Dagblaðið Vísir - DV - 06.10.1987, Blaðsíða 10

Dagblaðið Vísir - DV - 06.10.1987, Blaðsíða 10
10 ÞRIÐJUDAGUR 6. OKTÓBER 1987. Útlönd DV Albanía opnast ferðamönnum Albönsk bóndakona í hefðbundnum búningi á göngu fram hjá myndum af feðrum kommúnismans. Símamynd Reuter Kommúnistaríkið Albanía, sem löngum hefur þótt fylgja harðari stjómmálalínu og vera óaögengi- legra en flest önnur ríki, er nú smám saman að opna landamæri sín ferða- mönnum og öðrum þeim sem hugur leikur á heimsóknum. Aðstreymi ferðamannanna er stýrt af varfæmi því aðeins um þrem þúsundum þeirra er hleypt inn í landið árlega, en ijöldinn hefur þó vaxið mjög frá því sem tíðkaðist fyrir fáeinum árum þegar einungis örfáir heittrúaðir kommúnistar og ævintýramenn vom svo heppnir að fá landvistar- leyfi. Viðskipti og fréttamennska Fyrir venjulega ferðamenn kostar dvölin í Albaníu um fimmtán þús- und krónur á viku. Smám saman hefur ferðafrelsi þeirra innanlands aukist og nú fá þeir að kynnast fom-' um rústum, óspiHtri náttúm og sérstæðu stjómmálakerfi landsins Auk almennra ferðamanna hefur fjöldi þeirra sem heimsækja Albaníu í viðskiptaerindum, sem stjómarer- indrekar annarra ríkja og sem fufl- trúar erlendra fjölmiðla einni aukist til muna. Albanir em nú að treysta að nýju tengsl sín við umheiminn en þeir einangmðust nær algerlega eftir að sambönd þeirra við fyrrum bandamannaríki sín, Júgóslavíu, Sovétríkin og Kína, rofnuðu. Æ fleiri erlend flugfélög sækja um og fá flugrekstrarleyfi í Albaníu, þeirra á meðal Swissair, sem nú flýg- ur vikulega til Tirana, höfuðborgar Albaníu. Júgóslavnesk, rúmönsk og ungversk flugfélög bjóða jafnframt upp á ferðir þangað. Afslöppuð landamæri Þeir sem þekkt hafa til í Albaniu um nokkurt árabil segja að gjör- breyting hafi orðið á viðhorfum í landamæravörslu Aibana. Á landa- mærum Júgóslavíu og Albaníu fyllir myndaskýrslu um ferð sína, leit í bifreiðum og farangri er yfirborðs- kennd og ferðamenn yfirleitt boðnir letilega velkomnir. „Albanía er ekki lokað land, við bjóðum útlendinga velkomna," segir Shkelsqim Begari, embættismaður sem oft tekur á móti erlendu fjöl- miðlafólki. Og þeir sem komið hafa tíl landsins undanfarið segja að aðrir embættismenn ríkisins virðist taka það viðhorf alvarlega. Handan viö þessi afslöppuðu landamæri eru þó önnur sem minna á liðna tíð, þegar Albanía var lokað land. Þar ekur ferðamaðurinn um þungt jámhlið í gaddavírsgirðingu og steinsteyptir herskálar minna enn rækilegar á fortíðina. Vopnaðir bændur sitja á ösnum sínum við þessi landamæri og virða ferðamenn fyrir sér. Herbúðimar og gaddavírsgirðing- amar vom byggð til að verja Albaníu innrásum. Landið hefur Símamynd Reuter réðu því um fimm alda skeið og sneru íbúum þess til múhameðstrú- ar. ítalir réðust inn í Albaníu í byrjun tuttugustu aldar og Þjóðveij- ar tóku það í síðari heimsstyijöld- inni. Óttinn við innrás átti sér þvi ákveðnar forsendur þótt hann virð- ist nú liðinn hjá að mestu. Trúleysi Albanía er eina trúlausa ríki ver- aldar þar sem trúarbrögð em með öllu bönnuö. Enver Hoxha, fyrrum leiðtogi Albaníu, sem lést 1985, lét loka moskum landsins 1968. í stað trúarlegra minja em nú komnir rauðir borðar og risavaxnar myndir af leiðtogum heimskommúnismans. Að mörgu leyti' hefur framþróun orðið nokkuð hröð í Aibaníu undan- farin ár. í Elbasan, einu af helstu virkjum Tyrkja í landinu, er nú risin mikil iðnaðarmiðstöð. í henni miðri má þó greina merki þess hversu langt á eftir Vesturlöndum Albanía er enn. Bankar em svipaðir því sem gerðist fyrir síðari heimsstyijöldina annars staðar í Evrópu, án tölvu- væðingar eða annarrar tæknivæð- ingar. Þótt Albanir hafi ef til viii loks sannfærst um að enginn hyggi á innrás í landiö lengur má ætla að þeir opni nú landamæri sín meira í von um vestræn áhrif. Telja verður næsta líklegt að þeir geri sér grein fyrir að ef landið verður áfram lokað dragist það enn aftur úr og verði því að standa frammi fyrir annarri og jafnvel enn meiri hættu síðar meir. Líkt og mörg önnur kommúnistaríki hefur Aibanía ef tii viii komið auga á að ekkert ógnar eins sjáifstæöi rík- isins og það að vera ekki samkeppn- isfær í efnahagslegu og tæknilegu tiiiiti. Haldi sjarmanum Þeir sem þekkja Albaníu segjast þó vona að framþróun sú er verður muni ekki eyða þeim sjarma sem þeir telja landið hafa í dag. Þeir hugsa með hryliingi tii þess ef bif- reiðar ýta reiðhjólunum, sem ein- kenna stræti höfuðborgarinnar, til hliðar. Þeir viija ekki að Dajti hótel- ið, sem á sínum tíma var byggt fyrir ítalska einræðisherrann Mussolini, breytist í túristagildru, með tilheyr- andi glamri. Með öðrum orðum vona þeir aö hin nýja Albanía og sú gamla geti staöiö hiið við hlið. Reynslan hefur að vísu kennt mönnum að við sliku er vart að bú- ast því tæknilegar og efnahagslegar framfarir hafa mjög sterka tilhneig- ingu tii að eyða þessum einkennum fyrri tíma. Ef til viii verður því hver síðastur að sjá og upplifa Aibaníu eins og hún er í dag. mun nanar en áður gerðist. ferðamaðurinn tii dæmis út mála- þurft aðjþola margar slíkar. Tyrkir Hermenn úr fótgönguliði albanska hersins á göngu á sveitavegi. Taiwanbúar krefjast samskipta við Kína Þann 14. október næstkomandi er búist við að yfirvöld á Taiwan gefi út tilkynningu um takmarkað ferðafrelsi til Kína. Ekki er þess þó vænst að íbúar eyjarinnar verði ánægðir þar sem þeir krefjast ótak- markaðs ferðafrelsis. Tæplega tvær milljónir manna, þar á meðai sex hundruð þúsund hermenn, flúðu frá Kína til Taiwan árið 1949 ásamt stjórninni í Kína sem kommúnistar þar steyptu af stóli. Taiwan, sem áður hét Formósa, var á árunum fyrir og eftir alda- mótin ýmist undir yfirráðum Kínveija eöa Japana. Um þetta leyti lýstu íbúarnir yfir sjálfstæöi en Japanir brutu á bak aftur slíkar tilraunir. í lok seinni heimsstyrj- aldarinnar urðu Japanir að af- henda Kínverjum Taiwan. Tveimur árum seinna eða 1947 gerðu Taiwanbúar enn eina tilraun til þess að öðlast sjálfstæöi en upp- reisnin var bæld niður af stjóm Chiang Kai-cheks sem síðan flúði tii Taiwan. Frá 1949 hefur Taiwain veriö starfrækt sem sjálfstætt lýð- Tæplega tvær milljonir manna flúöu til Taiwan áriö 1949 er kom- múnistar gerðu byltingu í Kína. veldi en öpinberlega er það aðeins hérað í Kína. Taiwan hefur notið efnahagslegs og hemaðarlegs stuðnings frá Bandaríkjunum til að koma efna- hag eyjarinnar í góðar horfur. Hagvöxtur er góður á eyjunni og heiidarþjóðarframleiðsla mikil. Tilfinningaflóð Tilkynning yfirvalda í Taiwan í síðasta mánuði um að leyfa íbúum eyjarinnar að snúa heim aftur til að sameinast ættingjum olli miklu tilfinningaflóði sem embættismenn á Taiwan reyna nú að halda í skefi- um. Vestrænir stjórnarerindrekar eru þeirrar skoðunar að harölínu- menn í stjórnarflokknum sjái jafnvel eftir að hafa fært í tal til- slakanir á ferðabanni eftir að hafa orðið varir við það sem eitt blað- anna kallaði meginlandssóttina. Margir þeirra sem flúðu gerðu ráð fyrir að dvelja aðeins í nokkrar vikur á Taiwan. Vikurnar urðu svo að tugum ára. Flokkur Chiang Kai- -cheks talaði um að ná aftur völdum í Peking og bannaði öll samskipti við Kína á meðan á bylt- ingu kommúnista stóð. Stjórnin í Taiwan segist vera yfir- höfuð kínverska alþýðuveldisins „Við skulum fara heim,“ stendur á borðanum fyrir aftan þennan Taiw- anbúa sem er einn þeirra er flúðu Kína árið 1949. Fyrrverandi meg- inlandsbúar krefjast nú ótakmark- aðs ferðafrelsis til Kína. Símamynd Reuter og líta á Kínverja, hvar sem þeir eru, sem borgara þess. Margir Taiwanbúa virðast nú ætla að láta stjórnina standa við stóru orðin sín með því að krefiast ótakmarkaðs ferðafrelsis i eigin landi. Þeir fara einnig fram á að mega hefia verksmiðjurekstur á meginlandinu og að verslun verði frjáls milli Taiwan og Kína. Ákæru að vænta Víst þykir að hermönnum, opin- berum starfsmönnum, fréttamönn- um og kennurum verði meinað aö fara til Kína. Líklegt þykir að Rauði krossinn verði látinn hafa eftirlit með ferðunum sem embættismenn segja að verði leyfðar í mannúðar- skyni. Kvisast hefur að Kínveijum á meginlandinu verði heimilað að heimsækja ættingja á Taiwan. í síðasta mánuði virtu tveir blaðamenn bann Taiwanstjórnar- innar að vettugi og flugu til Kína þar sem þeir voru í þrettán daga. Þeir eiga nú yfir höfði sér ákæru sem útgefandi blaðs þeirra kveðst ætla að berjast gegn um leiö og hann vitnar til stuðnings almenn- ings.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.