Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.1987, Blaðsíða 18

Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.1987, Blaðsíða 18
18 MANUDAGUR 9. MARS 1987. Frjálst.óháÖ dagblaö Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF. Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÖNSSON Fréttastjóri: JÚNAS HARALDSSON Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift, ÞVERHOLTI 11, SÍMI 27022 Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11 Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 500 kr. Verð i lausasölu virka daga 50 kr. - Helgarblað 60 kr. Deilt um sektir Landlæknir hefur tekið til máls hér í blaðinu með kröfum um, að fólk verði sektað, noti það ekki bílbelti. Þetta er eitt atriða í frumvarpinu til umferðarlaga, sem rætt er á Alþingi. Landlæknir styður einnig ákvæði frumvarpsins um minnkun hámarkshraða í þéttbýli. Þetta eru þættir, sem alþingismenn ættu að athuga vel, áður en þeir samþykkja. Landlæknir misskilur, haldi hann, að í leiðurum DV hafi verið lagzt gegn því, að fólk notaði bílbelti. Sjálf- sagt er, að umferðarráð og aðrir beiti rökum til að fá fólk til að nota beltin. Vafalaust reynast þau vel í fjöl- mörgum tilvikum, þótt einnig þar séu undantekningar. Málið snýst þó um annað meira, réttindi almennings gagnvart opinberum tilskipunum. í leiðurum DV hefur verið sagt, að ekki ætti að skylda fólk með hótunum um sektir til að nota bílbelti öllum stundum í bifreiðum sínum. Þetta er spurning um, hve langt hið opinbera, Stóri bróðir, eigi að fá að ganga í skerðingu réttinda almennings. Ætla má full- orðnu fólki að meta sjálft, hvort það vill reyra sig í belti eða ekki. Um er að ræða eigið öryggi. Fólk í bif- reiðum á að hafa til þess rétt að meta aðstæður. Fulltrú- ar hins opinbera eiga ekki að fara um kíkjandi inn í bifreiðir og veifandi sektarmiðum. Margt, sem menn gera, getur verið þeim sjálfum hættulegt. Aðalatriðið er, að fólk fái ekki að setja aðra í hættu. Þannig er vafalaust hættulegt að reykja. Ákvæði hafa verið sett til að verja aðra, sem verða að þola reykinn. En löggjafinn hefur ekki látið sekta þá, sem til sést með sígarettu í munni. Fáum mundi koma til hugar, að siíkt skyldi gert, þótt alls staðar fyrirfinnist öfgamenn. En er það stefna hinna stjórnlyndu, að næsta skref Stóra bróður verði að sekta menn fyrir reykingar? Svipað gildir til dæmis um áfengi. En þeir eru fáir, sem eru meðmæltir algeru vínbanni. Margt fleira má nefna. Hin rökrétta stefna hefur verið að leyfa glmenn- um borgurum frjálsræði, að svo miklu leyti sem þeir valda öðrum ekki tjóni. Frá þessari stefnu hafa verið ýmsar sorglegar undantekningar, og ætlunin virðist vera að gera notkun bílbelta að einni slíkri, þannig að menn verði sektaðir, séu þeir ekki spenntir belti jafnvel í sínum eigin bíl. En minnast má umræðu um eyðni- próf, þegar litið er á stjórnlyndi manna eins og land- læknis, sem berjast fyrir sektarákvæðum. Landlæknir vill ekki skikka almenning í eyðnipróf og virðist telja það ganga gegn réttindum almennings, þótt sá, sem er sýktur af eyðni, gæti smitað aðra og valdið þeim tjóni. Annar þáttur í umferðarlögum, sem vert er að nefna, er lækkun hámarkshraða í þéttbýli. Þar hefur í leiðara DV verið bent á, að rangt væri að lækka hámarkshraða á götum eins og Miklubraut og Kringlumýrarbraut í Reykjavík. Á annatímum myndast mikil stífla og töf á þessum götum, þannig að menn komast þangað seint og illa úr hliðargötum. Færu menn eftir nýjum ákvæðum og minni hraða, yrði stíflan miklu meiri, svo að vandræðin ykj- ust. Hitt er jafnlíklegt, að ökumenn færu ekki eftir slíkum ákvæðum. Þá yrði enn ýtt undir virðingarleysi fyrir lögum og reglum. Ekki á að hafa lög, sem stangast á við almenna skynsemi. Haukur Helgason l INNHEfMTuH INNHEIMTUVIXLAR wmjmwn gjáldeyrir EXCHANGE „Hverjir töpuðu á mikilli verðbólgu og lágum vöxtum fyrri ára? Umfram allt venjulegt launafólk og sparifjáreigend- ur. Hverjir græddu? Eigendur fyrirtækja, aðstöðubraskarar og skuldakóngar." Rödd aftur- haldsmannsins Það bar við á dögunum, að Guð- steinn nokkur Þengilsson læknir tók til máls hér í blaðinu um „afurðir frjálshyggjunnar“. Þar glumdi við rödd hins stjómlynda afturhalds- manns, sem gat ekki unnt venjulegu fólki- - þér og mér - að velja um vörur og þjónustu á umsömdu verði. En því er rödd hans eftirtektarverð, að hún segir okkur, á hverju við megum eiga von, ef þessi félags- hyggjumaður og hans líkar komast aftur til valda á íslandi. Hyggjum þess vegna um stund að skoðun hans. Frjálsar kartöflur Guðsteini farast svo orð um frjáls- hyggju: „Svo virðist sem tiltölulegur fámennur hópur öfgamanna sé að leiða yfir okkur þessa áþján í nafhi frelsisins, sem þeir óvirða svívirði- lega með því að kenna þennan óburð sinn við það. Þeir hafa fengið til- styrk auðs- og valdamanna, sem halda að nú sé loks komin ný hús- agafororðning er haldi öllum lýð niðri og kenni honum hlýðni og undirgefni við hina nýju húsbændur, frjálshyggjufrömuðina." Hann nefriir þrjú dæmi um hina nýju áþján í na&i frjálshyggju. Eitt er, að sala hefur verið leyfð á útlend- um kartöflum. Hvílíkt hneyksli! Ég hef að vísu lítt gefið mig að húsmóð- urstörfum, en hitt veit ég, að flestir þeir, sem þurftu að reka heimili, voru íýrir löngu orðnir uppgefhir á einkasölu þeirri á grænmeti, sem hér hafði tíðkast. Útlendar kartöflur eru betri en skemmdar kartöfur - eða engar, eins og stundum vildi verða á árum áður. Og hveijum var slík einkasala raunar í hag? Hún var auðvitað ekki í hag hinum venjulegu neytendum, sem Guðsteinn Þengils- son ber fyrir brjósti að eigin sögn, heldur framleiðendum - enda komið upp að kröfu þeirra. Frjálst útvarp Annað dæmi Guðsteins er af hin- um frjálsu útvarpsstöðvum, sem risu upp í framhaldi af verkfallsátökun- um haustið 1984. Hann fer í því viðfangi mörgum hneykslunarorð- um um Bylgjuna og Stöð tvö jafn- framt því sem hann lofar Ríkisút- varpið. Hvað er að segja um þetta? Ríkisútvarpið hefur að mínum dómi gert margt gott og Bylgjan og Stöð tvö margt slæmt. En sumt hafa einkastöðvamar líka gert miklu bet- ur en ríkisstöðvamar. Skoðanir okkar Guðsteins á dagskrám hinna ólíku stöðva skipta þó ekki mestu máli: Okkur finnst það leiðinlegt, sem öðrum finnst skemmtilegt, og öfugt. Það varðar mestu, að þörfum fólks sé fullnægt á sem bestan og ódýrasta hátt. Eymd félagshyggjunnar KjaUarinn Dr. Hannes Hólmsteinn Gissurarson lektor Hvað sem um einkastöðvamar má segja, er enginn vafi á því, að þær reyna eftir fremsta megni að fiill- nægja þörfum venjulegra neytenda, enda er líf þeirra undir því komið, að á þær sé hlustað eða horft. Ríkisstöðvamar reyna hins vegar að fullnægja þörfum þess hóps, sem ræður mestu um rekstur þeirra, en í honum em einkum stjómmála- menn og menntamenn - fólk úr hinum „talandi stéttum", eins og ég hef stundum orðað það. Þegar Guð- steinn kvartar yfir dagskrám einka- stöðvanna, er hann í raun og vem að finna að smekk og þörfum venju- legra neytenda. Hann er að óska þess eins og allir mannkynsfrelsarar fyrr og síðar, að menn séu öðm vísi en þeir em. Frjálsir vextir Þriðja afurð fijálshyggjunnar er að sögn Guðsteins sú breyting, að vextir em ekki lengur keyrðir niður með valdboði, heldur semja lánveit- endur og lánþegar um þá í fijálsum viðskiptum. „Bæði fijálsar kartöflur og frjálst sjónvarp hafa bliknað við hliðina á frjálsum vöxtum,“ segir hann. En hvemig var ástandið, á meðan vextir vom vegna afskipta ríkisins lægri heldur en um hefði samist í ffjálsum viðskiptum? Þar sem framboð lánsfjármagns var þá minna en eftirspum, þurftu banka- stjórar að skammta lánin, og þá fór það gjaman eftir aðstöðu fólks og aðgangi að valdsmönnum, hvort það fékk lán. Þá þurfti venjulegt fólk jafnvel að byrja að bíða klukkan átta á morgnana við útidyr ban- kanna eftir viðtölum við skömmtun- arstjórana. Nú má hins vegar segja, að vextimir skammti lánin - brúi bilið á milli framboðs og eftirspum- ar. Hveijir töpuðu á mikilli verðbólgu og lágum vöxtum fyrri ára? Umfram allt venjulegt launafólk og sparifjár- eigendur. Hveijir græddu? Eigendur fyrirtækja, aðstöðubraskarar og skuldakóngar. Það skýtur skökku við, þegar Guðsteinn Þengilsson segist tala gegn fijálsum vöxtum í nafhi einhvers undirokaðs lýðs, því að þessi breyting á það sammerkt með hinum tveimur, sem hann nefh- ir, að vald hefur verið flutt úr höndum skömmtunarstjóra og fram- leiðenda til venjulegs fólks. Nú fær það að velja um útlent og innlent grænmeti og margar ólíkar út- varpsrásir og þarf ekki lengur að koma sér vel við pólitíska skömmt- unarstjóra, heldur aðeins greiða sannvirði fyrir lánsfé. Varnaðarorð Guðsteinn Þengilsson á ekki sam- leið með venjulegu fólki í þessu máli. En hann á hins vegar ýmsa skoðanabræður í forystuliði þeirra flokka, sem eru vinstra megin við miðju. Slíkir menn horfa saknaðar- augum til fyrri ára, þegar þeir gátu haft vit fyrir fólki og skammtað því úr hnefa. Það er því nokkur hætta á því, ef mynduð verður vinstri stjóm eftir næstu kosningar, til dæmis undir forsæti Jóns Baldvins Hannibalssonar, að við fáum ekki lengi að njóta þeirra afurða frjáls- hyggjunnar, sem Guðsteinn Þengils- son nefnir - fijálsra kartaflna, frjálsra útvarpsstöðva og fijálsra vaxta. Hannes Hólmsteinn Gissurarson „Hvað sem um einkastöðvarnar má segja, er enginn vafi á því, að þær reyna eftir fremsta megni að fullnægja þörfum venju- legra neytenda, enda er lífþeirra undir því komið, að á þær sé hlustað eða horft.“

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.