Alþýðublaðið - 07.07.1921, Blaðsíða 1

1921
Jltvinnuleysissiyrknr.
Erlsndis hefir valdhöfunum bet-
wr og betur skilist það, að verka-
lýðurinn á rétt á styrk frá því
opinbera, þegar atvinnuleysi kaliar
að. Það þykir happasæili ieið og
í alla staði eðlilegri, að leggja
fram úr fjárhirziu ríkisins fé til
styrktar mönnum, sem enga sök
eiga á þvf, að þeir ekki geta haft
ofan af fyrir sér, aðra en þá, að
iþeir eru til — og þeir eiga einu
sinni ekki sök á því; en sú leiðin,
að gera þá fjárhagslega bundna
sveitunum með sveitarstyrk eða
sveitarláni. Jafnaðarmenn hafa átt
mestan þátt í því, að koma þessu
4 kring og má af eftirfarandi
sbeyti til ræðismanns Dana hér
marka, hve langt Danir eru komnir
í þessu efni. Skeytið er dagsett
4. þ. m.:
„Bæjarstjórnin f Kaupmannahöfn
[3/5 hlutar jafnaðarmenn] hefir 1.
þ. m. umrœðulaust samþykt tillögu
um að veita atvinnulausum enn
4 miljóna króna styrk. Samkvæmt
Socialdemokraten hefir atvinnu-
lausum mönnum á þessu ári verið
veittar samtais 12 miijónir króna
4 Kaupmannahöfn.“
Þessi styrkur er sem svarar
bví, að Reykjavíkurbær væri nú
'búinn á þessu ári að veita at-
vinnulausu fólki um 400 þúsund
króna atvinnuleysisstyrk.
En hvað hefir bæjarstjórnin gert
til þess, að allur sá fjöldi manna
sem gengur hér atvinnulaus sveiti
ekki? Og hvað hefir hún gert til
jþess að draga úr atvinnuleysinu ?
Hefir landsstjórnin nokkuð gert?
Öllum þessum spurningum verð-
ur að svara neitandi. Hvorki bæj-
arstjórn, að minsta kosti ekki
meiri hluti hennar, né Iandsstjórn-
in haía gert nokkurn hlut í þessu
máli. Nema ef vera skyldi að
telja ætti landsstjórninni það ti!
verðugs hróss, að hún hefir í
sumar lagst á það lúaiagið, að
þrýsta niður kaupi verkamanna
Fímtudaginn 7. júlí.
og hefir þar með gengið í lið
með sultinum. Og mætti Morgun-
blaðið gjarnan kalia það landráð.
Það er nú sýnilegt, og hefir
reyndar verið það lengi, að þetta
og næsta ár munu verða erfiðustu
árin, sem enn hafa komið hér á
landi í seinni tíð. Ekki aðeins
höfuðstaðurinn er í stökustu vand-
ræðum, heldur alt iandið, bæði
til lands og sjávar. Þó mun utlitið
einna alvarlegast hér í Reykjavík.
Nú sem stendur ganga hundruð
manna atvinnulaus og sjá ekki
fram á að neitt verði að gera.
En ekkert er aðhafst af háifu hins
opinbera.
Togurunum er lagt í lægi.
Vegna kolaleysis, var einu sinni
sagt. Nú eru næg kol fáanleg.
En þeir hreyfa sig ekki. Sfldarút-
gerð verður sama sem engin og
ekkert er gert til þess, að reisa
þann atvinnuveg úr rústum. Jón
Magnússon hleypur heim frá Dan-
mörku áður en hann hefir hálfnað
það verk, sem hann byrjaði þar
á. Hann þurfti að vera heima,
svo hann gæti orðið stórkross-
riddari I
Landið dregur úr öllum verk-
legum framkvæmdum og bærinn
gerir það líka; vegna féleysis.
Lán er nauðsýnlegt, svo alt fari
ekki í kaldakoi, en ekkert liggur á 1
Hvað á að gera?
Bæjarstjórn Reykjavíkur verður
að taka sig til og iáta sér skiljast
það, að ekki dugar að láta fijóta
sofandi að feigðarósi. Hún verður
að finna eitthvert ráð f samráði
við þá menn, sem viija veita
henni aðstoð. Og landsstjórnin
verður annaðhvort að segja af
sér þegar f stað, gefa sig upp á
bátinn, eða setja rögg á sig og
útvega iánið, sem öllu átti að
bjarga. Og það fyrsta sem byrja
á á að gera, er að reisa Lands-
spítaiann og barnaskólahúsið nýja.
Kvásir.
153 tölubl.
Það er einkennilegt hversu mik-
il vonska er komin í Morgunblað-
ið út af verkföllunum í Engiandi
og Noregi. Það hefir að mestu
þagað um þau hingað til. En nú
rís það upp á afturfæturna og
hellir sér yfir verkfallsmennina í
báðum þessum löndum með hin-
um verstu ásökunum. Það er gamla
aðferðin, að nota tækifærið þegar
andstæðingurinn stendur höilum
fæti, og reyna að vinna á honum
þá — „kasta steininum á þann
sem fallinn liggur.*
Og tii þess hikar það ekki við
að beita hinum ósvífnustu vopn-
um. Það er að vísu ekki gott að
segja hvort rangfærsiur blaðsins í
greininni sem það flutti í gær um
verkföllin eru heldur að kenna fá-
fræði þess eða óhlutvendni. Ef
til vill hvorttveggja, svipað viU
oft koma fyrir hjá blaðinu, ea
hver sem orsökin er, þá er hún
óafsakanleg.
Morgunbiaðið heldur því fram,
að enska kolaverkfailið hafi verið
gert tii þess, að koma á rfkis-
rekstri námanna, og verkamemt
hafi borið fyrir launalækkun og
lagt niður vinnu. Og alt þeirra
framferði kailar það tilræði við
þjóðfélagið. Það er með Morg-
unblaðið og flokk þann sem að
því stendur eins og Lúðvfk 14.
Frakkakonung. Hann sagði: „Rík-
ið, það er eg sjálfur.* Þess vegna
kallar blaðið kolaverkfailið tilræði
við énska þjóðfélagið, að kola-
nemarnir risu þar á móti kúgua
auðmannaklikanna.
En svo er enginn fáfróður, nema
ef til vill Morgunblaðið, að vita
ekki að það voru námueigendur,
sem stöðvuðu koiavinsluna. Þeir
vildu setja niður svo laun námu-
manna, að vfða nam SO°/o 3ækk-
unin, og erlend borgaraflokkablöð
eins og Politiken danska. hafa við-
urkent að víða hefðu þau laun
orðið með öiiu óviðunandi.