nýta sér skerðingarheimildir
skv. rafmagnssamningi járnblendiverk-
smiðjunnar að fullu árið 1984, þegar
reksturinn gekk vel, hefði reksturinn
sýnt 150 m.kr. tap í stað þess að sýna 130
m.kr. hagnað.“
í þessari frásögu munar minnst um
þá missögn, að meðalorkuverðið er
nær 8 en 7 mill. Raunar hækkar það
innan fárra mánaða um 22% skv.
gildandi samningum. Hitt er alvar-
legur misskilningur, þegar prófess-
orinn vill nánast leggja forgangs-
orku og afgangsorku að jöfnu.
Staðreynd er, að hefði Landsvirkjun
orðið að nýta sér skerðingarheimild-
ir skv. rafmagnssamningi jám-
blendiverksmiðjunnar að fullu árið
1984, þegar reksturinn gekk vel,
hefði reksturinn sýnt um 150 m.kr.
tap í stað þess að sýna um 130 m.kr.
hagnað. Það er vegna þessarar
áhættu, sem jámblendiverksmiðjan
fær hagstætt verð á afgangsorku.
Þessi áhætta er raunveruleg og á
hana reyndi á fyrstu rekstrarárum
jámblendiverksmiðjunnar. Þá lagði
forsjónin hins vegar líkn með þraut,
þvi að markaður var þá hvort eð var
ekki til fyrir þá vöru, sem orkuna
skorti til að framleiða.
Samkvæmt rafinagnssamningnum
er ofangreint orkuverð meðalverð
afgangs- og forgangsorku. í þeim
reikningum er forgangsorkuverðið
nú um 12 mill, en verður tæp 15
mill frá 1. júlí nk.
Prófessorinn gerir með almennum
orðum grein fyrir bakslagi, sem varð
í hráefnaframleiðslu ejns og stál-
framleiðslu „upp úr 1970“ og telur
þá þróun ljósa öllum þeim, „sem fást
við tæknileg málefni“. Hinum til
háðungar er því bætt við, að „í raun-
inni getur hvaða tækniskólastúdent
sem er lesið þetta úr kennslubók-
um“. Af textanum má ráða, að dýpra
verði varla seilst. Klykkt er út með
staðhæfingu um, að af ýmsum
ástæðum fari stálnotkun síminnk-
andi.
Ástæða er til að ætla að nefndum
tækniskólastúdentum sé kennt að
leita sér heimilda og fara betur með
þær en hér er gert. Stálframleiðsla
heimsins var 582 millj. tonn árið
1971 og jókst jafiit og þétt fram til
1974, þegar hún varð 709 millj. tonn.
Hún lækkaði í 645 millj. tonn 1975,
en jókst síðan fram til 1979 í 747
millj. tonn. Hún minnkaði á sam-
dráttarárunum til og með 1982 í 645
milljón tonn, en hefur síðan farið
vaxandi fram á árið 1985, þegar hún
varð 720 millj. tonn. (Heimild: Int-
emational Iron and Steel Institute.)
Engar spár hafa komið fram um
minnkandi stálframleiðslu í heimin-
um, en allt niður í það að vöxtur
verði á bilinu 1-2%. Vöxtur áranna
1971-85 er að meðaltali 1,5% en síð-
ustu 5 ár hefur hann enginn verið,
enda ættu nú að vera lok 5 ára
sveiflu, sem virðist vera í þessum
iðnaði.
Um aðild norska fyrirtækisins El-
kem að jámblendiverksmiðjunni
segir prófessorinn: „Það að Norð-
menn skyldu vilja taka við þar sem
Bandaríkjamenn slepptu þræðinum
byggir einfaldlega á því, að þeir
fengu íslenska ríkið til þess að borga
taprekstur verksmiðjunnar um aldur
og ævi. Að auki gátu þeir þannig á
ódýran hátt komið í veg fyrir, að
Bandaríkjamenn fæm að keppa við
þá á Evrópumarkaðnum."
Tvennt skiptir höfúðmáli í þessu
sambandi. í fyrsta lagi hefúr Elkem
að sínum hluta til jafhs við íslenska
ríkið lagt fram fé til að endurfjár-
magna jámblendifélagið vegna
taprekstrar þess. Tilvitnuð stað-
hæfing prófessorsins er að þessu
leyti beinlínis röng. í öðm lagi festi
Elkem mikla fjármuni í ýmsum að-
gerðum til að skapa rými á mark-
aðnum fyrir kísiljám frá Grundar-
tanga. Þær fjárfestingar hafa reynst
Elkem mjög óhagstæðar. Yfirlýsing-
ar um ódýrar lausnir fyrir Elkem að
þessu leytinu em því byggðar á
ókunnugleika.
Jámblendifélagið ætlar sér ekki
að stunda frekari blaðaskrif um
þetta efni að sinni.
Grundartanga, 24. febrúar 1987
Jón Sigurðsson
„Engar spár hafa komið fram um minnkandi stálframleiðslu I heiminum, en allt niður i það að vöxtur verði
á bilinu 1-2%.“
Kosningaskjálfti
Það fer ekki á milli mála að
kosningar em framundan. Öll mál á
Alþingi bera þess glögg merki, svo
og meirihluti umræðna í þjóðfélag-
inu. Alþingismenn, eiga að bæta við
sig snúning. Alþingismenn sanna
enn einu sinni þá hluti sem alþjóð
talar um, og hefur talað um í gegnum
árin, á kaffistofum, heimilunum, í
káetunni, matsalnum, í vinnunni,
alls staðar í þjóðfélaginu. Og al-
þingismenn hafa haft þann sið, svo
lengi sem ég man, að taka til um-
ræðu á Alþingi mál sem skipta þegna
þjóðfélagsins í heild engu máli, og
önnur mál, sem skipta máli fyrir
okkur öll, söltuð. Alþingismenn
vinna nefnilega sem löggjafarvald
og framkvæmdavald samtímis og
ráða því í raun lögum og lofum í
þjóðfélaginu. Þegar nú hefur verið
ákveðið að 25. apríl skuli vera kosn-
ingadagurinn kemur í ljós að að
KjaUarirm
Guðmundur Óli
Scheving,
vélstjóri
„Þetta á að gera við alþingismenn, þeir
eiga að vera læstir inni á Alþingi þar til
málaskrá fyrir þingrof er tæmd.“

„Kosningabarátta er hafin á fullu og hamast alþingismenn við að aug-
lýsa fundi úti um allt land. Vinnan i sambandi viö málefnaskrá Alþingis
ber þvi glögg merki kosninganna,..
þingmenn telja að koma þurfi 40
málum í gegnum þingið fyrir þing-
rof. Og nú er búið að setja upp
málaskrá, skrá sem segir til um
hvaða mál eigi að taka fyrir. Ég spyr,
hvers vegna er ekki unnið dag og
nótt til að koma þessum málum
heim og saman fyrir þingrof? Það
á að læsa þá inni á Alþingi. Þetta
er gert þegar aðilar vinnumarkaðar-
ins eru í samningamálum og þurfa
að semja fyrir ákveðinn tíma, þá eru
þeir aðilar læstir inni í karphúsi
sáttasemjara og ekki opnað fyrr en
samningar liggja fyrir. Þetta á að
gera við alþingismenn, þeir eiga að
vera læstir inni á Alþingi þar til
málaskrá fyrir þingrof er tæmd. Og
ekki ætti að leyfa aðrar umræður
en þær sem málefnaskrá segir til um.
Komið hafa skilaboð frá þingmönn-
um sjálfum til þegna þessa lands um
að herða ólamar og þæta við snún-
ingi, og það hafa þegnamir svo
sannarlega gert, og nú er komið að
þingmönnum að bæta við sig snún-
ingi og sýna þjóðinni að þetta sé
hægt sé viljinn fyrir hendi.
Kosningabarátta dregur úr
vilja þingmanna
Kosningabarátta er hafin á fullu
og hamast alþingismenn við að aug-
lýsa fundi úti um allt land. Vinnan
í sambandi við málefnaskrá Alþingis
ber því glögg merki kosninganna og
störfin sem þeir vom kosnir til og
em að ljúka sitja því eina ferðina
enn á hakanum.
Það er nú ekki hægt að vasast í
öllu í einu og er því viðbúið að fá
af þessum málum komist í gegnum
þingið því annað þing stendur yfir,
nefnilega Norðurlandaþing, og geta
þingfulltrúar þar ekki starfað á Al-
þingi íslendinga á meðan það
stendur.
Það hefði mátt athuga þessi mál
miklu fyrr og ganga frá þessu þann-
ig að þessi mál stönguðust ekki á,
eða með öðrum orðum, það hefði
mátt byrja að vinna fyrr að þessum
málum sem þurfa að komast í gegn-
um Alþingi fyrir þingrof.
Guðmundur Óli Scheving
vélstjóri