Dagblaðið Vísir - DV - 04.12.1987, Blaðsíða 16

16
FÖSTUDAGUR 4. DESEMBER 1987.
Spumingin
Hvernig líst þér á Gor
batsjov?
Vignir Barkarson: Mér lístbaramjög
vel á hann.
Pétur Gunnarsson: Mér líst vel á
hann. Stefnan hjá honum er góö.
Björn Helgason: Mjög vel.fmnst hann
skýra sitt mál vel.
Jóhannes Víðir Haraldsson: Lístvelá
Gorbatsjov. Stefnan um friö í heim-
inum er góð.
Sigtryggur Þórhallsson: Mér finnst
hann koma mjög vel fyrir og flytja
sitt mál vel.
Unnur Arngrímsdóttir: Líst nyögvel
á hann. Hann er sjarmerandi maður
og held að hann láti gott af sér leiða.
Lesendur
SkatUeysismörkin:
Hærii launT hagur ríkisins
Þórður Kristjánsson skrifar:
Nú, þegar hin nýju skattalög og
staðgreiðslukerfi skatta tekur gildi
um áramót, gerist þrennt í senn:
Margir munu vilja hætta vinnu um
stundarsakir, skattlausir mánuðir
hverfa og ríkið mun afla meiri tekna
með sköttum en nokkru sinni fyrr.
Eiginlega má segja að ríkið muni
ekki harma það þótt launahækkanir
verði umtalsverðar, þ.e.a.s. úti í þjóð-
félaginu, því þær þýða aukna skatt-
heimtu og draga úr þeim fjölda
gjaldenda sem nú eru á skattieysis-
mörkum eða neðan viö þau.
Það er ekki víst að allir verði jafn-
ánægðir með staðgreiðslukerfið og
sumir sem áður bjuggust við að
sleppa sæmilega frá því vegna hóf-
legra tekna. Þeir sem standa í
kringum skattleysismörkin munu
sjá sína sæng upp reidda þegar laun
þeirra fara fram úr þeim mörkum.
Og það þarf ekki mikið til þess að
launahækkanir verði beinlínis í óhag
sumra, einkum þar sem tveir aðilar
vinna fyrir tekjum.
Með aukinni verðbólgu og hækk-
uðum launum verður það því ofan á
að margir sem í dag hafa reiknað út
skatta sína og talið sig sleppa vel
fyrstu mánuöina og jafnvel allt
næsta ár kunna að sjá gjörbreytta
stöðu í þeim efnum ef launahækkan-
ir verða knúnar fram með offorsi,
eins og ekki er ólíklegt, og þá ekki í
mikilli andstöðu við stjórnvöld eins
og áður er getið.
En hið nýja staðgreiðslukerfi á líka
eftir að breyta miklu varðandi hinn
almenna vinnumarkað og allt verður
það í þá átt að minnka þenslu en
ekki auka og það verður líka til að
koma til móts við ríkisstjórnina því
hún stefnir réttilega að minnkun
þenslu en ekki aukningu hennar.
Á vinnumarkaðnum er nefnilega
talsverður hópur fólks, t.d. einhleypt
fólk og aðrir sem vilja minnka við
sig vinnu en hafa ekki séð sér það
fært vegna þess að menn hafa skuld-
að skatta út árið og þurft aö standa
skil á þeim þótt ekki sé verið í vinnu.
Nú verða breytt viðhorf að þessu
leyti og því munu margir sjá sér fært
að biðja t.d. um launalaust orlof eða
hætta störfum um óákveðinn tíma.
Þetta á að vísu ekki við hema um þá
sem eru nokkurn veginn sjálfstæðir
og hafa ekki fyrir mörgum að sjá.
En þetta gæti leitt til slíkra aðstæðna
á vinnumarkaði að sum fyrirtæki
ákvæðu að draga saman rekstur sinn
tímabundið. Við það minnkar þensl-
an í atvinnulífmu og tilganginum þar
með náð og hringnum lokað. - Rétt
skilið?
f-
3
X
t
(0
73
'5
x
60 -
50 -
40 -
30 -
20
10 -
o --
Einstaklingur
Tekjur 60.000 kr.
Útborguð laun
Álagður skattur
Greiddur skattur
Tveggja manna fjölskylda
Tekjur 80.000 kr.
50 -
40 -
30 ‘
20 -
10 -
0 -■
Staðgreiðslukerfi skatta tekur gildi um áramót. - Kann að minnka þensluna í atvinnulífinu, segir í bréfinu.
4 manna fjölskylda
í byggingarfrkv. með tvö börn
Maki 2, heildartekjur 45.000
Nú er mikil eftirspurn eftir fjórmagni og fólk ólmast með innstæður sínar til
og frá. segir m.a. í bréfinu.
Bankar og verðbréfamarkaðir:
Fróðlegur
sjónvarpsþáttur
Þingmennska:
Búseta í eigin
kjördæmi skilyrði
Sigtryggur Einarsson skrifar:
I sjónvarpsþætti nýlega var komið
inn á mál sem er mjög brýnt að fjalla
um og mætti gera meira af þessu hjá
ríkissjónvarpinu. Upplýsingar um
banka- og verðbréfamál komast
nefnilega varla til skila nema gegn-
um sjónvarp. Þau mál eru ekki
auðskilin, t.d. í prentuðu máli.
Jæja, mér fannst Ingvi Hrafn koma
víða við og mér fannst auðvelt að
gera mér grein fyrir því t.d. hvort
sparnaðarformiö hentaði mér betur.
Eg veðja á gömlu góðu bankana. Þá
þekkir maður og þeir standa þar til
þeir falla og sumir falla reyndar aldr-
ei, sama hversu mikið gengur á.
Mér varð svona um og ó þegar ég
hlustaði á talsmenn þessara nýju
verðbréfamarkaða því mennimir
voru bara hreint út sagt ekki nógu
traustvekjandi, hvorki í tali né fram-
komu. Bankamenn verða að vera,
a.m.k. þeir sem koma fram sem tals-
menn stofnananna, mjög traustvekj-
andi og hafa mikla ábyrgðartilfmn-
ingu sem ekki er bara til að sýnast í
viðtölum.
Nú er mikil eftirspurn eftir lánsfé
og svokölluð lausafjárstaða bank-
anna hefur versnað af þeim sökum.
Getur ekki verið að ein ástæðan fyr-
ir versnandi stöðu bankanna sé sú
að fólk er að ólmast meö innstæður
sínar til og frá, úr bönkunum og á
verðbréfamarkaðinn, til að kaupa
verðbréf og þó oftar skuldabréf sem
eru í mörgum tilfellum afar var-
hugaverð verðmæti.
í þessu þjóðfélagi, sem við búum
í, þurftum við síst af öllu á að halda
fleiri stofnunum sem höndla með
fjárreiður manna. Við erum ekki
milljónaþjóð og vantar þar upp á
mörg hundruð þúsund og margar
aldir til viðbótar. Ég held að engin
smáþjóð á borð við okkur geti borið
og haldið uppi svo viðamikilli og
dreifðri fjármálastarfsemi sem hér
er nema hafa jafnframt mikil erlend
viðskipti í landinu sjálfu og að stöð-
ugt fjárstreymi erlends og innlends
gjaldmiðils sé milli fyrirtækja og al-
mennings. Þetta getur gengið í
löndum eins og í Lúxemborg, Móna-
kó og Lichtenstein þar sem er
svipaður íbúafjöldi og hér en blómleg
alþjóðaviðskipti.
Ég vil benda fólki á að fara sér
hægt í því að leggja mikið undir í
viðskiptum sém það þekkir ekki til
nema af afspurn. Það er því fróðlegt
að fylgjast með viðskipta- og banka-
málum í sjónvarpi. Stöð 2 byrjaði á
þáttaröð um verslun og viðskipti en
þeir þættir duttu svo niður. Vonandi
getur ríkissjónvarpið sinnt þessum
málaflokki, t.d. með vikulegum þátt-
um um banka- og viðskiptamál.
Kristinn skrifar:
Ætli það þekkist nokkurs staðar
nema hér á íslandi að alþingis-
menn, sem eru kjörnir fulltrúar
hvers kjördæmis, séu búsettir allt
annars staðar á landinu?
Ég hef ekki heyrt um það að þing-
menn, t.d. í Vestur-Þýskalandi,
Noregi, að ekki sé nú talað um
Bandaríkin, séu fulltrúar fyrir
annað svæði en það sem þeir eru
búsettir í. Hvernig gæti t.d. þing-
maður frá Texasfylki boðið sig
fram fyrir fylkið Alaska eða Kali-
forníu? Hann væri ekki tekinn
alvarlega, þingmaðurinn sá!
Hér virðist gilda einu máli hvar
á landinu menn eru búsettir, þeir
komast upp með það að bjóða sig
fram hvar sem er. Kannski er þetta
vegna þess að enginn annar hæfur
maður finnst í ákveðnu kjördæmi
frá viðkomandi flokki en einhver
sem býr á hinu horni landsins.
Það er ansi hart að kyngja því að
menn úr Reykjavík t.d séu aö koma
og bjóða sig fram til þings í
ákveðnu kjördæmi á þeirri for-
sendu aö þar finnist enginri maður
sein vill eða getur farið í framboð
fyrir sinn flokk. Þetta á ekki við
um Reykjavík. Allir þingmenn
Reykjavíkur eru búsettir í Reykja-
vík og eiga þar fast heimilisfang.
Eg mun ekki sætta mig við slíkt
fyrirkomulag lengur og mun vinna
að því meö oddi og egg í mínu kjör-
dæmi að flæma alla þá þingmenn
úr framboði sem ekki hafa fasta
búsetu eða hafa sitt lögheimili a.m.
k. í kjördæminu. Þetta er löngu
orðið óþolandi og ég skil raunar
ekkert í þeim þingmönnum sem
hafa geð í sér til að vera aö sækjast
eftir þingmennsku vítt og breitt um
landið án þess að hafa búiö þar og
þekkja til allra aðstæðna.
Hvað skyldu þeir vera margir
sem sitja á Alþingi núna og eru
þingmenn fyrir allt annað kjör-
dæmi en þeir búa í? þeir eru
sennilega nokkuð margir og úr
flestum flokkum. Það væri ef til
vill léttara fyrir þá þingmenn, sem
falla í kosningum, að komast til
starfa á ný ef þeir væru búsettir í
kjördæipi sínu.
Þaö væri fróðleg samantekt ef
einhver félagsstofnunin, sem gerir
hvað tíðastar kannanir um þessar
mundir, birti samantekt á því hver
margir þingmenn eru búsettir utan
eigin kjördæmis.
Eg vil gera það að skilyrði fyrir
framboði til Alþingis að frambjóð-
endur komi úr úr því kjördæmi
sem þeir bjóða sig fram í og það
fyrir næstu alþingiskosningar.