Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.1988, Blaðsíða 30

30
-'Vai
MIÐVIKUDAGUR 15. JÚNÍ 1988.
LífsstQl
Úrval hefur aukist:
Hellur eru
til frambúðar
Það er einföld nákvæmnisvinna að leggja hellur
in. Aö jarövegur sem þenst út í frosti,
s.s. mold og leir, sé flarlægöur - og
sandur og möl sett í staðinn. Þar með
er komið í veg fyrir aö hellumar
haggist frá náttúrunnar hendi.
Varanlegt og viðhaldslaust
Hellulagnir hafa færst í vöxt. Svo
virðist sem garðeigendur hanni
garða sína með töluvert öðru sniði
en áður gerðist. Áður voru grasflatir
og beð alls ráðandi. í dag er meiri
tilhneiging til að hafa garða þannig
að sem minnst þurfi að vinna í þeim.
Setja hellur í staðinn fyrir gras og
möl í stað beða. Það er ekki svo að
skilja að garðar séu úr eintómu
gijóti. Hér er aðeins átt við að hlut-
fall steins hefur aukist miðað við
gras og beð.
Framboð af hellum hefur stórauk-
ist á síðustu árum. Með ýmiss konar
gangstéttarhellum og skrautsteinum
hafa opnast margir möguleikar fyrir
skemmtilega garðahönnun. Nú er
hægt að fá steina sem raða má saman
á óteljandi vegu. Hellur í stéttir eru
til í mörgum mynstrum og stærðum.
Einnig er hægt að fá steina til að
hlaða veggi og svo fást stórir steinar
sem leysa hæðarmismun á einfaildan
hátt. Meira að segja tröppur eru lagð-
ar með sérstökum hellusteinum.
í innkeyrslur við hús eru gjarna
notaðar hellur. Minni hellur henta
r
Urval
Tímarit fyrir aUa
HENTAR ÖLLUM ALLS STAÐAR - Á FERÐALAGINU JAFNT SEM HEIMA
MEÐAL EFNIS: Skop 2
Fyrstu þrír mánuðir barnsins 3
Ert þú arftaki Sherlocks Holmes? ...20
Skýjakljúfar, demantar og mittismál.... ...25
Hverjar eru eignir PLO? ...32
Roðskórnir koma aftur ...38
Hugur manns og hulinn máttur ...45
Dagur bjarndýrsins ...55
Hugsun í orðum < ...60
Ástarskot ...62
Brottnám bílferjunnar ...68
Að vera einhleyp ...88
Minnisgloppur ekki sama og minnistap..93
FRÆÐANDI, FYNDIÐ OG FJÖLBREYTT,
Það er ekki mjög flókið verk að
leggja hellur eða hlaða veggi. Shkar
framkvæmdir hafa mjög færst í vöxt
á síöustu árum. Algengast er að garð-
yrkjumenn eða skrúögarðyrkju-
meistarar sjái um framkvæmdir eða
leiðbeini leikmönnum sem vilja
helluleggja sjálfir. Það þarf ekki mik-
ið af verkfærum til. Réttskeið og
hallamál, snúra og hælar ásamt
ílöngum rörum eru það mikilvæg-
asta. Aðalatriðið er þó jarðvegsskipt-
Það er slegið þéttingsfast með gúmmíhamri. I þessu tilfelli er um þægilega
hellustærð að ræða - svokallaðir l-steinar. Þannig er þægilegt að leggja
nokkra steina og slá þá svo til upp að næstu röð á undan. Sé um stórar
hellur að ræða er miðjunni á kanti hellunnar, sem leggja á, stillt upp að
kanti þeirrar næstu á undan. Hellan er síðan látin leggjast snöggt og ákveð-
ið á sinn stað.
Gras-steinn er hentugur í innkeyrslur eða við aðkomu húsa. Hér er samein-
aður styrkleiki steinsins og hlýleiki grassins. Sumir vilja forðast steinsteypu
við hús sín. Þó er nauðsynlegt að hafa hart undir þar sem bílar fara um.
Hér er því steinn sem leysir vandann. Þessi tegund grassteins er seld í
stærðunum 60x40x10 cm og 40x40x10 cm - hellum meö götum á. Verðið
fyrir fermetrann er um 1.020 kr. Vinnan undir þennan stein skal vera sú
sama og við venjulega hellulögn. Þegar búið er að leggja steininn er sett
sandblönduð mold í götin og grasfræi sáð. Ráðlegast er að hafa yfirborð
grassvarðarins 2-3 cm fyrir neðan yfirborð hellanna. Þannig er þægilegast
að slá grasið þegar að þvi kemur. Undir grasstein er hentugt að leggja
hitalögn.
mun betur fyrir mikinn þunga held-
ur en stórar. Þess vegna er algengt
að sjá t.d. I-hellur notaðar í þeim til-
gangi. Svo hafa komið á markað svo-
kallaðir gras-steinar sem eru hellur
með götum í fyrir gras. Þannig er
styrkur steinsteypunnar og hlýleiki
grassins notað saman.
Ráðgjöf
Möguleikamir eru margir. En
hvemig skyldi vera að leggja hellur?
Er þetta verk sem leikmaður ræður
við?
Það er óhætt að segja að handlagið
fólk ætti að ráða við hellulögn. Aðal-
atriðið er að skipta um jarðveg,
þ.e.a.s. fjarlægja mold og leir og setja
möl og síðan sand í staðinn. Nú kann
þaö að vaxa einhverjum í augum að
skipta um jarðveg, slétta og jafna
nákvæmt út. Strekkja síðan línur og
leggja hellumar. En það er eins og
með svo margt annað - það er bara
aö hafa sig í hlutina og byrja. Fá jafn-
vel ráðleggingu hjá fagmanni sem
ætíð er mikilvægt.
Það hefur færst í vöxt að fólk fái
fagmenn til að vinna verkið. Þá er
ýmist haft samband viö landslags-
arkitekt eða skrúðgarðyrkjumeist-
ara. Arkitektarnir teikna upp og
hanna en garðyrkjumeistaramir
vinna verkið. Ástæða þessa aukna
áhuga á garðskipulagi og lagningu
stétta er vafalaust aukin útivera.
Þannig vill fólk hafa huggulegt í
kringum sig og umfram allt hag-
kvæmt skipulag.
Undirvinna
Undirvinnan er mikilvæg. Sandur
og svokölluð grús (malarsandur)
verður að vera undir því það er jarð-
vegur sem þenst ekki í frosti. Grúsar-
lagið þarf að vera 40-50 cm þykkt. í
rökum jarðvegi þarf að grafa dýpst.
Sandlag kemur þar ofan á, um 5-7
cm þykkt. Varast skal að hafa sand-
lag of þykkt. Það er vegna þess að
sandi hættir til að skríða til í bleytu,
sé lagið of þykkt. Þess má geta að
sand og grús er hægt að útvega sér
í gegnum vörubílastöðvar.
Athugið að hafa undirlag með
sandi og grús frekar of breitt heldur
en of mjótt. Gras t.d. vex auðveldlega
meðfram hellukanti þótt sandlag sé
undir að einhverju leyti. Aðalatriðið
Tröppur, hellur, blómaker og steinar. í dag eru margir garðar hannaðir
með þaö fyrir augum aö viðhald sé sem minnst. Einnig virðist sem fólk
vilji hafa stétt í garðinum svo möguleikar til útiveru séu sem bestir. Tröppu-
steinninn á myndinni er til í tveimur stærðum: 46x40x17,5 og 24x40x17,5.
Stærri steinninn kostar um 500 kr. en sá minni 250 kr. ílöngu hellurnar i
efri stéttinni eru af stærðinni 24x72x6 cm og kosta 162 kr. stykkið eða um
940 kr. fermetrinn. Ferhyrndu hellurnar er þrisvar sinnum styttri eða 24 cm
og kosta þær 54 kr. stykkið en fermetraverðið er það sama.