Dagblaðið Vísir - DV - 25.11.1987, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 25. NÓVEMBER 1987.
Frjálst, óháð dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smááuglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 600 kr.
Verð i lausasölu virka daga 60 kr. - Helgarblað 75 kr.
Sameining sjálfstæðismanna
Á flokksráðsfundi sjálfstæðismanna um síðustu helgi
bar það einna helst til tíðinda að Þorsteinn Pálsson,
formaður flokksins, setti fram þá áskorun til sjálfstæðis-
manna, hvar í flokki sem þeir standa, að slíðra sverðin
og sameinast að nýju. Formaðurinn minnti á að borgara-
leg öfl á íslandi hafa í fimmtíu ár átt samleið undir
merkjum Sjálfstæðisflokksins. En í síðustu kosningum
skildu leiðir með þeim afleiðingum að fylgi Sjálfstæðis-
flokksins hrapaði niður fyrir þrjátíu prósent atkvæða
og flokkurinn tapaði þriðja hverju atkvæði.
Þetta er að sjálfsögðu hrikalegt afhroð og einhvers-
staðar hefði forysta flokks sem biði slíkan ósigur látið
það verða sitt fyrsta verk að segja af sér. Raunar hefur
það komið fram að bæði formaður og varaformaður
flokksins veltu þeim möguleika fyrir sér. Hinn kostur-
inn var þó valinn og endirinn varð sá að Þorsteinn
myndaði ríkisstjórn undir sinni forystu og kaus að
þrauka. Ekki er hægt að álasa honum fyrir þá ákvörð-
un, enda var ekki að heyra að neinn þrýstingur kæmi
fram innan Sjálfstæðisflokksins um aflausn Þorsteins.
Það er líka skiljanlegt að Þorsteinn geri nú tilraun
til að brúa bilið milli sín og flokksins annars vegar og
I þeirra sem yfirgáfu hann hins vegar. Hann á sitt póli-
tíska líf undir því að það takist. Ef Sjálfstæðisflokkurinn
nær ekki verulegum hluta af fylgi sínu til baka eru
dagar Þorsteins taldir í formannssæti.
En hversu heiðarleg sem viðleitni Þorsteins er nú 1
ákalli sínu til sjálfstæðismanna í öðrum flokkum þá er
vafasamt um árangur. Sannleikurinn er sá að honum
sjálfum er að langmestu leyti kennt um mistökin sem
urðu þess valdandi að leiðir skildu. Hann ber sjálfur
ábyrgð á óförunum en ekki hinir sem hurfu. Það er
auðvitað þungur kross að bera en það eiga þeir líka að
vita sem taka að sér forystu í Sjálfstæðisflokknum að
það mikla vald er vandmeðfarið. Við getum látið það
hggja milli hluta hverjum um sé að kenna, hver beri
sökina á fylgishruninu en ábyrgðin er formannsins og
forystunnar. Þess vegna vaknar sú spurning hvort bú-
ast megi við að sameining geti orðið þegar þeir hinir
sömu sitja við völd í flokknum og bera ábyrgð á sundr-
ungunni.
Þorsteinn gerir sér greinilega vonir um að hann geti
höfðað til þeirra kjósenda sem sáu ekki ástæðu til að
kjósa flokkinn eftir að hann tók við honum. Það er fróm
ósk enda erfitt fyrir ungan mann eins og Þorstein að
sætta sig við þau örlög að eiga heiðurinn af sundrungu
Sjálfstæðisflokksins. Þorsteinn hefur marga góða kosti
sem hæfur stjórnmálamaður og full ástæða er til að
binda vonir við hann til framtíðarþátttöku í stjórn-
málum. Það yrði dapur og raunar ósanngjarn endir á
efnilegum ferli ef sundrung Sjálfstæðisflokksins endur-
tekur sig í næstu kosningum. Þá sér Þorsteinn sína
sæng upp reidda.
Ef Þorsteinn ætlar að fylgja þessari áskorun sinni
eftir verður fleira að koma til. Mestu máli skiptir að
Sjálfstæðisflokkurinn sé stefnu sinni trúr. Með alls kyns
rugh og ráðleysi í málflutningi, klysjukenndum tilsvör-
um og merkilegheitum gagnvart almenningi og stöðn-
uðu og stirðbusalegu yfirbragði í hverju málinu á fætur
öðru hefur Sjálfstæðisflokkurinn fjarlægst fjöldann. Ef
Þorsteini tekst að sveigja flokkinn og sjálfan sig til
meiri víðsýni og nærgætni í samskiptum við kjósendur
verður honum að ósk sinni um sameinaðan Sjálfstæðis-
flokk. Annars ekki.
Ellert B. Schram
Frá ráðstefnu um varnir gegn áfengi og fikniefnum.
Afengisvamir
má ekki svelta
í aðdraganda endanlegrar fjár-
lagagerðar fmn ég mig knúinn til
að vekja athygli á einu atriði sem
ekki hefur hátt farið. Raunar er það
oft svo að fáir fmna sig knúna til
að taka upþ málsvörn fyrir það
ágæta forvarnarstarf sem víða er
unnið gegn eiturefnum hvers kon-
ar en þeim mun meiri dýrðarljóma
er erfiðið við afleiðingarnar sveip-
að og skal ekki amast við því út af
fyrir sig.
Alþingi til leiðsagnar
Afengisvamarráð er lögbundin
stofnun og Alþingi kýs í ráðið full-
trúa. Því hefur Alþingi ótvíræðum
skyldum að gegna við þetta ráð
enda á þaö að vera til ráðgjafar og
leiðsagnar um áfengismál okkar öll
og því miður er þar um alltof víð-
KjaHarinn
Helgi Seljan
fyrrverandi alþingismaður
„Rökin eru sótt til þeirra aðila á heil-
brigðissviðinu sem gleggst og best vita
um orsakir og afleiðingar.“
feðman, viðkvæman og vandmeð-
farin málaflokk að ræða.
Hlutverk þessa ráðs og allra
hinna íjölmörgu undirnefnda þess
um allt land er ærið og erfitt og
ekki hefur sá löggjafi, er kom því
á, séð sóma sinn í að gera starf
þess eins og vera bæri. Það hefur
ekki verið mulið undir þaö, svo að
gripið sé til gamals orðtaks.
Stundum hefur þaö flögrað að
mér aö ástæðan væri sú að löggjaf-
anum eða mörgum sem þar á hlut
að hafi þótt býsna gott að afgreiða
þessi mál á einhvers konar frið-
þægingarmáta - þrátt fyrir allt
höfum við þó áfengisvarnaráð,
hvorki meira né minna.
Og eins væri á erfiðum stundum
auövelt að benda á það og segja:
Hvað aðhefst áfengisvamaráð og
allar áfengisvamanefndirnar? Allt
flýtur í áfengi - afleiðingarnar alls
staðar - unghngarnir drekka -
heimilin líða - glæpirnir viögang-
ast og samt eigum við áfengisvarn-
aráð - hvorki meira né minna.
Það er ljótt aö hugsa svona en
eitthvað svipaö þessp gerist þó þeg-
ar verið' er að skella skuldinni á
allt annað en bölvaldinn sjálfan,
af því að hann er þeim þóknanlegur
sem tala.
Gamalgróið viðhorf
En nóg um hugleiðingar af þessu
tagi og aftur að þeim raunveruleika
er birtist okkur í íjárlagafrum-
varpinu og vekur bæði furðu og
hryggð. Ekki það að ég ætti von á
því að núverandi fjármálaráðherra
ynni áfengisvamaráði hugástum.
Hann hefur raunar haft það helst
til áfengisvama að leggja á hðnum
árum að bera fram frumvarp um
að áfengt öl verði bein viðbót við
allt sem þegar viögengst og ölíum
hugsandi mönnum fmnst meira en
nóg.
Rétt er það að áfengisvarnaráö
hefur ekki brugðist skyldu sinni
gagnvart löggjafanum hvað þetta
frumvarp áhrærir, upplýsingar
þess og röksemdir hafa á einn veg
verið: andmælin ekki á sandi
byggð, heldur leitað í smiðju fær-
ustu sérfræðinga innan lands og
utan. Rökin eru sótt th þeirra aðila
á heilbrigðissviðinu sem gleggst og
best vita um orsakir og afleiðingar.
Sjálf Alþjóðaheilbrigðismálastofn-
unin og hennar vísa lið leitt fram
til vitnis.
Ég neita þó að trúa því að nokk-
urt samhengi sé þarna á mhli og
þeirrar ákvörðunar fjármálaráð-
herra að leggja ekki fé th áfengis-
varna. Meir hygg ég að ráði
gamalgróiö viðhorf til þessa ráðs
byggt á miklum misskilningi - sem
sé þeim að það gangi erinda bind-
indismanna í einu og öllu, geti ekki
tekið hlutlægt á málum, þar ráði
hhnda og ofstæki vondra templara
ríkjum. Þessa sleggjudóma hefl ég
m.a. hlýtt á inni í þingnefnd og
ekki kæmi mér á óvart þó jafn-
mikill ofurhugi og ráðherrann er í
ölmálinu sem og öðru hafl skoðun
eitthvað í þess áttina.
Skotheldar álitsgerðir
Ég er ekki hlutlaus í þessu máli
því sjáifur álít ég að það sé einmitt
skylda áfengisvarnaráðs að taka
mið af bindindi og reglusemi í öll-
um sínum geröum, ekki fara í einu
og öllu þar eftir, en virkilega líta
til þess sem hinnar einu raunsönnu
áfengisvarnar. En reynslan segir
mér það af störfum og álitsgerðum
áfengisvarnaráðs að þar séu það
blákaldar staðreyndir og álit hæf-
ustu aðha, sem framar öllu ráði
ferðinni. Þar sem þessar álitsgerðir
hafa verið lagöar fram, t.d. í bjór-
málinu, hafa þær reynst blessunar-
lega skotheldar fyrir andmælum
öllum, m.a.s. þeirra sem sleggju-
dómana hafa haft uppi.
En nóg um það af hvaða frum-
stæðu hvötum það er sem hinn
vaski ráðherra ristir svo á þessum
vettvangi. Fyrir honum þarf Al-
þingi einfaldlega að hafa vit. Því
Alþingi ber th þess skylda að ganga
hér sem rösklegast að verki. Al-
þingi hefur ákveðiö skipan þessa
ráðs og ákvarðar hlutverk þess og
ber á því ábyrgð.
Hlutverk ráðsins er viðamikið og
viðkvæmt en Alþingi sjálft hefur
ákveöið að svo skuli það vera. Og
ráðið hefur sannað tilverurétt sinn
einmitt á síðustu árum, rækt hlut-
verk sitt svo að Alþingi hefur getað
á hverjum tíma fengið þaðan full-
komnar upplýsingar um þennan
málaflokk, hérlendis sem erlendis,
einmitt á þann veg sem lög segja
til um.
Duttlungar ráði?
Forvarnarstarf í vímuefnamál-
um er hvergi nærri það sem skyldi,
þaö viðurkenna held ég alhr. Marg-
ir vilja gleyma áfenginu viljandi en
einbeita sér að öðrum vímuefnum,
mest tií að friða eigin samvisku og
geta skipt vímuefnum i góð og vond
eftir eigin vilja. Þaö kæmi sannar-
lega úr hörðustu átt eftir aUt umtal
liðinna ára ef Alþingi veitti ekki
sómasamlega upphæð til áfengis-
varna þar sem virkilega er verið
að fást við þær. Því skal einfaldlega
ekki trúað að duttlungar ráðherra
eigi þar að ráða, duttlungar sem
jafnvel eru byggðir á ákveðinni
hefndarþörf, þó erfitt sé að trúa
því. En það er líka erfitt að sjá ann-
að raunverulegt tilefni.
Þessu verður Alþingi að kippa í
Uðinn og það veit ég að veröur gert.
Svo mikið af almennri skynsemi
og venjulegri, heilbrigðri dóm-
greind er þar innan veggja að
vitlegri úrlausn ætti að mega
treysta.
Helgi Seljan