Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.1988, Blaðsíða 31

MIÐVIKUDAGUR 15. JÚNÍ 1988.
31
LífsstQl
er aö hafa traustan grunn fyrir hell-
umar.
Þegar sandi hefur verið jafnaö út
er best að bleyta hann. Þannig þjapp-
ast hann best saman og myndar
traust undirlag fyrir hellurnar. Best
er aö þjappa sandinn meö vélþjöppu.
Þegar búiö er aö þjappa sandinn
eru línur strengdar í áætlaða hellu-
hæð. Gott er að nota búta af steypu-
styrktarjárni sem hæla fyrir línum-
þessu er lokið eru rörin fjarlægð og
sandi sáldrað í fórin. Þetta er ná-
kvæmnisverk, en einfalt. Ef þess er
kostur er fljótlegast að hafa rörin
sem lengst. Þannig þarf minnst að
færa þau og verkiö gengur íljótar.
Muniö að miða alltaf hellulögn við
línurnar. Séu hellur lagðar upp að
vegg er alltaf hætta á einhverjum
misfellum. Þess vegna skyldi lína
ávallt notuð. Ef um ójöfnur meðfram
Með þvi að leggja saman tvo U-steina myndast blómaker á einfaldan hátt.
Blómakerin geta staðið mörg saman eða stök í beðum eða á stétt. Hér
gefast margir möguleikar til að afmarka hæðarmismun.
Hellulögn er ekki flókið verk þótt það krefjist nákvæmni. Mikilvægast er
að undirvinnan sé góð. Grafa þarf um 50-70 cm niður og frostvirkur jarðveg-
ur, s.s. mold og leir, er fjarlægður. Síðan er fyllt upp með grús (möl) og
steypusandur settur á síðustu 5-7 sentímetrana. Þess verður að gæta að
hafa sandlag ekki of þykkt. Sandi hættir frekar til að skríða til heldur en möl.
Þegar sandurinn er þjappaður er best að bleyta hann svo hann verði sem
þéttastur. Að þessu loknu eru linur strengdar á nokkrum stöðum í þeirri
hæð sem hellurnar eiga að vera. Út frá línunum er best að mæla þá hæð
sem sandurinn á að vera í.
Þegar búið er að þjappa sandinn er hentugast er að leggja tvo leiðara
(rör) eftir honum endilöngum. Eins og sést á mynd er þykkt hellunnar
mæld niöur að röri. Þannig er hæð rörs og sands ákvörðuð. Síðan er sand-
urinn jafnaður út með réttskeið og hallamáli.
Sé hellulagt meðfram vegg er samt ráðlegt að nota Ijpu. Sjaldgæft er að
veggir séu svo beinir að óhætt sé að leggja eftir þeim. Verði einhverjar
misfellur meðfram vegg að lokinni hellulögn er best að fylla upp með sem-
entsblönduðum sandi.
U-steinn og tröppusteinn eru einfaldar lausnir til að leysa hæðarmismun. U-steinarnir eru afar hentugir í blóma-
hleðslu. Þeir eru um 70 kg á þyngd. Þeir eru því traustir og litil hætta er á að þeir skríði til. Verð fyrir einn stein er
um 500 kr. Möguleikar við uppsetningu þessara steina eru ótrúlega margir. Séu þeir lagðir á hliðina eru þeir t.d.
hentugir til að afmarka smátjarnir í görðum. Einnig má nota þá i tröppur. Þá er opið látið snúa niður og möl sett inn
í það. Hæð fyrir uppstig í tröppum er venjulega 17 cm. Hæð U-steinsins er 40 cm - rúmur helmingur steinsins er
því niðurgrafinn.
Við hellulagningu er mikilvægast að nota linu og rörleiðara. Því lengri sem
rörin eru því sjaldnar þarf að færa og jafna. Verkið sækist þvi betur. Línurn-
ar er best að festa niður með bútum af steypustyrktarjárni. Það vill vefjast
fyrir mörgum hvar á að byrja. í tilfelli sem þessu á myndinni er óhjákvæmi-
legt annað en að byrja við götuna. Það er betra að byrja þar sem þægileg-
ast er í stað þess að miða skurð á hellum við sérstaka staði.
Ef um halla er að ræða er ráðlegast að skipta reitnum niður í beina fleti
- strengja linu þvert yfir (á móts við tröppur á mynd) og jafna hann út. Ef
rifur verða þar sem fietir koma saman er sementsblöndu sáldrað í. Hlut-
föll blöndunnar mega vera 1-sement og 3-sandur.
á kant hellunnar sem fyrir er. Láta
hana síðan siga ákveðið niður í
sandinn. Gæta þess að hún komi
jafnt niður svo ójöfnur myndist ekki.
Stundum þarf að færa hellur örhtið
til eftir að þær leggjast. Þá er best
að nota gúmmíhamar eða trékubb til
þess að slá helluna á réttan stað. Að
ar. Þegar línumar eru komnar er
endanlegt sandhæö miðuð við lín-
una. Sandurinn á að vera helluþykkt
frá línunni.
Lína, rör og réttskeið
Til að fá yfirborðið nákvæmt og
rétt em leiðarar lagðir í sandinn.
Best er að nota 3^1 metra löng rör
sem lögð eru samsíða. Millibilið á að
vera svipað lengd réttskeiðar, sé ekki
um því mjórri lögn að ræða. Rörin
eru stillt eftir línunum t.d. 6 cm neð-
ar sem er algeng helluþykkt. Síðan
er sandurinn endanlega jafnaður
með réttskeið og hallamáli. Þegar
veggjum er að ræða er best að sáldra
sementsblönduðum sandi á milli
veggjar og hellulagnar. Einn hluti
sements á móti þremur hlutum
sands. Sementsblandan gerir það að
verkum að síður hættir við gras-
myndun meðfram hellunum.
Hellurnar
Hellur em misstórar og þungar.
Því er miserfitt að meðhöndla þær
og leggja. Sumar hellur, s.s. I-heUur,
er nánast hægt að leggja með ann-
arri hendi. Aðrar tegundir þarf að
beita nokkru afli og lagni við. Best
er við lagningu þungra og meðal-
þungra hellna að leggja enda til hálfs
Heimilið
lokinni heUulögn er hætt við að ein-
hverjar hellur séu hærri en aðrar.
Þá má reyna að pressa þær niður
með trékubb eða fótunum. Ef það
gengur ekki verður að taka heUuna
upp og taka sand undan.
Þegar hellulögn er lokið er ráðlegt
aö sópa yfir aUa stéttina með sandi.
Láta sandinn „leka“ niöur í raufarn-
ar. Þá ætti aUt að vera orðið jafnt og
þétt.
-ÓTT.
Gartmíis
geta staðid'U
i sem er, alll árið um kring
Ur U-steinunum má útfæra garðhúsgögn sem mega
standa úti allan ársins hring. Meira að segja má
gera útigrill eða sandkassa úr þeim. Sandkassi er
einfaldlega gerður þannig að fjórum steinum er
raðað saman þannig að opin liggja saman. Einn
U-steinn kostar aðeins um 500 kr. Þannig má gera
bekk fyrir aðeins 1.000 kr. að frátalinni tré eða stein-
setu.