Alþýðublaðið - 07.07.1921, Blaðsíða 1

CStejfiO <it »f ^áLl^ýais.floÍÆicis.Mjaa,
1921
Fimtudaginn 7. júlí.
153 tölubl.
Jtvinnnkysisstyrknr.
Erlendis hefir valdhöfunum bet-
Kr og betur skilist það, að verka-
lýðurinn á rétt á styrk frá því
-opinbera, þegar atvinnuleysi kallar
að. Það þykir happasælli leið og
I alla staði eðlilegri, að leggja
íram úr fjárhirzlu rfkisins fé tii
styrktar mönnum, sem enga sök
•«iga á því, að þeir ekki geta haft
©fan af fyrír sér, aðra en þá, að
tjþeir eru til — og þeir eiga einu
sinni ekki sök á því; en sú leiðin,
að gera þá fjárhagslega bundna
sveitunum með sveitarstyrk eða
sveitarláni. Jafnaðarmenn hafa átt
mestan þátt í því, að koma þessu
4 kring og má af eftirfarandi
skeyti til ræðismanns Dana hér
marka, hve langt Danir eru komnir
•í þessu efni. Skeytið er dagsett
4. þ. m.:
„Bæjarstjórnin í Kaupmannahöíh
J3/5 hlutar jafnaðarmenn] hefir 1.
þ. m. umrœðulaust samþykt tillögu
um að veita atvinnulausum enn
4 mUJona króna styrk. Samkvæmt
Socialdemokraten hefir atvinnu-
lausum mönnum á þessu ári verið
veittar samtals 12 miljónir króna
4 Kaupmannahöfn."
Þessi styrkur er sem svarar
fjví, að Reykjavíkurbær væri nú
búinn á þessu ári að veita at-
vinnulausu , fólki um 4.00 þúsund
króna atvinnuleysisstyrk.
En hvað hef.r bæjarstjórnin gert
til þess, að allur sá fjöldi manna
sem gengur hér atvinnulaus svelti
ekki? Og hvað hefir hún gert til
jþess að draga úr atvinnuleysinu ?
Hefir landsstjórnin nokkuð gert?
Öllum þessum spurningum verð-
ur að svara neitandi. Hvorki bæj-
arstjórn, að minsta kosti ekki
meiri hluti hennar, né landsstjórn-
in hafa gert nokkurn hlut ( þessu
máli. Nema ef vera skyldi að
telja ætti landsstjórninni það til
verðugs hróss, að hún hefir f
sumar lagst á það iúalagið, að
|>rýsta niður kaupi verksmaaua
og hefir þar með gengið f lið
með sultinum. Og mætti Morgun-
blaðið gjarnan kalía það landráð.
Það er nú sýnilegt, og hefir
reyndar verið það lengi, að þetta
og næsta ár munu verða erfiðustu
árin, sem enn hafa komið hér á
landi í seinni tíð. Ekki aðeins
höfuðstaðurinn er i stökustu vand-
ræðum, heldur alt landið, bæði
til lands og sjávar. Þó mun útlitið
einna alvarlegast hér í Reykjavik.
Nú sem stendur ganga hundruð
manna atvinnulaus og sjá ekki
fram á að neitt verði að gera.
En ekkert er aðhafst af balfu hins
opinbera.
Togurunum er lagt f lægi.
Vegna kolaleysis, var einu sinni
sagt. Nú eru næg kol fáanleg.
En þeir hreyfa sig ekkí. Síldarút-
gerð verður sama sem engin og
ekkert er gert til þess, að reisa
þann atvinnuveg úr rústum. Jón
Magnússon hleypur heim frá Dan-
mörku áður en hann hefir hálfnað
það verk, sem hann byrjaði þar
á. Hann þurfti að vera heima,
svo hann gæti orðið stórkross-
riddaril
Landið dregur úr öllum verk-
legum framkvæmdum og bærinn
gerir það Iska; vegna féleysis.
Lán er nauðsynlegt, svo alt fari
ekki í kaldakol, en ekkert liggur á I
Hvað á að gera?
Bæjarstjórn Reykjavíkur verður
að taka sig til og láta sér skiljast
það, að ekki dugar að láta fljóta
sofandi að feigðarósi. Hún verður
að finna eitthvert ráð í samráði
við þá menn, sem vilja veita
henni aðstoð. Og landsstjórnin
verður annaðhvort að segja af
sér þegar í stað, gefa sig upp á
bátinn, eða setja rögg á sig og
átvega iánið, sem öllu átti að
bjarga. Og það fyrsta sem byrja
á á að gera, er að reisa Lands-
spítalann og barnaskólahúsið nýja.
Kvásir.
09
Það er einkennilegt hversu mik-
il vonska er 'komin ( Morgunblað-
ið ut af verkföllunum í Englandi
og Noregi. Það hefir að mestu
þagað um þau hingað til. En nú
rfs það upp á afturfæturna og
hellir sér yfir verkfallsmennina í
báðum þessum löndum með hin-
um verstu ásökunum. Það er gamla
aðferðin, að nota tækifærið þegai
andstæðingurinn stendur höilum
(æti, og reyna að vinna á honum
þá — „kasta steininum á þann
sem fallinn liggur."
Og til þess hikar það ekki við
að beita hinum ósvifnustu vopn-
um. Það er að v(su ekki gott að
segja hvort rangfærslur blaðsins f
greininni sem það flutti ( gær um
verkföllin eru heldur að kenna fá-
fræði þess eða óhiutvendni. Ef
til vill hvorttveggja, svipað vill
oft koma fyrir hjá blaðinu, ea
hver sem orsökin er, þá er hún
óafsakanleg.
Morgunblaðið heldur því fram,
að enska kolaverkfallið hafi verið
gert til þess, að koma á rikis-
rekstri námanna, og verkamenn
hafi borið fyrir launalækkun og
lagt niður vinnu. Og alt þeirra
framferði kailar það tilræði við
þjóðfélagið. Það er með Morg-
unblaðið og flokk þann sem að
því stendur eins og Lúðvfk 14.
Frakkakonung. Hann sagði: „Rík-
ið, það er eg sjálfur." Þess vegna
kallar blaðið kolaverkfallið tilræði
við énska þjóðfélagið, að ko!a-
nemarnir risu þar á móti kúgun
auðmannaklikanna.
En svo er enginn fáfróður, nensa
ef til vill Morgunblaðið, að vita
ekki að það voru námueigendur,
sem stöðvuðu kolavinsluna. Þeir
viidu setja niður svo laun námu-
manna, að vfða nam 50°/o lækk-
unin, og erlend borgaraflokkabiöð
eins og Politiken danska hafa við>
urkent að víða hefðu þau laun
orðið með öílu óviðunandi.