Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.1987, Blaðsíða 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 10. NÓVEMBER 1987.
Stjómmál
Ríkið yfirtekið 8 milljarða
skuldasúpu af orkugeiranum
- þýðir tvo milljarða króna í vexti og afbovganir á ári
Nýir skattar gefa
5,7 milljarða kr.
Ríkisstjómin hyggst ná 5,7 mill-
jörðum króna á næsta ári með nýjum
sköttum sem hún hefur lagt á lands-
menn frá því hún var mynduð í
sumar. Þessar upplýsingar komu
fram í fjárlagaræðu Jóns Baldvins
Hannibalssonar.
„Þessar viðbótartekjur sundurhð-
ast þaxrnig að breikkun söluskatts-
stofns og aðrar breytingar á honum
ásamt breytingum á tollum og vöru-
gjaldi munu gefa um 3.200 miUjónir
króna, bifreiðaskattar 950 miUjónir
króna, skattar á atvinnurekstur 600
miUjónir króna og ýmsir tekjustofn-
ar, lántöku- og ábyrgðargjöld, kjam-
fóðurgjald og arðgreiðslur 950
miUjónir króna,“ sagði fjármálaráð-
herra.
„Hluti þessara tekna, eða 3.700
milljónir króna, stafar af þeim breyt-
ingum sem ákveðnar vom við stjóm-
armyndunina á miðju þessu ári, 600
miUjónir króna vegna ráðstafana
sem ákveðnar vom í október en 1.400
miUjónir eru vegna breytinga sem
ætlað er að gangi í gUdi um næstu
áramót." -KMU
Ríkissjóður
skuldar 450
milljónir króna
TaUð er að ríkissjóður skiUdi sveit-
arfélögum, íþróttafélögum og
ýmsum samtökum 400 til 450 mUljón-
ir króna vegna byggingar dagvistar-
heinúla, félagsheinúla og íþrótta-
mannvirkja. Þetta kom fram í
fjárlagaræðu Jóns Baldvins Hannib-
alssonar er hann ræddi um verkefn-
atiUærslu frá ríki til sveitarfélaga.
Hvemig fara skuU með þessa
„hala“, sem ráðherrann nefndi svo,
við verkaskiptinguna hefur valdið
mönnum hugarangri. Dagvistar-
heimih, félagsheimUi og íþrótta-
mannvirki á nefrúlega að færa alfarið
yflr á sveitarfélög um áramót.
Jón Baldvin skýrði frá þeirri hug-
mynd Jóhönnu Sigurðardóttur
félagsmálaráðherra að efla nokkurs
konar viðlagadeUd í jöfnunarsjóði
sveitarfélaga sem hefði meðal annars
það hlutverk að létta undir með
sveitarfélögum vegna framkvæmda
sem þegar eru hafnar.
„Með því að ætla 150 miUjónir
króna í sérdeUd jöfnunarsjóðsins
ætti að mega jafna áhrif vegna þess-
arar verkefnatUfærslu á næstu þrem
árum,“ sagði fjármálaráðherra.
-KMU
Ríkissjóður hefur þurft að taka yfir
verulegar skuldbindingar af orku-
geiranum á undanfömum árum. í
fjárlagaræðu Jóns Baldvins Hanni-
balssonar kom fram að hrein
yfirtaka ríkissjóðs vegna þessa á
fimm árum næmi 8,4 miUjörðum
Jón Baldvin Hannibalsson fjár-
málaráðherra sagði í fjárlagaræðu
sinni að tekjur íþróttahreyfingarinn-
ar og ungmennafélaganna af lottóinu
væri miklu meiri en niðurskurður á
framlögum tU þeirra.
„Það er rétt að þessi framlög hafa
verið lækkuð um helming tíl ÍSÍ og
króna á verðlagi í september.
Byggðastefna, seinheppni í fjár-
festingum og kjarasamningar eru
ástæðumar sem Jón Baldvin sagði
fyrir því að ríkið hefði yfirtekið
heldur meira tíl Ungmennafélags Is-
lands. Samanlagt má segja að ríkis-
sjóður hafi lækkað útgjöld um 20
milljónir króna með þessum hætti,“
sagði Jón Baldvin.
„Þegar lottóinu svokaUaða var
komið á fyrir rúmu ári óraði sjálf-
sagt engan fyrir því hve miklar
væri vegna byggðaUna, Kröflu-
virkjunar, Rafmagnsveitna ríkis-
ins, Orkubús Vestfjarða, Rafveitu
Siglufjarðar, Hitaveitu Akraness
og Borgarfjarðar og Hitaveitu Ak-
ureyrar.
Ótrúlega háar fjárhæðir
„Með yfirtöku ríkissjóðs á þess-
um skuldum er í raun verið að
færa greiðslubyrðina af mann-
virkjunum af orkunotendum til
skattborgaranna, sem reyndar era
í sumum tílvikum sömu aðUamir.
Með öðrum orðum: Verulegar fjár-
hæðir út úr orkuverðinu,“ sagði
fjármálaráðherra.
„Ólíklegt er að fólk geri sér al-
mennt grein fyrir hvað hér er um
ótrúlega háar fjárhæðir að ræða.
Frá ársbyrjun 1983 til ársloka 1986
þurfti ríkissjóður að greiða um 3
miUjarða króna í vexti og afborgan-
ir af þessum lánum. Á þessu ári
nemur fjárhæðin um 1,8 miUjörð-
um króna. Greiðslubyrði ríkissjóðs
af þessum skuldbindingum nemur
1,9 miUjörðum króna á árinu 1988.“
Tekjuskattur lækkaöi um
20%
tekjur það mundi færa eigendunum.
Nýjustu upplýsingar em þær að frá
því í febrúar í ár, þegar fyrst var far-
ið að greiða út hagnað, hafi verið
greiddar út um 185 miUjónir króna.
Varlega áætlað hefur verið taUð að
hagnaður á árinu 1988 geti numið 250
miUjónum króna sem skiptist þannig
orkuverðs eða skattgreiðslna má
skoða dæmið á eftirfarandi hátt:
Hefði ríkissjóður ekki yfirtekið
lánin væri greiðslubyrði ríkissjóðs
1,9 mUljörðum lægri. Hefði mátt
lækka tekjuskatt einstakUnga um
þá fjárhæð eða um rúm 20%.
Ef orkugeiranum yrði afhent
skuldasúpan, 8.400 miUjónir króna,
frá næstu áramótum, vextir væm
6,5% og lánstími 20 ár, sem má
ætla að sé um það bU meðallíftími
mannvirkjanna, þyrfti að hækka
gjaldskrá almennrar raforkunotk-
unar um fimmtung til að bera uppi
þessi lán.“
Raforkuverðið er falsað
„AUar þessar yfirtökur ríkissjóðs
af orkugeiranum fela í sér að raf-
orkuverðið í landinu endurspeglar
engan veginn þann kostnað sem
Uggur að baki þess.
Með öðrum orðum: Raforkuverð-
ið í landinu er falsað. Þykir þó
mörgum það nógu hátt.“
Jón Baldvin minnti að lokum á
að ekki væri séð fyrir endann á
yfirtökum ríkissjóðs af orkugeiran-
um. Nægði þar að minna á umtals-
verða fjárhagsörðugleika ýmissa
hitaveitna. -KMU
að til íþróttasambands íslands færa
um 120 milljónir króna, Ungmenna-
félags íslands 30 miUjónir króna og
Öryrkjabandalagsins um 100 miUj-
ónir króna. Þetta er í hnotskurn
staða þessa máls,“ sagði ráðherrann.
-KMU
þessar skuldir.'
Hann sagði að skuldayfirtakan
Skuldayfirtakan er aðallega vegna byggðalína, Kröfluvirkjunar, Raf-
magnsveitna rikisins, Orkubús Vestfjarða, Rafveitu Siglufjarðar, Hitaveitu
Akraness og Borgarfjarðar og Hitaveitu Akureyrar. DV-mynd EJ „Sé þetta sett fram sem val miUi
Jón Baldvin svarar íþrótta- og ungmennafélögum:
Hagnaður af lottó miklu
meiri en niðurskurður
Ævi og ástir Jóns Ottars
íslendingar hafa lengi haft það
fyrir sið að skrifa æviminningar
sínar. SjáUsagt stafar sú árátta af
meðfæddu sjálfsáliti sem leynst
hefur með þjóðinni, enda mundi
hún ekki hafa lifað það af að búa í
þessu afskekkta landi nema að hafa
óbilandi trú á sjálfri sér. Við sjáum
það í íslendingasögunum að þar
eru persónulýsingar nákvæmar og
ævi manna rakin aUt frá fæðingu
þar tU þeir em drepnir. Aldrei hefði
veriö hægt að skrá þessar sögur
nema vegna þess að sögupersón-
umar sjálfar hafi komið hetjuskap
sínum á framfæri.
Munurinn var þó sá að sögur
landnámsaldarinnar voru ekki
gefnar út fyrr en nokkmm öldum
síðar þannig að þeirri kynslóð gafst
ekki kostur á að lesa hólið um sjálfa
sig enda lifði hún áður en prentlist-
in, frægðin og egótrippin vom
fundin upp. Landnámshetjurnar
urðu því frægar án þess að njóta
þess með því að segja frá því á
prenti hvað þær höfðu gert til að
verða frægar. Þetta geta hetjur
vorra daga gert eftir að þær em
orðnar hetjur af því að koma fram
í sjónvarpi.
Seinna, þegar menn fóm að rita
sínar eigin sjálfsævisögur tíl að
halda frægð til sinni til'haga, fen-
gust þær ekki birtar fyrr en löngu
eftir andlát söguritara. Það mun
hafa verið gert af tilUtssemi við
samferðamenn.
En nú er öldin önnur enda hrað-
inn sUkur að frægðin þoUr enga
bið. Menn verða að fá að segja frá
hæfileikum sínum, ástum og ævi
áður en þeir eru allir og umfram
allt að fá að lesa um sig sjálfir svo
að þeir geti notið góðs af frægð-
inni. Nú hafa menn bæði sjónvörp,
bækur, blöð og faUeg tímarit tíl að
koma prívatmálum sínum á fram-
færi eiida ófært að heU kynslóð og
þá sérstaklega þeir sjálfir missi af
þessum upplýsingum í lifanda Ufi.
Tímaritið Mannlíf er nú búið að
skrásetja ævi og ástir Jóns Óttars
Ragnarssonar sem er einna fremst-
ur íslendinga á vorum dögum. Þó
er Jón Óttar ekki nema rétt rúm-
lega fertugur og á þess vegna að
geta sagt frá ævi sinni í framhalds-
sögubroti við og við, eftir því sem
ævi hans lengist og ástarævintýr-
unum fjölgar. Þessi merka saga
má ekki fara fram hjá neinum læs-
um og uppkomnum Islendingi enda
væri Jón Óttar ekki að tíunda það
helsta sem á daga hans hefur drifið
í bólfórum og kvennamálum fram
að þessu nema vegna þess að hann
telur sjálfur að það eigi erindi til
almennings.
Þetta er guösþakkarvert enda
kemur í ljós í þessari sjálfsævisögu
að Jón Óttar er maður á alþjóða-
mæhkvarða í hverju sem hann
tekur sér fyrir hendur. Að sögn
náinna vina hans er hann faUegur,
ríkur, gáfaður og vel ættaður og
svona menn hafa þörf fyrir að að
skipta um konur eins og aðrir
skipta um fót. Jón viðurkennir að
hann þoli ekki ljótar konur og
umgengst því bara fgllegar konur
og hlýtur þessi yfirlýsing að vera
afskaplega mikil huggun fyrir allar
þær sem hann er búinn að gefa upp
á bátinn og er ekki með í augna-
blikinu. Fyrir hinar, þær sem enn
eiga eftir að njóta þessa fræga
manns, er ennþá von því Jón segir
að nauðsynlegt sé að skipta um eig-
inkonu að minnsta kosti á tuttugu
ára fresti.
Svona sjálfsævisögur eru gífur-
legt innlegg í þjóðfélagsmálin og
léttir fyrir þjóðina, sér í lagi þegar
þessi sami maður er nær daglegur
gestur á skerminum á hverju heim-
ih. Jón Óttar gerir sér grein fyrir
að það er ekki nóg að sýna á sér
andlitið. Hann verður líka að fletta
niður um einkalíf sitt á almanna-
færi og upplýsa aðdáendur sína um
konurnar sem elska hann og kvöld-
matinn sem samanstendur af kexi
og hvítvíni þegar vel liggur á hon-
um. Annars drekkur hann mest
bjór enda er hann þeirrar skoðunar
að vandlega athuguðu máli að
áfengi er betra fyrir heilsuna held-
ur en kókaín og hass. Jón Óttar er
lærður matvælafræðingur og þess
vegna hlýtur þetta að vera rétt sem
hann segir eins og allt annað, ef
marka má þá sem umgangast hann.
Þeir em allir sammála um að þarna
sé ofurmenni á ferð.
Ævi og ástir Jóns Óttars era
ómetanleg íslendingasaga - ekki
bara fyrir þær sem hafa notið ævi
hans og ásta heldur líka fyrir hinar
sem eiga eftir njóta þeirra síðar.
Dagfari